ULAŞIMDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Ulaşımda Enerji Verimliliği Hamlesi Ulaştırma Bakanlığı, motorlu araçların birim yakıt tüketimlerinin düşürülmesine, araçlarda verimlilik standartlarının yükseltilmesine, toplu taşımacılığın yaygınlaştırılmasına, trafik akımının arttırılmasına yönelik sistemlerin kurulmasına ilişkin usul ve esasları belirledi. Ulaşımda Enerji Verimliliğinin Artırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik, ulaşımda enerji verimliliğinin artırılması amacıyla; motorlu araçların birim yakıt tüketimlerinin düşürülmesine, araçlarda verimlilik standartlarının yükseltilmesine, toplu taşımacılığın yaygınlaştırılmasına, trafik akımının arttırılmasına yönelik sistemlerin kurulmasına ilişkin usul ve esasları kapsıyor.

Yönetmeliğe göre, Ulaştırma Bakanlığı, blok tren uygulaması ve elektrikli işletmecilik uygulaması, İçişleri Bakanlığı da kent merkezlerinde araç kullanımını azaltıcı uygulamaları, taksi uygulamalarını ve otoparkların oluşturulması ile ilgili tedbirleri alacak. Ulaştırma ve İçişleri bakanlıkları, yön levhaları, elektronik yol yönlendirme sistemi, seyahat talep yönetimi, trafik yönetimi, modlar arası taşımacılık, kentsel ulaşım planları, toplu taşıma, akaryakıt tüketiminin izlenmesi ve trafik sinyalizasyon sistemleri hakkında gerekli tedbirleri alacak. Yük taşımacılığında yük trenlerinin blok tren şeklinde çalıştırılmasına ve raylı ulaşımda enerji tüketimini asgari seviyeye düşürmek için elektrikli işletmeciliğe öncelik verilecek. Ulaşımda etkinlik, verimlilik ve sürücülere kolaylık sağlamak için; seyahat talep yönetimi, modlar arası taşımacılık sistemi, trafik yönetimi, yön levhaları ve elektronik yol yönlendirme sistemleri ilgili kurum ve kuruluşlarca uygulanacak. Uygulamalarda, ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk aranacak. Kent merkezi girişlerine yapılacak yönlendirme sistemleri ile yoğun trafik alanlarına girmek yerine, araçların alternatif yollardan ulaşımı sağlanacak.

Nüfusu 250 bin ve üzerinde olan kentlerde belediyelerce; karayollarında günün koşullarına uygun merkezi bilgisayar sisteminin kurulması için çalışmalar yapılacak. Bu bilgisayar sistemi ile kavşakların merkezden kumanda edilmesi sağlanacak. Kurulacak kamera sistemleri ile yol yoğunluğu izlenecek, elektronik yol yönlendirme sistemleri ve trafik radyosu yoluyla sürücülerin yolun durumuna göre alternatif güzergahlara yönlendirilmesi sağlanacak. Elektronik hava tahminleri; yol güzergahlarına kurulacak cihazlarla sürücülerin önceden uyarılması ve değişken mesaj sistemi uygulanarak sürücülerin yol trafik durumuna göre yönlendirilmesi sağlanacak. Kent merkezlerinde araç kullanımını azaltıcı uygulamalar Belediyeler, yerleşim planlamasında ve kentsel dönüşüm projelerinde, motorlu taşıtların şehir girişinde park edilebilmesi için otopark kurulmasını sağlayacak ve kent merkezlerinde araç kullanımını azaltıcı uygulamalar yapacak. Toplu taşıma duraklarında modlar arası taşımacılık sisteminin oluşturulmasına ve doğalgaz dağıtım şebekesi bulunan şehirlerde toplu taşıma aracı olarak doğalgazlı araçlara öncelik verilecek.

Taksilerin bekletileceği alanlar tespit edilecek Belediyeler; taksilerin trafikte boş dolaşmalarını, durak dışında beklemelerini engelleyecek telefonlu, telsizli durak ve merkezi alanlarda taksi cepleri gibi uygulamaları yaygınlaştıracak. Bunun için şehir trafiğine uygun bir şekilde, taksilerin bekletileceği alanları tespit edecek. Büyükşehir belediyeleri ve büyükşehir belediyesi sınırları dışındaki belediyelerden nüfusu 100 binin üzerinde olanlar, ulaşım ana planı hazırlayacak. Bu planlar 15 yıllık süreler için yapılacak ve her 5 yılda bir yenilenecek. Kentsel ulaşım planları yapılırken toplu taşımayı teşvik etmek amacıyla raylı sistem yatırımı artırılacak. Kent ulaşımında enerji verimliliğinin artırılması ve yakıt tüketiminin düşürülmesi için trafiğin güvenli ve akıcı olması sağlanacak. Belediyeler, kent içi ulaşım güzergahlarının belirlenmesinde trafik akışındaki yakıt sarfiyatını öncelikle göz önünde bulunduracak. Topografik yapısı uygun güzergahlara bisiklet yolları ve bisiklet park alanları yapacak.

Sinyalizasyon sistemleri oluşturulacak Şehir içi ve şehirler arası karayolları üzerinde trafik akımını düzenlemek ve trafik güvenliğini artırmak için sinyalizasyon sistemleri oluşturulacak, şehir içindeki kavşaklarda trafik akışını kolaylaştırmak için birbiri ardına gelen sinyalize kavşaklara Yeşil Dalga Sistemi uygulanacak. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı; tüketicilerin bilinçli seçim yapabilmesine imkan vermek için piyasada satışa veya kiraya sunulan yeni binek otomobillerinin CO2 ve yakıt ekonomisi konusunda tüketicilerin bilgi edinmesini sağlayacak. İl ve ilçe trafik komisyonunca kent trafiğine uygun şekilde otopark olabilecek alanlar tespit edilecek, bu alanların verimlilik ilkesi çerçevesinde otopark olarak işletilmesi sağlanacak. Sürücü belgesi verilmesi ile ilgili kurslarda ekonomik sürüş tekniği ve çevre konularına yer verilecek.

Belediyelerce toplu taşıma araçlarının talep edilebilirliği ve yolcu kapasitesini artırıcı gerekli tedbirler alınacak. Nüfusu 259 binin üzerindeki belediyelerce kent içi toplu taşımaya yönelik şu uygulamalar yapılacak: Raylı sistemler azami doluluğu sağlanacak şekilde işletilecek. Bu kapsamda; sefer sıklığı yolcu talebi dikkate alınarak yapılacak, tek bilet sistemi yaygınlaştırılacak. Toplu taşıma araçları için ayrılmış şerit ve yol uygulamaları yaygınlaştırılacak. Hizmet kalitesi yüksek ve çevre dostu toplu taşıma araçlarının kullanımına öncelik verilecek. Toplu taşıma araçlarında ve duraklarda; hareket saatleri, güzergahlar ve benzeri bilgilendirme panoları bulundurulacak. Akaryakıt Tüketiminin izlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü araç tescil belgesi bilgilerinden motor gücü, yakıt tipi, araç kategorisi ve model yılı verilerini, TCDD taşımacılık bilgilerini, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ise yakıt tiplerine göre aylık bazda yıllık toplam yakıt satış bilgilerini her yılın

Mart ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bildirecek Mart ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bildirecek. Belediyeler, taksi, özel halk otobüsü, belediye otobüsü, dolmuş, metro, hafif raylı sistem, tramvay ve deniz yolu araç sayılarını, taşınan yıllık yolcu sayısını, yolcu-araç-kilometre verilerini, raylı sistemlerin ve karayolları sinyalizasyon sistemlerinin işletilmesi için kullanılan yıllık elektrik miktarını her yılın Mart ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bildirecek. Şehirler arasında çalışan otobüs şirketleri; otobüs sayısını, yıllık yakıt tüketimi bilgilerini, yılda taşınan yolcu sayısını, yolcu-kilometre bilgilerini, nakliye şirketleri; araç sayısını, yıllık yakıt tüketimi bilgilerini, yılda taşınan yükü, ton-kilometre bilgilerini her yıl Mart ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bildirecek. Kentsel ulaşım planları, ilgili belediyelerce yönetmeliğin yayımından itibaren üç yıl içerisinde hazırlanacak.