Copyright © 2003 by Prentice Hall Bilgisayarlar: Bilgi Çağının Araçları Bölüm 1 Bilgisayarlar : Bilgi Çağının Araçları

2Copyright © 2003 by Prentice Hall Amaçlar Bilgisayarların üç temel özelliğini tanımlamak Bir bilgisayar sisteminin temel bileşenlerini tanımak: girdi, işlem, çıktı, ve bellek Bilgisayarların çeşitli sınıflandırılmalarını açıklamak

3Copyright © 2003 by Prentice Hall Bilgisayarın Temel Özellikleri HızGüvenilirlik Bellek(depolama) Kapasitesi Yan faydaları Yan faydaları

4Copyright © 2003 by Prentice Hall Bilgisayarların Yan Faydaları Verimlilik  İşçiler bilgisayar kullanarak işlerini daha hızlı ve daha iyi yaparlar  Birçok işlem bilgisayarlar sayesinde daha verimli kontrol edilebilir Karar Alma  Karar alırken finansal, coğrafî ve lojistik faktörleri düzenlemeye yardımcı olur Maliyet Azaltma  İşgücü, enerji ve dökümantasyon maliyetlerini sınırlamaya yardımcı olur Return

5Copyright © 2003 by Prentice Hall Bilgisayar Sisteminin Bileşenleri Donanım  Sistemle ilgili donatımlar Yazılım  Donatıma ne yapacağını söyleyen emirler İnsanlar  Bilgisayar Programcısı: “yazılım”ı yazar  Kullanıcı: yazılımı satın alır ve kullanır Genelde “son-kullanıcı” adı verilir

6Copyright © 2003 by Prentice Hall Donanım: Bir Bilgisayarın Temel Bileşenleri Bilgisayar nedir? Bilgisayar nedir? Başlıca dört bileşen:  Girdi Aygıtları Girdi Aygıtları Girdi Aygıtları  İşlemci İşlemci  Çıktı Aygıtları Çıktı Aygıtları Çıktı Aygıtları  İkincil Bellek İkincil Bellek İkincil Bellek Girdi aygıtı merkezî işlemciye veri gönderir İkincil bellek veriyi ve programları depolar Çıktı aygıtı işlenmiş veriyi(bilgiyi) elde etmeyi sağlar CPU bilgisayar komutlarını çalıştırır Bellek o anda kullanımda olan veriyi ve programları saklar

7Copyright © 2003 by Prentice Hall Bilgisayar Nedir? Veriyi almak, onu işleyerek yararlı bilgiye dönüştürmek, ve onu biriktirerek saklamak üzere programlanabilen bir makinedir.  Veri: insanlar ve olayları betimleyen ham(işlenmemiş) olgular(gerçekler)  Bilgi: Düzenli, anlamlı ve yararlı veri Return

8Copyright © 2003 by Prentice Hall Girdi Ünitesi Girdi: işlenmesi için bilgisayara yerleştirilen veri Genel girdi aygıtları:  Klavye Klavye  Fare Fare  Tarayıcı Tarayıcı Return

9Copyright © 2003 by Prentice Hall Klavye En yaygın girdi aygıtı  Karakterlere çevrilen elektrik sinyalleri üretir Return

10Copyright © 2003 by Prentice Hall Fare Düz bir zemin üzerinde hareket eder  Fare bilyesinin hareketi işaretçinin ekranda ona karşılık gelen hareketine sebep olur Return

11Copyright © 2003 by Prentice Hall Tarayıcı Özel karakterleri, sayıları, ve sembolleri okur  Wand reader, genelde mağazalarda kullanılan barkod okuyucu  Flatbed ve sheet-fed tarayıcılar resim ve yazdırılmış dökümanları tarar Return

12Copyright © 2003 by Prentice Hall İşlemci ve Bellek: Veri Manipülasyonu İşlemci  Merkezî işlemci ünitesi (central processing unit (CPU)) BellekBellek (birincil bellek) Bellek  İşlemciyle yakından ilişkilidir ancak farklıdır  Geçici saklama sağlar Return

13Copyright © 2003 by Prentice Hall Birincil Bellek Geçici olarak veri saklamak için kullanılır  Girdi aygıtından alındıktan sonra ve işlenmeden önce  İşlendikten sonra ve çıktı aygıtına gönderilmeden önce Geçici (uçucu) bellek  Güç kaybı olması veya programın kapanması durumunda bellekteki veri kaybolur Return

14Copyright © 2003 by Prentice Hall İşlemci Bilgisayardaki faaliyetin merkezidir  Elektronik devrelerden oluşur Program komutlarını çevirip çalıştırır Girdi, çıktı ve depolama aygıtlarıyla haberleşir Aslında veriyi bilgiye dönüştürendir Return

15Copyright © 2003 by Prentice Hall Çıktı: Ne çıkar? Çıktı: CPU tarafından üretilen sonuç Genel çıktı biçimleri: metin, sayılar, grafikler, ve sesler Genel çıktı aygıtları:  Ekran (monitör): metin, sayılar, fotoğraflar, hatta gerçek renkte video görüntüleyebilir  Yazıcı: bir program tarafından oluşturulan basılı raporlar üretir Return

16Copyright © 2003 by Prentice Hall İkincil Bellek Uzun zamanlı(kalıcı) depolama sağlar  Bellekten farklıdır Yaygın medya  Manyetik diskler Manyetik diskler Manyetik diskler  Optik Diskler Optik Diskler Optik Diskler  Manyetik Bant Manyetik Bant Manyetik Bant Return

17Copyright © 2003 by Prentice Hall Hard Drive Floppy Disk Drive Zip Drive CD / DVD Drive Jazz Drive Tape Drive Micro Drive NEXT SLIDE Depolama Aygıtları

18Copyright © 2003 by Prentice Hall Manyetik Diskler En yaygın depolama ortamı  Disket: plastik muhafaza içinde 3.5” lik esnek disket  Yerel Disk: daha çok depolama kapasitesi ve disketten daha hızlı erişim Return

19Copyright © 2003 by Prentice Hall Optik Diskler Lazer ışını kullanarak daha ucuza yüksek kapasitede veriyi okur  CD-ROM lar  DVD-ROM lar Return

20Copyright © 2003 by Prentice Hall Manyetik Bant Daha çok miktarda veriyi ucuz olarak depolar Çoğunlukla sistemi yedeklemek için kullanılır Return

21Copyright © 2003 by Prentice Hall Çevresel Aygıtlar Bilgisayara bağlanan bütün donanım aygıtları  Bütün girdi, çıktı ve depolama aygıtlarını içerir

22Copyright © 2003 by Prentice Hall Bilgisayarların Sınıflandırılması Kişisel Bilgisayarlar Kişisel Bilgisayarlar Dizüstü Bilgisayarlar Dizüstü Bilgisayarlar El Bilgisayarları El Bilgisayarları Genel Amaçlı Bilgisayarlar Genel Amaçlı Bilgisayarlar Anaçatı Bilgisayarlar Anaçatı Bilgisayarlar Süper Bilgisayarlar Süper Bilgisayarlar

23Copyright © 2003 by Prentice Hall Desktop– PC, Microcomputer Notebook– Laptop Workstation Personal Digital Assistant– PDA, Handheld, Pocket PC Bilgisayar Çeşitleri

24Copyright © 2003 by Prentice Hall Kişisel Bilgisayar Sistemi

25Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma I-Mouse Kullanmak Tıklama (click) :  Herhangi bir nesneyi seçili hale getirmek veya bir menüyü açmak için kullanılır.  Örneğin işaretçiyi masaüstünde bulunan Bilgisayarım simgesinin üzerine getirip bir kez sol düğmeye tıklayalım. Bilgisayarım simgesi seçili hale gelir. İşaretçiyi Başlat Menüsünün üzerine götürüp bir kez tıklayalım. Başlat Menüsü açılır.

26Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma I-Mouse Kullanmak Çift Tıklama (Double-click )  Herhangi bir nesnenin üzerinde mouse’un sol düğmesine iki kez hızlı bir şekilde tıklama işlemine denir.  Çift tıklama olayı genelde programları çalıştırmak için kullanılır. Örneğin mouse’umuzu masaüstünde bulunan Bilgisayarım simgesinin üzerine getirip cift tıklarsak bilgisayarım penceresi açılır

27Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma I-Mouse Kullanmak Sağ Tıklama (Right-click )  Herhangi bir nesnenin üzerinde mouse’un sağ düğmesine tıklama işlemine denir. Bu işlem sağ tıklanan nesne üzerinde yapabileceğimiz işlemleri bir menü içerisinde bize getirir.  Örneğin mouse’umuz ile masaüstünde boş bir alana sağ tıklayarak bir kısayol menüsüne ulaşabiliriz. Bu menüdeki seçenekler ile masaüstü ayarlarında değişiklikler yapabiliriz.

28Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma I-Mouse Kullanmak Tıklama ve sürükleme veya sürükleme (Click-and-drag or drag)  Farenin sol düğmesini bir kere tıklayıp nesneyi seçmek ve daha sonra sol düğmeye basılı tutarak fareyi bu şekilde hareket ettirmek Seçme (Highlight or select) :  Farenin sol düğmesi basılı tutarak fareyi veri üzerinde gezdirmek. Bu işlemle yazı ile arka planın rengi değiştirir.

29Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı • •ESC: Yapılan işlemi iptal etmekte kullanıyoruz. • •Tab : Sekme işleminde kullanıyoruz.. (Özellikle Word’de çok kullanışlıdır.) • •Caps Lock: Küçük harfi büyüğe, büyüğü küçüğe çevirmede kullanıyoruz. Shift: Tuşların üzerinde bulunan 2.karakterleri (!,‘,^,+,%,&,/,(,),=,*,_,;,:>) gibi karakterleri göstermekte kullanıyoruz.

30Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı Ctrl : Klavye kısayol tuşlarını kullanmakta işimize yarıyor  Ctrl+A : Tümünü seç  Ctrl+X :Kes  Ctrl+C :Kopyala  Ctrl+V :Yapıştır  Ctrl+Esc : Başlat menüsünün açılması

31Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı Alt: Klavyedeki diğer tuşlarla kullanıldığında işe yarar.  Alt+F4 : Aktif olan pencereyi kapatır.  Alt+Tab : Pencereler arası dolaşım  Alt+Space : Simge Menüsü açar.  Alt+Esc : Bir sonraki uygulamaya geçiş

32Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı Enter : Yapılan işlemi onaylamakta kullanıyoruz. Alt Gr : Tuşların üzerinde bulunan 3.karakterleri göstermekte kullanıyoruz.  ({,[,],},\) bu işlemleri ancak Alt Gr tuşunu kullanarak ulaşılabilir. Back Space: Sola doğru silme işleminde kullanıyoruz. Delete : Seçilen nesneyi silme işleminde ayrıca (sağa) doğru silme işleminde kullanıyoruz.

33Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı Win : Masa üstündeki Başlat menüsünü açma işleminde kullanıyoruz.  Win+E : Windows Gezgini  Win+R :Çalıştır  Win+F : Ara  Win+D : Simge durumuna küçültür.  Win+M : Simge durumuna küçültür.  Win+Pause : Sistem özelliklerini açma

34Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı PrintScreen : Ekranın resmini çekme işleminde kullanıyoruz. Insert : Üzerine yaz yada araya ekleme işleminde kullanıyoruz. Home : Başlangıç kısmına götürür. End: Son kısma götürür. ScroollLock : Kaydırma çubuklarının görevini klavyeden yapılmasını sağlar. Numlock :Sağ bölmede bulunan rakamları kullanabilmesi sağlar. Space (Ara tuşu) : Boşluk vermekte kullanıyoruz. PageUp :Önceki sayfaya gitmekte PageDown :Sonraki sayfaya gitmekte kullanılır.

35Copyright © 2003 by Prentice Hall Çalışma II-Klavye Kullanımı F1:Yardım F2: Yeniden adlandırmanın klavye kısa yolu F3: Klavyenizle uyumlu ise Ara İşlemine ulaşmanızı sağlar. Yardım menü tuşu : Mouse’nin sağ tuşun yaptığı görevi yerine getirir

36Copyright © 2003 by Prentice Hall Klavye Uygulaması A B C D E F G Ğ H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z q w a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z q w/*-+=é!’^+%&/()=?_-<>#£$½{[]}\ æ ß ¨ |