SÜTÜR MATERYALLERİ Dr.Süleyman Yılmaz

İdeal Sütür Materyali Nonallerjenik,nonkarsinojenik,nonferromagnetik,nonkapiller olmalı Doku reaksiyonu yapmamalı Bakteriyel gelişme için predispozan olmamalı Doku ve malzeme açısından gerilme kuvveti eşit olmalı

Absorbe Olabilen Sütürler Trauma,cerrahi sonrası derin dokuların birleştirilmesinde zamanla materyalin erimesinin istenildiği durumlarda kullanılır Doğal emilebilen sütürler vücut enzimleri ile yok edilir. Sentetik emilebilen sütürler suyun sütür lifleri arasına girip hidroliz reaksiyonu ile yok edilir

Emilebilen sütürlerin yetersiz kaldığı durumlar olabilir Hastada ateş,enfeksiyon,protein eksikliği varsa sütür emilimi hızlanır Sütür vücudun nemli bir yerine konursa emilim hızlanır Sütürler kullanılırken nemlenir yada ıslanır ise erken absorbe olurlar

Nonabsorbable Sütürler Eksternal cilt kapatılması Vücut boşluklarında kalacak şekilde (fıtık onarımında uzun süre sağlamlık önemli) Emilebilen sütürlere reaksiyon hikayesi veren keloid geliştirme eğilimi olanlarda Geçici protez takılmasında (pacemaker) kullanılabilirler

Absorbe olan ve olmayan dikiş materyalleri tek lifli (monoflament) ve çok lifli (multiflament) olarak iki alt gruba ayrılır Monoflament sütürler daha kolay koparlar,düğüm atmak daha kolaydır,sütür hattı enfeksiyon olasılığı daha azdır.Cilt sütürlerinde tercih edilirler

Multiflament sütürler daha güçlü,esnek fleksibldır Multiflament sütürler daha güçlü,esnek fleksibldır.Multiflament sütürlerin dokulardan kolay geçmesi için üzerleri kaplanmış (coated) türleride vardır.Bunlar daha çok intestinal cerrahide kullanılırlar

Absorbe Olan Dikiş Materyalleri Doğal olanlar: Katgüt(basit,krome), kollajen Sentetik olanlar:Poliglikolikasit(Dekson) poliglaktik asit (vicryl),Polydioxanone (PDS)

Katgüt Koyun veya sığır barsağının serozasından yapılır.Krom bileşiklerinden geçirilen türüne krome katgüt hiçbir kimyasal maddeden geçirilmeyenlere basit katgüt denir. Basit katgüt kalınlıkları 3 ile 6/0 arasında değişir Krome katgüt kalınlıkları 3 ile 7/0 arasında değişir

Basit katgüt 10-15 günde resorbe olur Basit katgüt 10-15 günde resorbe olur.Krome katgüt 20-40 günde resorbe olur.Katgütler genelde ciltaltı dikişi olarak,küçük damarların bağlanmasında ,gastrointestinal sistem mukoza katı anastomozlarında kullanılır.Kısa sürede absorbe olduklarından doku reaksiyonu göstermezler

Kollajen Dikişler Sığırların fleksör tendonlarının sadece kollajen liflerinden yapılır.Basit ve kromik türleri bulunur.Az reaksiyon gösterdiklerinden göz cerrahisinde kullanılır Kalınlıkları 4/0 ile 8/0 arasındadır

Poliglikolik asit (Dekson) İlk sentetik absorbabl materyaldir. Emilim zamanı dokuya göre değişmez Gerilim kuvvetinin yaklaşık %45’ ini 14 günde kaybeder 30 günde absorbe olur Kaplamasız PGA (Dexon S) Kalınlıkları 2 ile 8/0 arasındadır Kaplamalı PGA (Dexon+) Doku içinden yumuşak geçişi sağlar.Kaplama kısmı birkaç saat içinde kaybolur.Kalınlıkları 2 ile 8/0 arasındadır

PDS (Polydioxanone) Monoflament,sentetik,absorbable sütürdür Nonantijenik,nonpyojeniktir Absorbe olması ilk 90 gün içinde çok azdır sonraki 6 ay içinde absorbe olur Yara iyileşmesinde 6 hafta mekanik destek sağlar bu süre diğer emilebilen sentetik sütürlerin 2 katıdır

PDS (Polydioxanone) Bu materyal pediatrik,kardiovasküler,jinekolojik, oftalmik,plastik ve kolon cerrahisinde ve karın kapatılmasında kullanılır Kalınlıkları mor olan 2 ile 9/0 arasında, oftalmik dokularda kullanılan mavi 7/0 ile 10/0 ve şeffaf olanlar 1 ile 7/0 arasındadır

Polglaktin 910(Vicryl) Dexon gibi hidrolizle yok olur dayanıklılık süresi dexondan kısmen daha uzundur Yara iyileşmesinde gerilme kuvvetini 3 hafta sağlar 90 gün içinde emilir Az doku reaksiyonu oluşturur,enfeksiyon varlığında kullanılabilir Rapid vicryl emilimi 40 günde olur

Polglaktin 910(Vicryl) Kaplamasız tek lifli vicryl oftalmik ameliyatlarda kullanılan 9/0 ile 10/0 kalınlıktadır Kaplamalı çok lifli vicryl daha çok intestinal cerrahide seçilir.Kalınlıkları mor renkte olanlar 2 ile 9/0 boyanmayanlar ise 1 ile 8/0 arasındadır

Absorbe Olmayan Sütür Materyalleri Doğal Olanlar: İpek,pamuk,keten,metaller Sentetik Olanlar:Polyester Lif (Dakron,Mersilen), Naylon (ethilon), Polipropilen (Prolen)

İPEK İpek böceklerinden elde edilen protein yapıdadır Uzun zaman içinde reaksiyon verebilir ve sentetik nonabsorbable materyalin aksine zamanla eriyip kaybolabilir İnfeksiyon ve reaksiyona yol açabilmesi başlıca sakıncalarıdır Kalınlıkları 5 ile 9/0 arasındadır

Keten Uzun telli keten liflerinden elde edilr Gastrointestinal cerrahide kullanılır 0 ile 2/0 kalınlıkta olanları vardır Gerilim kuvveti azdır

Pamuk Doğal selüloz liftir Çok dayanıksızdır Doku reaksiyonu ve enfeksiyon eğilimi ipeğe benzer Kullanılması zor olduğundan yerini ipeğe bırakmıştır

Metaller Paslanmaz çelik günümüzde kullanılmaktadır Gerilim kuvveti çok yüksek doku desteği çok uzundur Karın duvarı,sternum kapamada kullanılır Zamanla bulunduğu yerde ağrı ve telin ucunun dışarıya çıkması gibi komplikasyonları vardır

Naylon Gerilme kuvveti çok yüksektir Minimal doku reaksiyonu neden olur Enfeksiyon varlığında dahi fasya güvenle kapatılır Düğüm güvenliği için 5 düğüm atılmalıdır Tek lifli naylon (Ethilon) 0 ile 11/0 boyutları vardır oftalmik cerrahide kullanılır

Naylon Kaplamasız çok lifli naylon (Nörolon) ipeğe benzer ama daha güçlüdür Nonabsorbabl multiflament sütür kullanabilen tüm dokularda kullanılabilir Kaplamalı çok lifli naylon (Surgilon) doku içinden geçişini kolaylaştırmak için silikonla ilaçlanan materyaldir

Polyester Lif Kaplamasız polyester dikişler(Mersilen,dakron) doku reaksiyonuna yol açmaz vasküler sentetik protezlerde en çok tercih edilen sütür Kaplamalı polyester dikişin yağlı yüzeyi vardır damar anastomozu, kardiyovasküler cerrahi ,protez malzemelerinin yerleştirilmesinde kullanılır

Polipropilen (Prolen) Uzatılarak monoflament sütür haline getirilen polimerize sentetik materyaldir Sentetik malzemelerin reaksiyonsuz olanıdır Diğer sentetik sütürlerden daha iyi düğüm tutar gevşemesini engellemek için 5 ilmek atmak gerekir

Polipropilen (Prolen) Enfeksiyon durumlarında kullanılabilir Tensil gücü 2 yıl korur Plastik,kardiyovasküler ameliyatlarda tercih edilir Abdominal fasyanın kapatılmasında ve retansiyon dikişi olarak da kullanılabilir Boyutları 2 ile 10/0 arasında değişir

Sütür İğneleri Cerrahi girişimlerde dikiş materyali kadar önemlidir Paslanmaz çelikten yapılmalıdır İğnelerin seçimi dikiş materyalinin çapı,doku şekli ve dikilecek yaranın tipine göre değişir Cerrahi iğneler göz,vücut ve nokta şeklinde ucu olan üç anatomik bölümden oluşurlar

Sütür İğneleri İğnelerin gözleri açık yada kapalı olabilir Gözü açık olan iğneler ile çeşitli sütür materyali kullanılabilir İğne ucu çok keskin normal yada kör olabilir Keskin iğneler deri gibi sert dokularda,normal kesici olan iğneler yumuşak dokularda,kör uçlular ise çok nazik dağılabilir dokularda kullanılır

Dikişlerin Alınması Baş boyun bölgesi iyi kanlandığından dikişleri 3-5. günde alınır Erken dikiş alımı az nedbe dokusuna neden olarak kozmetik yönden yarar sağlar Kanserli hastalarda,kortizon tedavisi görenlerde,ağır infeksiyonlarda,karaciğer böbrek yetersizliği olanlarda dikişler 10-15. günde alınmalıdır

TEŞEKKÜRLER...