İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ Arş. Gör. Dr. Gülender Gökten Ayan

Bir ilacın diğerinin etkisini kalitatif ve/veya kantitatif bakımdan değiştirmesine ilaç etkileşmesi (veya ilaç-ilaç etkileşmesi) denir. Etkileşme için, iki ilacın, genellikle birlikte alınması ve vücutta aynı zamanda bulunması gerekir. Etkileşme, iki ilaç birlikte alındıkları zaman daha yararlı oldukları için bazen istenerek oluşturulur. Çoğu zaman da istenmeyen ve bazen de öngörülmeyen bir şekilde ortaya çıkar.

Bir ilaç diğerinin farmakokinetiğini (absorpsiyon, dağılım, metabolizma veya itrahını) değiştirmek suretiyle onun plazmadaki ve dolayısıyla etki yerindeki konsantrasyonunu değiştiriyorsa (yani bunun sonucu etkisini azaltıyor ya da çoğaltıyorsa), bu tür etkileşmelere farmakokinetik etkileşme denir.

İLAÇ ETKİLEŞİMİNİN MEKANİZMASI A. Farmasotik faktörler: Bazı ajanlar kimyasal ve fiziksel faktörlerin sonucu olarak etkileşirler. Tiopental yüksek pH'lı (10.5 pH) aynı enjektöre düşük pH'lı opioid ile birlikte çekildiği zaman presipite olur. Bir asit molekül olan heparin, protamin ile karıştığı zaman inaktif tuzlarına dönüşür.

B. Farmokokinetik faktörler 1 B. Farmokokinetik faktörler 1. Bir ajanın absorbsiyonunu ikinci ajan değiştirebilir. Lokal anestetiklere epinefrin eklenmesi, absorbisyonu geciktirerek blok süresini uzatır. N2O'nun volatillere eklenmesi volatilin AC'lerden kana alınmasını artırır. 2. Ajanın vücuttaki distribüsyonu diğer ajan tarafından etkilenebilir. Özellikle proteine bağlanan ajanlar. Yalnızca bağlı olamayan kısım farmakolojik olarak aktiftir. Tiopentalin sulfisoxazole ile bağlanması azdır, anestetik etkisi artar.

3. Bazı ajanlar diğerlerinin biyotransformasyonunu etkiler 3. Bazı ajanlar diğerlerinin biyotransformasyonunu etkiler. Barbitüratlarla kronik tedavi hepatik enzimleri indükliyerek diğer ajanların (Örn: antikoagülan) metabolizmasını kolaylaştırır. Echotiophate glokomda kullanılan bu ajan plazma kolinesterazını inhibe ederek Sch etkisini uzatır. 4. Bir ajan diğerinin ekstraksiyonunu etkileyebilir. Opioidler volatil anestetiklerin alveoler eliminasyonunu solunum depresyonu ile azaltabilirler.

C. Farmokodinamik faktörler Ajanlar aynı reseptör üzerinden etki gösteriyorlarsa sinergizm veya antagonizm ortaya çıkar. Neomisin pankuronyumun nöromusküler etkisini potansiyalize eder. Naloxane opioidlerin depresan etkilerini antagonize eder.

SPESİFİK İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ A. H2 Antagonistler 1. Simetidine: Bir H2 reseptör antagonisttir, hepatik enzim inhibisyonu ve hepatik kan akımında azalmaya yol açar. Bu da yüksek hepatik ekstraksiyon hızı olan ajanların metabolizmasını azaltır. Simetidine alan hastalarda şu ilaçların metabolizması yavaşlar: Benzodiazepinler, Sch, theophyline, lidocaine, ß adrenerjik antagonistler, antikoagülanlar ve opioidler. H1 ve H2 reseptör antagonistleri histamin salınımına neden olarak kan basıncını düşüren ajanların bu etkilerini önler.

2. Ranitidine: Bir diğer H2 reseptör antagonistidir 2. Ranitidine: Bir diğer H2 reseptör antagonistidir. Hepatik enzim sistemlerine etkisi simetidin'den daha azdır. Bu hepatik kan akımındaki hafif azalma ile ilgili olabilir.

B. Benzodiazepinler 1. Benzodiazepinler ve barbitüratlar: Aynı reseptörü etkilerler sinerjizme neden olurlar. Eş zamanlı uygulandıklarında her iki ajanında dozunun azaltılması gerekir. 2. Benzodiozepinler, bupivakainin eliminasyon yarı ömrünü uzatırlar. Ayrıca santral sinir sistemi toksisitesi yapıcı etkisini azaltırlar, fakat kardiovasküler toksisite eşiğini değiştirmezler.

3. Fentanil (50-100 g/kg) hemodinamik stabilite ile karakterizedir 3. Fentanil (50-100 g/kg) hemodinamik stabilite ile karakterizedir. Ancak diazepam veya midazolam ile uygulanırsa kan basıncını ve sistemik vasküler rezistansı azaltırlar. Bu katekolamin düzeylerindeki azalma ile ilişkili olabilir. Lorazepamın böyle bir etkisi yoktur.

C. Kas gevşeticiler 1. Non-depolarizan kas gevşeticilerin etkileri inhalasyon anestetikleri ile artar. Bu etki izofluran ve enfluran ile en büyük, halotan ve N2O ile en azdır. Mekanizma iskelet kaslarına kan akımının artması veya direkt nöromuskuler kavşağa etki ile ortaya çıkar. 2. Akut hidrokortizon uygulaması non-depolarizan kas gevşeticilerin etkisini potansiyalize eder. Kronik hidrokortizan uygulaması ise antagonize eder. 3. Nitrogliserin kas gevşeticilerin blok süresini uzatır. Kalsiyum kanal blokerleri (Verapamil) hem non-depolarizan hem de depolarizan ajanları potansiyalize eder.

4. Antibiyotiklerden bazıları non-depolarizanların etkilerini potansiyalize ederler. Hem transfer salınımını inhibe ederler, hem de post-junctional reseptörleri etkilerler. Antibiyotiklerle ilgili bu blok, hem Ca++ hem de asetilkolinesteraz ile revers edilir. Ancak antibiyotik kullanan hastalarda monitörizasyon yararlıdır. 5. Mg++, kas güçsüzlüğü oluşturur ve hem depolarizan hem de non-depolarizan kas gevşeticilerin etkilerini artırır. Mg++, volatil anestetiklerin MAC'ını da düşürür. Preeklampsi ve eklampside Mg++ olan hastalarda Sch'dan önce defasikülan dozda non-depolarizan yapılmaması önerilir.

6. Furosemid ve mannitol, non-depolarizanların etkisini artırır 6. Furosemid ve mannitol, non-depolarizanların etkisini artırır. Bu, muhtemelen nöromusküler kavşaktaki etkilerine bağlıdır. 7. Kas gevşeticiler disritmilere neden olabilir. Eğer hastalar halotan, digital veya trisiklik antidepresanlar alıyorsa bu insidans artar. Bu muhtemelen parasempatik sinir sistemi aktivitesinin artmasına bağlıdır. Büyük dozda fentanil ve sufentanil uygulanan hastalarda Sch bradikardiye yol açar.

D. Antiaritmik ajanlar 1. Kinidin, lidokain ve prokain kas gevşeticilerin etkisini artırır. Kinidin, digoksinin plazma konsantrasyonlarını artırır. Muhtemelen digoksini proteinlerden ayırır. Lidokain, düşük dozlarda sinir sistemi depresanıdır ve inhalasyon anestetik gereksinimini azaltır. 2. Amiodorone, refrakter ventriküler aritmi tedavisinde uygulanır. Anestezi sırasında ciddi III. kalp blogu ve bradikardi gözlenir. Preoperatif pacemaker gere kir.

E. ß-adrenerjik antagonistler 1 E. ß-adrenerjik antagonistler 1. ß-adrenerjik antagonistler, myokardiyal depresyon ve periferal vazokonstriksiyona neden olurlar. Anestetik ajanlar ß blokerlerin kardiyak depresan etkilerini artırır. ß bloker alan hastalar güvenle uyutulabilir. Çünkü ß antagonistlerin aniden kesilmesi rebound hipertansiyona yol açar. ß bloker alan hastalarda ilaç operasyona dek kesilmez. 2. K+'un reuptake'ini inhibe ettikleri Sch'den sonra yüksek K+ plazma düzeylerine yol açabilirler. Bu; yanıklar, böbrek yetmezliği ve travma hastalarında özellikle tehlikelidir.

3. ß-antagonistler KC kan akımını azaltarak ve hepatik oksidatif metabolizmayı inhibe ederek birçok ajan ile etkileşirler. Bupivakain ve lidokainin klirensi propranolol ile inhibe olur. 4. ß antagonistler aminofilinin ve ß2 agonistlerin bronkodilatatörler etkilerini azaltırlar. Esmolol, yüksek ß bloker etkisi, nedeniyle astım ve kronik obstrüktif pulmoner hastalarda tercih edilir yapar.

Ketamin: Beyin tarafından hızla uptake’e ve redistribüsyona uğrar. Eliminasyonu;biyotransformasyon son ürünleri böbreklerden atılır. indüksiyonda solunum minimal etkilenir ancak hızlı iv enjeksyon veya önden opioid alınması apne yapabilr. Bronkodilatasyon yapar. Üst solunum yolu refleksleri intakt olsa da aspirasyon pnömonisi riski olan hastalar yine de entübe edilmelidir

Ketamin: Ketamine bağlı artmış sekresyonlar,antikolinerjik premedikasyonu ile önlenebilir. Nondepolarizan kas gevşeticilerin etkilerini potansiyalize eder Teofilin ve ketamin kombinasyonu nöbete yol açabilir. Diazepam,ketaminin kardiyostimülan etkisini azaltır ve yarı ömrünü uzatır. Li, ketaminin etki süresini uzatır.

Propofol: GABA üzerinden etki eder KC de konjugasyon sonrası oluşan inaktif metabolitler idrar ile atılır. Orta derecede siroz propofol farmakokinetiğini çok etkilemez Yoğun bakımdaki çocukların uzun dönem sedasyonu için propofol infüzyonu kullanılması lipidemi,metabolik asidoz ve ölüme sebep olur.

Propofol: Eliminasyon; metabolitleri primer olarak idrarla atılır Üst solunum yolu reflekslerini baskılar ve entübasyon veya LMA uygulanmasında avantaj sağlar. Histamin deşarjı yapabilir, Astımlı hastalarda kontrendike değildir Antikonvülzan etkisi var. Status epileptikusu sonlandırır Antipruritik etkisi var Alfentanil ve fentanilin konsantrasyonlarını yükseltir

Etomidat RAS’ıdeprese eder ve GABA’nın inhibitör etkilerini taklit eder. Barbitüratların tersine ,ekstrapiramidal motor aktiviteyi kontrol eden merkezler üzerinde disinhibisyon yapıcı etkisi olabilir.Bu disinhibisyon myoklonusdan sorumludur. Redistribüsyona uğrar.

Etomidat Hepatik mikrozamal enzimler ve plazma esterazları tarafından yıkılır Biyotransformasyon oranı tiyopentalden 5 kat fazladır.idrarla atılır Barbitürat veya benzodiyazepinlere göre solunum daha az etkilenir Opioid verilmediyse indüksyon sırasında apne görülmeyebilir

İndüksyon dozu geçici olarak kortizol ve aldesteron sentezleyen enzimleri inhibe eder. Uzun süreli infüzyonlarından sonra adrenokortikal supresyon olur ve kritik hastalarda mortaliteyi arttırabilir Fentanil ,etomidatın plazma seviyesini yükseltir ve eliminasyon yarıömrünü uzatır. Opioidler ,etomidat indüksyonunda görülen myoklonusu azaltır.

Proton pompası inhibitörleri Proton pompası inhibitörleri hepatik sitokrom enzimleri tarafından metabolize edilir. Bundan dolayı bu yol ile temizlenen diğer ilaçların eliminasyonu ile etkileşebilir. Proton pompası inhibitörlerinin varfarin (esomeprazol, lansoprazol, omeprazol ve rabeprazol), diazepam (esomeprazol ve omeprazol) ve siklosporin (omeprazol ve rabeprazol) ile etkileştiği gözlemlenmiştir.

Levodopa B6 vitamini (piridoksin) levodopanın periferik yıkımını arttırır. Fenelzin gibi MAO inhibitörleri, levodopa ile birlikte kullanıldığında katekolamin sentezi artar, yıkım azalır ve hipertansif kriz oluşur. MAO inhibitörleri kullananlarda levodopaya geçmek için ilaç kesilmeli ve en az 2 hafta beklenmelidir. Antipsikotikler levodopanın antiparkinson etkisini engellerler.

Antipsikotikler Antipsikotiklerin farmakodinamik etkileflimleri farmakokinetik etkileşimlerinden daha önemlidir. Bu ilaçlar sedatif, adrenerjik bloker, antikolinerjik ilaçlarla birlikte kullanıldıklarında aditif etkiler oluşur. Ziprasidon ve tioridazinin kinidin benzeri etkileri olduğu için benzer etkili ilaçlarla etkileşirler. Çeşitli farmakokinetik etkileşimler rapor edilmiş olsa da bunların hiçbirinin klinik anlamı yoktur.

Heparin Oral antikoagülanlar, trombolitikler, dekstran, antiagreganlar, NSAII, parenteral sefalosporinler ve penisilinler, antihistaminikler, tetrasiklinler, kinin, nikotin, digoksin heparine bağlı kanama riskini arttırırlar. Nitrogliserin heparinin etkisini azaltır.

İsoniazid Antipirin, dikumarol, probenesid, tolbutamidin metabolizmasını inhibe eder. Rifampisin Kumarin, antifungal azoller, kortikosteroidler, teofilin, tolbutamid,antikoagülanlar, digitoksin, glukokortikoidler, metadon, metoprolol, oral kontraseptifler, prednisolon, propranolol ve kinidinin metabolizmasını arttırır.

Fenitoin Fenitoinin çoğu (%95) esas olarak CYP2C9/10, daha az oranda da CYP2C19 tarafından karaciğerde metabolize edilir. Fenitoinin metabolizması doyurulabilir olduğundan, bu enzimler tarafından metabolize edilen diğer ilaçlar fenitoinin metabolizması bu enzimlerin substratı olan diğer ilaçların yıkılma hızı fenitoin tarafından baskılanır; varfarin buna örnektir ve varfarin kullanan bir hastaya fenitoin verilmesi kanama bozukluğuna yol açabilir.

Fenitoin İlaç etkileflmesinde bir diğer mekanizma fenitoinin çeşitli CYP’leri indükleyebilmesinden kaynaklanır; bu enzimler tarafından metabolize edilen ilaçların ve fenitoinin bir arada verilmesi, birlikte verilen ilaçların yıkımında artışla sonuçlanabilir. Bu yönden oral kontraseptifler açısından özel bir önem vardır, bu ilaçlar CYP3A4 tarafında metabolize edilir; fenitoin tedavisi oral kontraseptiflerin metabolizmasını arttırabilir.

Metronidazol Metronidazol aktif SSS hastalığı olanlarda nörotoksisite potansiyeli nedeniyle, dikkatli kullanılmalıdır. İlaç aynı zamanda yüksek doz lityum kullanan hastalarda, lityum toksisitesinin SSS işaretlerini bozmaktadır. Karaciğerde mikrozomal metabolizmayı inhibe eden simetidin gibi ilaçlar tarafından metronidazolün plazma seviyeleri yükseltilebilir. Kumadin antikoagülanları ile tedavi edilen hastalarda metronidazol, protrombin zamanını uzatabilir.

Sülfonamidler Sülfonamidlerin en önemli etkileşimleri oral antikoagülanlar, sülfonilüre grubu hipoglisemikler ve fenitoin gibi antikonvulsanlarladır. Bu etkileşimlerde sülfonamidlerin, diğer ilaçların etkilerini birincil olarak metabolizmalarını inhibe ederek ve muhtemelen albuminden ayırarak arttırdığı düşünülmektedir. Bu ilaçlar bir sülfonamidle birlikte kullanıldıklarında dozaj ayarlaması gerekebilir.

Aminoglikozitler Loop diüretikleri ile birlikte kullanımları ototoksik etkilerini arttırır Eritromisin Astemizol, sisaprid, terfenadin, teofilin ile ilaç metabolizmasnın inhibisyonuna bağlı toksisite riskinde artış görülür. Florokinolonlar Karaciğerde sitokrom P450 enzim inhibisyonuyla teofilin ve kafeinin yıkımını azaltırlar. Pefloksasin ve siprofloksasin, penisilin ve aminofilin ile farmasötik olarak geçimsizdir. Sukralfat, siprofloksasin, norfloksasin ve muhtemelen diğer kinolonların gastrointestinal emilimini azaltır.

Amiodaron Amiodaronun çok sayıda ilaçla etkileşimi vardır ve amiodaronla birlikte herhangi bir ilaca başlanırken veya doz ayarlaması yapılırken tüm ilaçlar birlikte düşünülmelidir. Amiodaron CYP3A4 substratıdır ve bu enzimi inhibe eden ilaçlar (örn. simetidin) plazma seviyesini yükseltirken, bu enzimi indükleyen ilaçlar (örn. rifampin) plazma seviyesini düşürür.

Amiodaron Amiodaron karaciğerde ilaç metabolize eden sitokrom enzimlerini inhibe ederek digoksin ve varfarin gibi ilaçların kan seviyelerini yükseltir. QT intervalini uzatan diğer ilaçlarla birlikte verilmesi, ciddi bradikardi ve atrioventriküler blok riski oluşturabilmesi nedeniyle tavsiye edilmez.

Antasitler: Antasitler gastrointestinal sistem içinde ilaçlara bağlanarak onların emilimlerini azaltabilirler (örn. demir, florokinolonlar, ketokonazol, tetrasiklinler, tiroksin). Antasitler mide boşalmasını hızlandırarak ilaçların bağırsağa ulaşma hızlarını arttırırlar. Bazı antasitler (örn. magnezyum hidroksitle birlikte aluminyum hidroksit) idrar pH’sını yükselterek atılımları idrar pH’sına bağlı olan ilaçlarla etkileşirler.

Demir, Gastrointestinal sistemde ilaçlara bağlanarak emilimlerini azaltır (örn. kinolonlar, tetrasiklinler, tiroid hormonları). Diltizem metilprednison düzeyini önemli oranda yükseltir. Bazı kalsiyum antagonistleriyle birlikte 250 ml greyfurt suyu içilirse ilaçların serum düzeyleri yükselir.

ACE inhibitörleriyle potasyum tutan spironolaktonun kombine edilmesi hiperpotasemiye yol açabilir, Antasitler, ACE inhibitörlerinin biyoyararlanımlarını azaltabilirler. Aspirin ve diğer NSAİ ilaçlar, ACE inhibitörlerinin antihipertansif yanıtlarını azaltabilirler. ACE inhibitörleri digoksin ve lityumun plazma düzeyleri ile allopurinole Aşırı duyarlık reaksiyonlarını arttırabilirler.

Opioidler: Genellikle hipotansiyon ve bradikardi ile karakterizedir (dolantin taşikardi yapar). Hipnotiklerle additif etki gösterirler. İnhalasyon anesteziklerinin MAC değerini düşürürler Mide boşalması ve barsakların geçişini geciktirirler. Hem sistik hem de oddi sfinkterinin tonusunu arttırarak safra boşalmasını güçleştirir. Nalorfin hem güçlü analjezik hem de antagonist etkiye sahiptir.

Morfin MAO inhibitörleri ile birlikte kullanıldıklarında hiperpireksik koma ve hipertansiyon görülebilir. Düşük doz amfetamin, hidroksizin ve trisiklik antidepresanlar analjeziyi arttırır. Morfin sedatif-hipnotiklerle birlikte kullanıldığında solunum depresyonu başta olmak üzere santral sinir sistemi üzerine depresif etkileri artar.

Morfin Antipsikotikler morfinin sedatif etkilerini arttırır. Solunum depresyonu yapıcı etkiler de şiddetlenebilir. Antipisikotiklerin antimuskarinik ve β bloker etkilerinden dolayı morfinin kardiyovasküler etkileri kuvvetlenir. Metadon Rifampin ve fenitoin metadon metabolizmasını hızlandırır ve yoksunluk semptomlarını başlatabilir.

Nöromusküler blokerler: İnhalasyon anestetikleri (enfluran, isofluran, sevofluran) diazepam, antibiyotikler (aminoglikozitler, linkozamidler, polimiksinler), diüretikler, lokal anestetikler ve antiaritmik ilaçlar (lidokain, kinin, kinidin), antihipertansifler, magnezyum, lityum ve dantrolen nöromusküler blokajı arttırırlar.

Nöromusküler blokerler: Nitrogliserin panküronyumun etkisini arttırır. Neostigmin ve organik fosfatlar gibi asetilkolin esteraz inhibitörleri, antikonvülsanlar ve furosemid nondepolarizan blokerlerin etkisini azaltır

Sülfonilüreler Klofibrat, fenilbutazon, salisilatlar ve sülfonamidler, plazma proteinlerinden sülfonilüreleri ayırırlar. Allopurinol, probenesit, fenilbutazon, salisilatlar ve sülfonamidler, sülfonilüre ve metabolitlerinin idrarla atılımının azalmasına neden olurlar. Dikumarol, kloramfenikol, MAO inhibitörleri ve fenilbutazon, karaciğerdeki yıkımlarını azaltır. Her üç etkileşim tipi de ilaçların hipoglisemik etkilerini arttırır. Ayrıca, alkol, anabolik steroidler ve propranolol de sülfonilürelerin yaptığı hipoglisemiyi arttırabilir.

Statinler Son çeyrek yüzyılda kullanımı hızla artan statinler esnasında emniyetli ilaçlardır. Rabdomiyoliz ve miyopati riski fevkalade düşüktür fakat bazı ilaçlarla beraber kullanılmaları halinde bu riskler katlanarak arttığı için dikkatli olmak gerekir. Statinlerle etkileşmeye girebilecek başlıca ilaçlar fibratlar (özellikle gemfibrozil), niasin, warfarin, verapamil, azol grubu antifungaller, azitromisin ve klaritromisin, bazı antidepresanlar (venlafaksin, sertralin, floksetin) ve greyfurt suyudur. Özellikle simvastatin kullanan hastaların greyfurt suyundan kaçınması uygun olabilir.

Warfarin İlaç etkileşimleri arasında en ehemmiyetli konu oral antikoagülan kullanan hastaların taşıdığı risktir. Warfarin (Coumadin) uygulaması sırasında hastaların bir yıl içinde majör kanama riski %0.5-7.0 arasında değişmektedir ve risk antikoagülasyonun derecesiyle doğru orantılıdır. Parasetamol, amiodaron, eritromisin, flukonazol, floksetin, metronidazol, salisilatlar, sulfametoksazol, tamoksifen ve tiroid hormonu warfarinin antikoagülan etkisini arttırırlar; antitiroid ilaçlar, barbituratlar ve karbamazepin ise azaltır. Bazı herbal preparatların da kanama riskini arttırdığını tekrar hatırlatalım.

Aspirin Birçok hasta geleneksel NSAİ ilaçlarla veya COX-2 inhibitörleriyle birlikte “kardiyoprotektif” düflük dozda aspirin almaktadır. Epidemiyolojik çalışmalar bu kombinasyon tedavisinin NSAİ ilaç sınıflarından birinin yalnız kullanılmasına kıyasla gastrointestinal istenmeyen olay olasılığını anlamlı derecede arttırdığını göstermektedir.

Aspirin Trombosit COX-1’inin aktif bölgesinde sık kullanılan bir NSAİ ilaç olan ibuprofen ile önceden işgal edilmesi, aspirinin hedefi olan Ser 529’a ulaşmasını engeller ve geri dönüşümsüz trombosit inhibisyonunu önler.

Aspirin Salisilatların plazma konsantrasyonu genellikle diğer ilaçlardan çok az etkilenir, fakat aspirinin eşzamanlı uygulanması indometasin, naproksen, ketoprofen ve fenoprofen konsantrasyonlarını en azından kısmen plazma proteinlerinden ayırarak azaltmaktadır.

Aspirin, antasitlerle alındığında emilimi azalır; heparin veya oral antikoagülanlarla alınırsa hemoraji olur (oral antikoagülanların dozu azaltılmalıdır); probenesit ve sülfinpirazon ile birlikte alındığında bu ilaçların ürikozürik etkisini azaltır.

Aspirinin, tiyopental sülfinpirazon, fenitoin, naproksen, bilirubin, tiroksin veya triiyodotironin ile etkilefliminde plazma aspirin konsantrasyonu artar, yarılanma ömrü uzar, toksisite oluşur. Aspirin spironolaktonla indüklenen natriürezi antagonize eder Aspirin penisilinin BOS’tan kana aktif transportunu bloke eder.

Teofilin Teofilin, CYP1A2 sistemi ile metabolize olur. Rifampisin, karbamazepin, fenitoin, fenobarbital ve sigara içme teofilinin metabolizmasını arttırarak plazma konsantrasyonunu azaltır. Takrin, fluvoksamin, eritromisin, troleandomisin, diltiazem, verapamil ve zileuton teofilin metabolizmasını yavaşlatır. Oral kontraseptifler, eritromisin, siprofloksasin, Ca kanal blokerleri, flukonazol ve simetidinin plazma konsantrasyonunu yükseltir

Östrojenler Metabolizmaları indüklenebilir. Bağırsak florasının azalmasıyla (örn. antibiyotiklerle) östorojenin enterohepatik sirkülasyonu durabilir ve bu şekilde oral kontraseptif etkileri azalır. Östrojen kortikosteroidlerin metabolizmasını azaltır. Fenitoin, primidon, rifabutin ve rifampin östrojenin metabolizmasını hızlandırır.

Kalsiyum kanal blokerleri Kalp hastalığı olanlarda β blokerlerinin kullanımında kanıtlanmış mortaliteye yararı olduğundan bu sınıf ilaçlar tedavide ilk seçenektir. Ancak bir β blokerler ve nitratlarla anjina yeterince kontrol edilemediği zaman, özellikle eğer koroner vazospazm bileşeni varsa bir Ca kanal blokerinin ilavesi ile bazen ek iyileşme sağlanabilir. Ca kanal blokerlerinin kimyasal sınıfları arasındaki farklılıklar, β blokerler ile önemli beklenmeyen veya yararlı ilaç etkileşimlerine yol açabilir.

Eğer hasta halen verapamil veya diltiazemin maksimal dozları ile tedavi ediliyorsa β adrenerjik reseptör blokajının ilave yarar göstermesi beklenmemelidir ve aşırı bradikardi, kalp bloğu veya kalp yetmezliği gelişebilir.

Ancak nifedipin gibi bir dihidropiridinle veya nitratlarla tedavi edilen hastalarda önemli refleks taşikardi sıklıkla bu ajanların etkililiğini sınırlar. Bu durumda, egzersizle daha düşük kan basıncı ve kalp atım hızı oluşturan bir β adrenerjik reseptör antagonisti eklenmesi yararlı olabilir. Amlodipinin etkililiği bir β adrenerjik reseptör antagonisti kombinasyonuyla iyileştirilebilir.

Digoksin Plazma K+ konsantrasyonunu düşüren ilaçlar (örn. loop diüretikleri) ve atılımını ve dokulara bağlanmasını değiştirerek sanal dağılım hacmini azaltıp plazma düzeyini yükselten ilaçlar (örn. kinidin, amiodaron ve verapamil iskelet kasında digital bağlanma kapasitesini azaltırlar; ayrıca eritromisin ve tetrasiklin) digoksine bağlı kardiyotoksisite olasılığını yükseltirler.

Digoksin Potasyum ve digoksin birbirlerinin Na+/K+ ATPaz’a bağlanmasını engeller; bu nedenle hiperkalemi digoksinin enzim üzerine etkisini azaltır, hipokalemi ise kolaylaştırır. Hiperkalemi digoksinin kardiyak otomatisiteyi arttırıcı etkilerini azaltır.

Besin destekleri Greyfurt (suyu) Greyfurt (suyu), alprazolam, atorvastatin, sisaprid, siklosporin, midazolam ve triazolamın metabolizmasını inhibe eder. Greyfurt suyu içeriği bağırsaklardan ilaçların atılımında rol oynayan P-glikoproteinlerin de inhibitörüdür ve siklosporin gibi bazı ilaçların biyoyararlanımını arttırır.

Aloe vera Oral antidiyabetik ilaçlar, diüretikler, kortikosteroidler ve digoksin ile birlikte kullanılmamalıdır. Echinacea İmmünsupresanlar, antineoplastikler, antiaritmikler, antifungal ilaçlar ile birlikte kullanılmamalıdır. Efedra (ma huang) Digoksin, halotan, guanetidin, MAO inhibitörleri, kafein ve dekonjestan ilaçlar ile birlikte kullanılmamalıdır.

TEŞEKKÜRLER…