İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KAZALAR, HASTALIKLAR VE TEHLİKELER Dr. Kurtuluş ARSLAN İşyeri Hekimi

1.Kazalar 1.1.Ölümcül Kazalar İnşaat sektörü, dünyanın hemen her yerinde en çok ölümlü iş kazasının görüldüğü sektörlerden biridir. ABD’de işgücünün %5’i inşaat sektöründe çalışırken, görülen iş kazası sonucu ölümlerin %15’i inşaat sektörüne aittir. Japonya’da ise işgücünün %10’u inşaat sektöründe çalışmakta, oysa görülen ölümlerin %42’si inşaat sektöründe görülmektedir. İstatistiklerin de gösterdiği gibi, en yüksek ölüm oranları, inşaat sektörüne aittir. İnşaat sektöründe görülen iş kazası sonucu ölümlerin %30’u düşmelerden, %26’sı taşıma(yüksekten düşen nesneler) sırasındaki kazalardan, %19’u ise makinelerin arasına sıkışmaktan ve çarpmalardan ve %18’ise elektrik çarpması gibi tehlikelere sunuk kalmaktan kaynaklanmaktadır.

2.Hastalıklar 2.1. Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar Kimyasal tehlikeler, genellikle hava yolu ile insanlara ulaşır. Dumanlar, sisler, buğular ve kokulardan kaynaklanır. Solumak yoluyla ya da deriye temas(organik solventler ve pestisitler) yoluyla kimyasallar tehlike yaratır. Tabii bunlarla birlikte sıvı-yarı sıvı kimyasallar (zamk, tutkal, yapıştırıcı, asfalt, katran) ve tozlar da(toz çimento) da tehlikeli olmaktadır. Bazı sık görülen hastalıklar şunlardır:

Silikoz* (silika içeren tozların solunmasından ve temasdan kaynaklanan bir hastalık) genellikle kum karanlar, kaya delme makinalarını kullananlar ve tünel kazanlarda görülür. Asbestoz* (asbest içeren tozların solunmasında kaynaklanan akciğer hastalığı) asbest ile çalışan işçilerde sıklıkla görülür. Bronşit*, kaynakçılar arasında sıkça görülür. Deri allerjileri, çimento ile çalışanlar ve duvar ustaları arasında yaygındır. Nörolojik(sinir sistemi) rahatsızlıklar, organik solventler ve kurşunla çalışan işçiler ve boyacılarda görülür. Akciğer kanseri*, asbestle çalışan işçiler, çatıcılar, ahşapla çalışanlar ve kaynakçılar arasında daha fazla görülür. Kurşun zehirlenmesi*, köprü tamir işçilerinde ve boyacılarda görülür. Beyaz Parmak* ya da diğer adıyla Raynaud Sendromu* (dolaşım bozukluğundan kaynaklanan bir hastalık) titreşimli(sarsıntı yapan) makineleri kullanan işçilerde görülür.

2.2 Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar Fiziksel tehlikeler bütün inşaat projelerinde vardır. Gürültü, sıcak, soğuk, radyasyon, vibrasyon ve barometrik basınç bunlardan en önemlileridir. Gürültü gerçekten de inşaat sektöründe kullanılan makinelerin sayısının artması ile önemli tahribatlara yol açmaya başlamıştır. Özellikle binaların yıkımı sırasında kullanılan makineler, vinçler, greyderler ve kepçeler sadece makineleri kullanan işçiler için değil, çevredeki işçiler ve diğer insanlar için de işitme sorunlarına neden olmaktadır.

İnşaat işleri doğası gereği meteorolojik koşulara (dış havaya) bağımlı olarak yapılmaktadır. Havanın çok soğuk olması ya da havanın çok sıcak olması özellikle inşaatta dış ortamda çalışan işçiler için önemli riskleri de beraberinde getirmektedir. Güneş çarpmaları, hipotermi*, soğuktan donmalar, tansiyon yükselmesi ve düşmesine bağlı bazı rahatsızlıklar dış havaya sunuk kalındığı için görülmektedir.

İyonize olmayan mor ötesi ışınım (UV radyasyon) kaynakları, güneş ve elektrikli kaynak makineleridir. Radyoaktif izotop kullanan aygıtlar da mor ötesi ışınıma(iyonize UV radyasyonuna) sunuk kalınmasına neden olmaktadır.

Basınçlı tünellerin içinde çalışanlar, dalgıçlar ve derin sularda çalışanlar yüksek barometrik basınca maruz kalmaktadırlar. Dekompresyon hastalığı*, soygaz narkozu* ve aseptik nekroz*(kanlanma azalmasına bağlı doku ölümü) barometrik basınca bağlı görülen hastalıklardır. En çok görülen rahatsızlıklar ise burkulmalar, ezilmeler ve morarmalardır.

2.3. Biyolojik Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar Enfeksiyona neden olan mikro-organizmalar, zehirli maddeler ve yırtıcı hayvanlar bu tehlikelerden bazılarıdır. Hafriyat işiyle uğraşan işçilerde toprakta yaşayan bazı mantarlar histoplazma*(akciğer enfeksiyonu) neden olmaktadır. Ayrıca birçok işçinin yan yana çalışıyor olması tüberküloz*, hepatit* ve grip gibi bulaşıcı hastalıkların kişiden kişiye taşınmasına neden olmaktadır. Sıtma*, ateş ve Lyme Hastalığı* ise çevredeki haşerelerin ısırması sonucu bulaşır.

Zehirlenmelerin bitkisel kaynakları ise zehirli sarmaşıklar, ısırgan otları ve zehirli meşeler olmaktadır. Bazı tahta tozları karsinojendir (kansere neden olma). Batı tipi kırmızı sedir ağacı ise alerjendir.

2.4. Öldürücü Hastalıklar Standardize Edilmiş Ölüm oranlarının(SMR) aşıldığı ve Standardize Edilmiş Görülme Oranlarının(SIR) diğer mesleklere göre aşıldığı öldürücü hastalıklar şunlardır:

Meslek Yüksek SMR’lar Yüksek SIR’lar Tuğla döşeyenler - Periton Tümör*^ Beton İşçileri Kanserler*^ Korkunç ölümler^ Kaza düşmeleri Dudak kanseri*^, Akciğer kanseri*¹ Vinç operatörleri                                             Vahşi ölüm^ Şoförler Kardiovasküler^ Dudak kanseri* İzolasyoncular Akciğer kanseri Pnömokonyoz*² Vahşi ölüm^ Periton tümör* Dudak kanseri* Makine Operatörleri Kardiovasküler Tesisiatçılar Kanserler* Akciğer kanseri* Pnömokonyoz* Kanserler* Akciğer kanseri* Taş işçileri Metal İşçileri Kanserler* Akciğer kanseri* Düşmeler Marangozlar Burun ve nazal sinüs kanseri* ^Kanserlerin veya ölümlerin diğer mesleklere göre oldukça yüksek olduğu durumlar ¹Akciğer kanseri olma riski beton işçileri için marangozlara göre 2 kat daha fazladır. ² Tozların solunumu sonucunda gelişen akciğer hastalığı(fibrozisi)

TEHLİKE KILAVUZ LİSTESİ KATEGORİ 1: İŞ EKİPMANLARI İLE İLİŞKİLİ TEHLİKELER Mekanik tehlikeler Elektrik çarpması Taşıtlar/Nakliye El aletleri

KATEGORİ 2: ÇALIŞMA ORTAMI İLE İLİŞKİLİ TEHLİKELER Yer seviyesinde kayna, tökezleme ve düşmeler Yüksekten düşmeler Düşen cisimler/malzemeler Çarpan cisimler Sıcak/soğuk cisimlerle/maddelerle temas Depolama ve istifleme Sınırlı iş alanı

KATEGORİ 3: MALZEMELER, MADDELER VE FİZİKSEL AJANLARLA İLİŞKİLİ TEHLİKELER Toz, duman ve gazlar Biyolojik tehlikeler/enfeksiyon Gürültü/titreşim Basınçlı gazlar Tehlikeli kimyasallar Sınırlı hacimlere giriş/oksijen yokluğu

KATEGORİ 4: FAALİYETLE VEYA ÇALIŞMA YÖNTEMİ İLE İLİŞKİLİ TEHLİKELER Elle taşıma Tekrarlayan hareketler Göz yorgunluğu Duruş biçimi

KATEGORİ 5: İŞ ORGANİZASYONU İLE İLİŞKİLİ TEHLİKELER (TAŞERONLAR/HİZMET) KATEGORİ 6: ÇALIŞMA ORTAMI İLE İLİŞKİLİ TEHLİKELER Ortam sıcaklığı Havalandırma Aydınlatma

KATEGORİ 7: DİĞER TEHLİKE TÜRLERİ Şiddet Stres İlaçlar Vb.

III- İNŞAAT İŞÇİLERİ İÇİN SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Kişisel Koruyucu Donanım kullanımı inşaat sektöründe de diğer sektörlerde olduğu gibi kazaları ve hastalıkları önleyebilmek konusunda çok önemlidir. ABD’de kazaların ve hastalıkların ekonomik maliyeti yıllık 10-40 milyar dolar arasında değişmektedir. Bu gerçekten de çok önemli bir rakamdır.

İnşaat sektöründe yaşanan bazı ölümlerin ve ağır yaralanmaların nedeni düşen cisimlerin kafaya çarpmasıdır. Bu tür kazalara karşı inşaat sahası içerisinde sürekli olarak baş koruyucu donanımlar olan baretler, başlıklar ve kasklar kullanılmalıdır.

Daha önceki bölümlerde anlatıldığı gibi inşaat sektöründe çalışan işçiler zamklar, yapıştırıcılar, tutkallar, asfalt, katran ve solventler gibi kimyasallara sunuk kalmakta bunlarla birlikte silika ve asbest içeren tozlar ve kumların içinde çalışmaktadırlar. Bütün bu tehlikelere karşı solunum koruyucu donanımlar olan maskeler ve respiratörler(solunum cihazları) kullanılmalıdır. Tersi durumda, silikoz* ve asbestoz* gibi son derece tehlikeli hastalıklara yakalanılabilir. Bu nedenle tozlara ve gazlara sunuk kalınan ortamlarda ölçümler yaptırılmalıdır.

Gürültü gerçekten de inşaat sektöründe kullanılan makinelerin sayısının artması ile önemli tahribatlara yol açmaya başlamıştır. Özellikle binaların yıkımı sırasında kullanılan makineler, vinçler, greyderler ve kepçeler sadece makineleri kullanan işçiler için değil, çevredeki işçiler ve diğer insanlar için de işitme sorunlarına neden olmaktadır. Bu nedenle kulak koruyucu donanımlar olan kulaklıklar ve kulak tıkaçları kullanılmalıdır. Gürültü yönetmeliğinde belirtilen önlemler alınmalı ve ölçümler yaptırılmalıdır.

İnşaat işleri soğuk, sıcak, kuru ve nemli ortamlarda yapılabilmektedir İnşaat işleri soğuk, sıcak, kuru ve nemli ortamlarda yapılabilmektedir. Bu nedenlerle ortama uygun koruyucu elbiseler kullanılmalıdır. Sıkça yapılan kaynak işleri sırasında çapaklardan ve iyonize olmayan mor ötesi ışınımdan (UV radyasyonundan) korunmak için göz koruyucu gözlükler, maskeler ve kalkanlar kullanılmalıdır. Ayrıca inşaatlarda çalışılırken görülen kazaların bir kısmı da düşmelerden kaynaklanmaktadır. Düşmeler son derece tehlikedir ve sonunda sakatlıklar ve ölümler meydana gelebilir. Bunun için yüksekte çalışırken mutlaka emniyet kemerleri kullanılmalıdır.

"İlk"i yapmak , "herkes"e ulaşmak zordur "İlk"i yapmak , "herkes"e ulaşmak zordur. Ama en zoru "herkes"in, davranışlarını değiştirmesi gerektiği gerçeğini yakalamasıdır.

- SAĞLIK VE GÜVENLİK PLANI: İşveren veya proje sorumlusu, işyerinde yürütülecek faaliyetleri dikkate alarak bir sağlık ve güvenlik planı hazırlayacaktır. Yapı alanında, ilgili yönetmeliğin EK-II bölümünde belirtilen işlerin yapılması durumunda bu işlerle ilgili önlemler planda yer alacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yön. Madde:5.a, 7.b)

- BİLDİRİM Yapı işi 30 günden fazla sürecek ve devamlı olarak en az 20 işçi çalışacak veya işin büyüklüğü 500 yevmiyeyi aşacak durumda ise; ilgili yönetmeliğin EK-III’ bölümünde belirtilen bilgileri içeren bildirim yazısı işyerinin bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğü’ne verilecektir. Ayrıca bu bilgileri içeren bir levha işyerinin uygun bir yerine asılacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yön. Madde:5.c)

- İŞÇİ ÖZLÜK DOSYASI: İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır. İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.(İş Kanunu Madde:75)

- MESLEKİ EĞİTİM Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla onaltı yaşını doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. (İş Kanunu Madde:85)

- PERİYODİK SAĞLIK KONTROLÜ: - AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE RAPOR: Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişinde veya işin devamı süresince en az yılda bir, bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilmiş muayene raporları olmadıkça, bu gibilerin işe alınmaları veya işte çalıştırılmaları yasaktır. Sosyal Sigortalar Kurumu işe ilk giriş muayenesini yapmaktan kaçınamaz. İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi sağlık kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir. Yetkili memurlar isteyince, bu raporları işveren kendilerine göstermek zorundadır. Bu raporlar damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır. Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait İşe Giriş / Periyodik Muayene Formu örneği EK-II de verilmiştir. (İş Kanunu Madde:86, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği Madde:5-Ek-II)

- İSKELELERİN KONTROLU: İskeleler; kullanılmaya başlanmadan önce, belirli aralıklarla ve üzerinde değişiklik yapıldığında, belli bir süre kullanılmadığında, deprem, fırtına, sel ve hortum gibi sağlamlığı ve dayanıklılığı etkileyebilecek olaylara maruz kaldığında uzman kişiler tarafından kontrol edilecektir. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:6.3)

- YÜK ASANSÖRÜNÜN KONTROLU: Bütün kaldırma araçları ile bağlantıları, sabitleme ve destekleme elemanları da dahil bütün yardımcı kısımları; (a) Kullanım amacına uygun ve yeterli sağlamlıkta tasarlanmış ve imal edilmiş olacak, (b) Doğru şekilde kurulacak ve kullanılacak, (c) Her zaman iyi çalışabilir durumda olacak, (d) Yürürlükteki mevzuata göre, periyodik olarak kontrol, test ve deneyleri yapılacak, (e) Bu konuda eğitim almış ehil kişilerce kullanılacaktır. Kaldırma araçları ve yardımcı elemanlarının üzerlerine azami yük değerleri açıkça görülecek şekilde yazılacaktır. Kaldırma ekipmanı ve aksesuarları belirlenen amacı dışında kullanılmayacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:7)

- GÖVDE TOPRAKLAMASI; Çıplak metal kısımlı elektrik cihazları, uygun bir şekilde topraklanacaktır. Bütün iş ekipmanı, işçilerin doğrudan veya dolaylı olarak elektrikle temas riskinden korunmasına uygun olacaktır.(İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği EK-I Madde:2.19)

- YÜK ASANSÖRÜNÜN YÜKLEME ALANI: Yapı alanlarında girilmesi yasak bölgelere yetkisiz kişilerin girişi uygun araç ve gereç kullanılarak engellenecektir. Tehlikeli bölgeler belirgin olarak işaretlenecek, bu bölgelere girme izni verilen işçileri korumak için gerekli önlemler alınacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.A Madde:10.4)

- YÜK ASANSÖRÜNÜN (GIRGIR VİNCİN) SINIR DURDURUCUSU: Bütün kaldırma araçları ve bağlantıları, sabitleme-destekleme elemanları da dahil bütün yardımcı kısımları; Doğru şekilde kurulacak ve kullanılacak, kaldırma ekipmanı ve aksesuarları belirlenen amacı dışında kullanılmayacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:7.1.c, 7.3)

- İŞÇİLERE EĞİTİM: İşverenle; işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri işlerindeki riskler, alınması gerekli önlemler ve yasal hak, sorumlulukları konusunda eğitmek zorundadır. Bu eğitimin nasıl ve kimler tarafından verilebileceği gibi hususlar; Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte açıklanmıştır. (Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Madde:4,17)

- AÇIKTAKİ İLETKENLER: İletkenler, dış etkilere karşı uygun şekilde korunacaktır. Yapı alanındaki enerji dağıtım tesislerinin ve özellikle dış etkilere maruz kalan tesislerin; düzenli olarak kontrol ve bakımı yapılacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:2.1)

- AYDINLATMA: İşyerleri mümkün olduğunca doğal olarak aydınlatılacak,doğal aydınlatma yeterli olmadığı durumlarda işçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması amacına uygun olarak suni aydınlatma yapılacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK IV.A Madde:8.1)

- GEÇİT YERİ VE RAMPALAR: Merdivenler, sabitlenmiş geçici merdivenler, yükleme yerleri ve rampaları da dahil olmak üzere trafik yolları; kolay ve güvenli geçişi sağlayacak, buraların yakınında çalışanlar için tehlike yaratmayacak şekilde tasarlanıp yapılacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.A.Madde:10.1)

- ACİL TELEFONLAR - İLK YARDIM MALZEMESİ - SEDYE: İlkyardım odaları yeterli ilk yardım malzeme ve ekipmanı ile teçhiz edilecek ve sedyeler kullanıma hazır halde bulundurulacaktır. Buralar, yürürlükteki mevzuata uygun şekilde işaretlenecektir. Çalışma koşullarının gerektirdiği her yerde ilkyardım ekipmanı bulundurulacaktır. Bu ekipman kolayca erişilebilir yerlerde olacak ve yürürlükteki mevzuata uygun şekilde işaretlenecektir. Yerel acil servis adresleri ve telefon numaraları görünür yerlerde bulunacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV. A Madde:13)

- TETANOS AŞISI: Tetanos hastalığına karşı aşağıdaki tedbirler alınacaktır. Tetanos tehlikesi olan işlerde çalışan bütün işçilere, antitetanik aşı yapılacak, parçalanmış ezik ve toprakla bulaşmış yaralanmalarda, serum antitetanik tatbik olunacak, işçi daha önce aşılanmış ise, rapel olarak, antitoksin yapılacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:86)

- KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM: İşçilere kişisel koruyucu donanım olarak baret, emniyet ayakkabısı, koruyucu gözlük, yüz siperliği, solunum cihazı, kulak koruyucuları, koruyucu giysi, önlük, eldiven, iklime dayanıklı giysi, yansıtıcılı giysi, emniyet kemeri, güvenlik halatı, koruyucu merhemler verilecektir. Her işveren, Ek-III’de belirtilen işlerde ve benzeri işlerde, toplu koruma yöntemleri ile risklerin önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda, Ek-II’de belirtilen kişisel koruyucu donanımlardan işçilerin sağlık ve güvenlikleri için gerekli olanları Ek-I’de örneği verilen tabloya göre değerlendirecek ve işçilere verecektir. (Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik Madde:8, Ek-I,II,III)

- BAŞ KORUYUCULARI (BARET): Her işveren; İnşaat işlerinde çalışanlara kişisel koruyucu donanım olarak Koruyucu baretler verecektir. (Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik Madde:8, Ek-III-1)

- EMNİYET KEMERİ: Her işveren; yüksekten düşme tehlikesi bulunan kısımlarda çalışanlara kişisel koruyucu donanım olarak emniyet kemeri verecektir. (Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik Madde:8, Ek-III-9)

- ARTIK MALZEMELER: Yapı işyerindeki çalışmalarda, yapı alanının düzenli tutulması ve yeterli temizlikte olması sağlanacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği Madde:10.a)

- MERDİVEN KORKULUKLARI Yüksekten düşmeler, özellikle yeterli yükseklikte sağlam korkuluklarla veya aynı korumayı sağlayabilen başka yollarla önlenecektir. Korkuluklarda en az; bir trabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve tabanında eteklik bulunacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenliği Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:5.1)

- SEYYAR MERDİVENLERDE ÖNLEM Çalışma platformları, geçitler ve iskele platformları, kişileri düşmekten ve düşen cisimlerden koruyacak şekilde yapılacak, boyutlandırılacak, kullanılacak ve muhafaza edilecektir. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenliği Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:6.2)

- DÜŞEN CİSİMLERE KARŞI ÖNLEM (SUNDURMA) Yapı alanında yukarıdan malzeme düşme riski bulunan kısımlara girilmesini önleyecek tedbirler alınacaktır. Bina içerisine giriş yerlerine kapalı geçit yerleri yapılacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK-IV.B Bölüm-II Madde:4)

- SOYUNMA YERİ-TUVALET-LAVABO: İş elbisesi giymek zorunda olan işçilerin, etik olarak veya sağlık nedenleriyle, uygun olmayan bir yerde soyunmalarına izin verilmeyecek, işçiler için uygun soyunma yerleri sağlanacaktır. Soyunma yerlerine kolay ulaşılacak, kapasitesi yeterli olacak ve oturacak yer sağlanacaktır. Çalışma, dinlenme, yıkanma ve soyunma yerlerinin yakınında, yeterli sayıda tuvalet ve lavabo ile temizlik malzemesi bulundurulacaktır. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı olacak veya ayrı ayrı kullanımları için gerekli düzenleme yapılacaktır.(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK IV. A Madde:14)

- UYARI LEVHALARI: İşveren, işyerindeki çalışma yöntemlerini, iş organizasyonu ve toplu koruma önlemleri ile işyerindeki risklerin giderilemediği veya yeterince azaltılamadığı durumlarda, güvenlik ve sağlık işaretlerini bulundurmak ve uygun şekilde kullanmak zorundadır. (Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği Madde:5)

- İNŞAATIN ETRAFININ ÇEVRİLMESİ: Yapı alanının etrafı ve çevresi kolayca görülebilecek ve fark edilebilecek şekilde çevrilecek ve işaretlenecektir. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK IV.A Madde:18.1)

- KAZI İŞLERİNDE ÖNLEM; 1 - KAZI İŞLERİNDE ÖNLEM; 1. Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri ile tünel ve kanal çalışmalarında; (a) Uygun destekler ve setler kullanılacak, (b) Malzeme veya cisim düşmesi veya su baskını tehlikesine ve insanların düşmesine karşı uygun önlemler alınacak, (c) Sağlık için tehlikeli veya zararlı olmayan özellikte solunabilir hava sağlamak için bütün çalışma yerlerinde yeterli havalandırma yapılacak, (d) Yangın, su baskını veya göçük gibi durumlarda işçilerin güvenli bir yere ulaşmaları sağlanacaktır. 2. Kazı işlerine başlamadan önce, yer altı kabloları ve diğer dağıtım sistemleri belirlenecek ve bunlardan kaynaklanabilecek tehlikeleri asgariye indirmek için gerekli önlemler alınacaktır. 3. Kazı alanına giriş ve çıkış için güvenli yollar sağlanacaktır. 4. Toprak ve malzeme yığınları ve hareketli araçlar kazı yerinden uzak tutulacak ve gerekiyorsa uygun bariyerler yapılacaktır. (Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK IV B Bölüm II Madde:10)

- KAT DÖŞEME KENARLARINA ŞERİT; Engeller ve tehlikeli yerlerde kullanılan işaretlemeler şöyle olacaktır; 1. Engellere çarpma, düşme ya da nesnelerin düşme tehlikesinin bulunduğu yerler; işletme tesisleri için işçilerin çalışmaları esnasında dolaştıkları bölgelerde, birbirini takip eden sarı ve siyah ya da kırmızı ve beyaz renk şeritleriyle işaretlenecektir. 2. İşaretlerin boyutu, engelin ya da tehlikeli bölgenin büyüklüğü ile orantılı olacaktır. 3. Sarı-siyah ya da kırmızı-beyaz şeritler yaklaşık olarak 45 derece açıyla ve aynı büyüklükte boyanacaktır. (Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği Ek.V.1)