ÇÖZELTİLER GRUP KIRMIZI

ÇÖZÜNME OLAYI ÇÖZELTİ ÇEŞİTLERİ ÇÖZÜNÜRLÜK ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ÇÖZÜNME HIZI

ÇÖZÜNME OLAYI Bir maddenin diğer bir maddenin içinde gözle görülemeyecek kadar küçük parçacıklar halinde dağılmasına çözünme denir. Çözünme olayında genellikle miktarı çok olan maddeye çözücü; miktarı az olan maddeye çözünen denir. Örneğin tuzlu suda tuz çözünen, su çözücüdür.

ÇÖZELTİ Elektrik iletkenliklerine göre Madde miktarına göre Çözünen miktarına göre Doymuş Doymamış Elektrolitolmayan Elektrolit Aşırı doymuş Seyreltik Derişik

Madde miktarı bakımından çözeltiler Doymuş çözelti, belli sıcaklık ve basınçta maksimum miktarda çözünenin çözünmüş halde bulunduğu çözeltidir. Doymamış çözelti, doygunluk miktarının altında çözünmüş madde içeren çözeltidir. Aşırı doymuş çözelti, doygunluk miktarının üstünde çözünmüş madde içeren çözeltidir.

Çözünen madde miktarına göre Seyreltik çözelti, az miktarda çözünmüş madde içeren çözeltiler denir. Derişik çözelti, çok miktarda çözünmüş madde içeren çözeltidir.

Elektrik iletkenliklerine göre Elektrolit çözeltiler, sulu çözeltisi elektrik akımını ileten çözeltilerdir. Bu tür çözeltiler iyon içerirler. Elektrolit olmayan çözeltiler, sulu çözeltileri elektrik akımını iletmeyen çözeltilerdir. Bu tür çözeltiler iyon içermezler.

ÇÖZÜNÜRLÜK Sabit sıcaklık ve basınçta belirli miktardaki çözücüde doymuş bir çözelti elde etmek için çözülebilecek maksimum madde miktarına çözünürlük denir. Çözünürlük; g (çözünen)/ 100ml çözücü olarak ifade edilir.

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Maddelerin çözünürlüklerini etkileyen faktörler; çözücünün ve çözünenin cinsi, sıcaklık ve basınçtır.

Çözücü ve çözünenin cinsi Benzer benzeri çözer ilkesine göre polar maddeler polar maddeleri , apolar maddeler ise apolar maddeleri daha iyi çözer. Örneğin;I2(iyot)kristalleri CCl4 (karbon tetra klorür)de çözünürken ,suda çözünmez.NaCl(sodyum klorür) kristalleri ise CCl4’de çözünmediği halde suda çözünür.

SICAKLIK Farklı maddelerin çözünürlükleri üzerine sıcaklığın etkisi de farklıdır. Katıların , sıvıların ve gazların çözünürlüklerinin sıcaklıkla değişimi farklılık gösterir.

Katıların çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi Katıların çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi iki farklı şekilde olabilir. Sudaki çözünürlüğü endotermik olan katılar çözünürken çevrelerinden ısı alırlar. Sudaki çözünürlüğü ekzotermik olan katılar ise çözünürken çevrelerine ısı verirler.

Çözünürlüğü endotermik olan katının çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi çözünürlük sıcaklık

Çözünürlüğü ekzotermik olan katının çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi Çözünürlük Sıcaklık

Gazların çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi Gazların çözünürlüğü genellikle sıcaklıkla ters orantılıdır. Sıcaklık arttıkça gazların çözünürlüğü azalır.

Düşünün bakalım. İki soda şişesinden birini buzlu suya diğerini sıcak suya koyalım. Sonrada aynı anda kapaklarını açalım. Ne olmasını beklersiniz?

Buzlu sudakinde ise az miktarda gaz çıkışı görülür. Buzlu sudaki ve sıcak sudaki soda şişelerinin kapakları aynı anda açılırsa sıcak sudaki soda köpürerek taşar. Buzlu sudakinde ise az miktarda gaz çıkışı görülür. Peki neden böyle oldu?

Gazların çözünürlüğü sıcaklık arttıkça azalır. Yüksek sıcaklıkta soda içindeki çözünmüş gaz çözeltiyi terk eder.

Gazların çözünürlüğü üzerine basıncın etkisi. Çözeltide çözünmüş gazın miktarı üzerindeki gazın basıncıyla doğru orantılıdır. Gazın basıncı arttıkça çözeltide çözünen gazın miktarı da artar. Örnek

Dalgıçlar denizin derinliklerinden aniden yüzeye çıktıklarında vurgun denilen bir olayla karşılaşırlar. Vurgun olayının yaşanmasının sebebi de gazların çözünürlüğünün basınçla değişimidir.

VURGUN Dalgıç derinlerdeyken yüksek basınçtan dolayı kandaki çözünmüş azot miktarı yükselir. Dalgıç aniden yüzeye çıkınca çözünmüş azot tekrar gaz hale geçer bu da kan dolaşımını ve sinir sistemini etkileyerek vurgun olayına sebep olur.

Çözünme Hızı Çözünme hızını etkileyen bazı faktörler vardır. Birim zamanda çözünen madde miktarına çözünme hızı denir. Çözünme hızını etkileyen bazı faktörler vardır.

Çözünme hızını etkileyen faktörler Çözünme hızını; parçacıkların temas yüzeyi alanı, karıştırma, çözeltide daha önce çözünmüş maddenin miktarı ve sıcaklık etkiler.

Çözünme hızını artırmak için çözüneni toz hale getirebiliriz, Çözeltiyi karıştırabiliriz ve sıcaklığı artırabiliriz.

EMEĞİ GEÇENLER Nalan (ÖZTÜRK) KURAL, F. Gülderen YILDIZ, Yıldız KESKİN