Bİr BalIkçIlIk YönetİcİsİnİN ElkİtabI TASARIM: Medyan; Renkler: Dalga Biçimi; Yazı Tipleri: Temel, Arial Black, Arial Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı KISIM I: Balıkçılığın Temel Boyutları

4.1 Balıkçılığa ekonomik bir yaklaşım Balıkçılık mevcut balık stok kaynaklarına dayanan ekonomik bir aktivitedir. Balıkçılık yönetiminin ifade edilmesindeki temel fikir balıkçılık çabasını kontrol etmek, arzu edilen ise gelecekteki stok gelişmesinin sağlanması olasılığını artırmak ve sürdürülebilir bir balıkçılığı teşvik etmektir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Balıkçılık birtakım kritere göre şöyle sınıflandırılabilir: Ekonomik kategori (endüstriyel, küçük balıkçı, geçim) Mekânsal boyut (tatlı su: göl, nehir; deniz: kıyı, okyanus, yabancı sular) Mevsimsel profil (doğal farklılıklar için dinamik adaptasyonlar içerebilir) Menşe limanı (geminin bağlı olduğu liman) Karaya çıkış limanları (hangi limandan filonun işlettildiği) Av araçları ( değişen mevsimler) Gemi boyutu (gemi uzunluğu, tonajı, motor büyüklüğü) Hedef türler (çok türlü balıkçılık, değişen mevsimler) Ürün çeşitleri (taze, dondurulmuş, konserve, tuzlanmış vb.) Pazarlar (açık artırma, tüccarlar, dikey entegrasyon, satış organizasyonları, işleme sanayi vb.) SINAV SORUSU ? Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Bu kriterler birbirleriyle ilişkili olup balıkçılıkta tek bir karar vericinin nasıl çok boyutlu bir çevrede çalıştığını göstermektedir. Coğrafya Tür Pazar Ürün Kategori Mevsim Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Balıkçının tekne seçim kararı av aracı seçimine bağlıdır. Bazı tekneler birkaç av aracını barındırabilir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Balıkçının tekne seçim kararı av aracı seçimine bağlıdır. Bazı tekneler birkaç av aracını barındırabilir. Bazı tekneler av aracına ve türe özeldir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Balıkçının tekne seçim kararı av aracı seçimine bağlıdır. Bazı tekneler birkaç av aracını barındırabilir. Bazı tekneler av aracına ve türe özeldir. Tekne olmadan da (örneğin Iğrıp) avcılık yapılabilir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Balıkçının tekne seçim kararı av aracı seçimine bağlıdır. Bazı tekneler birkaç av aracını barındırabilir. Bazıları av aracı ve türe özeldir. Tekne olmadan (Iğrıp) da av yapılabilir. Hatta av aracı olmadan bile av yapılabilir. (Dalarak midye toplamak gibi) Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Balıkçının gelirini maksimize edebilmesi için hangi balıkçılık av aracını kullanma seçimi; Su ürünleri için Pazar fiyatı bilgisi (Piyasa Bilgisi) Farklı araçları işletme ve kullanma kapasitesi (ekipmanları işletebilme becerisi) Araçların alım ve kullanım maliyetleri (yatırım ve işletme maliyetleri) içermektedir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Miktar ve Fiyat ilişkisi, av miktarlarındaki değişikliğin fiyata nasıl yansıyacağını gösterebilir. Ancak maliyet bilgisini izlemek fiyat ve miktar kadar kolay değildir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Maliyet verileri üç maliyet bileşenine ayrılabilir: Sabit maliyetler (prensipte fırsat maliyetleri de dahil olmak üzere aktivite seviyesi ile ilişkili olmayan uzun vadeli yatırımlar ve maliyetler) Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Maliyet verileri üç maliyet bileşenine ayrılabilir: Sabit maliyetler (prensipte fırsat maliyetleri de dahil olmak üzere aktivite seviyesi ile ilişkili olmayan uzun vadeli yatırımlar ve maliyetler) Fırsat maliyeti, herhangi bir malın üretimini bir birim artırmak için başka bir maldan vazgeçilmesi, feragatte bulunulması gereken mal ve/veya kazanç miktarıdır. Başka bir deyişle iktisadi bir seçim yapılırken vazgeçilmek zorunda kalınan ikinci en iyi alternatiftir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Maliyet verileri üç maliyet bileşenine ayrılabilir: Sabit maliyetler (prensipte fırsat maliyetleri de dahil olmak üzere aktivite seviyesi ile ilişkili olmayan uzun vadeli yatırımlar ve maliyetler) Çabaya bağlı maliyetler (yapılan balıkçılık çabasının miktarı ile doğrudan ilişkili işletme maliyetleri) Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri Maliyet verileri üç maliyet bileşenine ayrılabilir: Sabit maliyetler (prensipte fırsat maliyetleri de dahil olmak üzere aktivite seviyesi ile ilişkili olmayan uzun vadeli yatırımlar ve maliyetler) Çabaya bağlı maliyetler (yapılan balıkçılık çabasının miktarı ile doğrudan ilişkili işletme maliyetleri) Av miktarı ile değişen maliyetler (taşıma maliyetleri, avın nakliyesi ve korunması) Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.2 Balıkçılığın fırsat maliyetleri nelerdir? Maliyetler, yatırımlar (batık maliyet) ve işletme maliyetlerini kapsar. Balıkçılık maliyeti, balıkçılık çabası üretmek ve avın taşınması için emek ve sermaye olmak üzere iki girdi faktörüne harcanan değerdir. Bu emek ve sermayenin kullanılmamasıyla feragat edilen fırsatlar, fırsat maliyeti olarak bilinen başka bir maliyet oluşturmaktadır. Bu yüzden fırsat maliyetleri yıllık hesapların incelenmesiyle normal bir şekilde bulunmazlar. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.2 Balıkçılığın fırsat maliyetleri nelerdir? Emeğin fırsat maliyeti, başka bir işgücü kullanılarak elde edilebilen en yüksek getiridir. Bu maliyet bölgedeki benzer grupların kazançları ile tahmin edilebilir. Benzer şekilde sermayenin fırsat maliyeti de aynı sermayeyi başka bir yere yatırım yaparak elde edilebilen en yüksek getiridir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.3 Balıkçılıkta temel piyasa başarısızlıkları Ekonomistler genellikle, pazar piyasasının eşya ve malların dağılım meselesini halledeceğini savunmaktadırlar. Çünkü, sosyal refah standart ekonomik teorisine göre mükemmel piyasalarda verimli bir şekilde maksimize edilir («Görünmez el» Adam Smith). Piyasa kusurları her zaman bir ölçüde vardır, fakat normalde piyasalar sosyal optimumlara yakın çözümler bulmak eğilimindedir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

Görünmez El (Adam Smith) Her birey kendi çıkarı peşinde koşarken, sıklıkla, katkıda bulunmaya niyetleneceğinden çok daha etkin olarak topluma katkıda bulunur. Buna göre, herkesin bencil olduğu bir toplumda bile uyum kendiliğinden oluşacaktır. Bu kendiliğindenliği sağlayan görünmez el, piyasa ilişkileridir. Görünmez el ve piyasayı düzenleyen fiyatlar seviyesi, kaynakların en verimli şekilde kullanılmasına imkân sağlar. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.3 Balıkçılıkta temel piyasa başarısızlıkları Piyasa kusurları her zaman bir ölçüde vardır, fakat normalde piyasalar sosyal optimumlara yakın çözümler bulmak eğilimindedir. Ancak bazı piyasalar, ciddi başarısızlıklarından dolayı, sistematik olarak gerçek sosyal değerleri yansıtamamaktadır. Ortak-havuz balık stok kaynaklarının sömürüsüne ücretsiz erişim böyle bir durumdur. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.3 Balıkçılıkta temel piyasa başarısızlıkları Kısaca, balıkçılıkta piyasa başarısızlıklarının iki sebebi vardır: Kaynak kullanıcılarından sıfır ödeme (kaynağa ücretsiz erişim durumu) ve gerçek değeri (nispi kıtlığı yansıtan değer) arasındaki uyuşmazlık Balık hasat üretiminin iki temel girdi faktörleri arasındaki uzun dönemli ilişki: balıkçılık çabası ve stok biyokütlesi Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.4 Filo çeşitliliği, maliyetler, piyasalar ve borsa dalgalanmaları Biyoekonomi teorisi yöneticiye iki dinamik sistemin (kaynak ve balıkçılık) nasıl bir etkileşim içinde olduğunun anlaşılmasını sağlar. Balıkçı, balıkçılığın maliyeti ile yönetim kararları ve stok değişimlerinden dolayı oluşan maliyetteki değişim hakkındaki tüm bilgiye sahip olmasına rağmen, Yöneticilerin sorunu ise bu bilgilere sahip olmaması ve balıkçının bu maliyetleri yöneticiden büyük ölçüde gizlemesidir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.4 Filo çeşitliliği, maliyetler, piyasalar ve borsa dalgalanmaları Farklı gemi gruplarının kazançlarının ve maliyetlerinin sistematik çalışmaları yönetim amaçlarına ulaşılmasını kontrol etmek filonun performansını tahmin etmek gelecekteki yönetim araçlarına davranışsal tepkileri tahmin etmek için faydalıdır. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.5 Ekonomik kalkınmanın temeli olarak balık stok kaynakları Balıkçılık, halen parası, arazisi ve bir işi olmayan insanlar için son çare olan bir iş kapısıdır. Balık stok kaynaklarına ücretsiz ve açık-erişim, balıkçının işgücü (emeği) dışında hemen hemen hiçbir maliyeti olmayan basit teknoloji ile elde edilebilen günlük besine erişimdir. Ortak-havuz kaynaklarına ücretsiz erişim çoğu fakir balıkçı ve ailesinin yaşamını devam ettirebilmesi için zorunludur. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.6 Hasat üretiminin ekonomisi Balıkçılık ekonomik olarak, girdi faktörleri balıkçılık aktivitesi ve balık stok kaynakları olan ve sonucunda balık hasatı yapılan bir üretim sürecidir. Hasat üretimi ekonomi (girdi) ve ekosistem (çıktı) dinamikleri ile iç içedir. Yönetim önlemleri hasat üretiminde çıktıların olduğu gibi girdilerin de kontrolünü amaçlamaktadır. Bu yüzden hasat üretimi her iki sistem dinamiklerini de etkileme potansiyeline sahiptir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.1.6 Hasat üretiminin ekonomisi Zamanla işgücü sermayeye oranla daha pahalı hale gelir. Bu durum hasat üretimindeki girdi/çıktı dinamiklerini etkiler. Yönetim önlemleri, girdi/çıktı dengesini sağlayabilmek için uzun vadede toplam balıkçılık maliyetini korumaya ihtiyaç duyar. kısa vadede ise işletme maliyetlerini en düşük seviyede korumaya ihtiyaç duyar. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2 Biyoekonomik düşünce ve referans dengeleri Dört referans noktalarının kısa tanımları yapılacak: Biyoekonomik denge (açık erişim çözümleri) Kaynak Rantını (Kira) Maksimumlaştırma (Maksimum Ekonomik Verim MEV; MEY) Maksimum Sürdürebilir Verim (MSV; MSY) Sosyo-ekonomik optimum çözüm Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.1 Biyoekonomik denge – düzenlenmemiş bir balıkçılığın sonucu Referans noktası (referans değeri): İstenilen  HRN: Hedef Referans Noktası (TRP: Target Reference Point) Tehlikeli  ERN: Eşik Referans Noktası (ThRP: Threshold Reference Point) İstenmeyen  LRN: Limit Referans Noktası (LRP: Limit Reference Point) olarak kabul edilen bir duruma karşılık gelen bir balıkçılık göstergesinin özel bir durumudur (değeridir). Hem ERN hem de LRN acil önlem gerektirir ve aciliyet derecesi farklıdır. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.1 Biyoekonomik denge – düzenlenmemiş bir balıkçılığın sonucu Referans noktası (referans değeri): Diğer bir tanımı ise: Balıkçılığın ve kaynağın özel bir durumuna karşılık gelen bilimsel bir prosedürden ve/veya modelden elde edilmiş olan ve balıkçılık yönetimi için kılavuz olarak kullanılabilen tahmini bir değerdir. Referans noktaları genel olabilir (çoğu stok için geçerlidir) veya stoka özel olabilir (Garcia, 1997). Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.1 Biyoekonomik denge – düzenlenmemiş bir balıkçılığın sonucu Tüm balıkçılar aynı stok kaynağını hasat ettiği için kaynağın durumu tüm balıkçıların avını etkilemektedir. Kaynak rantı, değerli doğal kaynaklara erişimin ücretsiz olmasından kaynaklanmaktadır. Balıkçılığa ücretsiz erişim oldukça av baskısı artar, stok azalır ve birim çaba başına gelir olur. Kaynak rantı, aşırı çabaya dönüştüğü için kaybolur (kapasite fazlası). Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.2 Maksimum sürdürülebilir verimin (MSV) ekonomisi Balıkçılığın biyoekonomik dengesi (açık-erişim dengesi) ekonomik denge ile bir arada olan biyolojik dengeyi içermektedir. MSV uzun vadeli biyolojik dengeyi işaret eder, fakat ekonomik denge için aynı durum geçerli değildir. Biyoekonomik denge stokun üreyebilirliğine ve birim çaba başına düşen balıkçılığın maliyetine dayanır. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.2 Maksimum sürdürülebilir verimin (MSY) ekonomisi Faydalı Referans Noktalarının Kurulması, Birleştirilmiş Verilere Kısa Bir Bakış Yıl Av Gücü (1000 tekne saati) Av (Ton) CPUE 1 138,05 8007 58,0 2 146,52 9377 64,0 3 155,06 7908 51,0 4 207,72 8101 39,0 5 195,36 8205 42,0 6 172,4 8128 47,1 7 175,46 7720 44,0 8 167,58 7206 43,0 9 169,54 7290 10 165,91 5807 35,0 Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.3 Kaynak rantını en üst düzeye çıkarma (maksimizasyon) nedir? Yönetim hedefi, uzun vadede balıkçılıktan sürdürülebilir kazancı en üst düzeye çıkarmak ise av çabasının her zaman MSV çabasının altında olması gerekmektedir. Kaynak rantı normal kazancın üstündeki kazançtır ve marjinal gelir ile marjinal maliyet birbirine eşit olduğunda en üst düzeye çıkarılmış olur. Kaynak rantının maksimizasyonu her zaman stok durumuna göre MSV’in yaptığından daha fazla korumacı bir yaklaşımı temsil etmektedir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.4 Bir sermaye teorik yaklaşımı Balık stok kaynakları farklı yollarla kullanılabilen doğal yenilenebilir bir sermayedir. Yenilenebilir doğal sermayenin tamamen tükendiği yerde kaynaklar bir noktaya kadar sömürülmüş olsa da yenilenmesi mümkün olmayacaktır. Ekonomik açıdan bakıldığında, balıkçılıkta hasat yoluyla çekilen stok veya kayıtlı sermayeye eklenen değer olan biyolojik büyüme oranı doğal sermaye faiz oranına karşılık gelir. Gelecekteki balıkçılığın kazancının günümüzdeki değeri balıkçılığın daha az veya daha fazla yapılmasıyla artırılamaz. Sermaye teorik yaklaşımı istikrarlı bir dengeye doğru dinamik bir süreci anlatmaktadır. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.2.5 Daha fazla boyutların kapsanması Referans dengeleri farklı kavramları temsil eder ve idealleştirilmiş bu durumlara uymayan durumlar göz önüne alındığında da hiçbir istikrarlı denge olmasa bile yararlı olduğunu kanıtlayabilir. Dahil edilebilecek diğer boyutlar şunlar olabilir: Seçim – yönetim hususlarındaki yıl sınıflarının (kohort) dahil edilmesi By-catch (Hedef dışı) düzenlemesi ve ekosistem hususları Çok türlü balıkçılık Av aracı kullanımındaki ve hedeflenen türlerdeki mevsimsel değişimler Filo çeşitliliği Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3 Balıkçılık düzenlemelerine ekonomik bir bakış açısı Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3.1 Ekonomi ile politika nasıl çatışır? Ekonomik açıdan bakıldığında yönetim, politik önceliklere dayanan piyasanın düzenlenmesi olarak değerlendirilebilir. Balıkçılık yönetimi kesin öncelikleriyle belirtilen politik hedeflere dayalı olmalıdır. Politik hedefler ekonomik kazancı artırabilir, güvenceli bir istihdam sağlayabilir ve kaynakları koruyabilir. Balıkçlık yönetiminin amacı genellikle piyasa başarısızlıklarının etkisini ortadan kaldırmaktır. Buna ulaşmak için de hükümet müdahaleleri normal olarak gereklidir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3.3 Teknik önlemler Av aracı düzenlemeleri biyolojik kaynakları korumayı amaçlayan düzenleme sistemlerinin ilkidir. Daha fazla seçici olan av aracı geliştirme düşüncesi belirli hedef türler veya yaş sınıflarını amaçlamaktadır. Teknik önlemleri etkili bir ekonomik düzenleme aracı yapan geliştirilmiş bir avcılık modeli ve artmış çaba maliyetidir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3.4 Vergilendirme Kanadalı ekonomist H. Scott Gordon, 1954’te çabayı azaltmak ve geliri geri almak için çaba vergisi (girdi) veya hasat vergisi (çıktı) kullanılmasını önermişti. Vergilendirme balıkçılık yönetiminin etki alanı dışında da olmak üzere, ekonomide çeşitli düzeylerde çalışan ekonomik teşvik türüdür. Eğer vergiler haklı olarak görülmeseydi vergi otoritesinin hile yapması için meşru bir ekonomik teşvik olurdu. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3.5 Giriş kısıtlaması Dolaylı yönetim araçlarının genellikle balıkçılık yönetimi sorunlarını çözmek için yetersiz olduğu kanıtlanmıştır. Eğer amaç çabayı azaltmak ise bunu yapmanın basit yolu doğrudan balıkçılık çabasını kontrol etmektir. Balıkçılığa kısıtlı girişe dayalı yönetim, düzenlenecek sistemin başlangıç koşulları ile ilgili sorunları da kapsar. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3.6 Kota düzenlemeleri Kota düzenlemeleri birçok tür için yönetim sistemini oluşturmaktadır. Temel ilkesi basittir: yönetim, girdileri doğrudan kontrol etmek yerine çıktıları kontrol ederek dolaylı olarak uygulanmış olur. En iyi bilinen kavram Toplam İzin Verilen Av’dır. (TAC: total allowable catch) En basit TAC-tabanlı yönetim şekli bireysel olarak balıkçılar arasında kotayı paylaştırmadan tüm endüstriyi kapsayan ortak toplam kotayı korumaktır. TAC’in paylaştırılması balıkçılık haklarının paylaştırılmasıdır. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.3.7 Gelecekteki bakış açıları Son yıllara kadar modern balıkçılık yönetimi prensipte balıkçılıktaki biyolojik ve ekolojik dinamikler hakkındaki tam bilgi varsayımına dayanmaktaydı. Yeni yaklaşımlar tam bilginin elde edilemeyeceğini ve belirsizlikler ile baş etmenin yönetim için zorluk olduğunu kabul etmektir. Bu düşünce balıkçılık yönetimi için bazı yeni fikirler tanımlamaktadır. Hasat kontrol kuralları (HCR: Harvest Control Rules) tedbirli bir yaklaşım içerir ve ekonomik düşünceye bağlıdır. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.4 Balıkçılık gelişimi Biyoekonomik teori ve mevcut yönetim önlemlerinin ekonomik özellikleri, yöneticiye farklı yönetim kararlarının performans analizlerinin uygulanmasını ve verilen politik hedeflere ulaşmak için etkili düzenlemelerin tahmin edilmesini sağlar. Balıkçılık yönetimi konuları genellikle kaynak temelinin yapısına odaklanır ve önlemler stoku aşırı avcılıktan korumayı amaçlar. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.4.1 Piyasa başarısızlıkları ve yoksulluk Piyasa başarısızlıkları olmadan ortak-havuz stok kaynakları saf kamu malı, rakipsiz veya toplu tüketim malı olabilir. Dış maliyetler (piyasa başarısızlığı) kaynak rantının kaybolmasıdır. Eğer büyük bir ortak-havuz kaynağı, stok kaynağı üzerinde herhangi bir önemli etkisi olmaksızın sadece toplumdaki birkaç aile için besin olarak kullanıldıysa saf kamu malı olarak kabul edilebilir ve balıkçılıkta dış maliyet pratik olarak bulunmayabilir. Dış maliyetler besin tedariğini azaltmak için gerekçe değildir, fakat artan balıkçılık çabası sayesinde tedarikteki artış artık azalan oranda gerçekleşebilir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.4.2 Balıkçılığın geliştirilmesi ile ilgili bağlamsal konular Teknolojik gelişim dinamikleri birçok faktörün karışımı olan bir komplekstir. Piyasa dinamiklerinin bakış açısı anlaşılmış olmalıdır. Piyasa başarısızlıkları engel olmadıkça piyasa en etkili çözümü arar. Balıkçılık çabasını üretimindeki artımlar piyasa gelişiminin bir fonksiyonudur. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.4.2 Balıkçılığın geliştirilmesi ile ilgili bağlamsal konular Şekil 4.3 Balıkçılık gelişimi ve piyasa arasındaki ilişki Kaynak tabanlı yönetim alanı Balıkçılık gelişimi Piyasa gelişimi Teknolojik gelişim (balıkçılık çabası üretimindeki artan verimlilik) Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

4.4.3 Gelişim aşamaları – yönetmek için ne zaman uygundur? Diğer sektörlerdeki ekonomik gelişmeler balıkçılık aktivitelerinde azalmaya yol açabilir. Açık erişim olan bir balıkçılıkta kaynak rantı, pozitif seviyenin üstündeki balıkçılık çabasının desteklenmesinde boşa harcanmıştır. Sürdürülebilir bir temele dayanan kaynak rantını toplamak için, balıkçılık çabası açık erişim seviyesinin altına düşürülmelidir. Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN

Sorular Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış Açısı -- Özcan ÖZEN