Kadın istihdamına ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal-Kolaşin Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam) 03/04/2017

Talep yönlü sorunlar ve çözüm önerileri Ekonomik faktörler Bir çalışan daha işe almak isteyen firma için maliyetler nelerdir? Kadın çalışanlar için bu maliyetler düşürülebilir mi? Kültürel faktörler Kadın çalışanların işveren için başka maliyetleri olabilir mi? Bu maliyetleri düşürmenin yolu var mı? 03/04/2017

Talep yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Ekonomik faktörler Kadın çalışan mı? Erkek çalışan mı? Yasal düzenlemeler: Kreş açma zorunluluğu Gebelik izni ve süt izni Yer ve su altında çalıştırma yasağı Evlendiğinden itibaren bir yıl içerisinde istifa edenlere kıdem tazminatı Çözüm önerileri Kadın çalışanların daha maliyetli kılan düzenlemeler kaldırılmalı Çocuk bakımı sağlamayana ceza yerine sağlayana teşvik Çalıştırma yasağı hamilelikle kısıtlı olmalı Kadın çalışan oranı yüksek olan firmalara teşvik SGK prim indirimi 03.04.2017

Farkların farkı analizi ( Kadın 30 üstü (t+1) – Kadın 30 üstü (t) ) - ( Erkek 30 üstü (t+1) – Erkek 30 üstü (t) ) Etkiler: Kayıtlı istihdamda Sanayi sektöründe Büyük şirketlerde Lise mezunu olmayan kadınlarda daha belirgin. 03/04/2017 4

Talep yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Kültürel faktörler Firmalar için kadın çalışanların ekonomik olmayan maliyetleri Başörtülü çalışanlar KOBİ’ler oldukça küçük firmalar: ‘‘Ataerkil yapı’’ ‘‘Erkeklere iş yok’’ ‘‘Kadın makina kullanamaz’’ ‘‘Tacizle dedikoduyla uğraşamayız’’ Çözüm önerileri? İş Kanunu’nda toplumsal cinsiyet bazlı ayrımcılığın ele alınması ile firmaların işe alımda cinsiyet bazlı ayrımcılık yapmasının engellenmesi Bu düzenlemeyle ilgili bilgilendirme yapılması 03.04.2017

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri Ekonomik faktörler Kadınların işgücüne katılım kararını etkileyen ekonomik faktörler Bu faktörleri politikayla ne kadar değiştirebiliriz? Kültürel faktörler Kadınların işgücüne katılımını etkileyen kültürel faktörlerin büyüklüğü Bu faktörlerin toplam etkisini ölçebiliyor muyuz? 03/04/2017

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Ekonomik faktörler Kadın zamanını neye ayırmalı? Ev işinin getirisi nedir? Çocuk ve bakıma muhtaç yetişkin bakımı Temizlik, ütü, yemek vs. Evli kadınların işgücüne katılım oranları Psikolojik getiri İşgücü piyasasında çalışmanın getirisi nedir? Ücret: En önemli belirleyicisi eğitim Eğitim seviyesine göre işgücüne katılım oranları 03/04/2017

Medeni duruma göre İKO (2010, Kent) 03/04/2017

Yaşam döngüsünde kadın İKO (Kent) 03/04/2017

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Ekonomik faktörler Kadın zamanını neye ayırmalı? Ev işinin getirisi nedir? Çocuk ve bakıma muhtaç yetişkin bakımı Temizlik, ütü, yemek vs. Evli kadınların işgücüne katılım oranları Psikolojik getiri İşgücü piyasasında çalışmanın getirisi nedir? Ücret: En önemli belirleyicisi eğitim Eğitim seviyesine göre işgücüne katılım oranları 03/04/2017

Eğitim seviyesine göre İKO (2010, Kent) 03/04/2017

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Ekonomik faktörler Eğitim seviyelerinin artırılması Kadınların eğitim seviyeleri hala çok düşük MEB ile örgün eğitim İŞKUR ile eğitim sisteminin dışındaki kadınlar için eğitim Sadece geleneksel kadın rollerine yönelik meslekler olmamalı Emeklilik yaşlarının eşitlenmesi Sosyal yardımlar Sosyal yardımlar kadınları işgücü piyasasından uzak tutmamalı. Kadınlar istihdam ediliyor olsalar da sosyal yardım alabilmeli. Sosyal yardımların işgücü piyasasına entegrasyon için bir bileşeni olmalı. 03/04/2017

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Ekonomik faktörler Ev işlerinin dışarıdan alınmasının maliyetini düşürme Kreşler ve bakım evleri: Ebeveynleri kayıtlı çalışan çocuklar için Ev işlerinde çalışan kadınların kayıt altına alınması: Arzı artırmak Esnek çalışma Toplam süre aynı kalacak şekilde iş saatlerini ayarlama Kısmi zamanlı çalışma Güvenceli esneklik İşe gitmenin maliyetleri düşürülebilir Kayıtlı çalışanların toplu taşıma araçlarından ücretsiz faydalanması Duraklara ışıklandırma ve güvenlik telefonları 03/04/2017

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Kültürel faktörler Ataerkil yapıda kadının rolü Dedikodu Sadece çocuk bakımı çözüm olamaz Sadece eğitim çözüm olamaz Kültürel faktörlerin görece boyutu nedir? 03/04/2017 14

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Kültürel faktörler Çocuk ve/veya bakıma muhtaç yetişkinlere baktığını söyleyen kadınların yüzde 73’ü bunun kendi tercihi olduğunu söylüyor. Kendi tercihi olanların oranı eğitim seviyesiyle birlikte artıyor. Yüzde Bakım hizmetleri pahalı 23,8 Kalitesine güvenmiyor 3,4 Yakında hizmet veren yer yok 0,7 Kişisel tercihi 72,0 Diğer 0,2 Diğer sebepler Kişisel tercihi En fazla ilköğretim 28,8 71,2 Lise 25,5 74,5 Yüksekokul 24,0 76,0 03/04/2017 15

Eğitim seviyesine göre işgücüne katılım oranları 03/04/2017 16

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Kültürel faktörler Eğitim seviyeleri bazında kadın İKO düşmüş. Eğitim seviyeleri Türkiye ile aynı olsaydı, İKO ne olurdu? Aradaki farkın en fazla yüzde 30’u eğitim farklılıklarından kaynaklanıyor. Kadın İKO Farazi Kadın İKO Yunanistan % 56,5 % 46,5 İspanya % 65,7 % 57,9 İtalya % 51,1 % 41,3 Portekiz % 69,0 % 66,9 Türkiye % 27,8 03/04/2017 17

Arz yönlü sorunlar ve çözüm önerileri: Kültürel faktörler İş Kanunu’nda toplumsal cinsiyet bazlı ayrımcılığın ele alınması Madde 5 ile ilgili geliştirme, tanıtma, analiz ve destekleme çalışmaları gerekli İş Kanunu’nda cinsel tacizin ele alınması İfade veren tüm çalışanların korunması Kültürel faktörlerin boyutunun belirlenmesi Sosyal bilimciler tarafından kültürel faktörlere yönelik politikalar geliştirilmesi 03/04/2017 18

Teşekkür ederim 03/04/2017