KRANİYEL BT
BT de Hounsfield skalası, su dansitesini ‘0’ a, hava ve kemiği -1000 ve +1000 e yerleştirir. Bu dansite değerleri ile ilişkili renkler, ‘pencereleme’ denen işlem ile, belli dokuları incelemek için yeniden ayarlanabilir.
Beyin penceresi: Yumuşak dokular, beyin, hemoraji, BOS boşlukları Kemik penceresi
Kitle etkisi ve orta hat shifti Beyin normalde simetrik bir yapıdır. Herhangi bir kitle veya hemoraji beyni bölen hayali çizgiyi saptırırsa veya yapıları bu çizginin ötesine atarsa ‘ortahat şifti’ nden bahsederiz. Şiftin etyolojisinden çok şiftin derecesi önemlidir.
Kitle etkisi ve orta hat shifti Subdural hematom Epidural hematom
Streak-çizgi artefaktı Metal objeler, burada kohlear implant, hastanın sol hemisferini değelendirmeyi zorlaştıran streak artefaklar oluşturmakta. Yine de bazı bilgiler elde edilebilir. Örneğin: şift olmaması
Beyin BT için kısaltma: ABBBC • Air-filled spaces: Hava boşlukları o Sinüsler o Mastoid air-cells fractures • Bones---Kemik • Blood---Kan o SAH o EDH o SDH o intraparenkimal • Brain---- Beyin o ödem o şift • CSF spaces---BOS o Sulci o Ventrİküller o Cisternler ICP Atrofi Hidrosefalus ödem
A-Air (hava dolu boşluklar) Beyin BT den 3 kesit: Beyin penceresinden bakılınca, hava dolu boşlukların normal yerleşimi ve görünümü. Hava dolu boşluklar normalde siyahtır. A.Maksiller, B:Mastoid, C:Etmoid, D: Sfenoid, E:Frontal
Hava dolu boşluklarda sıvı Travmayı takiben, sinüslerin kemik duvarlarının kırıkları kanama ile sonuçlanabilir. Kan hava dolu boşluğun ilgili bölümünde toplanır ve hava-sıvı seviyesine veya bazen de normal hava boşluğunun tamamen opaklaşmasına neden olur. Bazen bu kırığın tek bulgusudur. Travma olmaksızın hava boşluğunda sıvı olması sinüzit, mastoidit gibi bir enfeksiyona işaret eder. Burada kemik pencerede hastanın sağ maksiller sinüsünde (A), hava (siyah)-sıvı (gri) seviyesi vardır. Sol maksiller sinüs (B) kötü bir şekilde kırılmış ve tamamen opasifiye olmuştur. Mastoid hava hücreleri (C) normal olup sıvı yoktur sadece ince kemik trabekülü görülmekte. Travmada opak mastoid hava hücreleri temporal kemik kırığını destekler.
B-Bones (kemikler); kırıklar Kemik pencerede kırıklar. A’da multipl kırıklar görülüyor (oklar). Karşı tarafı birleştiren kesikli çizgiler bu yerleşimde sutur hattı olmadığını ispatlamakta. B’de multipl deplase kırıklar vardır. Hastanın sol maksiller sinüsü, kötü bir şekilde kominike olmuştur. Hava-sıvı seviyeleri ve opasifikasyonlar ek ipuçlarıdır.
Pnömosefali Multipl kafatası kırıklı bu hastada, hava (oklar) kalvaryuma girmiştir ve beyin penceresinde siyah alanlar olarak görülmektedir. Bu durumda, BOS ve hava nın ikisi de siyah görünmektedir. Bunun hava olduğunu doğrulamak için pencere ayarının ince ayarlanması gerekir. Bu vakada; yerleşimi, kemiklerin komşuluğunda olması yuvarlak şekilli hava taneciklerinin olması doğrulatıcıdır.
B-Blood (kan); SAK Difüz SAK. Sulkusları dolduran ve sisternalara, Sylvian fissür ve hatta lateral ventriküllere uzanan subaraknoid kan (parlak beyaz). A:baziler sisternada kan B: Sylvian fissürde kan C: Lateral ventrikülün posterior boynuzunda kan D: Sulkuslarda kan E: Lateral ventrikülün posterior boynuzunun koroid pleksusunda parlak beyaz kalsifikasyonlar oldukça sıktır. Bunları kanama ile karıştırmayınız.Kafatası kemikleri ile olan dansite benzerliğine dikkat edin.
Epidural hematom Epidural hematom (oklar), bir çok özelliği göstermektedir: Lens benzeri veya bikonkav disk şekli Temporal yerleşim ve ilişkili temporal kemik fraktürü (A) Sutur hatlarını geçmiyor; (B-beklenen sutur hattı. Kemik pencereye de bakınız, küçük şekil) Kitle etkisi ve şift (C) Aktif kanamayı belirten ‘swirl (girdap) bulgusu’ (D) Küçük ventriküllerle (E) beraber artmış KİB Sulkusların görülmemesi (F)
Epidural hematom Epidural hematom (oklar), bir çok özelliği göstermektedir: Lens benzeri veya bikonkav disk şekli Temporal yerleşim Bu kesitte küçük gözükmesine rağmen, tüm BT başka bir hikaye ortaya koymaktadır. Bu kesitte; sulkuslar yoktur ve KİBAS ihtimalini düşündürür.
Subdural hematom Subdural hematom (oklar), bir çok özelliği göstermektedir: Hilal şekilli Sutur hatlarını geçer (A) Kitle etkisi ve şift (B) Küçük ventriküllerle (C) beraber artmış KİB Sulkusların görülmemesi (D)
Subdural hematomlar Üç değişik subdural hematom: A: Küçük subdural hematom B: Bilateral subdural hematom; (beyne göre hipodens olduğundan subakut olma ihtimali yüksek) C: Değişik dansitelerde bilateral subdural hematomlar, farklı zamanlardaki kanamalarıa işaret eder.
İntraparankimal kanama İntraparenkimal hemoraji. A; şift ve kitle etkisi yapan büyük hematom. B; küçük miktarda kanama (ok)
B-Brain (beyin); gri-beyaz cevher Normal gri-beyaz cevher ayrımı Myelinli alanlar (beyaz cevher), myelinsiz alanlardan (gri cevher) daha fazla yağ içeriğine sahiptir. Sonuç olarak beyaz cevher düşük dansitelidir ve daha siyah görünür . Noktalı çizgi, gri ve beyaz cevher arasındaki hattı gösterir. Bu kesişim, iskemiye bağlı olarak net görülmezse, BT bulgusu ‘gri-beyaz ayrımının kaybolması’ olarak adlandırılır.
C-CSF-spaces;Normal BOS boşlukları Normal BOS boşlukları. Baziler sisternalar (A) açıktır (‘bazen gülümseme bulgusu’ olarak adlandırılır) Lateral ventriküller açıktır ve büyümemiş (B) Sulkuslar görülmekte (C) fakat belirgin değildir.
Serebral atrofi Serebral atrofi: Baziler sisternalar açık (A oku), lateral ventriküller büyümüş (B), fakat sulkuslar eşit olarak belirgin (C).
Serebral ödem Serebral ödem; baziler sistern silinmiş (A oku), lateral ventriküller çizgi şeklinde (B) ve sulkuslar silik (C).