İŞLETME - MUHASEBE 29.11.2013 Naim DENİZ

Dersin Amacı İşletme adı verilen iktisadi birimlerin parayla ifade edilen işlemlerini kaydetmeyi, sınıflandırmayı, özetlemeyi öğretmek, Ticaret işletmesinin kuruluşundan hesap dönemi sonuna kadarki dönem içinde ortaya çıkan temel mali işlemlerinin muhasebe sistemine nasıl aktarıldığını ve mali tablolarda nasıl gösterildiğini öğretmek, İşletmelerdeki finansman fonksiyonunun temel yönlerini öğretmek, Muhasebenin bir fonksiyonu ve de finansal yönetimin en önemli araçlarından biri olan finansal analizin esaslarını ve tekniklerini öğretmek. 29.11.2013 Naim DENİZ

Dersi Alanlar Finansal Yönetim ve Muhasebe dersini alanlar: Bir işletmedeki muhasebe ve finansman fonksiyonunun temel olarak işleyişini, muhasebe ve finansman’ın ne işe yaradığını, yöneticilere nasıl yardımcı olduğunu öğrenirler. Muhasebe ve finansman bölümlerinin sağlamış olduğu bilgilerle işletmenin nasıl daha etkin bir şekilde yönetileceği öğrenilebilir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Dersin Değerlendirilmesi 1 adet Final Sınavı (Klasik) Anlatılan konulardan benzer örnekler şeklinde… 100 üzerinden 50 ve üzeri almak geçmek için yeterli. Harf notu karşılığı CC “MBA Programını başarıyla bitirebilmek için tüm ders ortalamasının CB olması gerekmektedir.” 29.11.2013 Naim DENİZ

Finansal Yönetim ve Muhasebe Ders Konuları İşletme ve Fonksiyonları İşletme Çevresi ve Bilgi Kullanıcıları İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı Muhasebenin Tarihsel Gelişimi Muhasebe Kavramı ve Fonksiyonları, Muhasebe Süreci Muhasebe Temel Denklemi Parayla İfade Edilen İşlemlerin Temel Denklem Üzerinden Gösterimi Hesap Kavramı ve Parayla İfade Edilen İşlemlerin Hesaplar Üzerinden Gösterimi Finansal Piyasaların Tarihsel Gelişimi Finansal Yönetimin Fonksiyonları Paranın Zaman Değeri Finansal Planlama Fon Kaynaklarının Belirlenmesi (Fon Sağlanması) Fon Kaynaklarının Maliyeti 29.11.2013 Naim DENİZ

Finansal Yönetim ve Muhasebe Ders Konuları 9.Muhasebe Sisteminde Kullanılan Belgeler 10.Muhasebe Kayıt Sistemi ve Defterler, Hesaplar ve Mizan 11.Muhasebe İşlemleri (Mal Alışı, Mal Satışı, Banka İşlemleri, Menkul Kıymet İşlemleri, Alacak İşlemleri, Borç İşlemleri, Gider İşlemleri ve Gelir İşlemleri) 12.Mali Tablo Kavramı Bilanço ve Gelir Tablosu Yapısı, Özellikleri, Bölümleri 13. Başabaş Analizi 7.Finansal Analiz Karşılaştırmalı Tablolar Dikey Yüzdeler Analizi Trend Analizi Oran Analizi 8.Dönen Varlıklara Yatırım (Çalışma Sermayesi Yönetimi) Nakit Yönetimi Alacak Yönetimi Stok Yönetimi 9.Duran Varlıklara Yatırım 10.Kar Payı Dağıtım Politikaları 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe ve Finansman Dersleri 1.Genel Muhasebe 2.Maliyet&Yönetim Muhasebesi 3.Finansal Tablolar Analizi 4.Muhasebe Denetimi Finansman 1.İşletme Finansmanı 2.Finansal Yönetim 3.Sermaye Piyasaları 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletme İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere üretim faktörlerini (emek, doğa, sermaye ve bilgi) kar elde etmek amacıyla bilinçli bir şekilde bir araya getiren ekonomik birimlerdir. Amaçlar Kar Büyüme Sosyal Fayda Ekonomi, sonsuz insan ihtiyaçlarının kıt kaynaklarla nasıl karşılanabileceği üzerinedir. İşletmelerde bu kıt kaynakları kullanarak maksimum faydayı sağlamaya çalışan ekonomik birimlerdir. 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletme Türleri Faaliyet Konularına Göre Büyüklüklerine Göre Üretim Ticaret Hizmet Büyüklüklerine Göre Büyük İşletme (250’den fazla çalışan) Orta ölçekli işletme (50 -250) Küçük işletme (10 - 50) Mikro işletme (<10) Hukuki Yapılarına Göre Tek Şahıs İşletmeleri Şirketler Adi Şirket Ticari Şirket Sermaye Şirketleri Anonim Şirket Limited Şirlet Şahıs Şirketleri Kollektif Şirket Mülkiyetine Göre Özel sektör işletmesi Kamu işletmesi Yabancı Sermayeli İşl. 29.11.2013 Naim DENİZ

Faaliyet Konularına Göre Sınıflandırma Tarım sektöründe faaliyet gösteren Sanayi sektöründe faaliyet gösteren Hizmet sektöründe faaliyet gösteren Ticaret sektöründe faaliyet gösteren Madencilik sektöründe faaliyet gösteren İnşaat sektöründe faaliyet gösteren Eğitim ve sağlık sektöründe faaliyet gösteren Finans sektöründe faaliyet gösteren Ulaştırma ve haberleşme sektöründe faaliyet gösteren 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmenin Fonksiyonları Yönetim ve Organizasyon Satın Alma - Tedarik Üretim Pazarlama Finansman Muhasebe 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmenin Çevresi İşletme 29.11.2013 Naim DENİZ Ortaklar Yöneticiler Tedarikçiler Yatırımcılar Devlet Müşteriler Kredi Verenler 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmenin Örgüt Yapısı Pay Sahipleri Yönetim Kurulu Genel Müdür Satın Alma Üretim Pazarlama Finansman Muhasebe 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmenin Faaliyetleri Hammadde malzeme almak Ticari mal almak Mamul üretmek Ticari mal / mamulü satmak Yönetici/Mühendis/İşçi çalıştırmak Bankayla ilişkili faaliyetler Alacakları takip etmek / tahsil etmek Borçları takip etmek / ödemek vb…. 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı Faaliyetlerin yerine getirilebilmesi veya sürdürülebilmesi için işletmenin çeşitli iktisadi değerlere ihtiyacı bulunmaktadır. İktisadi değer: Mevcutlar, Alacak, Borç ve Sermayedir. Kısaca bu iktisadi değerlere varlık ve kaynaklar adı verilmiştir. 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı İşletme, faaliyetlerini yerine getirebilmek için kullandığı örneğin; bina, taşıt, ofis malzemesi, stok vb.’leri işletmenin VARLIKLARINI oluşturur. Varlıklar, işletmenin faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için kullanılan ve kendilerinden gelecekte fayda sağlanması beklenen değerlerdir. Bu varlıkların da mutlaka bir kaynağı vardır. Varlıkların, işletme faaliyetlerinde kullanılmasında rol oynayanlar da KAYNAKLARIMIZI ifade eder. 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı 3. Kişilerden sağlanan kaynaklar Diğer adıyla Borçlar Yabancı Kaynaklar İşletmenin ortakları ve işletmenin kendi faaliyetlerinden sağlanan kaynaklar Diğer adıyla Öz Sermaye Öz Kaynaklar 29.11.2013 Naim DENİZ

Varlık ve Kaynak Örnekleri Varlıklar Kaynaklar Nakit Çek Mevduat Yatırım amaçlı alınan Hisse senedi Yatırım amaçlı alınan Tahvil Ticari Mal Alacak senedi Bina Taşıt Demirbaş Patent Banka kredisi Çıkarılmış Tahvil Senetsiz Borç Borç senedi Sermaye Kar 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı İşletme faaliyetlerini gerçekleştirmek için kuruluş aşamasında bu iktisadi değerlere ihtiyaç gösterir. İşletmeyi kuran kişi/kişiler ile bu kişilerin kurmuş olduğu işletmenin kişiliği AYRI kişiliklerdir. İşletmenin kendisi  Birinci Kişi İşletmeyi kuran kişilere ortak ya da işletme sahibi adı verilir. Ortaklar  İkinci Kişi İşletme dışındaki herkes  Üçüncü Kişi 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı İşletmeyi kuran kişiler, esas sözleşmede belirtilen faaliyeti gerçekleştirmek adına KURULUŞ aşamasında mutlaka bir iktisadi değer getirmek durumundadır. İşletme ortaklarının getirmiş oldukları varlıklar ve de bu varlıkların kaynakları, faaliyetlerin yürütülmeye başlamasıyla birlikte değişmeye başlar. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Konusu Nedir? Parayla ifade edilen (finansal) her türlü işlem ve olay muhasebenin konusunu oluşturur. Kısaca buna işletmede ekonomik değer yaratan hareketler** muhasebenin konusunu oluşturur da diyebiliriz. ** Varlık ve kaynaklarda değişme yaratan 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Tarihsel Gelişimi Muhasebe, aslı arapça “hesap” sözcüğünden türetilmiştir. Türk Dil Kurumunda muhasebe : “ hesaplaşma, karşılıklı hesap görme” anlamına gelmektedir. Muıhasebenin geçmişi, insanların hesap görme, hesap tutma ihtiyacıyla çok yakından ilgilidir. Ticari hayatın doğuşu, değişim (takas) ekonomisinin ortaya çıktığı tarihlere kadar eskilere dayanır. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Tarihsel Gelişimi Muhasebe tarihi ile ilgili ilk somut bulgular Eski Mısır ve Mezopatamya uygarlıklarında bulunan “hesaplaşma metinleri” ve “hesap toplamlarının” yapıldığı papirüs ve kil tabletlerdir. Eski yunan uygarlığında muhasebe daha ileri bir seviyeye gelmiş, matematikteki gelişmelere de bağlı olarak Arap uygarlığında sayım cetvelleri, cari hesaplar ve hesap özetleri kullanılmaya başlanmış. Orta çağ ile birlikte 12.13. yy.’larda tek taraflı kayıt sistemine göre hesaplar tutulmaya başlanmıştır. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Tarihsel Gelişimi Günümüz muhasebe kuramının temelini ise, italyan matematikçi ve aynı zamanda bir papaz olan Luca Paciolo’nun 1494 yılında yazmış olduğu eser oluşturmaktadır. Bu eserde “Suma de aritmetica, Geometie Proporioni et Proportionalite” ÇİFT TARAFLI KAYIT tutmanın esasları ortaya konmuştur. Bu esaslar halen günümüzde de geçerliliğini sürdüren muhasebenin temelini oluşturan kurallardır. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe, işletme yönetimin alacağı kararlar için bilgi üretir. Muhasebe Ne İş Yapar ? Muhasebenin İşlevleri Kaydetme Sınıflandırma Özetleme Raporlama Analiz ve Yorum Muhasebe, işletme yönetimin alacağı kararlar için bilgi üretir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Ne İş Yapar ? İşletmedeki parayla ifade edilebilen (finansal) her türlü işlem, olay muhasebenin konusuna girer. Bu finansal işlem ve olaylar, işletmenin VARLIK ve KAYNAKLARINDA değişme yaratırlar… Muhasebe de bu değişimleri günlük olarak takip eder, benzer işlem ve olayları gruplandırır, bilgiyi herkesin anlayabileceği şekilde kullanabilmek için özetleyip belli dönemlerde kullanıcılara özetlenmiş halini sunar. Muhasebe, ayrıca işletme hakkında finansal tablolarda özetlenmiş bilgilerden yararlanarak gelecek hakkında tahminlerde bulunur ve işletme hakkında genel olarak yorumlar yapar. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Bilgisine Kim İhtiyaç Duyar? Muhasebenin üretmiş olduğu bilgiye şu kişi/kurumlar ihtiyaç duyabilir: İşletme Ortakları Yöneticiler Kredi Verenler Yatırımcılar Devlet Tedarikçiler Diğer İşletme hakkında muhasebenin üretmiş olduğu bilgiler yardımıyla çeşitli karar alırlar. Finansal Bilgi Kullanıcıları 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Tanımı Muhasebe, işletmeyle ilgili karar alıcılara, alacakları kararlar için ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamak amacıyla, parayla ifade edilen değer hareketlerini kaydeden, sınıflayan, özetleyen, raporlayan ve analiz edip, yorumlayan bir bilgi sistemidir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Tanımı Muhasebe, işletmenin varlıkları ve kaynakları üzerinde değişme meydana getiren ve para ile ifade edilen işlemlere ait bilgileri; Kaydetmek Sınıflandırmak Özetlemek Analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlar şeklinde sunan bir bilgi sistemidir. 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletme Dili: Muhasebe Muhasebe, bilgi sistemi özelliğinin yanında aynı zamanda “işletme dili (lisanı)” olarak da tanımlanmaktadır. Çünkü işletmeyle ilgili olan gruplar, özellikle yöneticiler işletmede meydana gelen faaliyet ve olayları tasvir etmek için muhasebe deyimlerini ve kavramlarını kullanırlar. 29.11.2013 Naim DENİZ

İşletme Dili: Muhasebe Mesela yöneticiler muhasebe lisanı ile günlük hayatta neler söyler ? Bu dönem sonunda kar ettik, Ciromuz geçen yıla göre azaldı, Yatırımlarımızın karlılığını yükseltmemiz lazım, … kadar az satış yaparsak zarar ederiz, Aktifimizin karlılığı yüksek, Borç kullanmanın maliyeti yüksek, Maliyetlerimizi azaltmamız gerekir, Nakit akışlarımız düzenli, Bu dönem de Sermayeden yedik  29.11.2013 Naim DENİZ

İşletme Dili: Muhasebe Muhasebeyi işletme dili olarak kabul edersek, nasıl bir dili öğrenmek için onun kurallarını ve kendine has özelliklerini bilmek gerekir aynı şekilde muhasebenin de kuralları ve kendine özgü kavramları vardır. Belli bir muhasebe bilgisine sahip olduktan sonra, işletmelerin ne şekilde faaliyette bulunduklarını ve işletme kararlarının ne şekilde alındığını anlamak kolaylaşır. İşletme yönetiminden ve işletmeyle ilgili kararların alınmasından sorumlu YÖNETİCİLERİN, muhasebeyle ilgili temel bilgilere sahip olmaları gereklidir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Kapsamı ve Türleri Genel (Finansal) Muhasebe Maliyet Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Uzmanlık Muhasebeleri Şirketler Muhasebesi Finansal Tablolar Analizi Muhasebe Denetimi 29.11.2013 Naim DENİZ

Genel Olarak Muhasebe Süreci Belge Kaydetme Sınıflandırma Özetleme Raporlama Analiz ve Yorum 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebenin Fonksiyonları Günlük Defter Kaydetme Büyük Defter Sınıflandırma Büyük Defter ve Mizan Özetleme Finansal Tablolar Raporlama Finansal Analiz Teknikleri Analiz ve Yorum 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği) İşletme kurulduğu anda ortaklar tarafından getirilen varlıkların parasal değeri ile bu varlıkların kaynakları olarak belirttiğimiz unsurların parasal değeri EŞİTTİR. İşletme, faaliyetlerini sürdürmeye başlayınca varlık ve kaynaklarda değişme yaratan işlem ve olaylarla sürekli karşı karşıya kalır. Peşin mal alır, banka kredisi çeker, çalışanların maaş ve ücretini öder, vadeli mal satar, alacağını tahsil eder, yeni ortak alır, karlı bir mal satışı yapar, bina satın alır, kira öder vb… 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği) Bu işlemler sonucunda varlıklar ve kaynaklar değişimler meydana gelir. Fakat hiçbir zaman varlıklar ile bu varlıkları sağlandığı kaynakların parasal olarak eşitlikleri bozulmaz. 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği) Varlıklar Kaynaklar 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği) Mevcutlar Alacaklar Yabancı Kaynaklar (Borçlar) Öz Kaynaklar (Öz Sermaye) 29.11.2013 Naim DENİZ

Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği) Varlıklar (Aktif) Kaynaklar (Pasif) Bilanço, muhasebe temel denkleminin tablolaştırılmış halidir. En temel mali tablodur. İşletmenin belli bir anda sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların hangi kaynaklardan sağlandığını gösterir. 29.11.2013 Naim DENİZ

İktisadi Değerler Mevcutlar Alacaklar Borçlar Öz Sermaye VARLIKLAR KAYNAKLAR Mevcutlar Alacaklar Borçlar Öz Sermaye Nakit Senetsiz alacak Banka kredisi Ödenmiş Sermaye Alınan Çek Senetli Alacak (bono, poliçe) Çıkarılmış Bono Kar Yedekleri Mevduat Çıkarılmış Tahvil Dönem Net Karı Ticari Mal Vergi borçları Arsa Senetsiz borçlar Bina Senetli borçlar Makine Verilen Çekler Taşıt Demirbaş Hisse senedi ….. 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemler Peşin tutarlı mal alışı Çalışanların ücretlerinin ödenmesi Senet karşılığı mal alışı Senetsiz mal satışı Bankaya para yatırılması Bina satın alınması Elektrik faturasının ödenmesi Hisse senedi alınması Borçlanarak taşıt alınması Çek tahsil edilmesi Bankadan kredi çekilmesi Bu tür işlemlerin sonucu, varlık ve kaynaklarda değişme meydana gelir. Varlık ve kaynaklardaki değişime göre de işletmenin kar’ı veya zararı ortaya çıkacaktır. Muhasebe, bu değişimleri kaydeder…… 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi Parayla ifade edilebilen işlemler muhasebe temel denklemini şu şekillerde etkileyebilir Bir varlık unsurunda x tutarda bir artış ve aynı tutarda bir varlık unsurunda azalış Bir varlık unsurunda x tutarda artış ve bir kaynak unsurunda aynı tutarda bir artış Bir varlık unsurunda x tutarında azalış ve bir kaynak unsusunda aynı tutarda azalış Bir kaynak unsurunda x tutarında bir artış ve aynı tutarda bir kaynak unsurunda azalış 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi Bay A, 40 000 TL nakdi, sermaye olarak koyup Alfa işletmesini kurmuştur Alfa işletmesi, 15 000 TL’ye peşin mal alınmıştır. Alfa işletmesi, 5 000 TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt alınmıştır. Alfa işletmesi, 10 000 TL maliyetli malın tamamı 18 000 TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satılmıştır Alfa işletmesi, 2 000 TL banka kredi borcu ödenmiştir. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi Bay A, 40 000 TL nakdi, sermaye olarak koyup A işletmesini kurmuştur 40 000 = 40 000 (Nakit) (Öz Sermaye) 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi 2. Alfa işletmesi, 15 000 TL’ye peşin mal alınmıştır. 25 000 + 15 000 = 40 000 (Nakit) (Ticari Mal) (Öz Sermaye) 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi 3. Alfa işletmesi, 5 000 TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt alınmıştır. 25 000 + 15 000 + 5 000 = 5 000 + 40 000 (Nakit) (Ticari Mal) (Taşıt) (Borç) (Öz Sermaye) 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi 4. 10 000 TL maliyetli malın tamamı 18 000 TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satılmıştır 9 000 TL nakit + 9 000 Alacak Senedi = 18 000 TL Satış Geliri malın maliyeti = 10 000 TL Maliyet 34 000 + 5 000 + 5 000+ 9000 = 5 000 + 48 000 (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + Kar) 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi 5. Alfa işletmesi, 2 000 TL banka kredi borcu ödenmiştir. 32 000 + 5 000 + 5 000+ 9000 = 3 000 + 48 000 (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + Kar) 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi 6. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. 4 500 Nakit = 4 500 TL Satış Geliri Malın Maliyeti= 5 000 TL Maliyet 36 500 + 0 + 5 000+ 9000= 3 000 + 47 500 (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + (Kar – Zarar)) 50 500 = 50 500 29.11.2013 Naim DENİZ

Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi 7. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. 36 000 + 0 + 5 000+ 9000 = 3 000 + 47 000 (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + (Kar – Zarar)) 50 000 = 50 000 29.11.2013 Naim DENİZ

ALFA İşletmesi ..Tarihli Bilançosu (TL) AKTİF PASİF NAKİT 36 000 BANKA KREDİSİ 3 000 TAŞIT 5 000 ÖZ SERMAYE 47 000 ALACAK SENEDİ 9 000 Sermaye 40 000 Net Kar 7 000 AKTİF TOPLAMI 50 000 PASİF TOPLAMI 50 000 İşletme belli bir dönem sonunda elde etmiş olduğu Kar ya da Zarara nasıl ulaştığını ayrıntılı bir şekilde görmek isterse GELİR TABLOSU adı verilen MALİ TABLO düzenlenir. Bu tabloda ilgili faaliyet dönemi içindeki tüm gelir ve giderler gösterilir. Özet Gelir Tablosu Satış Gelirleri 22 500 Satışların Maliyeti (-) 15 000 Brüt Kar 7 500 Faaliyet Gideri (-) 500 Dönem Net Karı 7 000 29.11.2013 Naim DENİZ

Bilanço ile Gelir Tablosu İlişkisi Bilanço ile gelir tablosu arasında ne gibi bir ilişki var ? Ortak kalem nedir? Ortak kalem nerededir? Bu bilanço ve gelir tablosu nasıl hazırlanıyor ? Bu soruya cevap verebilmek için HESAP kavramını bilmek gerekmekte….. 29.11.2013 Naim DENİZ

Hesapların Doğuşu Bir işletmede her gün yüzlerce malî nitelikte işlem meydana geldiği göz önüne alındığında, işlemleri sürekli olarak bilanço eşitliği biçiminde takip etmek pratik değildir. Bu durumun çözülmesi için, bilanço eşitliği üzerindeki her bir unsur için ayrı cetvellerin kullanılması fikri doğmuştur. 29.11.2013 Naim DENİZ

Hesapların Doğuşu Muhasebe kayıt sisteminin en küçük birimini veya temel taşlarını hesap adını verdiğimiz cetveller oluşturur. Muhasebeyi bu anlamda bir hesaplar sistemi olarak düşünmek yanlış olmaz. 29.11.2013 Naim DENİZ

HESAP Nedir? Hesap, bilanço eşitliği üzerindeki her bir unsurdaki (iktisadi değerdeki) değişiklikleri takip etmek üzere kullanılan çizelgeye verilen addır. Her varlık ve kaynak unsuru için bu varlık kaynaklardaki değişimi takip etmek için ayrı bir HESAP söz konusudur. 29.11.2013 Naim DENİZ

HESAP Hesabın en üst kısmında hangi varlık veya kaynak unsuruna ait olduğunu gösteren bir adı bulunur. Borçlu ve alacaklı taraflarda ise işlemle ilgili (tarih, açıklama, tutar gibi) bilgilerin yazılacağı sütunlar vardır. Borç Taraf KASA HS. Alacak Taraf Ülkemizdeki muhasebe sisteminde, her hesabın aynı zamanda üç haneli bir rakamsal kodu da bulunmaktadır. Örneğin: 100 KASA HS. 29.11.2013 Naim DENİZ

Varlık-Kaynak & Gelir- Gider Hesap İlişkisi Varlıklar Unsuru (Kalemi) Hesabın Adı Kaynak Unsuru (Kalemi) Nakit KASA HESABI Banka Kredisi BANKA KREDİLERİ HS. Alınan Çek ALINAN ÇEKLER HS. Senetsiz Mal Borcu SATICILAR HS. Bina BİNALAR HS. Senetli Borçlar BORÇ SENETLERİ HS. Senetli Alacaklar ALACAK SENETLERİ HS. Vergi Borçları ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR HS. Mallar TİCARİ MALLAR HS. Tahvil Borçlar ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER HS. Taşıtlar TAŞITLAR HS. Sermaye SERMAYE HS. Banka mevduatı BANKALAR HS. 29.11.2013 Naim DENİZ

Varlık-Kaynak & Gelir- Gider Hesap İlişkisi Gider Türü (Kalemi) Hesabın Adı Gelir Türü (Kalemi) Satılan Mal SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ HS. YURT İÇİ / DIŞI SATIŞLAR HS. Pazarlama bölümündeki çalışanların ücret gideri PAZARLAMA ve SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ HS. Kira Geliri OLAĞAN GELİR VE KARLAR HS. Faiz Gideri FİNANSMAN GİDERLERİ HS. Faiz Geliri FAİZ GELİRLERİ HS. Genel müdürün maaşı GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. Bina Satış Karı OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR HS. Zararına Hisse senedi satışı MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI HS. Karlı Hisse senedi satışı MENKUL KIYMET SATIŞ GELİRLERİ HS. Ödenen idare ofisi elektrik faturası gideri Kazanılan kar payları TEMETTÜ GELİRLERİ HS. Ödenen komisyon gideri KOMİSYON GİDERLERİ HS. Tahsil edilen komisyon geliri KOMİSYON GELİRLERİ HS. 29.11.2013 Naim DENİZ

Hesapla İlgili Kavramlar Borç Taraf Alacak Taraf Borç Toplamı Alacak Toplamı Borç Kalanı Alacak Kalanı Hesap Açmak Hesap Kapatmak Hesabı alacaklandırmak Hesabı borçlandırmak 29.11.2013 Naim DENİZ

Hesapla İlgili Kavramlar KASA HS. 74 000 6 000 16 000 Borç Tarafı Top. 90 000 Alacak Tarafı Top. 6 000 Borç Kalanı 84 000 BANKA KREDİLERİ HS. 14 000 26 000 34 000 Borç Tarafı Top. 14 000 Alacak Tarafı Top. 60 000 46 000 Alacak Kalanı 29.11.2013 Naim DENİZ

Gelir Tablosu Hesapları Hesap Türleri Hesaplar Bilanço Hesapları Varlık Hesapları Kaynak Hesapları Gelir Tablosu Hesapları Gelir Hesapları Gider Hesapları 29.11.2013 Naim DENİZ

Hesapların İşleyişi 29.11.2013 Naim DENİZ

Borç Alacak Borç Alacak Kaynaklardaki azalışlar Kaynaklardaki artışlar Aktif (Varlık) Hesaplar Pasif(Kaynak) Hesaplar Borç Alacak Borç Alacak Kaynaklardaki azalışlar Kaynaklardaki artışlar Varlıklardaki artışlar Varlıklardaki azalışlar Kalan Kalan Gider Hesapları Gelir Hesapları Borç Alacak Borç Alacak Gider/Zarar doğduğunda Gider/Zarar kapatıldığında Gelir/Kar kapatıldığında Gelir/Kar doğduğunda 29.11.2013 Naim DENİZ

VARLIK (AKTİF) HESAPLARININ İŞLEYİŞİ VARLIK HESAPLARI, yukarıda şemada da gösterildiği gibi borçlandırılmak suretiyle artarlar, alacaklandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem, bir varlıkta artış meydana getiriyorsa bu artış tutarı, o varlık için açılan HESABIN borç tarafına kaydedilir. 29.11.2013 Naim DENİZ

KAYNAK (PASİF) HESAPLARININ İŞLEYİŞİ KAYNAK HESAPLARIadını verdiğimiz borç ve özkaynak hesapları ise, alacaklandırılmak suretiyle artarlar, borçlandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem kaynakları arttırıyorsa, bu artış tutarı o kaynak unsuru için açılan hesabın alacak tarafına kaydedilir. 29.11.2013 Naim DENİZ

GİDER HESAPLARININ İŞLEYİŞİ GİDER HESAPLARI: Gider hesapları, borçlandırılmak suretiyle artarlar, alacaklandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem sonucu gider ortaya çıkarsa bu tutar ilgili gider için açılan gider hesabının borç tarafına kaydedilir. 29.11.2013 Naim DENİZ

GELİR HESAPLARININ İŞLEYİŞİ GELİR HESAPLARI: Gelir hesapları, alacaklandırılmak suretiyle artarlar, borçlandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem sonucu gelir ortaya çıkarsa bu tutar ilgili gelir için açılan gelir hesabının alacak tarafına kaydedilir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Gelir - Gider Hesaplarının İşleyiş Mantığı Gelirler (karlar) işletmenin öz kaynakları üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Bir gelir elde edildiğinde bu gelir öz kaynakları artırıcı yönde etkiler. Öz kaynaklardaki artışlar da öz kaynak hesaplarının ALACAK tarafına kaydedildiğinden, bir gelir ortaya çıktığında bu gelirin öz kaynak üzerinde artırıcı bir etki yapmasını istiyorsak, gelir hesabının ALACAK tarafına bu gelir tutarını kaydetmek gerekir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Gelir - Gider Hesaplarının İşleyiş Mantığı Giderler (Zararlar) işletmenin öz kaynakları üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Bir gider ortaya çıktığında bu gider öz kaynakları azaltıcı yönde etkiler. Öz kaynaklardaki azalışlar da öz kaynak hesaplarının BORÇ tarafına kaydedildiğinden, bir gider ortaya çıktığında bu giderin öz kaynak üzerinde azaltıcı bir etki yapmasını istiyorsak, gider hesabının BORÇ tarafına bu gider tutarını kaydetmek gerekir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Bilanço Hesaplarının Özellikleri Bilanço hesapları, bilanço eşitliği veya muhasebenin temel denklemi üzerinde yer alan hesaplardır. Ayrıca bu eşitlik bilançoyu da oluşturduğu için bu adı alırlar. Bilanço hesaplarını gelir tablosu hesaplarından ayıran en önemli özellik, bu hesapların dönem sonlarında kalan vererek daha sonraki döneme aktarılabilme imkânının olmasıdır. Bu hesaplar kesin mizanda kalan verirler ve bu kalanlar üzerinden bilançoda yer alırlar. Varlık (Aktif ) Hs.: ilk kayıt borç tarafına yapılır ve borç kalanı verir ya da kalan vermez Kaynak(Pasif ) Hs.: ilk kayıt alacak tarafına yapılır ve alacak kalanı verir ya da kalan vermez 29.11.2013 Naim DENİZ

Bilanço Hesaplarının Özellikleri Varlık (Aktif ) Hs: Bu hesaplara ilk kayıt daima borç tarafına yapılır Borç kalanı verir ya da kalan vermezler Kaynak(Pasif ) Hs: Bu hesaplara ilk kayıt daima alacak tarafına yapılır Alacak kalanı verir ya da kalan vermez 29.11.2013 Naim DENİZ

Gelir Tablosu Hesaplarının Özellikleri Gelir tablosu hesapları, her dönem için açılan gelir ve gider hesaplarından oluşur. Bu hesaplar bilanço hesaplarının tersine, bir dönem için açılırlar, dönem sonunda kapatılırlar. Dönem sonlarında dönem kârı veya zararını oluşturmak üzere tek bir hesapta toplanırlar. (Dönem karı veya zararı Hs.) Bu özellikleri nedeniyle gelir tablosu hesaplarına sonuç hesapları adı da verilir. 29.11.2013 Naim DENİZ

Gelir Tablosu Hesaplarının Özellikleri GELİR HESAPLARI, bir dönemin her türlü hâsılat, gelir ve kâr kalemlerini takip etmek üzere açılan hesaplardır. Gelirler özkaynaklarda artış yaratan işlemler olmaları nedeniyle kaynak hesaplarıyla aynı yönde, yani alacaklanarak çoğalırlar. Bunun sonucunda da gelir hesapları kalan verecekleri zaman, daima alacak kalanı verir.* GİDER HESAPLARI, bir dönemin her türlü maliyet, gider ve zarar unsurlarını takip etmek üzere açılan hesaplardır. Giderler özkaynaklarda azalış yaratan işlemler olmaları nedeniyle kaynak hesaplarıyla ters yönde, yani borçlandırılarak çoğalırlar. Bunun sonucunda da gider hesapları kalan verecekleri zaman daima borç kalanı verir.* *Dönem sonlarında tüm gelir ve gider hesapları DÖNEM KARI veya ZARARI adı verilen toplayıcı bir hesaba alınır. 29.11.2013 Naim DENİZ

PARAYLA İFADE EDİLEN İŞLEMLERİN HESAPLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Bay A, 40 000 TL nakdi, sermaye olarak koyup Alfa işletmesini kurmuştur Alfa işletmesi, 15 000 TL’ye peşin mal alınmıştır. Alfa işletmesi, 5 000 TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt almıştır. Alfa işletmesi, 10 000 TL maliyetli malın tamamı 18 000 TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satmıştır Alfa işletmesi, 2 000 TL banka kredi borcu ödenmiştir. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. 29.11.2013 Naim DENİZ

1. Bay A, 40 000 TL nakdi, sermaye olarak koyup Alfa işletmesini kurmuştur KASA HS 40 000 SERMAYE HS. 40 000 29.11.2013 Naim DENİZ

2. Alfa işletmesi, 15 000 TL’ye peşin mal alınmıştır. KASA HS 40 000 15 000 SERMAYE HS. 40 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 29.11.2013 Naim DENİZ

3.Alfa işletmesi, 5 000 TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt almıştır. KASA HS 40 000 15 000 SERMAYE HS. 40 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 BANKA KREDİLERİ HS. 5 000 TAŞITLAR HS 5 000 29.11.2013 Naim DENİZ

4.Alfa işletmesi, 10 000 TL maliyetli malın tamamını 18 000 TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satmıştır KASA HS 40 000 15 000 9 000 SERMAYE HS. 40 000 BANKA KREDİLERİ HS. 5 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 TAŞITLAR HS 5 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 29.11.2013 Naim DENİZ

5.Alfa işletmesi, 2 000 TL banka kredi borcu ödenmiştir. KASA HS 40 000 15 000 9 000 2 000 SERMAYE HS. 40 000 BANKA KREDİLERİ HS. 2 000 5 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 TAŞITLAR HS 5 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 29.11.2013 Naim DENİZ

6. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. KASA HS 40 000 15 000 9 000 2 000 4 500 SERMAYE HS. 40 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 5 000 BANKA KREDİLERİ HS. 2 000 5 000 TAŞITLAR HS 5 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 SATILAN MALIN MALİYETİ HS. 5 000 29.11.2013 Naim DENİZ

7. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. SERMAYE HS. 40 000 KASA HS 40 000 15 000 9 000 2 000 4 500 500 BANKA KREDİLERİ HS. 2 000 5 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 5 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 TAŞITLAR HS 5 000 SATILAN MALIN MALİYETİ HS. 5 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 GENEL YÖNETİM GİDERLERİHS. 500 29.11.2013 Naim DENİZ