3194 SAYILI İMAR KANUNU Amaç: Madde 1 – Bu Kanun, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Kapsam: Madde 2 - Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi ve özel bütün yapılar bu Kanun hükümlerine tabidir. İstisnalar: Madde 4 – 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun ile diğer özel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır. Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar için, bu Kanun hükümlerinden hangisinin ne şekilde uygulanacağı Milli Savunma Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Tanımlar: Madde 5 – Bu Kanunda geçen terimlerden bazıları aşağıda tanımlanmıştır. Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir. Bina; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılardır. Mücavir Alan; imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altına verilmiş olan alanlardır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Yapı ve Yapı ile İlgili Esaslar Yapı: Madde 20 – Yapı:  a) Kuruluş veya kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi, arsa veya parsellerde, b) Kuruluş veya kişilerce, kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kuruluşlarının vermiş oldukları tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleri ile, İmar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabilir. Yapı ruhsatiyesi: Madde 21 – Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26. maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir YORUM: 3194 İmar Kanunun 5. maddesinde belirtilen her türlü yapıya ruhsat alınma mecburiyeti 21. madde ile getirilmiştir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Ruhsat alma şartları: Madde 22 – Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik (....) (1) bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir. Belediyeler veya valiliklerce (....) (2) ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir. Eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilir. Eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Kamuya ait yapı ve tesisler ile sanayi tesislerinde ruhsat: Madde 26 – Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir. Devletin   güvenlik  ve  emniyeti  ile  Türk Silahlı  Kuvvetlerinin  harekat  ve  savunması bakımından gizlilik  arz  eden  yapılara;  belediyeden  alınan  imar  durumuna,  kat  nizamı,  cephehattı,  inşaat  derinliği   ve  toplam  inşaat  metrekaresine  uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğunun ilgili belediyesine veya valiliklere yazı ile bildirdiği takdirde, 22 nci maddede sayılan belgeler aranmadan yapı ruhsatı verilir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Ruhsata tabi olmayan yapılar ve uyacakları esaslar: Madde 27 – Belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatı aranmaz. Ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerekir. YORUM: Madde 27 de belirtilen ve ruhsattan muaf olan yapılarla ilgili getirilen fen ve sağlık kurallarına uygunluğunun denetiminin yapılabilmesi için yapının projelendirilmesi gerekmektedir. Her ne kadar yapının ruhsat almadan yapılma hakkı olsa dahi kaçak olarak inşa edilen, fen ve sağlık kurallarına uygunluğu İdarece denetlenmeyen yapılara da İmar Kanunun 32. ve 42. maddelerinin uygulanabileceği açıktır. Aksi halde bu tip yapıların denetimi mümkün olamayacak, kaçak yapılmaları durumunda bir yaptırım olmadığından Kanun hükmü uygulanamayacaktır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): İmar hukukuna aykırı yapı, yapımının başlangıcından beri izinsiz olan ve bu yüzden imar hukukuna aykırı hale gelen yapılarla, yapının yapımına başlarken imar hukukuna uygun olan, ancak sonradan çeşitli nedenlerle imar hukukuna aykırı hale gelen yapıları ifade etmektedir. Daha açık bir ifade ile imar hukukuna aykırı yapılar ruhsatsız yapılar, ruhsat ve eklerine fen, sağlık ve estetik kurallarına taban alanına, komşu mesafelerine, imar yoluna, ön cephe hattına, bina derinliğine, kamu hizmet tesisleri için ayrılmış umumi yerleri işgal eden, kesin inşaat yasağı olan yerlerde yapılan yapılardır. Bunlara, ruhsat tarihinden itibaren iki yıl içinde inşaasına başlanılmayan veya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun başlama müddeti ile birlikte 5 yıl içinde bitirilmeyen ve süresi içinde ruhsat yenilemesi de yapılmayan yapıları da eklemek gerekir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Madde 28 – 27. madde kapsamındaki yapılar ile entegre tesis niteliğinde olmayan ruhsata tabi tarım ve hayvancılık yapılarına ait 22. maddede yer alan etüt ve projeler, il özel idarelerince veya Bakanlığın taşra teşkilatınca hazırlanabilir. Bu tarım ve hayvancılık yapılarına dair fenni mesuliyet, il özel idaresinin veya Bakanlığın taşra teşkilatının mimar ve mühendisleri tarafından üstlenilebilir. YORUM: Kanunda yapılan bu yeni değişiklik ile 27. madde kapsamında yapılacak yapılarda fenni mesullüğün İdare teknik elemanlarınca yapılabileceği ve bu alanlardaki projelerin yine İdarece hazırlanabileceği hüküm altına alınmıştır. İdaremizce yürütülen tip proje hazırlama çalışmaları devam etmektedir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Yapı kullanma izni: Madde 30 – Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye, valilik (...) (1) bürolarından; 27. maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir. YORUM: Madde 30 dan da anlaşılacağı üzere 27. madde kapsamında yapılacak yapılar ruhsata tabi olmamasına rağmen kullanım iznine tabi olduğu dolayısı ile yapı kullanılmaya başlamadan önce fen ve sağlık kurallarına uygunluğunun idarelerce denetlenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle Valilik İzni alınmadan yapılan yapılara Kanunun 32. ve 42. maddelerinin uygulanması gerektiği bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanan yapılar: Madde 32 – Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) (3) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir. YORUM: Her ne kadar ruhsat almadan yapılacak yapılar ibaresi bulunmasına rağmen Kanunun diğer hükümleri incelendiğinde bu yapılarında fen ve sağlık kurallarına uygunluğunun denetlenmesi hüküm altına alınmıştır. Eğer yapı fen ve sağlık kurallarına uygun değil ise bu hükmün uygulanması gerektiği düşünülmektedir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): İdarenin İmar Hukukuna ilişkin bir diğer görevi de, kamu düzenini, kamu sağlığını, şehircilik ve estetik ilkelerini ihlal eden unsurları ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. Ancak bireylerin yapması gereken durumlar olursa, idare bunların yapılması için bireylere bildirimde bulunur. Bildirime rağmen mevcut ihlaller ortadan kaldırılmıyorsa, idare bireyin yerine harekete geçerek yükümlünün nam ve hesabına bu ihlalleri ortadan kaldırır. İhlallerin kaldırılması sırasında ortaya çıkan masrafları, idare ihlalleri bildirime karşı kaldırmayan ilgili bireyin belirli bir oranda cezalı olarak alır. (Yılmaz, 2002:118)

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): Yıkma kararı imar hukukuna, imar planına, yapı yapma (inşaat) ve yapı kullanma iznine aykırı olarak yapılan yapının idarece ortadan kaldırılmasını içeren bir idari karardır. Bir taşınmaz mal üzerindeki mülkiyet hatta diğer ayni hakların korunması amacıyla yıkma kararı verme yetkisi medeni kanunun gereğince adliye mahkemelerinin görevine girerken; idareye tanınan yıkma yetkisi, özel hukuk kurallarının öngördüğü nedenler dışında, kamu hukuku nedenlerine dayanır. Bu sebeplere “ yıkılacak derecede tehlikeli yapılar” ın (İK. m. 39) ortadan kaldırılması, “ruhsat veya ruhsat eklerine aykırı olarak başlayan yapılar” ın yıkılması örnek olarak verilebilir. Yıkma kararı, yapı ya da yapı olarak kabul edilen ve bu nedenle yıkılması ya da kullanılması izne bağlanan yapılar üzerinde özel mülkiyeti ortadan kaldırdığı için Anayasa’nın 13 ve 35. maddeleri gereğince açık bir yasal yetkiye ihtiyaç gösterir (Akıllıoğlu, 1979:41) Ayrıca, bu yetki bütün unsurlarıyla (yetki, şekil, sebep, konu ve maksat) yasalarca düzenlenmiş olmalıdır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): Türk İmar Hukukunda 3194 sayılı İmar Kanunu, şehircilik ilkelerine aykırılık nedeniyle yıkım yaptırımının uygulanması gereken yapılar 3’e ayrılmaktadır: (1) Ruhsatsız, ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapılar, (2) Geçici yapılar ve tehlikeli yapılar. Yıkım kararı yapıya ilişkin yaptırımların içinde en ağır olanıdır. Çünkü yapının imar hukukuna aykırılığı ya hiç giderilememiştir ya da giderilmek istenmemiştir. (Yıldırım, 1990:105) Diğer taraftan yıkım kararı yapının fiziksel ve ekonomik varlığının ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Onun için en son aşamada verilmesi gerekir. Daha önce yapının imar kurallarına şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun hale getirilmesini sağlayacak tedbirler alınmalıdır. Ruhsata bağlanabilecek yapıya yıkım kararı alınması doğru değildir. (Akıllıoğlu,1979:48;Yıldırım,1990:119)

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): Ruhsatsız, ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapıların yıkılması, Ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının tespiti, İnşaatın mühürlenerek durdurulması, Yapı tatil tutanağının düzenlenmesi, Durdurma kararının tebliği, İnşaatın ruhsata uygun hale getirilmesi için yapı sahibine bir aylık süre verilemesi.

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): İzinsiz ve Aynı Zamanda İmar Hukukuna Uygun Yapıların Yıktırılması İzinsiz yapı, aynı zamanda, İmar Hukukuna ve İmar Planlarına da uygun, diğer bir ifadeyle, önceden izin alınmadan yapımına başlanmış, ancak İmar Hukukuna ve İmar Planına uygun yapılar yıktırılamaz. “Bir yapının imar hukukuna aykırı bulunmadıkça ruhsatsız olması yıkma sebebi değildir.” İzinsiz yapılmış yapı, imar hukukuna aykırı değilse ve bu durum yetkili teknik elemanlarca bir tutanakla tespit edilmişse, yapı sahibine, imar mevzuatı ve imar planlarının aradığı şartların yerine getirilmesi suretiyle izin alması gerektiği bildirilir ve kendisine gerekli belge ve bilgileri tamamlamak üzere yeterli bir süre verilir. Bu sürenin sonunda, gerekli belgelerin tamamlandığı, şartların yerine getirildiği ve teknik sorumlunun isminin idareye bildirildiği sonucuna varılırsa izinsiz başlanan yapıya gerekli harçlar cezalı olarak alındıktan sonra yapı izni verilir. Yapı izni alındıktan sonra konulmuş olan mühür kaldırılır ve yapıya devam edilir.

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:4): İzinsiz ve Aynı Zamanda, İmar Hukukuna Aykırı Yapıların Yıktırılması: İzinsiz yapı, aynı zamanda, imar hukukuna ve imar planlarına da uygun değilse, bu durumda, yapının imar hukukuna uygun hale getirilme imkânının bulunup bulunmadığına bakılır; taşıyıcı unsurların niteliklerine zarar gelmeden düzeltebilme imkanı varsa düzeltmelerin yapılması ve gerekli şartların hazırlanması için yapı sahibine yeterli bir süre verilir. Bu süre içerisinde, gerekli düzeltmeler yapılmış, aykırılıklar giderilmiş ve gerekli belgeler idareye sunulmuşsa gerekli harçlar ile cezalı olarak yapıya izin verilmesi gerekir. Buna karşılık izinsiz yapı düzeltilemeyecek ya da aslında imar hukukuna göre izin verilemeyecek yapılardan ise bu yapılar hakkında idarece yıkım kararı verilir. Kararın kesinleşmesi halinde izinsiz yapı ilgili il özel idaresi ya da belediyece yıktırılır ve giderleri yapı sahibinden tahsil edilir. (Karahasan,1997:2333;Zevkliler,1982:264)

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:3): Yıkılması Gerekmeyen Yapılar: Yapı eğer İmar Kanunu 27. madde kapsamında kalan ve ruhsata tabi olmayan yapılardan ise fen ve sağlık kurallarına uygun olmadığı yolunda bir tespit yapıldıktan sonra mühürlenerek durdurulur. İmar Kanunu’nun 29. maddesi uyarınca geçerliliğini yitiren bir iznin dayanağı projenin geçerliliğinden de söz edilemez. İmar Kanunu 27. madde kapsamında olup ruhsata tabi olmayan bir yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olmadığı yolunda bir tespite dayanmadan sadece Valilik görüşü alınmadığı gerekçesi ile yıkılamaz. Yapının görülebilecek her hangi bir yerine konulacak olan mühür inşaatın tamamını kapsamış sayılır. Tespit edilen aykırılıklar giderilmedikçe inşaata devam edilemez. Ayrıca yapının mühürlenmesinden sonra inşaata devam olunması TCK madde 203’e göre mührün bozulması suçunu teşkil eder. Diğer taraftan yapıda izin ve eklerine projeye aykırı olarak yapılan değişiklikler, imar hukukuna göre düzeltilmesi mümkün değilse bu tür yapılar içinde yıkımla ilgili hükümler uygulanır. (Karasan, 1997:23-34)

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:4): İmar Kanunun 23. maddesinin son fıkrasına göre yapıların yıkılması: İmar Kanunun 23. maddesinin son fıkrasında imar planlarında meskûn saha olarak belirtilen yerlerde, gayrimenkul sahiplerince yapının pis su mecralarının, yapının bulunduğu sokaktaki lağım şebekesine veya varsa umumi fosseptiğe bağlanmasına, lağım şebekesine veya umumi fosseptik olmayan yerlerde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre ilgili idarece verilecek esaslar çerçevesinde gayrimenkulün içinde lüzumlu tesisatın yapılması zorunludur. Bu bağlantılar mal sahibi tarafından ilgili idarece yapılacak tebligatta verilecek süre zarfında yapılmazsa yapı, ilgili idare tarafından yıktırılır. Görüldüğü gibi İmar Kanunun 23. maddesi 32. maddeye göre daha özel hüküm mahiyetindedir.(Metin;2003:35) Kanun koyucu halkın sağlığı ile çok yakından ilgili olan pis su mecralarının düzenli şekilde tahliyesini sağlamak için böyle bir düzenlemeyi yapmıştır. Çünkü kamunun düzeni, olumuz sağlık şartlarından etkilenerek bozulabilir. Çeşitli salgın hastalıklar baş gösterebilir. Bu yüzden kanun koyucu 23. maddede daha ivedi bir yıkım yöntemi getirip kamu düzeninin bozulmadan önlenmesini amaçlamıştır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU YORUM: (Prof.Dr. H. Kalabalık, Kent ve Toplum Dergisi,02.2010,s:4): SONUÇ: İmar düzenini korumak, kişilerin sağlıklı, huzurlu dirlik ve esenlik içinde insanca yaşayabilecekleri bir imar düzenini sağlamak amacıyla imar mevzuatında idareye çeşitli yaptırım uygulama yetkileri verilmiştir. İdare tarafından uygulanan bu yaptırımların en önemlisi ve en ağır olanı şüphesiz imar mevzuatına aykırı yapının fiziksel ve ekonomik varlığını ortadan kaldıran yıkım kararıdır. Bu nedenle yıkım kararı son başvurulan bir yaptırım olmalı, bu karar verilirken son derece dikkatli olunmalı ve yıkım aşamasına gelmeden önce imar mevzuatına aykırılıkların ortaya çıkmaması için gerekli tedbirler idarece alınmalıdır. İmar mevzuatına aykırı yapıların öncelikle mevzuatına uygun hale getirilme imkân ve ihtimalinin bulunup bulunmadığı araştırılmalı eğer imar mevzuatına uygun hale getirilme ihtimali varsa mutlaka yapının yaşatılması sağlanmalıdır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU İdari müeyyideler: Madde 42 – (Değişik: 9/12/2009-5940/2 md.) Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır. Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır:

3194 SAYILI İMAR KANUNU a) Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için; 1) I. sınıf A grubu yapılara üç, B grubu yapılara beş Türk Lirası, 2) II. sınıf A grubu yapılara sekiz, B grubu yapılara onbir Türk Lirası, 3) III. sınıf A grubu yapılara onsekiz, B grubu yapılara yirmi Türk Lirası, 4) IV. sınıf A grubu yapılara yirmiüç, B grubu yapılara yirmibeş, C grubu yapılara otuzbir Türk Lirası, 5) V. sınıf A grubu yapılara otuzsekiz, B grubu yapılara kırkaltı, C grubu yapılara elliiki, D grubu yapılara altmışüç Türk Lirası, idari para cezası verilir. Bu miktarlar her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılarak uygulanır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU b) Mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren veya yapı malzemesi için öngörülen gereklere aykırı bulunan uygulamalar için, Bakanlıkça yayımlanan ve aykırılığa konu imalatın tespiti tarihinde yürürlükte bulunan birim fiyat listesine göre ilgili idarece belirlenen bedelin % 20’si kadar idari para cezası verilir. c) (a) ve (b) bentlerine göre cezalandırmayı gerektiren aykırılığa konu yapı; 1) Hisseli parselde diğer maliklerin muvafakati alınmaksızın yapılmış ise cezanın % 30’u, 2) Kamuya veya başkasına ait bir parselde yapılmış ise cezanın % 40’ı, 3) Uygulama imar planında veya parselasyon planında “Kamu Tesisi Alanı veya Umumî Hizmet Alanı” olarak belirlenmiş bir alanda yapılmış ise cezanın % 60’ı, 4) Mevcut haliyle veya öngörülen bir afet tehlikesi karşısında can ve mal emniyetini tehdit ediyor ise cezanın % 100’ü,

3194 SAYILI İMAR KANUNU 5) Uygulama imar planı bulunan bir alanda yapılmış ise cezanın % 20’si, 6) Yapılaşmaya yasaklanmış bir alanda yapılmış ise cezanın % 80’i, 7) Özel kanunlar ile belirlenmiş özel imar rejimine tabi bir alanda yapılmış ise cezanın % 50’si, 8) Ruhsatsız ise cezanın % 180’i, 9) Ruhsatı hükümsüz hale gelmesine rağmen inşaatı sürdürülüyor ise cezanın % 50’si, 10) Yapı kullanma izin belgesi alınmış olmakla birlikte, ruhsat alınmaksızın yeni inşaî faaliyete konu ise cezanın % 100’ü, 11) İnşaî faaliyetleri tamamlanmış ve kullanılmıyor ise cezanın % 10’u, 12) İnşaî faaliyetleri tamamlanmış ve kullanılıyor ise cezanın % 20’si, 13) Çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet veriyor ise cezanın % 20’si,   (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezalarının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunur. Para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alan dikkate alınır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Yapıldığı tarih itibarıyla plana ve mevzuata uygun olmakla beraber, mevcut haliyle veya öngörülen bir afet tehlikesi karşısında can ve mal emniyetini tehdit ettiği veya edeceği ilgili idare veya mahkeme kararı ile tespit olunan yapılara, ilgili idarenin yazılı ikazına rağmen idarece tanınan süre içinde takviyede bulunmayan veya bu yapıları 39 uncu madde uyarınca yıkmayan yapı sahibine onbin Türk Lirası idari para cezası verilir. 27. maddeye göre il özel idaresince belirlenmiş köy yerleşme alanı sınırları içinde köyün nüfusuna kayıtlı olan ve köyde sürekli oturanlar tarafından, projeleri il özel idaresince incelenerek fen, sanat ve sağlık şartlarına uygun olmasına rağmen muhtarlık izni olmaksızın konut ve zatî maksatlı tarım ve hayvancılık yapısı inşa edilmesi halinde yapı sahibine üçyüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu yapılardaki diğer aykırılıklar ve ruhsata tabi tarım ve hayvancılık maksatlı yapılardaki aykırılıklar için verilecek olan idari para cezası, üçyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, ikinci fıkraya göre hesaplanan toplam ceza miktarının beşte biri olarak uygulanır.

3194 SAYILI İMAR KANUNU Yapı müteahhidinin yetki belgesi; a) Yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilmesi ve 32. maddeye göre verilen süre içinde aykırılığın giderilmemesi halinde beş yıl, b) Yapım işinde ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilen imalatın can ve mal güvenliğini tehdit etmesi halinde on yıl, c) Bakanlıkça olumsuz kayıt değerlendirmesi yapılan hallerde bir yıl, süreyle Bakanlıkça iptal edilir. Yapı müteahhidinin, yapım işlerinden doğan vergi ve sigorta primi borçlarını ödememesi ve diğer sorumluluklarını yerine getirmemesi hallerinde yetki belgesi bir yıldan az olmamak üzere Bakanlıkça iptal edilir ve bunlara sorumluluklarını yerine getirinceye kadar yeni yetki belgesi düzenlenmez. Yetki belgesi iptal edilen yapı müteahhidi yeni yetki belgesi düzenleninceye kadar yeni iş üstlenemez, ancak mevcut işlerini tamamlar. Yetki belgeli yapı müteahhidi olmaksızın başlanılan yapının ruhsatı iptal edilir ve yapı mühürlenir.