ALTI SİGMA Necmi Gürsakal

BİLGİ NEDEN ÖNEMLİ ? Thomas Friedman, “ Lexus ve Zeytin Ağacı – Küreselleşmenin Geleceği” adlı kitabında şöyle diyor: “Günümüzün olağanüstü hızlı, olağanüstü karmaşık, olağanüstü geniş küreselleşme sisteminde, sorunların çoğunu çözmek için gerek duyduğumuz enformasyonun büyük bölümü şirketlerin merkezlerinde değil, daha dış kademelerindeki insanların elinde bulunuyor. Ve eğer ülkeniz ya da şirketiniz, karar sürecini demokratikleştirip iktidarı merkezden çevreye yayarak bu insanların bilgiyi kullanmasını ve paylaşmasını sağlayamamışsa, bundan ciddi biçimde zarar görecektir.”[1] [1] Friedman Thomas, Lexus ve Zeytin Ağacı – Küreselleşmenin Geleceği, Boyner Yayınları, İstanbul – 2000, s. 107-108.

GERÇEK BİR ÖRNEK Arçelik Altı Sigma’yı 1998’den beri DMAIC ve DFSS çerçevesinde kullanıyor. Bakın Arçelik bir çamaşır makinesi tasarımında Altı Sigma yöntemini nasıl kullanmış.Bir çamaşır makinesi için temel performans kriterleri yıkama etkinliği, enerji ve su tüketimidir. Ancak gerçek hayattaki bir çok problem gibi bu kriterler birbirleri ile çelişirler. Örneğin, yıkama etkinliğini artırmak için su ve enerji tüketimini artırmak gerekir. Demek ki tasarımcı parametreleri o şekilde ayarlamalıdır ki, temel performans kriterleri optimize edilsin.

ARÇELİK NE YAPTI ? ÖLÇME: Bu aşamada yıkama döngüsünün bir süreç haritası çizildi. FMEA gerçekleştirildi. Sürecin girdileri ve çıktıları için ölçüm sistemi analizi yapıldı. Temel süreç girdi ve çıktıları için süreç yeterlilikleri elde edildi. ANALİZ: Faktöryel deney tasarımı gerçekleştirildi. Placket-Burman tasarımı 22 girdi faktörü ile kullanıldı. Yıkama etkinliği ve enerji tüketimi iki çıktı faktörü oarak kullanıldı.22 girdi faktörü arasından 9 girdi faktörünün iki çıktı faktörünü etkilediği belirlendi. Tepki yüzeyi analizi ile girdi faktörlerinin düzeyleri minimum enerji tüketimini ve maksimum yıkama etkinliğini verecek şekilde ayarlandı. Daha sonra elde edilen sonuçlar test edildi.

BAŞKA BİR YABANCI ŞİRKET NE YAPTI ? Yer karolarının boyutlarında değişkenliğe neden olan eski fırın problemini boyutlarda minimum değişkenliği üretecek olan girdi bileşimini kireç oranını yüzde 5 artırarak belirledi ve yaklaşık 1 milyon dolar tasarruf etti.

ÜSKÜDAR’DA HİSTOGRAMLAR Florence Nightingale’in Üsküdar’da histogramlar çizdirdiğini biliyor muydunuz ... 1854-1856 yılları arasında Türkiye, İngiltere, Fransa ve Rusya arasında çıkan Kırım Savaşı’nda Florence Nightingale, 38 hemşire ile birlikte Üsküdar’da bir hastaneye geldi ve yetersiz koşullar içinde hastanede ve savaşta ölen İngiliz askerleri ile ilgili histogramlar hazırladı. İngiliz askerlerinin ölüm oranlarındaki hızlı artışı gösteren bu grafikler ve etkili sunumu ile Florence Nightingale’e, o dönemin İngiliz basınında yer alan fotoğraflar ve ağır eleştiriler de eklenince sonuçta hastane koşulları iyileştirilerek ölüm oranlarında azalma sağlandı[1]. Belki de bu, tarihte bir sürecin istatistik kullanılarak iyileştirilmesi konusundaki ilk örneklerden biriydi. [1] www.adamssixsigma.com

KISA TARİHÇE 80’li yılların ortalarında Altı Sigma başlatıldı. Yaklaşımın amacı, hatalı ürün üretimden, hatalı süreçlerden ve hizmetlerden kaçınmak, çevrim zamanlarını azaltarak maliyetlerin kontrolü ile tüketiciye değer sağlamaktı.Altı Sigma ile Motorola çok etkileyici sonuçlar elde etti ve 1988 yılında Malcolm Baldridge Ulusal Kalite Ödülü’nü aldı. Örneğin, 87-97 arasında Motorola’nın satışları yılda yüzde 17 büyüdü. Karlar yılda yüzde 17,2 ve hisse senedi değeri yılda yüzde 16,5 arttı.

ASLINDA BU ÖRNEKLERDE YAPILAN NE ? Üretimde ve tasarımda bilimsel yaklaşımı harfi harfine uygulamak. “O size üniversitelerde okutulanları sen şimdi bir yana bırak” dememek. Tam tersine en ince istatistiksel ve matematiksel modelleri kullanmak.

ŞİMDİ ALTI SİGMA’YI TANIMLAYALIM Her ürün, süreç ve işlemden hataları ortadan kaldırmayı amaçlayan, verilere dayalı bir süreç iyileştirme yaklaşımıdır. Altı Sigma’nın amacı, işleri daha iyi, daha hızlı ve daha düşük maliyetle gerçekleştirmek için süreçlerin nasıl iyileştirileceklerine ilişkin “knowledge”ın elde edilmesidir. Önceki kalite iyileştirme çabalarından farklı olarak Altı Sigma, parasal sonuçlar ve maliyet tasarrufları sağlamayı amaçlar.

VERİ VE BİLGİ Veri veridir. Bilgi verinin düzenlenmiş şeklidir. Özbilgi ( knowledge ) belirli bir bağlamdaki bilgidir, bilgiyi yorumlayabilme gücüdür.

ALTI SİGMA NE ÖLÇÜDE ZOR? % 99,99966 olasılıkla müşteriye hata yapmak istemiyorsanız Altı Sigma düzeyinde ürün veya hizmet üretmeniz gerekir.

ALTI SİGMA KALİTESİNDE Her saat 7 mektubun kaybolması. Her 7 ayda 1 dakika güvenli olmayan içme suyunun akması. Haftada 1,7 hatalı ameliyatın yapılması. Her beş yılda bir büyük havaalanlarına 2 hatalı inişin yapılması. Her yıl 68 hatalı reçetenin yazılması. Her 34 yılda 1 saat elektriğin kesilmesi söz konusudur. Kaynak: GE

ALTI SİGMA’NIN ADIMLARI Define M Measure A Analyze I Improve C Control M Measure A Analyze Design V Verify

DMAIC Tanımlama: Süreçten müşteri beklentileri nelerdir ? Ölçme: Hataların frekansı ( sıklığı ) nedir? Analiz: Neden, ne zaman ve nerelerde hatalar olmaktadır ? İyileştir:Süreci nasıl iyileştirebiliriz ? Kontrol: Süreci iyileştirdikten sonra bu şekilde kalmasını nasıl sağlayabiliriz ?

DEĞİŞKENLİK NEDEN DÜŞMAN? Önemli olan süreçlerdir Süreçler değişkendir Değişkenliği azaltınız.

DEĞİŞKENLİĞİN NEDENLERİ Tedarikçiler Girdiler Süreçler Çevrenin etkileri

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN KONUYLA İLGİSİ Toplam kalite yönetimi, istatistiğin ağırlıklı olarak yönetimde kullanılarak kaliteli ürünlerin üretilmesi düşüncesini çok önceden ortaya atmış, ancak ne yazık ki gerçekleşmesini yeterli düzeyde sağlayamamıştır. Şimdi Altı Sigma adeta yarım kalan bir işi tamamlamak üzere yola çıkmış bulunmaktadır. Sözünü ettiğimiz bu yaklaşım, toplam kalite yönetiminin kendini kanıtlamış tekniklerini ve istatistiği çok yoğun olarak kullanarak ürün geliştirmede çevrim süresi ile hataları azaltmak; üretimde ise verimliliği, karlılığı ve etkinliği artırmak gibi amaçlara sahiptir.

MÜŞTERİNİN ÖNEMİ “Kesinlikle bulduğumuz bir şey var ki, müşterimizi daha fazla memnun edecek her şey bize kaçınılmaz olarak bir finansal getiri sağlıyordu.” Jack Welch

HATA SAYISI İLE SİGMA DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Sigma düzeyinin yüksek olması, bir üretim veya hizmet sürecinde daha az sayıda hata olması anlamına gelir. Kısaca, sigma düzeyi ile hata sayısı arasında tersine bir ilişki vardır.

TAM ANLAMIYLA BİLİMSEL Altı Sigma, yöneticileri süreçlerine ve müşterilerine ilişkin konularda şu soruları sormaları için uyarır: “ Bunu nereden biliyoruz ? “, “ Varsayımlarımızı test edeceğimiz bir yol var mı ?“, “ Veriler bize ne söylüyor ?”, “ Bunu daha iyi yapabileceğimiz bir yol var mı ?”

ALTI SİGMA’NIN ALTI ÖNEMLİ NOKTASI 1.Müşteriye odaklanınız. 2.Verileri ve gerçekleri kullanarak yönetiniz. 3. Süreçlere odaklanın ve geliştiriniz. 4. Olayları ortaya çıkmadan önleyen proaktif bir yaklaşım izleyiniz. 5. Sınırsız bir işbirliği ve öğrenme ortamı oluşturunuz. 6. En iyiye yönelirken başarısızlığa tolerans gösteriniz.

İŞLETME ADASI “Diğer adalarda olduğu gibi İşletme Adası’nda da nehirler(süreçler) denize akarak çeşitli balıklara ( müşterilere, diğer işletmelere) besleyici maddeler ( ürün ve hizmet) götürürdü. İşletme Adası’nda hayat yoğun geçer, herkes çok çalıştığını söyler ama genelde herkes sadece bir nehrin küçük bir bölümü ile ilgilenerek, balıkların yeterli gıdayı almalarını garantilemekle uğraşırdı. İşletme Adası’nın asıl problemi, bu adadaki hayatın sanılandan daha karmaşık olmasında yatıyordu. Örneğin, nehirler denize bir delta yaparak dökülüyor ve besleyici madde yoğunluğu oluşan küçük nehirler arasında değişiyordu. Hatta bazı nehirlerde kirlilik bile söz konusuydu ve bu nehirlerden denize zehirli maddeler atılmaktaydı. Sözü edilen deltada bazı ırmaklar denize kısa yoldan ulaşmakta, bazıları ise hemen hemen adanın tümünü çok uzun bir yolla dolaştıktan sonra denize dökülürdü. Ayrıca büyük balıklar ile küçük balıklar arasındaki beslenme farklılıkları ve yöneticilerin onlara göre davranmaları da sorunlar oluşturuyordu. Bazen adada birileri sorunları görerek onları adanın doğru, gerçek bir haritasını yaparak düzeltmeye çalışırdı. Bu kuş bakışı harita ile, balıkların nerede beslendiklerini, hangi yerlerde besinlerden hoşlanmayıp başka adalara kaçmaya çalıştıklarını, hangi ırmakların yavaş aktığını görerek dikkatinizi önemli sorunlara yöneltebilirdiniz.”

DÜNYANIN EN BAŞARILI FİRMALARININ ÖZELLİĞİ NE ? Yönetimde hem bütünü hem de tüm ayrıntıları görebilen firmalar dünyanın en başarılı firmaları arasında bulunmuş.

ALTI SİGMA’NIN YÖNETİM PARADOKSU Tanım olarak yeni bir şeyi geliştirmek değişkenliği artırır. Yeni bir Şey denenirken hata riski söz konusudur ve bu da kısa dönemde toleranslı olmayı gerektirir. Neden Altı Sigma en iyiye yönelirken bir yandan da başarısızlığa tolerans göstersin ? İlk bakışta çelişki gibi görünen bu durumu Altı Sigma’nın yönetim paradoksu ile açıklayabiliriz. Altı Sigma performansına ulaşmak için süreç değişkenliğini, boş zamanı ve fazlalıkları; organizasyonunuzda değişkenlik, boş zaman ve fazlalıklar oluşturarak minimize etmek zorundasınız. Örneğin GE bu konuda çalışanlarına % 15 kuralı uyguluyor ve çalışanlarını zamanlarının % 15’ini kendi seçtikleri projeler için kullanmalarına izin veriyor

USTA SİYAH KUŞAKLAR Usta siyah kuşaklılar Altı Sigma’nın felsefesini, amaçlarını ve uygulamasını derinliğine kavramış kişilerdir. Tam zamanlı olarak çalışırlar. Ekipleri ve ekip liderlerini veya siyah kuşakları desteklerler. Ekibe teknik uzmanlık sağlarlar. Ekibin başarısını engelleyen faktörleri devre dışı bırakmada yardımcı olurlar. Ekibin üyelerini ve amaçlarını belirlerler. Üst yönetime gelişim raporlarını sağlayan ve projeleri biçimsel bir şekle dönüştürenler de onlardır. Bütün siyah kuşaklar için istatistiği öğrenebilme ve kullanabilme yeteneği yanında grup çalışmalarına uygunluk ve iletişim yeteneği gerekli en önemli yetenekler arasındadır. Altı Sigma araçlarının yayılmasından ve kullanımından sorumludurlar, projeleri başarıya yönlendirerek yönetirler.

SİYAH KUŞAKLAR Siyah kuşaklar projelerde tam zamanlı olarak çalışmak zorunda değildirler. Siyah kuşaklar, projelerinde Altı Sigma’ya ulaşmak için metodolojiyi uygulamadan sorumludurlar. Ekibin amaçlarını ve planlarını izlerler ve ekibin idari işlerini yaparlar. Şampiyonlara karşı Altı Sigma hedeflerinden onlar sorumludur. Parasal tasarruf, değişkenliğin azaltılması, hataların yanlışların ve kusurların düşürülmesi gibi gelişmeleri ortaya koymakla sorumludurlar. Siyah Kuşaklılar; Toplam çalışanların % 1-3’ü kadardır. Tam zamanlı çalışır. Yeşil kuşaklıları eğitmekten ve onlara koçluk etmekten sorumludur. Altı Sigma araçlarını ve yöntemlerini kullanır ve yayar. Diğer siyah kuşaklarla bilgi ağı kurar, işbirliği yapar. Proje sponsoruna rapor verir.

Kalite kalite için midir ? SORU Kalite kalite için midir ?

CEVAP Kalite kalite için değildir. Kalite müşteri ve kar sağlamak içindir.

TEŞEKKÜRLER