MESLEK HASTALIKLARI Dr. Vahide BİLİR

Meslek hastalığı sigortalının çalıştığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık ve ruhi arıza halleri olarak tanımlanır

Dünya sağlık örgütü işle ilgili hastalıkları yanlızca bilinen ve kabul edilen meslek hastalıkları değil, fakat oluşmasında ve gelişmesinde çalışma ortamı ve çalışma şeklinin diğer sebepler arasında önemli bir faktör olduğu hastalıklar olarak tanımlar.(Bronşial astma, kas iskelet bozuklukları vb...)

Meslek hastalıkları A- Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları B- Mesleki deri hastalıkları (dermatozlar) C- Mesleki solunum sistemi hastalıkları D- Mesleki bulaşıcı hastalıklar E- Fiziki etkenlerle olan meslek hastalıkları

Liste hastalıklar hakkında 3 nitelikten bahseder A –Hastalığın başlıca semptomları (belirtileri) B –Hatalık yapabilecek başlıca işler C –Yükümlülük süresi

Yükümlülük Süresi Meslek hastalığına sebep olduğu düşünülen işten fiilen ayrılan bir işçinin ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıkabileceği en uzun süreye “Yükümlülük Süresi” denilir (Kurşun zehirlenmelerinde 3 yıl)

Etkilenme (Maruziyet) Süresi: Zararlı etkinin başlamasıyla meslek hastalığı belirtilerinin ortaya çıkması için geçmesi kabul edilen en kısa süredir (Toz ve gürültü etkisi ile oluşacak meslek hastalıkları için soz konusudur)

KİMYASAL MADDELER VE SAĞLIĞIMIZ

AMAÇ Kimyasal Maddelerin Sağlık Üzerine Etkileri Kimyasal maddelerle çalışanların, çalıştıkları maddelerin sağlık üzerine yapabileceği olumsuz etkilerini bilerek, en az maruziyetle çalışma tutumu kazanmaları

Öğrenim Hedefleri Bu eğitimin sonunda katılımcılar ; 1-Kimyasal maddelerin sağlığımıza ne gibi olumsuz etkileri olabileceğine ilişkin birkaç örnek verebilecekler, 2-İşletmemizde kullanılan birkaç kimyasal madde türüne örnek verebilecekler

Öğrenim Hedefleri 3-İşletmemizde kullanılan kimyasal maddelerin yapabilecekleri olumsuz sağlık etkilerinden örnekler verebilecekler 4- Kimyasal maddelerin sağlık üzerine olan olumsuz etkilerinden kişisel korunma yollarını sıralayabilecekler  

A-Tehlikeli Maddelerin Zararlı Etkilerini Belirleyen Etmenler Bir kimyasalın ne tür zararlı etki yaptığı çeşitli faktörlerle belirlenir.Bu faktörler; 1- Tehlikeli maddenin kimyasal bileşimi Tehlikeli maddelerin içerdikleri kimyasal maddeleri bilmemiz gereklidir. Çünkü kullandığımız maddelerin zararlı etkileri içerdikleri kimyasal maddeye göre farklı olur.

Tehlikeli maddenin kimyasal bileşimi Bazı kimyasallar yalnız cilt, göz ve solunum sistemini tahriş edebilirken, bazıları kansere neden olabilirler. Örnek; Benzen: Lösemi (kan kanseri) ye neden olabilir Tiner (Toluen): Beyin, karaciğer ve böbreğin çalışmasını bozar. Sika-Primer (İzosiyanatlar): Meslek astımı yapabilir.

2- Tehlikeli maddenin fiziksel biçimi (toz, buhar, sıvı) Tozlar; boyutları büyük olanlar burun ya da boğazımızdan kıllar vs ile tutulup atılır. Küçük olan tozlar akciğerlerimize kadar gider ve hastalık yapar.

Tehlikeli maddenin fiziksel biçimi Sıvılar; (örn; tiner) temasla ciltten, sıçramayla gözden emilerek ya da zehirli buharlar çıkarıp solunarak başka organlara gidebilir. Aynı anda gözü, cildi tahriş edebilir.

Tehlikeli maddenin fiziksel biçimi Gazlar; (örn; kaynak gazları) akciğerleri tahriş ederler, CO2 gibi bazıları da O2 yerini alıp, boğularak ölüme neden olabilirler.

3- Tehlikeli maddeye maruz kalma sıklığı,yoğunluğu ve süresi Zehirli kimyasal maddeler vücuda girdiğinde; hemen görülen (akut) etkiler yapabilecekleri gibi yıllarca görülmeyen (kronik) etkiler de yapabilirler.

Tehlikeli maddeye ne kadar sık ve uzun süre maruz kalınırsa sonuçlar da o kadar kötü olacaktır. Örn: Tinerin hemen görülebilen etkileri: gözlerde, ciltte, burun ve boğazda tahriş iken, yıllar boyu maruziyette beyin, karaciğer ve böbrekte hasara neden olur.

Tehlikeli maddeye ne kadar yüksek yoğunlukta maruz kalınırsa sonuçları o kadar ciddi olur Örn; Bally Ortamda yüksek yoğunlukta ise, kısa süreli maruz kalınsa bile, ölüme neden olabilir.

4-İlgili kişinin o kimyasal maddeye tepkisi Kimyasal maddeye tepki kişiden kişiye önemli ölçüde farklılık gösterebilir. Örn; Hassas kişilerde, Sika veya primerdeki isosiyanat maddesi astım yapabilirken, bazı kişilerde yıllar geçse de astım görülmeyebilir.

5-Kimyasal maddenin vücuda giriş yolu Kimyasal maddeler vücuda çeşitli yollardan girer. Bazı kimyasallar vücuda birden fazla yoldan girebilir. Vücuda giriş yoluna bağlı olarak kimyasal maddenin sağlık üzerindeki etkisi farklı olabilir.

Kimyasal maddeler vücudumuza aşağıdaki yollardan girer; Akciğerler yoluyla;solunum Deri veya gözler yoluyla emilim (absorbsiyon) Ağız yoluyla sindirim

Beyin Gözler Burun Ağız Akciğerler Deri Karaciğer Böbrekler

1) Akciğerler yoluyla;solunum: Kimyasal maddeler işyeri havasında toz, sis, duman, gaz ve buhar şeklinde dağılmış olabilir ve solunabilir. Örnek: Solvent buharı, toz, kaynak gazı

2)Deri veya gözler yoluyla; emilim (absorbsiyon) Kimyasal maddeler deride veya gözlerde(sıçrama veya buhar şeklinde) direkt tahrişe neden olabilecekleri gibi (örnek: sülfürik asit), hiçbir etki uyandırmadan emilerek kana geçip, çeşitli organlarda hasara yol açabilir.

Deri veya gözler yoluyla; emilim (absorbsiyon) Örneğin solventler, yağ çözen özellikleri nedeniyle derinin koruyucu etkisini azaltırlar, deriden rahatlıkla emilerek kana karışırlar.

3) Ağız yoluyla; sindirim Ortam havasında bulunan tozların yutulması, kimyasal madde bulaşmış ellerin temizlenmeden yemek yenilmesi, sigara içilmesi yoluyla kimyasal maddelerin ağızdan alınarak vücuda girmesidir. Örnek:Kaynak ya da taşlama yaparken ortama yayılan metal tozlarının yutulması

Her üç yoldan da vücuda giren kimyasallar dolaşım sistemine(kana) girerek tüm vücuda yayılır. Bu nedenle yalnız cilt, ağız, göz gibi vücuda giriş yerinde bu etkiye maruz kalan organı değil, akciğerler, karaciğer, beyin, böbrekler gibi diğer organları da etkileyebilirler.

Kimyasallar, farklı organlarda farklı etkiler yapabilirler ve genellikle de birkaç organı birden etkilerler. Kimyasalların toksik etkilerini gösterdikleri bu organlar, hedef organlar olarak tanımlanır.

Kimyasal Maddelerin Hedef Organları ve Zararlı Etkileri DERİ AKCİĞER MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ KAN DOLAŞIM KARACİĞER BÖBREK

Zehirli maddeler; Solunum, sindirim ya da cilt yoluyla vücuda girdiğinde, insan sağlığına, maruz kalındığı anda (akut) veya sürekli maruz kalınmasıyla yıllar sonra (kronik) zararlı etkileri olan veya ölüme neden olan maddelerdir. Çok toksik Toksik Zararlı Sağlığa zarar derecesi artar

Tahriş Edici, Allerjen, Aşındırıcı maddeler Aşındırıcı madde: Temas ettiği vücut bölgesinde cilt altına inen, derin hasara, yanıklara neden olurlar Tahriş edici madde: Cilt üzerinde kızarıklık, şişme, acıya neden olurlar Allerjen madde: Ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda ilk seferinde ya da tekrarlayan temasların herhangi birinde allerji oluşmasına neden olan madde

Kanserojen, Mutajen ve Üreme için toksik maddeler Kanserojen madde: Vücuda girdiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran maddeler Mutajen madde: Vücuda girdiğinde genetik hasarlara neden olabilen maddeler

Üreme için toksik madde: Vücuda girdiğinde kadın ve erkeklerde üreme fonksiyon ve kapasitelerini azaltan veya doğacak çocukta olumsuz etkiler yapacak maddeler Teratojen madde: Gebeler tarafından alındığında doğacak çocukta organ hasarlarına,sakatlıklara neden olan maddeler

Kimyasal Maddelerin Zararlı Etkilerinden Nasıl Korunmalıyız? 1-Çalıştığımız tehlikeli maddelerin sağlığımıza zararlı etkilerini bilerek; İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği eğitimlerine katılım Üretim yöneticimiz (ustabaşı, grup başı) tarafından işe başlarken yapılan bilgilendirme

Çalıştığımız tehlikeli maddelerin sağlığımıza zararlı etkilerini bilerek; Tehlikeli maddenin kutu- bidonunun üzerinde yer alan etikette yer alan bilgilerden yararlanım İşletme talimatlarından yararlanım Malzeme Güvenlik Bilgi Formları

2- Ortamın tehlikeli maddelerle çalışırken de güvenli olabilmesi için işveren tarafından yaptırılmış havalandırma sistemlerini, bizlere yetkili kişiler tarafından öğretildiği gibi kullanarak

3- Yapılmış olan havalandırma,aspirasyon sistemlerinde arıza olduğunda derhal üretim yöneticimize bildirerek. 4- Çalıştığımız ortama uygun kişisel koruyucularımızın hangileri olduğunu bilerek. 5- Kişisel koruyucularımızı bizlere öğretildiği şekilde ve tehlikeli maddelerle çalıştığımız sürece aksatmadan kullanarak.

E- Maruziyetin Değerlendirilmesi (Biyolojik İzlem)

Biyolojik izlem; Maruziyet ve sağlık risklerinin değerlendirilmesi için kan, salgı, dışkı vb. de maruz kalınan kimyasal maddelerin kendilerinin ya da atılım ürünlerinin ölçülmesidir.

Biyolojik izlem, işyerlerinde işyeri hekimleri tarafından planlanır. İşyeri hekimleri, maruz kalınan kimyasal maddelere göre hangi tetkiklerin, hangi zamanlarda, kimlere yapılacağını ve numunelerin alınma zamanını belirler, sonuçları değerlendirirler.

İşletmemizde kimyasal maddelere maruz kalan çalışanların yılda en az bir kez, gerekli kan, idrar ve solunum testleri yapılmakta, En az 2 yılda bir de akciğer filmleri çekilmektedir. Kimyasal maddelere bağlı meslek hastalığından şüphelenilen çalışanlarımız ileri tetkiklerinin yapılması için Meslek Hastalıkları Hastanesi’ne yönlendirilmektedirler.

Biyolojik izlemin önleyici bir eylem olduğu, hastalık teşhis işlemlerinden farklı olduğu unutulmamalıdır. Biyolojik izlemenin yanısıra maruziyetin tam olarak değerlendirilmesinin sağlanması için ortam ölçümleri ile çevresel izleme de yapılmalıdır.

İşçi Sağlığı’nda Emeği Geçen Herkese Teşekkürler Dr. Ceylan Özkan

MESLEKİ DERMATOZLAR Dr. İLKİN ZİNDANCI Göztepe SSK Hastanesi Dermatoloji Kliniği

Meslek Hastalıkları : Yapılan iş veya çalışılan ortama bağlı olarak gelişen hastalıklardır. Mesleki Dermatozlar : Mesleki temasın temel ya da  ek faktör olarak rol oynadığı dermatozlardır.         (1939 Amerika Tıp Birliği Mesleksel Dermatoloji Komitesi)

Meslek hastalıklarının en büyük kısmını dermatozlar oluşturur.                        

Ekzemalar/Dermatitler Akneiform lezyonlarla seyreden dermatozlar Pigmentasyon bozuklukları İnfeksiyon ve enfestasyonlar Premalign ve malign lezyonlar Granülomlar Diğer(Ter retansiyonu vb) Mesleki faktörlerle agrave olan dermatozlar

Mesleki deri hastalıklarının büyük kısmını irritan veya allerjik,  yada her ikisinin bir arada olduğu kontakt dermatitler oluşturur.

Derinin çeşitli eksojen ya da endojen faktörlere inflamatuvar cevabı olarak ortaya çıkan tablolardır. Karakteristik klinik özellikleri: Akut dönemde eritem, ödem, vezikülasyon, sızıntı, krutlanma Kronik dönemde likenifikasyon, deskuamasyon

Normal şartlar altında  derinin biyolojik savunma mekanizması kontakt ve  toksik ajanlara karşı dayanıklıdır.

Deri savunması; Derinin tampon kapasitesi: Derinin 5.7 zayıf asid ph sı ile zayıf asid ve alkalileri tamponlama kapasitesine sahiptir.  Derinin su tutma kapasitesi: Str corneumda su tutucu bileşikler (aaler, şeker ve lipid tutucu maddeler) yoğundur ve deri nemlenmesini sağlar. Lipid manto: Sebase salgı ve epidermal lipidlerden oluşur.Sınırlı antibakteryel özellik gösterir. Deterjan ve  organik çözücülerle ortadan kalkar.

Mesleki ekzemalar/dermatitler İrritan kontakt dermatitler Akut,subakut,kronik Asteotatik ekzema Hiperkeratotik ekzema Allerjik kontakt dermatitler Mekanik dermatitler Fototoksik dermatitler Kontakt ürtiker

İrritan Kontakt Dermatit Akut İrritan Kontakt Dermatit: Deride hasar oluşturan irritan madde ile temas sonucu , akut inflamatuvar reaksiyon gelişir. İrritan madde ile yeterli konsantrasyonda ve sürede tek bir temas yeterlidir. Temas ile inflamatuvar cevap arasındaki süre genellikle 24 saatten azdır. Deri belirtileri ve yakınmalar temas sahası ile sınırlıdır. Eller tek başına veya diğer bölgelerle birlikte vakaların %80-90 nında etkilenir

İrritan Kontakt Dermatit Sebep olan ajanlar Kimyasal maddeler: Güçlü alkaliler, asidler, organik ve lipid çözücüler, deterjanlar, bazı bitkisel ürünler ,fototoksik maddeler vb Fiziksel faktörler: Aşırı sıcak, UV, iyonize radyasyon, laser ışınları, x ışınları

İrritan Kontakt Dermatit İrritan madde uzaklaştırılırsa  nüks olmaksızın iyileşme görülür. Sıklıkla el, yüz, kollar ve bacaklar etkilenir. Klinik olarak hafif eritem ve ödem, şiddetli vakalarda  vezükülasyon, bül gelişimi ve doku nekrozu görülebilir.

İrritan Kontakt Dermatit

İrritan Kontakt Dermatit Subakut kontakt dermatit: Klinik olarak eritem, ödem, vezikül-bül oluşumu görülür. Nekroz nadirdir. Diacil monomerler,fenol bileşikleri daha çok neden olur. Klinik olarak allerjik kontakt dermatitle karışabilir

İrritan Kontakt Dermatit Kronik İrritan dermatit Primer olarak deride hasar oluşturmayn irritanlarla düşük  konsantrasyonlarda tekrar tekrar karşılaşan kişilerde kümülatif etki olarak ortaya çıkar. Eller, parmak uçları daha çok etkilenir.

İrritan Kontakt Dermatit Özellikle su sabun, deterjan, organik çözücüler, asid ve alkaliler, UV, sekresyonlar sebep olur. Genellikle temizlik işlerinde kullanılan maddelere  bağlı olarak ev kadınlarında, kuaförlerde, inşaat işçilerinde,  sık el yıkamaya bağlı olarak sağlık mensuplarında ve ağır sanayi işçilerinde sıklıkla görülür

İrritan Kontakt Dermatit Daha çok önkollar ve el sırtında , parmak uçlarında yerleşir. Klinik olarak eritem, deskuamasyon ve  likenifikasyon görülür. Atopik diyatez, psöriasis, ihtiyoz İKD gelişme riskini artırır.

İrritan Kontakt Dermatit

İrritan Kontakt Dermatit

İrritan Kontakt Dermatit Asteatotik ekzema Kronik İKD in özel bir formudur. En fazla alt ekstremitelerin anterior yüzünde ve ellerde  2-4 cm çaplı yuvarlak, eritemli kepeklenmeler tarzındadır. Bazen fissürler eklenir. Abartılı formlara da rastlanır.

İrritan Kontakt Dermatit Hiperkeratotik dermatit Genellikle avuç içi, parmak uçları ve 5. parmakda görülen   iyi sınırlı, simetrik, fissürleşebilen lokalize lezyonlardır. Tırnak deformitesi görülmez. Psöriasisle karışır. Tedaviye dirençlidir.

Tedavi İrritasyon yapıcı ajanlardan kaçınılması Topikal kortikosteroidler Nötral sabunlar, özel banyo yağları, krem ve emülsiyonlar Pudra, losyon ve alkali solüsyonlar kontrendike

Allerjik Kontakt Dermatit Meslek dermatitlerinin oldukça büyük bir bölümünü oluşturur. Endüstri sektörü çalışanlarında daha fazla görülür.

Allerjik Kontakt Dermatit Allerjik cevapta kişisel farklılıklar söz konusudur. Aynı şartlar altında ve aynı allerjenle karşılaşan herkesde AKD gelişmez. (Atopik bünyeli kişilerde İKD riski yüksekken, AKD riski düşüktür. Psöriasiste yatkınlık azalır)

Allerjik Kontakt Dermatit AKD gecikmiş tip hipersensitivite  (Tip 4) sonucu oluşur. Hasta daha önce allerjenle temas edip  hassas hale gelmiştir. Aynı allerjenle tekrar temas akut, subakut ya da kronik AKD e neden olur. Kişi allerjene bir kez  duyarlanmışsa, allerjenin  çok küçük konsantrasyonları  bile reaksiyona sebep olabilir.

Allerjik Kontakt Dermatit AKD gelişimini kolaylaştıran faktörler; Deri yüzeyinin tamponlama kapasitesindeki bozukluklar Tinea, dizidroz gibi stratum korneumun yapısını bozan hastalıklar Maserasyon Öncesinde  kronik İKD gelişimi

Allerjik Kontakt Dermatit İnflamatuvar reaksiyonun gelişiminde 2 faz söz konusudur. Afferent faz; Allerjenin deri yoluyla alınması ve lenf ganglionlarındA AG i tanıyan  T lenfosit  üretimi Efferent faz: Aynı Ag le  karşılaşma durumunda Agi tanıyan T lenfositin hematojen yoluyla reaksiyon yerine giderek başlattığı ve AEKD ile sonuçlanan süreç.

Allerjik Kontakt Dermatit Reaksiyon  genellikle 24-48 saatte ortaya çıkar. Klinik olarak akut dönemde eritem, ödem (periorbital görülebilir) , bazen vezikülasyon, görülür. Generalize reaksiyona eğilim vardır. Subakut dönemde veziküller daha az belirgindir.. Krutlanma ve kepeklenme görülür. Kronik dönemde papüloveziküller , kepeklenme bazen likenifikasyon görülür.Şiddetli kaşıntı görülür.

Allerjik Kontakt Dermatit

Allerjik Kontakt Dermatit

Allerjik Kontakt Dermatit

Allerjik Kontakt Dermatit

Allerjik Kontakt Dermatit Akut formu en fazla AİD le karışır. AİD de lezyonlar daha keskin sınırlı ve lokalize lezyonlar görülür ve reaksiyonun gelişme süresi daha kısadır. AKD de ise lezyonlar generalize olmaya eğilimlidir ve  genellikle 24 saat sonra gelişir. AKD yüzde olduğunda erizipel ve anjionörotik ödemle karışabilir. Tanı ve tedavi aşamasında anamnez çok önemlidir. Kontakt allerjenin belirlenebilmesi allerjenden kaçınmada esasdır

Allerjik Kontakt Dermatit PATCH TEST(YAMA TESTİ) Deride AKD oluşturmak amacıyla  spesifik maddelerin deriye uygulanması esasına dayanır. Tanı koydurucu özelliğinin yanında hastanın kaçınması gereken allerjeni belirlediğinden tedavi sürecinin temelini oluşturur.

Allerjik Kontakt Dermatit Genellikle standart seriler kullanılır. Rutin uygulama perkütan emilimin iyi sağlandığı kapalı uygulama şeklindedir. 48 saat sonra değerlendirilir. (+) yama testi sonraki 24 satte içinde de artış gösterir, bu yüzden 72 saat sonunda tekrar değerlendirme yapılır.

Tedavi Etken ajandan mutlak kaçınma Akut dönemde  sulantılı lezyonlarda sulu pansumanlar (Eau Borique vb.  ) Topikal kortikosteroid Sistemik kortikosteroid Sekonder enfeksiyona yönelik antibiyoterapi

Air-born İKD ve AKD: İrritan ve allerjik kontakt dermatite neden olan allerjenlerin deri ile temasının  hava yoluyla sağlandığı dermatitlerdir. (Gaz, buhar, sprey vb.). Güneş rol oynamaz.

Air-born AİDve AKD: Açık alanlarda (yüz, boyun, kulaklar, göğüs V si, ekstremitelerin açık kısımları) eritemli, kepeklenme gösteren kaşıntılı lezyonlar görülür.

Mekanik Kontakt Dermatit Özellikle avuç içi ve parmak uçlarında kuru yapışık deskuamasyon ve ödem görülür.. Sürtünme, bası, friksiyon, kuru ve pürüzlü materyallerle temas gibi mekanik sebeplerle gelişir.(Kırtasiye malzemeleri vb. abraziv maddeler)

Kontakt Ürtiker 1-İmmünolojik  KÜ: Allerjenin mast hücresi üzerindeki IgE reseptörüne bağlanması histamin salınımına ve ürtiker gelişimine neden olur.(Tip 1 hipersensitivite) Latex, penisilin, yün, hayvan salyaları ,vb nin teması neden olabilir. 2- Nonimmünolojik KÜ. Histamin salınımı  direkt temas sonucu gelişmektedir.Peru balsamı, tırtıl, denizanası,,ısırgan otu vb.

Kontakt Ürtiker Genellikle parmakların yan yüzleri, ön kol ve yüzde kaşıntılı ürtikaryen lezyonlar görülür. Veziküller eşlik edebilir. Rinit, konjuktivit, astma ve anaflaksi eşlik edebilir.

Fototoksik Dermatit Normalde reaksiyon oluşturmayan  bir dalga boyu enerjisinin ışığa duyarlandırıcı bir maddenin varlığında , ışıkla ilk teması takiben  oluşturduğu reaksiyondur. Işığa duyarlandırıcı maddeler  arasında katran bileşikleri: (maden kömürü katranı, akridin, antrasen vb.), bitkiler ve esansiyel yağ bileşikleri (furokumarin içeren bitkiler), boyalar (eozin, metilen mavisi vb), kadminyum sülfit(düğmelerde kullanılır) ve ilaçlar (sülfanomid, tetrasiklin, griseıfulvin, tiyazidler) sayılabilir.

Fototoksik Dermatit Güneş gören alanlarda güneş yanığına benzer eritemli, ödemli bazen vezikül ve büllerin eşlik ettiği lezyonlar görülür. Onikoliz ve hiperpigmentasyon görülebilir. Etken ajanla temas kesildikten sonra lezyonlar geriler.

Fotoallerjik Dermatit Işığa duyarlandırıcı madde varlığında güneşle temasdan sonra gelişen Tip 4 hipersensitivite reaksiyonudur. Klinik olarak fototoksik reaksiyona benzer. Boyunda çene altının korunması tipikdir. Bitkiler, kozmetikler, prometazin sebep olabilir. Allerjenle temasın kesilmesinden sonra da  reaksiyon bir süre daha devam edebilir.

Eksternal Orijinli Akne(Akne Venenata) Çeşitli kimyasal maddelerle temas, değişen derecelerde  akne oluşturma kapasitesine sahiptir. Olmaması gereken yerde akne , olağan yaş dışında gelişen akne, komedonların hakim olduğu akne  durumlarında  eksternal kimyasal  faktörlerin neden olduğu akneler akla gelmelidir

Oil Acne Özellikle ağır sanayide metalik yağlarla çalışanlarda, sıklıkla göğüs ve kollarda foliküler  yerleşimli papülo püstüler lezyonlar olarak görülür. Fastfood acne Oilacne nin bir varyantıdır.Gıda sektöründe çalışalarda  kızartma işleminin buharlı ortamında gelişir

Acne Mekanica Bası ve friksiyona bağlı olarak özellikle sırt ve gluteal bölgede akneiform lezyonlar halinde görülür. Sıklıkla şöförler etkilenir.

Klorakne Polihalojen karbonlarla temasdan birkaç hafta sonra yanak, kulak arkası, boyun, kalça, bazen scrotumda  görülen açık komedonlar ve eritemli nodülokistik yapılar şeklinde görülür.(Kablo,DDT üreticileri)

Hipopigmentasyon Daha çok el sırtı ve ön kolda depigmente plaklar görülür. Hidrokinon ve bütilfenol gibi madderirn melanosit üzerindeki sitotoksik etkisi ile oluşur. Vitiligo ile karışır.

Hiperpigmentasyon Daha çok fototoksik ve fotoallerjik reaksiyonlardan sonra  görülür. Sıklıkla eller, kollar ve yüzde genellikle figüre düzensiz pigmentasyonlar görülür.

İnfeksiyonlar Stafilokok ve streptokok infeksiyonları genellikle sekonder infeksiyonlar şeklindedir

İnfeksiyonlar Erizipeloid. Daha çok et sektöründe çalışan işçilerde görülen inf hayvanlardan bulaşır. Zedelenmeden 2-7 gün sonra en sık ellerde ve kollarda morumsu  eritem ödem ve  ateş görülür.

İnfeksiyonlar Lyme Borreliyozis (Eritema kronikum migrans): Kene ısırmasına maruz kalabilen orman işçileri ve bahçıvanlarda görülebilir. Progressiv seyirli bir inf. olan Lyme hastalığının ilk döneminde  gövdede veya proksimal ekstremitede  eritemli ödemli karakteristik eritema kronikum migrans lezyonu görülür

İnfeksiyonlar İnfeksiyonlar Orf: Koyun ve keçilerden direk temasla geçen bu inf. hayvancılık/gıda sektöründe çalışanlarda görülebilir.Ellerde kırmızı papül olarak başlar, hedef şeklinde nodüle döner.Spontan iyileşir.

İnfeksiyonlar Sporotrikoz   Antrax                                         

Premalign ve malign lezyonlar Aktinik keratoz  Bazal hücreli kanser  Squamöz hücreli kanser Açık havada çalışanlar(yol , tarım işçiler vb) Arsenik keratozu (Tarım ilaçları)

Granülomlar Fokal granülomatöz inflamatuar nodüller allerjik zeminde berilyuma bağlı olabilir. Bitkiler, silika ve odun vb  maddelere bağlı nonallergik granülomlar görülebilir.

Miliarya İmmersiyon ayağı                                 

Tırnak Deformiteleri

Mesleki Faktörlerle agreve olabilen dermatozlar Psöriasis Vulgaris (Köbner ) Liken Planus (Köbner) Akne Rosasea (Sıcak/nem) Atopik dermatit Venöz yetmezlik/staz dermatiti ve ülserleri (pozisyon)

Dermatozun mesleksel kökenli olduğunu düşündüren  bulgular Benzer deri değişikliklerine  neden olduğu bilinen bir ajanla gerektiren  bir işde çalışıyor olmak Benzer dermatozun iş arkadaşları veya aynı meslek dalında çalışanlarda bulunması Temas ve dermatitin ortaya çıkışının arasındaki zamanın uygunluğu Teması takiben dermatitin ortaya çıkışı ve temas kesilmesinden sonra dermatitin gerilemesi Anamnez ve muayene verilerinin patch test sonuçları ile desteklenmesi

Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları Organik tozlarla oluşan akciğer hastalıkları Mesleksel astma Pnömokonyozlar Silikoz Bissinoz Aspestoz Sideroz Alüminoz Obstrüktüf solunum yolları hastalıkları

Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar Tetanoz Bruselloz Şarbon Erizipeloid Tüberküloz Siliko Tüberküloz Sifiliz Kancalı Kurtlar Viral Hepatit A-B

Fiziksel Etkenler Gürültü Titreşim Aydınlatma Isı ve Nem Işınlar Basınç değişimleri

TEŞEKKÜRLER