Uzaktan Eğitimin Yönetimi Grup 8 Umut Küçükekmekci Nuray Çetin Selçuk Dikici Zaur Aliyev Murat Altındağ

Uzaktan eğitim nedir? Uzaktan eğitim; farklı ortamlarda bulunan öğrenci ve öğretmenlerin, öğrenme-öğretme faaliyetlerini iletişim teknolojileri ve posta hizmetleri ile gerçekleştirdikleri bir eğitim sisteminin modelini ifade eder (İşman, 1998).

Uzaktan eğitimde sistem Sistem, belli bir amacı gerçekleştirmek maksadıyla bir araya gelen ve birbirleriyle etkileşim içinde bulunan öğeler topluluğu olarak tanımlanabilir (Khoi, 1978 s-3) Sistem yaklaşımının uygulanmasında önemli olan husus sistemi oluşturan öğeler arasındaki etkileşimin incelenmesidir. Bizde bu konuda uzaktan eğitimdeki yönetim sisteminin işleyişi ile ilgili bilgiler vereceğiz.

Uzaktan eğitimde örgüt yapıları

Örgüt ve örgütleme nedir? Örgütü tanımlamak için üzerinde herkesin birleştiği bir tanım bulmak oldukça güçtür. Örneğin Bursalıoğlu (1982) örgütü, üyeleri tarafından kurulan bir koalisyon, planlı biçimde güçler ve eylemler topluluğu, bir iletişim ağı, olarak tanımlanabileceğini belirtmektedir. Örgütlerin etkili olabilmesi için sahip oldukları insan kaynaklarını, ve diğer kaynaklarını ve işlevlerini bir biçimde bir araya getirmeleri gerekir, bu bir araya getirme süreci örgütleme (Can, 1994) olarak ifade edilmektedir. Buna göre örgütleme yapıyı kurma, kadrolama ve donatım eylemleridir. Örgütleme bir süreci ifade eder.

Örgütleme süreci Bu süreç; Faaliyetlerin anlamlı ve etkili bir şekilde gruplanmasını, Bu grupların belirli örgüt kademe ve statüleri haline getirilmesini, Bu statülere iş görenlerin atanması aşamalarını içerir.

Örgüt yapısının etkenleri Amaç, Örgüt büyüklüğü, Örgütteki yönetim kademelerinin ve alt sistemlerin sayısı, Örgütteki her pozisyonun yetkisi, İşbölümü ve uzmanlaşma, Kontrol alanı, Neyin, nasıl, ne zaman, nerede, kim tarafından ve ne amaçla yapılacağının

Örgüt içi süreçler Önderlik, Performans değerleme, İletişim, Karar süreci, Güdüleme süreci gelmektedir

Uzaktan eğitimde örgüt yapısı

Bağımsız uzaktan eğitim örgütleri Özel ve Devlet Uzaktan Eğitim Okulu yada Fakülteleri. Uzaktan Eğitim Üniversiteleri Bu örgüt yapısında, uzaktan eğitim hizmeti sunan örgütler tamamen bağımsızdır. Bu bağımsız örgütler, kendi yapıları hakkında kendileri karar verme yetkisine sahiptir. Bu sistem iki farklı örgütlenme yapısı bulunmaktadır.

Karışık örgüt yapıları Uzaktan eğitim veren yarı bağımsız fakülteler. Konsildasyon modeli. Entegre olan sistem. Bu tür örgütlerde, örgün ve uzaktan eğitim faaliyetleri aynı anda devam eder. Bu örgüt yapısında, uzaktan eğitim hizmeti sunan örgütler yarı bağımsızdır. Bu yarı bağımsız örgütler, kendi yapıları hakkında kendileri karar verme yetkisine tam olarak sahip değildir. Bu sistem üç farklı örgütlenme yapısı bulunmaktadır.

Üniversitedeki Yönetim Modeli

Üniversitedeki Yönetim Modeli Proje yöneticisi : Proje yöneticisi, eğitim-öğretim faaliyetlerini gerçekleştirmek için bütün alt birimler arasında genel koordinasyonu yapar. Bu yönetici, yapılacak işlerin genel bir dağılımını etkili bir biçimde gerçekleştirir . Bilgi İşlem : Bu grubun genel olarak iki görevi bulunmaktadır. Birincisi, açık üniversitenin teknolojik alt yapısını sağlar. İkincisi, bu grup aynı zamanda öğrenci işlerini (kayıt, not ve diğerlerini) düzenler.

Üniversitedeki Yönetim Modeli Öğretim Tasarımı : Bu grup, hazırlanacak olan derslerin öğretim kurallarına göre hazırlanmasını sağlar. a) Dersin kimin için geliştirileceği belirlenir. b) Tasarım faaliyetlerinde nelerin öğretileceği belirlenir. c) En uygun öğrenme-öğretme yöntemleri belirlenir. d) Ölçme ve değerlendirme faaliyetlerinin nasıl yapılacağı belirlenir.

Üniversitedeki Yönetim Modeli Ölçme ve Değerlendirme : Bu grup, yapılan eğitim ve öğretim faaliyetlerinin etkililiğini ortaya çıkarmak için ölçme ve değerlendirme uygulamalarını organize eder. Bu organize faaliyetlerinde, uzmanlar ölçme ve değerlendirme kurallarını (test planı, geçerlik, güvenirlik, kullanışlık, test maddesi yazılması, madde analizi vb) her zaman büyük bir titizlikle uygulamaya çalışır.

Üniversitedeki Yönetim Modeli Öğrenci Bürosu : Bu grup, öğrencilere danışmanlık hizmeti verir. Aynı zamanda, bu grup öğrencileri ilgi ve yeteneklerine göre yönlendirir. Bu yönlendirme faaliyetleri zaman zaman öğrenci akademik başarılarını yükseltebilir. Halkla İlişkiler : Bu grup, açık üniversitenin diğer kurum ve kuruluşlarla olan ilişkilerini yönlendirir. Bu grup, açık üniversitenin basın-yayın işlerini de organize eder.

Üniversitedeki Yönetim Modeli

Üniversitedeki Yönetim Modeli Web Grubu : Bu grup, örgüt ile ilgili bütün bilgileri ve öğretilecek olan ders içeriklerini www formatına dönüştürüp internet ortamına yerleştirirler. İlgili veriler www formatına dönüştürülürken grafik ve animasyon özellikleri de etkili bir biçimde kullanılmalıdır. Bu grup aynı zamanda internet teknolojisini yakından takip ederek e-üniversite personelin ve öğrencilerin hizmetine sunarlar. e –Kütüphane : Bu grup, e-üniversite için sanal kütüphane faaliyetlerini organize eder. Öğrenciler ve öğretim elemanları konuları hakkındaki kitapları ve diğer yayınları sanal ortamlardan elde eder.

Üniversitedeki Yönetim Modeli Bilgi İşlem : Bu grubun genel olarak iki görevi bulunmaktadır. Birincisi, e-üniversitenin teknolojik alt yapısını sağlar. İkincisi, bu grup aynı zamanda öğrenci işlerini (kayıt, not ve diğerlerini) sanal ortamlarda gerçekleştirir. Öğrenci kendisi hakkındaki bilgileri tamamen sanal ortamlardan öğrenir.

İletişim ve Karar Süreci e - Üniversitesinin en üst karar organı yönetim kuruludur. Yönetim kurulu rektör ve birim yöneticilerinden oluşmaktadır. Yönetim kurulunun başkanı rektördür. Kurul oy çokluğu esasına dayalı olarak karar alır ve kurul üyeleri eşit oy hakkına sahiptir. Kurul daimi üyeler dışında gerektiğinde başka üye de alabilir. Üst düzey kararlar bu organca alınacaktır. Birimlere ilişkin kararlar birim sorumlularınca alınacaktır. e - üniversitesinde iletişim dikey ve yatay olarak gerçekleşmektedir. Birim uzmanları arasındaki iletişim yatay ve uzmanlarla yönetim kurulu arasındaki iletişim ise dikey iletişim yoluyla gerçekleşecektir.

Eşgüdüm sürecinin modeli

Eşgüdümlenme Süreci e -üniversite yönetim ve eşgüdümleme gibi yönetim süreçlerini üstlenecektir. Eğitim öğretim, içerik hazırlama, program, danışman öğretim elamanı gibi kaynakları seçeceği diğer üniversitelerden sağlayacaktır. Gerek duyulursa kendisi de diğer üniversitelere ilgi alanında kaynak sağlayabilecektir. e - üniversitede eğitim – öğretimin yönetimi proje yöneticisi tarafından gerçekleştirilecektir. Üniversite ülkenin gereksinim duyduğu insangücü talebine dayalı olarak birden fazla uzmanlık alanlarında program açabilecektir. Her programın yönetiminden bir proje yöneticisi sorumlu olacaktır. Programın yürütülmesi sırasında partner üniversite, diğer dış kaynaklar ve birim uzmanlarının eşgüdümü proje yöneticilerince sağlanacaktır.

Eşgüdümlenme Süreci Partner üniversitelerden hizmetin sağlanması protokol yada benzeri anlaşmalarla hizmetin üniversiteden veya öğretim elemanları ya da direk uzmanlardan satın alınması biçiminde gerçekleşecektir.

MEB’in Uzaktan Eğitim Yönetim Modeli

MEB’in uzaktan eğitim modeli Bu üç uzaktan eğitim verilen okulun hedef kitlesi örgün eğitimin yarıda bırakmış ve devam etmek isteyen veya bu okullara, bir önceki eğitim basamağını tamamlayıp daha sonrasına devam edemeyen öğrenenler oluşturur.

MEB’in uzaktan eğitim modeli Öğrenenlerden belli bir miktar para alınır ve bununla kayıt işlemleri ve basılı materyaller temin edilir. Müfredatlar örgün eğitimdeki müfredatla aynıdır fakat uygulamaların çok oluşu göze çarpar. Örgün eğitim kurumlarındakine benzer bir yönetim yapısı vardır. Açık ilköğretim ve açık lisede de sınıf geçme sistemi örgün ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındakiyle aynıdır. Fakat mesleki ve teknik sertifika programlarında kredili sistem geçerlidir.

MEB’in şematik yapısı

MEB’de uzaktan eğitimde görevli yapılar ve görevleri Ürün Kalite Kontrol Komisyonu Strateji Geliştirme, Plânlama ve Koordinasyon Dairesi Yönetim ve Malî İşler Dairesi Eğitim Materyalleri Üretim Dairesi Bilişim Hizmetleri Dairesi Ölçme Değerlendirme ve Yerleştirme Merkezi

Ürün Kalite Kontrol Komisyonu Genel Müdürlükte üretimi öngörülen televizyon ve radyo programları ile eğitim yazılımlarının; tasarım, plânlama ve yazımı sonrası, üretim öncesi kontrolü ve kullanıma sunulmadan önce kalite kontrolünü yapar. Talim ve Terbiye Kurulu 1 asil, 1yedek üye, Genel Müdür tarafından başvuranlar arasından görevlendirilen 4 asil, 2 yedek üye, hazırlanan televizyon ve radyo ders programlarının yayın formatına uygunluğunu kontrol etmek üzere TRT kurumundan 1 üye görevlendirilir.

Strateji Geliştirme, Plânlama ve Koordinasyon Dairesi Genel Müdürlüğün görevleri doğrultusunda Bakanlık birimleri ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak, eğitimde ve yönetimde yeni teknolojilerin kullanılmasına, e-Dönüşüm, e-Devlet, e-Haberleşme, e-Yazışma, e-Eğitim ve benzeri alanlara yönelik araştırma ve geliştirme (ArGe) çalışmaları yapmak, stratejiler belirlemek, projeler geliştirmek, plânlar oluşturmak, uygulamayı koordine etmek.

Yönetim ve Malî İşler Dairesi Genel Müdürlüğün yönetimine ilişkin iş ve işlemleri yapmak, Genel Müdürlüğün insan kaynaklarına yönelik iş ve işlemlerini yapmak, Genel Müdürlük Döner Sermaye İşletmesiyle ilgili iş ve işlemleri ilgili mevzuata göre yürütmek.

Eğitim Materyalleri Üretim Dairesi Görsel ve işitsel eğitim ve öğretim materyallerinin; - Plânlanıp projelendirilmesi, tasarımı, senaryo yazımı, - Grafik, animasyon, fotoğraf ve benzeri sanatsal çalışmaları, - Üretimi, - Üretim bandında kontrolü, - Çoğaltılması, - Yayını, - Arşivlenmesi, ve benzeri çalışmalarını yapmak.

Bilişim Hizmetleri Dairesi Bakanlık merkez teşkilâtı birimlerindeki bilgisayar ve çevre birimlerinin donanım ve yazılım sorunlarının giderilmesi, tamir ve bakımı, geliştirilmesi, daha etkin kullanımı ve benzeri çalışmaları yapmak, Bakanlık merkez ve taşra teşkilâtı ile eğitim kurumlarının bilgisayar donanım ve yazılımları ile çevre birimlerinin eğitim ve öğretim ile yönetimde, etkin kullanımı, sanal eğitim ürünlerinin üretimi veya temini, eğitim portalı oluşumu ve işlerliği, internet kullanımı, teknolojik gelişmelere uyumu ve benzeri çalışmaları yapmak/yaptırmak.

Ölçme Değerlendirme ve Yerleştirme Merkezi Merkezi sistemle yapılacak sınavlarda kullanılmak üzere yeni soruların hazırlanması, mevcutların geliştirilmesi ve soru bankasında korunması ile ilgili hizmetleri yapmak, Merkezi sistemle yapılacak sınavların, plânlanması, güvenli olarak uygulanması, değerlendirilmesi ve benzeri hizmetleri yapmak/yaptırmak, Merkezi sistemle yapılacak sınavların baskı, sevk iş ve işlemlerini, gerekli güvenlik ortamında yapmak/yaptırmak, Açık İlköğretim Okulu, Açık Öğretim Lisesi ile Meslekî ve Teknik Açık Öğretim Okuluyla ilgili hizmetleri yürütmek, koordine etmek.

Meteksan’ın UE Yönetim Modeli

Meteksan’ın UE Yönetim Modeli Bu kurumdaki bütün birimlerin görevi e – üniversitedeki birimlerin yapısıyla aynıdır. Bu kurumun uzaktan eğitim çalışmalarında ders kayıtları otomasyon yöntemiyle tutuluyor. Ders açmak isteyen eğitmenler dersin kodunu kuruma bildiriyorlar ve ders 10 dk içinde açılıyor. Eğitmenlere kullanıcı adı ve şifre veriliyor. Bu aşamadan sonra bütün denetleme yetkisi eğitmenlere geçiyor. Yakın zamanda Bilkent’te Bilkent Üniversitesine bağlı bir uzaktan eğitim ofisi kurulması düşünülüyor. Bu ofis açıldıktan sonra tüm hizmet yetkileri kurumdan çıkıp üniversiteye geçiyor. Bu aşamadan sonra kurum sadece teknik destek ve danışmanlık hizmeti vermeyi amaçlıyor.

Kaynakça Bursalıoğlu, Ziya. 1982 Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Ankara Can, Halil. 1994 Organizasyon ve Yönetim. Siyasal Kitapevi. Ankara İşman,Aytekin. 1998 Uzaktan Eğitim. Değişim Yayınları Başaran, İ.Ethem 1984 Yönetime Giriş. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:135. Ankara Alkan, C. 1987 Açık Öğretim. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:157. Ankara http://www.meb.gov.tr

Grup 8 Bizi dinlediğiniz için Teşekkür Ederiz….