ARAZİ DÜZENLEME ÇALIŞMALARINDA HARİTA MÜHENDİSİNİN GÖREVLERİ SELÇUK ÜNİVERSİTESİ ÖDEV KONUSU ARAZİ DÜZENLEME ÇALIŞMALARINDA HARİTA MÜHENDİSİNİN GÖREVLERİ DERS: KAMU ÖLÇMELERİ DERS SORUMLUSU: Yrd. Doç. Dr. ALİ ERDİ Doç. Dr.TAYFUN ÇAY ÖMER FARUK ÜNLÜ 081206082

ARAZİ DÜZENLEME ÇALIŞMALARINDA HARİTA MÜHENDİSİNİN GÖREVLERİ

ARAZİ DÜZENLENMESİ:Tarımsal üretimin artırılması amacıyla, küçük parseller halinde birden fazla parçaya bölünmüş, değişik yerlere dağılmış veya elverişsiz biçimde şekillenmiş arazilerin; Modern tarım işletmeciliği esaslarına göre ve sulama hizmetlerinin getirilmesine en uygun bir şekilde birleştirilmesi, şekillendirilmesi ve düzenlenmesi işlemine “Arazi Toplulaştırması “ veya “Arazi Düzenlemesi” adı verilmektedir.

Arazi Toplulaştırma Projelerinde Yürütülen Çalışmalar: Nirengi ve poligon kanava tesis ve ölçüm işleri Halihazır harita yapılması Toprak etüdünü yapılması Derecelendirme haritasının oluşturulması Çiftçi Mülakatlarının yapılması Arazi toplulaştırma projesinin hazırlanması (Harita Mühendisi İle Birlikte) Yeni parselasyon haritasının kontrol ettirilmesi ve diğer işlemlerinin takibi Yol ve Kanal aplikasyonları Arazi tesviyesi Tarla içi yol, drenaj şebekesi ve sulama tesisi gibi tarla içi hizmetleri işlerini yaptırmak ve kontrol etmek Yeni parsel aplikasyonu Kadastro kontrol işlerinin yaptırılması ve takibi Tapu senetlerinin hazırlanması Yeni kütüklerin hazırlanması

Ülkemizde arazi toplulaştırması uygulamasını ağırlıklı olarak iki mühendislik dalı gerçekleştirmektedir. Bunlar Harita ve Kadastro Mühendisliği ile Ziraat Mühendisliğidir. Harita ve Kadastro Mühendislerinin yaptığı işler: Nirengi ve poligon kanava tesis ve ölçüm işleri Halihazır harita çıkarılması Yol ve Kanal aplikasyonları Yeni parsel aplikasyonu Kadastro kontrol işlerinin yaptırılması ve takibi Tapu senetlerinin hazırlanması Yeni kütüklerin hazırlanması Derecelendirme Haritaları Mülakat Sulama Drenaj Ziraat Mühendisinin bizzat kendisinin yaptığı ve diğer mesleklerle ortak yaptığı işler: Toprak etüdünün yapılması Çiftçi Mülakatlarının yapılması Arazi toplulaştırma projesinin hazırlanması (Harita ve Kadastro Mühendisi İle Birlikte) Diğer meslek disiplinleriyle birlikte arazi tesviyesi tarla içi yol, drenaj şebekesi ve sulama tesisi gibi tarla içi hizmetleri işlerini yaptırmak ve kontrol etmek

Harita mühendisleri; Arazi düzenleme çalışmalarında çok etkin rol oynarlar. Bir arazi düzenleme çalışması yapılırken aşağıdaki basamakların hepsinde harita mühendisleri etkin olarak çalışır; Arazi ve Arsa Düzenlemesi (18. Madde Uygulaması) İmar sınırları içinde bulunan binalı ve binasız arsa ve arazilerin, malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleri ile yol fazlaları ile kamu kurumlarına veya belediyelere ait yerlerle birleştirilmesi, bunların yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayrılarak, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtılması, işlemleri olarak tarif edilebilir. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde bu düzenlemeler için belediyeler, dışında ise valilikler yetkili kılınmıştır.

Uygulama sırasında, uygulamayı yapan kurum tarafından (belediye veya valilikler) arazi veya arsanın dağıtımı sırasında bunların yüz ölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışlarının karşılığında Düzenleme Ortaklık Payı olarak alınır. Bu miktar arazi ve arsanın düzenlemeden önceki yüz ölçümünün %40'ını geçemez. Arsa ve arazilerden kesilen düzenleme ortaklık payları, o düzenleme bölgesinin ihtiyacı olan yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri, milli eğitim bakanlığına bağlı ilk ve orta öğretim yerleri ve karakol yerleri gibi umumi hizmet alanlarına tahsis etmek üzere kullanılır.

İmar planlarında yol, meydan, çocuk bahçesi, park, otopark, trafo gibi beldede kamu tesislerine, hayvan kesim yeri (mezbaha), toptancı hali, garaj, itfaiye gibi belediye hizmet binalarına ayrılmış yerler ile okul, hastane, kreş, resmi kurum hizmet alanları vardır. Bu tesis ve binalar ihtiyaca göre şehir yüzeyine serpiştirilmiştir. Tesis ve binaların yerleştirildiği araziler çoğu kez belediye ve kamu kurumlarının mülkiyetinde değildir. Kamulaştırma

Tesis ve binaların yapılabilmesi için bu arazilerin kamuya mal edilmesi gerekir. İşte kamu yararının gerektiği durumlarda, özel mülkiyetteki taşınmazların, kamu yönetimlerince kamu mülkiyetine zorla geçirilmesine kamulaştırma (istimlak) denir.Kanun diline daha yakın bir tanım ise söyledir. “kamu tüzel kişileri ve kurumlarınca, kamu yararı için gerekli işlere tahsis edilmek üzere özel kişilere ait taşınmazların ve kaynakların yetkili organlar tarafından verilen kararlar uyarınca ve bedeli peşin ödenerek mülk edinilmesidir

Halihazır Harita ve Amacı Bir yerin gözle görülebilen dere, tepe, nehir, orman gibi doğal; kara yolu, demir yolu, enerji nakil hattı, her türlü yapı ve tesis, kanal vb. yapay özelliklerini gösteren ve belirli ölçekteki haritalara halihazır harita (durum haritası) denir. Halihazır haritalar; İmar planlarının düzenlenmesi ve uygulanması Coğrafi bilgi sistemlerine (CBS) altlık olması Öteki birtakım yatırımların projelendirilmesi ve uygulamaları, amacıyla düzenlenir

Mal Sahibinin İsteği Üzerine Yapılan Uygulamalar Ayırma (İfraz) -Birleştirme (Tevhid) Tarımsal ve bölüşme amaçlı ayırma ve birleştirmeler Tarımsal ve bölüşme amaçlı ayırmalarla arazinin iki, üç Ya da daha çok ve büyük parçalara ayrılması söylenmek istenmiştir. Tarımsal amaçlı ayırma ve birleştirmeler genellikle imar sınırı dışında Ya da imar sınırı içinde planı olmayan yani yerleşme dışı alanda olmaktadır. İmar parselini oluşturmak amacıyla yapılan ayırma ve birleştirmeler Ayırma işlemleri, Yola terk ve yoldan ihdas işlemleri, İmar parselini oluşturma amaçlı işlemler

Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe (Anagayrimenkul); yalnız esas yapı kısmına (Anayapı) anagayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olup, bu kanun hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerine (Bağımsız bölüm); bir bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere (Eklenti); bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına (Kat mülkiyeti) ve bu hakka sahip olanlara (Kat maliki) adı verilir.

Kat mülkiyeti ve kat irtifakı, bu mülkiyete konu olan gayrimenkulün bağımsız bölümlerinin her birinin konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleri ile oranlı olarak projesinde tahsis edilen arsa payının ortak mülkiyet esaslarına göre açıkça gösterilmesi suretiyle kurulur. Arsa paylarının bağımsız bölümlerinin payları ile oranlı olarak tahsis edilmediği hallede, her kat maliki Ya da kat irtifakı sahibi, arsa payının yeniden düzenlenmesi için mahkemeye başvurabilir. Bağımsız bölümlerden her birine bu hüküm uyarınca tahsis edilen arsa payı, o bölümlerin değerinde sonradan sonradan meydana gelen çoğalma veya azalma sebebiyle değiştirilemez.

Ana gayrimenkulün bağımsız bölümleri dışında kalıp, koruma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlerine ortak yerler; kat maliklerinin ortak malik sıfatıyla paydaşı bulundukları bu yerler üzerindeki faydalanma haklarına kullanma hakkı denir. Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak veya yapılmakta olan bir veya birden çok arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından kat mülkiyeti kanunu hükümlerine göre kurulan irtifak hakkına irtifak hakkı; bu hakka sahip olanlara da kat irtifakı sahibi adı verilir.

Plankote Haritaları Projeye altlık teşkil etmek amacı ile hazırlanan, arazinin topografik durumu ile tüm detayları kapsayan haritalardır. Plankote haritalarında haritalarında ölçmeler 3-5 metre Ya da daha sık (istenilen hassasiyete göre) eğimin değiştiği yerler, şevler, mevcut yapıları elektronik total station ile yapılır. Elektronik takeometre ile yapılan ölçmeler bilgisayar ortamında görsel hale dönüştürülerek 1/100 1/200 1/500 1/1000 ölçeğinde istenilen tipteki altlıklara basılarak ihtiyaç sahibine sunulur.

Sınır Tespiti Parsellerin ilgili kadastro müdürlük Ya da şefliklerinden köşe, poligon noktaları ve nirengi nokta koordinatları temin edilir. Arazide bu poligon ne nirengi noktaları yardımıyla köşe koordinatları araziye aplike edilir. Boykesit - Enkesit Çizimi Karayolu, demiryolu, dere, kanal, yüksek gerilim hattı vb. projelerinin hazırlanması ve bu çalışmalar da gerekli toprak hacim hesaplarının yapılması için zeminde kesit ölçmeleri yapılır. Ayrıyeten haritacılar aşağıdaki işlerdede görev yaparlar; Şeritvari Haritalar Hacim Hesapları (Kübaj) Röleve Haritaları