Doç.Dr. Kürşat Çağıltay ODTÜ Kullanılabilirlik ve Kamu İnternet Siteleri Standartları ve Önerileri Rehberi Doç.Dr. Kürşat Çağıltay ODTÜ

Ya Sonra? E-Devlet kapısı açıldı, peki ya sonra? Kamu İnternet siteleri, vatandaşlar için; Erişilebilir Kolay Kullanılabilir Etkin Verimli ve Memnuniyet Verici Servisler sunmalıdır.

Neden e-Devlet İçin Kullanılabilirlik? TÜİK 2008 yılı istatistiklerine göre 16-74 yaş grubunun %36’sı Internet kullanıcısı (%64’ü değil!) Bunun %60’ı üniversite, %30’u lise mezunu Hiç kullanmayan: ~25 milyon - İlkokul, Ortaokul mezunu veya okul bitirmemiş Sıradan vatandaşa ayak uyduracak e-Devlet hizmetleri gerekli.

Engelliler? Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı işbirliği ile 2003 yılında yapılan Türkiye Özürlü Araştırması’na göre Türkiye nüfusunun %12’si engellidir. Yaklaşık 420.000 kişinin görme engelli olduğu belirtilmiştir. Kaynak:Türkiye 2003 Özürlüler Araştırması Sonuçları (Devlet Planlama Teşkilatı,Devlet İstatistik Enstitüsü ve Özürlüler İdaresi Başkanlığı)

Yaşlılar? 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, toplam nüfusun % 5,7’sini oluşturmaktadır (3,8 milyon) Kaynak: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı 9. Kalkınma Planı 2007-2013

Ne Yapmalı? e-Devlet projeleri tüm vatandaşlar için tasarlandığından kullanılabilirlik tamamen insana yatırımdır. Vatandaşlara etkin ve verimli sistemler sunulabilmesi için e-devlet projelerinde kullanılabilirlik ve erişilebilirlik konuları tek başına bir çalışma paketi olarak görülmelidir. Tasarımcılar/geliştiriciler etkin “İnsan-Bilgisayar Etkileşimi” sağlanması konusunda eğitilmelidir Proje grupları içinde “kullanılabilirlik uzmanlarına” yer verilmeli ya da bu konuda hizmet alınmalıdır Kamu İnternet Siteleri Kılavuzu ve Destek sitesinden yararlanılmalıdır

Ne Yapmamalı? Bugün git yarın gel yerine, öğrende gel Engelli isen kullanma Yaşlı isen kullanma Dememek için Vatandaşlar bilgisayarlara değil, bilgisayarlar onlara ayak uydurmalı

Biz Ne Yaptık? Kamu Kurumları İnternet Siteleri Standartları ve Önerileri Rehberi 234 sayfalık detaylı bir rehber Örnekler, tavsiyeler, standartlar Bilimsel bulgulara ve literatüre dayalı: Bilgi Sistemleri, Psikoloji, Görsel Tasarım Geri bildirimleriniz doğrultusunda güncellenecek

Rehber Ana Başlıkları Yazı Görünüşü Kullanılabilirlik Erişilebilirlik Kullanımın İyileştirilmesi Ana Sayfa Sayfa Yapısı Gezinim Kaydırma Çubuğu ve Sayfalarda Gezinim Sayfa içi Başlıklar ve İnternet Sitesi Başlıkları Bağlantılar ve Linkler Yazı Görünüşü Listeler ve Tablolar Veri girişi ekran tabanlı kontroller Resim ve coklu ortam elemanları Arama Kurumla iletişim Metadata Üst Veri İnternet sitesi içeriği arşivleme Kişisel bilgilerin gizliliği güvenliği

Kamu İnternet Siteleri Standardizasyonu Destek Sitesi www.kakis.gov.tr

Kamu İnternet Siteleri Standardizasyonu Destek Sitesi Tüm kamu kurumlarının çevrimiçi hizmet uygulamalarına Destek olma ve kamu kurumlarında e-devlet uygulamalarını geliştiren web tasarımcıların yararlanabilecekleri bir kaynak olma amacıyla hazırlanmış çevrimiçi destek internet sitesidir. Sitede web tasarımcıların tasarımları sırasında kullanmaları için gerekli olan standartlar, kamu kurumları internet siteleri standardizasyonuna uygunluk, kullanılabilirlik ve erişilebilirlik açısından uyulması gereken prensipler mevcuttur.

Web Sitesi Değerlendirme Aracı

Teşekkürler Sorularınız? Görüşleriniz? İletişim için: kursat@metu.edu.tr