5510 SAYILI KANUNDA 4/1-c UYGULAMASI Mahmut ÇOLAK TBB Yazı İşleri Müdürü (SGK Müfettişi) mahmut44@tbb.gov.tr mahmutcolak44@gmail.com 0.312.419 21 00

Temel Kavramlar Sosyal sigortalar: Kısa ve uzun vadeli sigorta kolları Kısa vadeli sigorta kolları: İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası kolları Uzun vadeli sigorta kolları: Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası kolları Sigortalı: Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken kişi

Sigorta Kolları Kısa vadeli sigorta kolları Uzun vadeli sigorta kolları 1. İş kazası 1. Malullük 2. Meslek hastalığı 2. Yaşlılık 3. Hastalık 3. Ölüm 4. Analık - - -

İstihdam şekilleri ve sigortalılık halleri Kanun ve Madde No (657/4) Kanun ve Madde No (5510/4) A) MEMUR 4/1-c B) SÖZLEŞMELİ PERSONEL 4/1-a C) GEÇİCİ PERSONEL 4/1-a D) İŞÇİLER 4/1-a

4/1-c kapsamındaki sigortalılar Kamu idarelerinde (örneğin; belediyeler) 4/1-a kapsamında sigortalı olmayanlardan kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp ilgili kanunlarında 4/1-a kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar, 4/1-a ila 4/1-b kapsamında olmayanlardan sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında 4/1-a kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar, 657 sayılı Kanunun 86’ncı maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar, (tabiplik, diş tabipliği, eczacılık, mühendis ve mimarlık, veterinerliğe ait boş kadrolara açıktan vekil atanabilir.)

4/1-c’liler gibi sigortalı sayılanlar Belediye başkanları, 2008 yılı Ekim ayı sonrasında zorunlu 4/1-c kapsamında sigortalı sayılmışlardır.

İŞÇİLER-SÖZLEŞMELİLER Sigortalı sayılanlar 5510 sayılı Kanun Madde Numarası Yeni adlandırma Önceki adlandırma 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi İŞÇİLER-SÖZLEŞMELİLER 4/1-a SSK 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi 4/1-b Bağ-Kur 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi MEMURLAR BELEDİYE BAŞKANLARI 4/1-c Emekli Sandığı

Sigortalılık başlangıcı-bildirimi 4/1-c’liler için Göreve başladıkları tarihten itibaren başlar. Sigortalılık başlangıcından itibaren 15 gün içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile e-sigorta kullanılmak suretiyle 23:59’a kadar SGK sistemine gönderilmelidir. Aynı belediyenin farklı birimleri arasındaki naklen tayin ve görevlendirmelerde bildirim yapılmaz.

Göreve Başlama Sebepleri Kod No Göreve Başlama Sebepleri 01 İlk atama 02 Nakil gelme 03 Göreve iade 04 Ücretsiz izin dönüşü göreve başlama 05 Askerlik dönüşü göreve başlama 06 Geçici görevlendirme sonu başlama

Sigortalılığın son bulması 4/1-c’liler için Ölüm veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren sona erer. 5434 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından itibaren sona erer. Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten sona erer. Belediye tarafından en geç 10 gün içinde durumları SGK’ye sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle e-sigorta kullanılmak suretiyle yapılır.

Göreve Ayrılma Sebepleri Kod No Görevden Ayrılma Sebepleri 07 Emekliye ayrılma 08 Ölüm 09 İstifa 10 Nakil gitme 11 Görevine son verilme 12 Ücretsiz izine ayrılma 13 Askerlik nedeniyle ücretsiz izine ayrılma 14 Başka bir kuruma geçici görevli gitme 15 Müstafi sayılma 16 Re’sen emekliye sevk 17 Terhis Olma(Yedek Subay) 18 Sözleşmenin Feshi

4/1-c İşlemleri 20/12/2010 tarih ve 2010/134 sayılı Genelge - Yedek subaylık hizmeti bulunanların yedek subay olarak geçen sürelerinin tespiti ve bu sürelerinin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak geçen sigortalılık süreleri ile birleştirilmesi ve bildirimi - Sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak geçen diğer sigortalılık süreleri ile birleştirilmesi işlemleri - 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er veya yedek subay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerinin borçlandırılması işlemleri - Fiili hizmet süresi zammına ilişkin işlemleri Yukarıdaki işlemler, 03/01/2011 tarihi itibarıyla SGİM / SGM’ler tarafından yapılacaktır. 12

Kapsamdaki işler/işyerleri Kapsamdaki sigortalılar Fiili Hizmet Süresi Kapsamdaki işler/işyerleri Kapsamdaki sigortalılar Eklenecek gün sayısı Yangın söndürme işlerinde çalışanlar. 60

Malul sayılma Çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûl sayılır.

Malul sayılma Malûllük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının; a) Malûl sayılması, b) En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekir.

Vazife malullüğü sayılan haller 1) Sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada 2) Sigortalıların vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken 3) Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken 4) İdarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında 5) İşyerinde meydana gelen kazada Malullük, yukarıda sayılan hallerden herhangi birinde doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir.

Vazife malullüğü sayılmayan haller 1) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmak 2) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmak 3) Yasak fiilleri yapmak 4) İntihara teşebbüs 5) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme

Vazife Malullüğü Bir olayın Vazife Malullüğü sayılması; Vazife Malullüğü Tespit Kurulu tarafından karara bağlanır. Kamu idareleri vazife malûllüğüne sebep olan olayı, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine veya kendi mevzuatına göre yetkili mercilere derhal, SGK Ünitesine de en geç 15 iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür.

Yaşlılık sigortası Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; Genel bütçeye dâhil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, BELEDİYELER, il özel idareleri, BELEDİYELER VE İL ÖZEL İDARELERİ TARAFINDAN KURULAN BİRLİK VE İŞLETMELER,SOSYAL güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda Herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz, görev yapamazlar. ANCAK; mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar istisna kılınmıştır.

Yaşlılık sigortası Bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olan kişilerin, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesi uyarınca mahalli idarelerde sözleşmeli personel olarak istihdam edilebilmeleri, söz konusu kişilerin almakta oldukları emeklilik veya yaşlılık aylıklarının kesilmesi halinde mümkün bulunmaktadır.

Emeklilikte belgeler 24/03/2011 tarih ve 2011/32 sayılı Genelge ile emeklilik belgeleri tekleştirildi. 1. Emekliye sevk dilekçesi 2. Emekliye sevk onayı 3. Emekliye sevk onay formu 4. Nüfus kayıt örneği 5. Vesikalık fotoğraf 6. Ön lisans ve lisans diploması fotokopisi 7. Maaş ve adres bildirimi 21

Emeklilikte belgeler 8. Nüfus cüzdanı fotokopisi 9. Mazbata –onaylı- 10. Askerlik belgeleri 11. SGK kayıtları 12. İcmal bordroları-keseneklerin ödenmiş olması- 13. Kadro değişiklikleri (varsa) 22

Ölüm sigortası En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması halinde ölüm aylığı bağlanır. (5 yıl x 360 = 1800 gün)

Ruhsatların gönderilmesi Belediyeler; yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsat veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgileri, verildiği tarihten itibaren (Ruhsatın verilme tarihinin esas alınır)1 ay içinde SGK Ünitesine bildirmekle yükümlüdürler. Yerine getirilmeyen her bir bildirim yükümlülüğü için aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.

S.P.E.K. İlk defa 4/1-c kapsamında sigortalı olanlar için; 1- İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarlar (gösterge-ek gösterge aylıkları) 2- Memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları (kıdem-taban aylıkları) 3- Makam, temsil ve görev tazminatları (5510 sayılı Kanunla ilave edildi.) 4- 657 sayılı Kanunun 152’nci maddesine göre ödenen tazminatlar (5510 sayılı Kanunla ilave edildi.)

S.P.E.K. - Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, - Diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin “VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları

S.P.E.K. Prim matrahına dahil olmayan ödemeler 1- Vekâlet veya 2- İkinci görev karşılığında ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeler 3- Prime tabi kanunda sayılan tazminatlar ve diğer ödemelerde bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar

Prim Oranları Sigorta Kolu Toplam Prim Hissesi (%) Sigortalı Hissesi İşveren Hissesi KVSK - MYÖ -FHS uygulanmayan işler için -FHS uygulanan işler için 20 23,33–30 9 11 14,33–21 GSS 12,5 5 7,5 TOPLAM 32,5 14 18,5 Ek karşılık primi

Prim Oranları Kamu idarelerinin bütçelerinden ayrılan sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi ödeneklerinin % 20’si oranında ek karşılık primi alınır. Ek karşılık priminin tamamı kurum bütçelerinin yetkili makamlarca onaylanarak yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşlarından itibaren 6 ay içinde ve aylık eşit taksitlerle ödenir.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Sigortalılık Niteliği Çalışma Dönemi Ücretin/Maaşın Ödenme Dönemi Belge Verme Süresinin Son Günü Prim Öde­me Süresinin 4/1-a 01 ila 30 Çalış­tıktan Sonra Ödeniyorssa (Ayın 1’i ila 30’u arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alanlar için) Takip Eden Ayın 23'ü Takip Eden Ayın Sonu 15 ila 14 Çalış­tıktan Sonra Ödeniyorsa (Ayın 15’i ila 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alanlar için) Dönemi Takip Eden Ayın 7si Takip Eden Döne­min 14'ü 4/1-c Çalışmadan Önce Ödeniyorsa (Peşin) Maaş Ödemesi Yapı­lan Ayın 25'i Maaş Ödemesi Ya­pılan Ayın Sonuna Kadar I5 ila 14 Maaş Ödemesi Yapı­lan Ayın 11'i Maaş Ödemesi Yapı­lan Ayın 15'ine kadar

APHB Belge Türü Alanına Yazılacak Kodlar Maaş ödemesinin yapıldığı gün Kod No Maaş ödemeleri ayın 15.günü peşin yapılanlar 01 Maaş ödemeleri ayın 1.günü peşin olarak yapılanlar 02 Maaş ödemeleri çalıştıktan sonra ayın 15’de yapılanlar 03 Maaş ödemeleri çalıştıktan sonra ayın 1’ne yapılanlar 04

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Primlerin ödenmesinden işverenle birlikte sorumlu tutulanlar Prim ve diğer alacakların haklı bir sebep olmaksızın süresi içinde ödenmemesi halinde; kamu idarelerinin tahakkuk (gerçekleştirme görevlileri) ve tediye ile görevli kamu görevlileri işverenleri ile (belediye başkanları) birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.

İhalelerin bildirilmesi İdareler, ihale yolu ile yaptırdıkları her türlü işleri üstlenenleri, tebligat adreslerini, sözleşmenin imzalandığı tarihi, sözleşmeye göre işe başlama tarihini, sözleşmenin imzalandığı tarihi takip eden 15 gün içinde ihale konusu işin yapıldığı yeri çevresine alan ilgili SGK İl Müdürlüğü/Merkezine bildirmek zorundadır. 33

İhalelerin bildirilmesi İSTİSNA İhale konusu iş, piyasadan hazır halde alınıp satılan malın temini (örneğin 100 adet telefon alımı) ise bu işler idare tarafından SGK’ ye bildirilmez (Nedeni: Bu işlerde İŞÇİLİK sözkonusu olmayacağından SGK’de işyeri dosyası tescil edilmez). Örnek: Dolap yapımı işi, işçilik gerektirdiğinden SGK’ ye bildirimi yapılacak bir iştir. 34