DÜNYA HAYATI VE ZAMANI DOĞRU KULLANMA BİLİNCİ HAZIRLAYAN : ESMA ÇÖKREN SERDİVAN FATİH KUR’AN KURSU

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُون .عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ  اللهِ صَلّٰى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: « نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: اَلصِّحَّةُ، وَالْفَرَاغُ »

Dünya hayatı Zaman Dünya hayatı nedir? İslam’ da dünya hayatı nasıl olmalı dır Zaman Tanımı Kur’an’da zaman İslam’ da zaman telakkisi Zamanı doğru kullan ma yolları

DÜNYA HAYATI : Yeryüzü ve semavatta mevcut tüm mahlûkat belli bir gaye için ve belli bir düzende yaratılmıştır. Tüm mahlûkat içinde en özel konuma sahip olan da hiç şüphesiz “insan”dır. Bu imtihan sürecinde insana da kısa bir “zaman” verilmiştir. الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ (Mülk 2)

Öncelikle şu resmi inceleyerek üzerinde biraz düşünelim…

A’la bin Ziyad (ra) şöyle buyuruyor: “Rüyamda yaşlı, derisi buruşmuş, fakat üzerinde her türlü süs ve zinet eşyası bulunan bir kadın gördüm. İnsanlar etrafında toplanmış, şaşkın şaşkın onu seyrediyorlardı. Ben onların bu haline şaşırdım ve kadına kim olduğunu sordum. Kadın, “yazık sana, beni bilemedin mi? Ben dünyayım” deyince, ben “senin şerrinden Allah’a sığınırım” karşılığını verdim. Bunun üzerine kadın, “benden kurtulmak istersen, mala, paraya, şöhrete önem verme” diye konuştu.

O halde bir de madalyonun diğer yüzüne bakalım…

  عْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ Bilin ki, dünya hayatı ancak bir oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda karşılıklı bir övünme, çok mal ve evlat sahibi olma yarışından ibarettir. (Nihayet hepsi yok olur gider). Tıpkı şöyle: Bir yağmur ki, bitirdiği bitki çiftçilerin hoşuna gider. Sonra kurumaya yüz tutar da sen onu sararmış olarak görürsün. Sonra da çer çöp olur. Ahirette ise (dünyadaki amele göre ya) çetin bir azap ve(ya) Allah’ın mağfiret ve rızası vardır. Dünya hayatı, aldanış metaından başka bir şey değildir. (Hadid 20)  

Abdullah İbni Mes’ûd radıyallahu anh şöyle dedi: Resûlullah (sav) bir hasır üzerinde yatıp uyumuştu. Uykudan uyandığında, hasır vücudunun yan tarafında iz bırakmıştı. Biz: –Yâ Resûlallah! Sizin için bir döşek edinsek, dedik. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem: “Benim dünya ile ilgim ne kadar ki? Ben bu dünyada bir ağacın altında gölgelenen, sonra da oradan kalkıp giden binitli bir yolcu gibiyim” buyurdular. Tirmizî, Zühd 44

Sehl İbnu Sa’d (r. a. )’den rivayete göre Resulullah (s. a. v Sehl İbnu Sa’d (r.a.)’den rivayete göre Resulullah (s.a.v.) buyurdular ki: “Eğer dünya Allah (c.c.) nazarında sivrisineğin kanadı kadar bir değer taşısaydı tek bir kâfire ondan bir yudum su içirmezdi.” Tirmizi, Zühd 13, (2321); İbnu Mace, Zühd 11, (2410)

"Hâk Teâlâ sevdiği kuluna dünyayı daraltır; sevmediğine genişletir ve kendini unutmaya sebeb kılar. Allahü Teâlâ'yı bir an bile unutturacak dünya meşgalesinden hayır beklenmez." (Fudayl bin İyad)

Zaman : Dönem, evre, süre Zamanın içerisinde var olmaya hayat, hayatta bize ayrılan süreye ise ömür denir.

KUR’AN’DA ZAMAN : Zamana yemin Kur’an’da “zaman” anlamında kullanılmış kelimeler (asr, dehr, vakt, yevm, emed, sermed vb..) İbadetlerde zaman tanzimi

İslam’da zaman telakkisi: “İki günü bir olan ziyandadır” sözü İbadetlerin gün içine yayılması Mübarek gün ve gecelerin önemi Tûl-i emelden uzak durmak

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ Ey iman edenler! Mallarınız ve çocuklarınız sizi Allah'ı anmaktan alıkoymasın. Kim bunu yaparsa işte onlar ziyana uğrayanlardır. Munafikûn-9

İslam’da zaman telakkisi: Dünya – ahiret dengesi “Hiç ölmeyeceğini zanneden biri gibi çalış, yarın ölecek biri gibi de tedbirli ol.” (Câmiu’s-Sagîr, II/12, Hadis No:1201) Boş işlerden yüz çevirme وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ Boş kalmama prensibi فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ

.عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ  اللهِ صَلّٰى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: « نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: اَلصِّحَّةُ، وَالْفَرَاغُ » İbni Abbas (ra.)’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurdu: “İki nimet vardır ki, insanların çoğu bu nimetleri kullanmakta aldanmıştır: Sıhhat ve boş vakit.”   Buhârî, Rikak 1.

"Kıyamet günü, dört şeyden sual edilmedikçe, kulun ayakları [Rabbinin huzurundan] ayrılamaz: * Ömrünü nerede harcadığından, * Ne amelde bulunduğundan, * Malını nerede kazandığından ve  nereye harcadığından, * Vücudunu nerede çürüttüğünden.“ [Tirmizî, Kıyamet 1, (2419).]

İslam’da tatil ve istirahat - Çalışarak dinlenme prensibi - Kur’an’da dinlenme وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا وَجَعَلْنَا الَّيْلَ لِبَاسًا وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا

İslam’da zaman taksiminde dikkat edilecek üç husus: İbadetler Rızkın kazanılması Murakabe ve tefekkür

Evet yetmiş beş yıllık düzenli bir ömrün;. Yirmi bir yılı uykuda Evet yetmiş beş yıllık düzenli bir ömrün; .Yirmi bir yılı uykuda .on yılı iş hayatında, .on yılı istirahat,tatil ve eğlencede, .üç yılı tahsilde, .üç yılı ibadette, .dört yılı yemekte, .iki yılı temizlik işlerinde, .dört yılı yolculukta, .iki yılı durak ve muhtelif yerlerde beklemede, .üç yılı misafirlik ve sohbette, .üç yılı da hastalık ve beklenmedik meşguliyetlerde geçmektedir.

Bu hesaplamaya hayatın ilk on yılı, yani çocukluk dönemi dahil değildir. Uyku, tatiller, beklemeler ve çocukluk yılları toplandığında ömrün yarıdan fazlasının değerlendirilemediği ortaya çıkmaktadır. İnsanın uykuya ve dinlenmeye olan ihtiyacı inkar edilemez Ne var ki ömrün kalan kısmının da iyi değerlendirildiği söylenemez

Şu kimseler zamanını değerlendirmiş sayılırlar: · Bir öğrenci olarak bir eğitim programında okuyanlar · Evini geçindirmek, helalinden para kazanmak için çalışan kişi · Hem yararlı bir iş ile hem de ibadetle meşgul olanlar

· Kitap okuyanlar, yararlı sohbet yapanlar · Sıla-i rahm için, tarihi ve tabii yerleri ibret nazarı ile görmek için seyahat edenler · Öğrenmek amaçlı TV izleyen,konferans, vaaz,sohbet vs dinleyenler · Aile fertleri ile oturup sohbet edenler · Evinin işi (temizlik,yemek yapma, çeşitli hizmetler) ile meşgul olanlar.

Şu kimseler zamanını israf etmiş sayılırlar: Şu kimseler zamanını israf etmiş sayılırlar: * Yedi-sekiz saatten fazla uyuyanlar, * İş aramak yerine kahvehanelerde oyun başında duman altı bir halde vakit geçirenler, * Seçici davranmadan her türlü TV programını izleyenler * internette gelişi güzel sörf ve chat yapanlar, * İbadet saatlerini gafil geçirenler, * Anlamsız ve yararsız hobilerle uğraşanlar,

Şu kimseler de ömürlerini israf etmiş sayılırlar · Hayırlı bir evlat yetiştirmemiş, en azında bir öğrenci okutmamış olanlar · Sadaka-i cariye sayılacak bir kalıcı bir eser bırakmamış olanlar, dikili bir ağacı bile olmayanlar · Sosyal hayatın işleyişi bakımından varlığı ile yokluğu eşit olanlar varlığı topluma yük olanlar

Zamanı doğru kullanmak için neler yapmalıyız ?

Zamanın önemi idrak edilmeli ve genç nesillere de aktarılmalı

Zaman yönetimine dikkat edilmelidir ( büyük taşlara dikkat!)

Yıllık, aylık, haftalık ve günlük planlar yapılmalı

Gündüzler kadar gece de iyi değerlendirilmeli وَمِنَ الَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَويلًا “Gecenin bir kısmında O’na secde et; geceleyin de O’nu uzun uzadıya tespih et.” (İnsan 26)

"Gecenin sabaha yakın saatlerinde Allah Teâlâ dünya semâsına rahmet ve mağfiretiyle nüzûl ve tecellî edip: Yok mu duâ eden icâbet edeyim? Yok mu benden bir şey isteyen vereyim? Yok mu mağfiret dileyen bağışlayayım? buyurur" (Buhâri, Teheccüd, 14)

Dünyanın geçiciliği iyi idrak edilmeli Hz Dünyanın geçiciliği iyi idrak edilmeli Hz. İsa: "Dünya üç gündür: 1) Dün: Geçmiştir elinde ondan bir şey yoktur. 2) Bugün: İçinde bulunduğun andır. Bunu ganimet bil değerlendir. 3) Yarın: Gelecektir; fakat yetişip yetişmeyeceğini bilmiyorsun..."

Yanlışlardan ders alınmalı; hayatın, aynı hatayı ikinci kez tekrar edilemeyecek kadar kısa olduğu unutulmamalıdır.

SONUÇ : Zamana hükmeden hayata hükmeder, hayata hükmedenler ise dünyaya hükmederler ve tarihte iz bırakırlar

“İz bırakanlarla senin aranda basit bir fark var sadece… Onlar ömür boyu gayret ediyorlar; sen ömür boyu hayret ediyorsun” Mehmet Akif Ersoy

24 saatinden birini Hakk’a vermeyene “insan” denilir mi 24 saatinden birini Hakk’a vermeyene “insan” denilir mi? Mehmet Akif Ersoy

“Zaman, kılıç gibidir, eğer siz onu kesmezseniz o sizi keser” İmam Şafii

Hayatta başarılı olanlar, zamanı iyi kullananlardır!