Nedir? Türkiye PHP Grubu – Dokuz Eylül Üniversitesi PHP Eğitim/Tanıtım Seminerleri İzmir, 10 Ekim 2005 Hidayet Doğan <hdogan@hido.net>
I. PHP Nedir? Genel kullanım amaçlı bir betik/programlama dilidir. Web tabanlı yazılım geliştirme yanı güçlüdür ve genellikle bu amaçla kullanılır. Betik Dili? İngilizce: Scripting Language Yazılan kod bir yorumlayıcı araçılığı ile çalıştırılır. Perl, PHP, Tcl, Python, JavaScript
II. PHP’nin Tarihi Rasmus Lerdorf tarafından yazıldı. Kendi web sitesine bağlı olan kişilerin takibini yapmak amaçlı kullandı. İlk sürümü 1995 yılında yayınlandı (PHP/FI). İlk sürümünde sadece form yorumlayabilme, veritabanı işlemleri ve metin düzenleme gibi özellikler içeriyordu. Günümüzde 20.000.000’dan fazla web adresi üzerinde çalışmaktadır (Netcraft: Eylül 2005).
II. PHP’nin Tarihi Netcraft Eylül 2005 istatistikleri: PHP Kullanan Alan Adı Sayısı : 22.167.075 PHP Kullanan IP Adresi Sayısı : 1.283.102
III. PHP’nin Özellikleri Kaynak kodu açık ve ücretsizdir. Sunucu taraflı çalışır. HTML içine gömülebilir. Öğrenimi ve yazım kuralları basittir. Geniş işletim sistemi desteği vardır. (Linux, Unix, MS Windows, Mac OS X, RISC OS) Geniş web sunucu yazılımı desteği vardır. (Apache, MS IIS, MS PWS, AOL, Netscape, iPlanet)
III. PHP’nin Özellikleri Geniş veritabanı sunucusu/yazılımı desteği vardır. (MySQL, PostgreSQL, Oracle, MS-SQL, IBM DB2) Yaygın kullanımı İçinde birçok yardımcı fonksiyon içermesi Eklenti ve hazır kütüphanelerinin olması Sunucuyu yormaması
III. PHP’nin Özellikleri Sunucu Taraflı Yazılan kod sunucu tarafında yorumlanır. Çıtkı (HTML) web sunucusuna yönlendirilir. Web sunucusu çıktıyı tarayıcıya yönlendirir.
III. PHP’nin Özellikleri b. HTML içine gömülebilir PHP kodları HTML içerisine özel ayraçlar ile yazılabilir. Tarayıcı Çıktısı: <html> <head> <title>Örnek</title> </head> <body> Örnek <?php echo “<b>PHP</b> betiği...”; ?> </body> </html> Örnek PHP betiği...
IV. PHP ile Neler Yapılabilir? Veritabanı uygulamaları Dinamik olarak grafik, Flash, PDF çıktıları (JPEG, GIF, PNG, WBMP) Tarayıcıya veya tarihe göre özel işlemler veya içerikler Anket, tartışma forumları, arama motorları, içerik yönetimi Elektronik ticaret uygulamaları WAP uygulamaları Komut satırı uygulamaları, MS Windows uygulamaları
V. PHP, C, Perl Örnekleri #include <stdio.h> #include <sys/time.h> #include <time.h> int main() { char *metin_tarih; struct timeval tarih; gettimeofday(&tarih, NULL); printf(“%s\n”, ctime(&tarih.tv_sec)); return 1; } Çıktısı: Mon Oct 10 09:30:00 2005
V. PHP, C, Perl Örnekleri #!/usr/bin/perl printf “%s\n”, localtime(time); Çıktısı: Mon Oct 10 09:30:00 2005
= V. PHP, C, Perl Örnekleri <?php printf(“%s\n”, date(“r”)); ?> Çıktısı: Mon, 10 Oct 2005 09:30:00 +0300
VI. PHP’nin Temelleri Neler Gerekli? Web sunucu yazılımı (Apache, MS IIS) PHP yorumlayıcı Veritabanı için sunucu yazılımı (MySQL, PostgreSQL) Herhangi bir metin editörü
VI. PHP’nin Temelleri b. İlk PHP Betiğimiz merhaba.php merhaba.html <head> <title>Örnek</title> </head> <body> <?php echo “Merhaba Dünya”; ?> </body> </html> <html> <head> <title>Örnek</title> </head> <body> Merhaba Dünya </body> </html>
VI. PHP’nin Temelleri c. Yazım Kuralları PHP betikleri <? veya <?php ayraçları ile başlar ve ?> ayracı ile biter. Satırlar ; işareti ile bitirilir. Metinler “ veya ‘ işaretleri arasına yazılır. Özel karakterlerin başına \ işareti eklenir. Betik içerisine açıklama eklemek için her satır başına # veya // işaretleri eklenir ya da açıklama başına /* sonuna */ işaretleri eknelir.
VI. PHP’nin Temelleri c. Yazım Kuralları <?php # açıklama 1 açıklama 3 devam açıklama 3 devam */ echo “Bu bir örnek \”PHP\” betiği.”; echo “Toplam miktar: 100\$.”; ?>
VI. PHP’nin Temelleri d. Değişkenler Değişken isimleri $ işareti ile başlar. C veya Pascal gibi önceden tanımlanmalarına gerek yoktur. Değişken isimlerinde sadece harfler, sayılar ve _ işareti kullanılabilir. Değişken isimleri sayı ile başlayamaz. Büyük-küçük harf duyarlıdır.
VI. PHP’nin Temelleri d. Değişkenler <?php # hatalı değişken $deneme-bir = 1; $5deneme = 1; # doğru değişken $deneme = “bir”; $deneme = 12; $deneme = ‘12’; ?> Değişkenlere değer atamak için = operatörü kullanılır. Verilen değer sayı ise tırnak içine almadan yazılabilir. Verilen değer metin ise tırnak içine alınmalıdır.
VI. PHP’nin Temelleri e. Veri Türleri Tam Sayılar: $sayi = 5; Ondalıklı Sayılar: $sayi = 1.5; $sayi = 3.14; Metinler: $metin = “örnek”; Diziler: İçlerinde birden çok eleman barındırabilen değişken türleridir. $dizi = array(“bir”, “iki”); $dizi = array(1, 2, 3, 4); $dizi[0] = “bir”; $dizi[1] = “iki”;
VI. PHP’nin Temelleri f. Operatörler Operatörler değişkenlere değer atama, karşılaştırma, metin işlemleri, mantıksal işlemler ve matematiksel işlemlerde kullanılır. Matematiksel İşlemler: Toplama + ( $i = 1 + 2; ) Çıkarma – ( $i = 2 – 1; ) Bölme / ( $i = 4 / 2; ) Çarpma * ( $i = 2 * 2; ) Modülüs % ( $i = 3 % 2; )
VI. PHP’nin Temelleri f. Operatörler Tarayıcı Çıktısı: <?php echo “$i<br>”; $i = 2 – 1; $i = 2 * 2; $i = 4 / 2; $i = 3 % 2; echo “$i”; ?> 3 1 4 2
VI. PHP’nin Temelleri f. Operatörler Kıyas/Koşul Operatörleri: Şartlı ifadeler ve döngüler içinde koşul belirtmek ya da kıyaslamak amaçlı kullanılır. Eşit == ( $a == $b ) Eşit değil != ( $a != $b ) Büyük > ( $a > $b ) Küçük < ( $a < $b ) Büyük Eşit >= ( $a >= $b ) Küçük Eşit <= ( $a <= $b )
VI. PHP’nin Temelleri f. Operatörler Mantıksal İşlem Operatörleri: Ve and veya && ( $a and $b, $a && $b ) Veya or veya || ( $a or $b, $a || $b )
VI. PHP’nin Temelleri g. Şartlı/Koşullu İfadeler Eğer koşul1 içindeki koşul gerçekleşirse işlemler1 bölümünü uygular, gerçekleşmez ve koşul2 koşulu gerçekleşirse işlemler2 bölümünü uygular, her ikisi de gerçekleşmez ise işlemler3 bölümünü uygular. if else elseif if (koşul1) { işlemler1; } elseif (koşul2) { işlemler2; else { işlemler3;
VI. PHP’nin Temelleri g. Şartlı/Koşullu İfadeler Eğer $a değişkeninin değeri $b değerine eşit ise ekrana: A değeri B’ye eşit Eşit değilse ve $a değeri $b değerinden büyük ise: A değeri B’den büyük Her ikisi birden değilse: A değeri B’den farklı yazdır. <?php $a = 1; $b = 2; if ($a == $b) { echo “A değeri B’ye eşit”; } elseif ($a > $b) { echo “A değeri B’den büyük”; else { echo “A değeri B’den farklı ?> Tarayıcı Çıktısı: A değeri B’den farklı
VI. PHP’nin Temelleri h. Döngüler Döngüler verilen işlemleri belirli bir sayıda çalıştırmak için kullanılırlar. Döngünün sonsuz olmaması için koşul verilmelidir. for while for (ifade1; koşul; ifade2) { işlemler; } while (koşul) {
VI. PHP’nin Temelleri h. Döngüler $i değişkeni değeri 10’da küçük olduğu sürece $i değerini ekrana yazdır ve $i değerini bir arttır. <?php # for ile for ($i = 1; $i < 10; $i++) { echo “$i ”; } # while ile $i = 1; while ($i < 10) { $i++; ?> Tarayıcı Çıktısı: 1 2 3 4 5 6 7 8 9
VII. Dökümanlar & Kaynaklar Türkçe Türkiye PHP Grubu: http://www.php.org.tr Turk-PHP.com: http://www.turk-php.com PHP Dosyası: http://www.phpdosyasi.com PHP Dökümanları: http://www.php.web.tr Ceviz.Net: http://www.ceviz.net PHP Türkiye: http://www.phpturkiye.com İngilizce PHP Resmi Sitesi: http://www.php.net Zend: http://www.zend.com
VII. Dökümanlar & Kaynaklar PHP 4 İle Web Tasarımı: Mithat Uysal – Kurulum, Metin, Grafik, Düzenli İfadeler, Dosya Yönetimi, MySQL, Çerezler PHP İle Web Programcılığı Mehmet Şamlı – Kurulum, Formlar, Çerezler, Oturumlar, MySQL, PostgreSQL, COM, ODBC, Grafik PHP ve MySQL Özgür Çaycı – Kurulum, Temel PHP, MySQL, Oturumlar PHP ve MySQL Uygulama Geliştirme Kılavuzu Luke Welling, Laura Thomson – MySQL, SSL, e-Ticaret
VIII. İletişim Web Adresi: http://www.hido.net E-Posta: hdogan@hido.net Forum: http://www.php.org.tr/forum (hdogan) MSN: msn@hido.net