DÜŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Vildan TANIL, Vesile SAYER, Yurdanur ÇETİNKAYA, Demet AVŞAR, Yeliz İSKİT EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ HEMŞİRELİK HİZMETLERİ YÖNETİMİ 2014

HASTA GÜVENLİĞİ Düşmeler, tüm dünyada sağlık bakım kurumlarında hasta güvenliğini olumsuz etkileyen ve çok sık karşılaşılan olaylardır. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2013

Düşme Nedeniyle; Yaralanma ve fonksiyon kayıpları Hastanede kalış süresinin uzaması Tedavi maliyeti artması Yaşam kalitesinin azalması Anksiyete Düşmelerin neden olduğu bu sonuçlar, düşme riskinin belirlenmesi ve önlenmesinin önemini arttırmaktadır.

GÜVENLİ ORTAM Hastanelerde güvenli ortamın sağlanarak sürdürülmesi ile hastayı ikincil yaralanmalardan korumak, sağlık personelinin en önemli yasal ve etik sorumluluklarından biridir.

Çevre ve ekipman güvenliğinin sağlanması DÜŞMELERİN ÖNLENMESİ Düşmelerin analiz edilerek nedenlerin tespit edilmeye çalışılması Hastaların düşme riski açısından değerlendirilmesi Kurumsal belirteçlerin oluşturulması Çevre ve ekipman güvenliğinin sağlanması

TEMEL GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ve RİSK BELİRLEME Hastaların hastane ortamında düşmesinin tamamen önlenemeyeceği ancak uygulanacak etkin koruyucu önlemler ile en aza indirilebileceği belirtilmektedir. Bu anlamda, en yaygın yaklaşımın, öncelikle risk düzeyinin tanılanması olduğu görülmektedir. (Heinze, Halfens, Roll ve Dassen 2006; Hitcho 2004; Suzanne 2005).

TEMEL GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ve RİSK BELİRLEME Hastanın kabulü ile başlayan tanılama aşamasında bir model, ölçek ya da skorlama sisteminden yararlanılarak düşme riskinin belirlenmesi, Gerekli bakım girişimleri ve koruyucu önlemlerin zamanında alınmasını sağlarken aynı zamanda hastanın zarar görmesini de engelleyecektir.

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ’NDE YATAN HASTALARIN DÜŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hastaların düşme riskinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. AMAÇ

GEREÇ VE YÖNTEM ÇALIŞMANIN TİPİ Tanımlayıcı bir çalışma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’ nde 18 Şubat 2014 tarihinde yapılmıştır. ÇALIŞMANIN YERİ VE ZAMANI Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 18 Şubat 2014 tarihinde yatmakta olan ve günübirlik yatış işlemi uygulanan çalışmaya katılmayı kabul eden tüm hastalarla uygulanmıştır. ÇALIŞMANIN EVREN VE ÖRNEKLEMİ

GEREÇ VE YÖNTEM HASTA TANITIM FORMU Hastaların sosyo demografik ve klinik verileri HASTA TANITIM FORMU 17 yaş ve üzeri hastalarda kullanıldı İTAKİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ 0-16 yaş arası hastalarda kullanıldı HARİZMİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ

Son bir hafta içinde riskli ilaç kullanımı var 5 Hastaya bağlı 3 ve üstü bakım ekipmanı var Bedensel engeli var Görme engeli var Ortostatik hipotansiyonu var Baş dönmesi var Ayakta/yürürken denge problemi var Bilinç açık koopere değil Yürüme alanlarında fiziksel engel(ler) var 1 Yatak korkulukları bulunmuyor/çalışmıyor Hastaya bağlı 3’ün altında bakım ekipmanı var 4’den fazla ilaç kullanımı var Görme durumu zayıf Üriner/fekal kontinans bozukluğu var Ayakta/yürürken fiziksel desteğe (yürüteç,koltuk değneği, kişi desteği vb.) Kronik hastalık öyküsü var Son 1 ay içinde düşme öyküsü var Bilinci kapalı 65 yaş ve üstü

Nörolojik hastalığı/semptomu var 5 Oksijenlenme değişikliği var Düşme riski açısından özellikli hastalığı/semptomu var 15 Hasta uygun yatakta yatırılmıyor Görme engeli var Hastaya bağlı 3 ve üstünde bakım ekipmanı var Ayakta/yürürken fiziksel desteğe (yürüteç,koltuk değneği, kişi desteği vb.) Hasta post op ilk 48 saatlik dönemde Riskli ilaç kullanımı var 1

BULGULAR

% 49,2 Erkek % 50,8 Kadın Yaş Ortalaması 49,6 ± 21,9

Düşük Düşme Riski %27,9 Yüksek Düşme Riski %72,2

İtaki Ölçeği %81,7 Harizmi Ölçeği %18,3

Cerrahi Kliniklerde yatan hastaların %73,2’si yüksek düşme riskine sahip olduğu tespit edilmiştir. Dahili Kliniklerde yatmakta olan hastaların %28,5’i düşük düşme riskine sahip olduğu görülmüştür.

Yoğun Bakım Ünitelerinde yatmakta olan hastalarda %81,4 Servislerde yatan hastalarda %70,6 Günübirlik Tedavi Birimlerindeki hastalarda %70,3 Yüksek Düşme Riski mevcut. Hastaların bölümleri ve düşme riski düzeyi arasında anlamlı bir fark olduğu (P< 0.05 P= 0,09) görüldü.

TARTIŞMA

Hastaların cinsiyetleri ve düşme riski düzeyi arasında anlamlı bir fark olduğu (P< 0.05 P= 0,04) görüldü.

SONUÇ

SONUÇ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde yatan tüm hastaların; %72,2’ sinde (n=1173) Yüksek Düşme Riski skoru, %27,9’ inde (n=452) Düşük Düşme Riski skoru olduğu görülmüştür.

ÖNERİLER

ÖNERİLER Hastanede yatan her hastanın bireysel özellikleri de göz önüne alınarak düşme riski yönünden değerlendirilmesi, Düşme ölçekleri kullanılması, kullanılan bu ölçeklerin yaygınlaştırılması,

ÖNERİLER Sağlık personeline bu konuda hizmet içi eğitim verilerek gerekli farkındalığın sağlanması, Hasta ve ailesinin düşme riskine karşı alacağı önlemleri konusunda bilgilendirilmesi, Düşme riski yüksek olan/ gelişen hastalarda, düşmeyi önlemek için hastaları değerlendirerek doğru, uygun ve hastalara özgü önlemlerin alınması önerilir.

TEŞEKKÜRLER