MANİSA VALİLİĞİ HİZMET İÇİ EĞİTİM MEMUR YARGILAMA HUKUKU OCAK-2013

KAYNAK: SERDAR İĞDELER İçişleri Bakanlığı Mülkiye Başmüfettişi 4483 SAYILI MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN KAYNAK: SERDAR İĞDELER İçişleri Bakanlığı Mülkiye Başmüfettişi

MMHKM (Memurin Muhakematı Hakkında Kanun-u Muvakkat) (Eski Kanun) ile 4483 sayılı Kanun (Yeni Kanun) Farkları -MMHKM “görevden sebebiyle” ve “görev sırasında” işlenen suçları kapsamakta iken, 4483 sayılı Kanun “görevleri sebebiyle” işlenen suçları kapsamaktadır. -MMHKM’a göre yapılan soruşturma “hazırlık soruşturması” niteliğinde iken, 4483 sayılı Kanuna göre yapılan ön inceleme hazırlık soruşturması yapılmasına “izin verilmesi yada verilmemesine” niteliğindedir. -MMHKM göre yetkili merciler olarak “kurullar” belirlenmiş iken, 4483 sayılı Kanun bazı “amirler” yetkili merci sayılmıştır. -MMHKM göre soruşturmalar için “süre” sınırı yok iken, 4483 sayılı Kanuna göre süre sınırlaması getirilmiştir.

Amaç Madde 1 – Bu Kanunun amacı, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemektir.

Kapsam    Madde 2 – Bu Kanun,Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanır.              Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümler saklıdır.

Kapsam Disiplin hükümleri saklıdır. (Ek: 2/1/2003-4778/33 md.) 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 243 (işkence) ve 245 (Efrada su-i muamele) inci maddeleri ile 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 154 (Kolluk gücü amir ve memurlarının adli görevlerinden kaynaklanan suçlar) üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında açılacak soruşturma ve kovuşturmalarda bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

İşkence ve Eziyet Suçları Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “işkence” başlıklı 94, 5237 sayılı TCK’nun “neticesi sebebiyle ağırlaştırılmış işkence” başlıklı 95, 5237 sayılı TCK’nun “eziyet” başlıklı 96, 5237 sayılı TCK’nun “zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması” başlıklı 256 ncı maddeleri, 5271 sayılı CMK’nun “Cumhuriyet savcısının görev ve yetkileri” başlıklı 161 inci maddelerinde tanımlanan suç ve görevlerle ilgili olarak 4483 Sayılı Kanun UYGULANMAZ, Genel hükümler uygulanır, disiplin hükümleri saklıdır.

Hangi görev ve görevliler 4483 Sayılı Kanun Kapsamındadır.? Asli ve Sürekli İşler Kamu hizmetlerinin genel idare esaslarına göre bir kadroya bağlı ve hukuki statüsü bulunan görevliler ve bu görevliler tarafından yürütülen asli ve sürekli hizmet ve görevler 4483 sayılı Kanun kapsamındadır.

Görevleri ve Sıfatları Sebebiyle Farklı Soruşturma Usulüne Tabi Olanlar Anayasa ve ilgili kanunlar nedeniyle; Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, Anayasa Mahkemesi Başkan ve Üyeleri, Yargıtay Başkan ve Üyeleri, Danıştay Başkan ve Üyeleri, Sayıştay Başkan ve Üyeleri, Hakimler ve Savcılar, Askeri Personel, Yüksek Öğretim Kurumları Personeli, Avukatlar, Noterler farklı soruşturma usulüne tabidirler. Teşkilat kanunlarındaki hüküm nedeniyle bazı kurum personeli genel hükümlere tabidirler.

Ağır Cezayı Gerektiren Suç Üstü Hali Kanunların ayrıca görevli kıldığı haller haller saklı kalmak üzere ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve on yıldan fazla olan hapis cezalarını gerektiren suçlar. Suçüstü Hali; İşlenmekte olan suçlar ile, Henüz işlendiği için yakalanan kişinin, Fiilin kısa bir süre önce işlendiğine ilişkin delillerle yakalanan kişinin, İşledikleri suçlardır.

Disiplin Hükümleri Kamu görevlileri için ilgili mevzuatla öngörülen “disiplin hükümleri” bu Kanun kapsamında değildir. Fiilin ayrıca disiplin suçu olması halinde, ilgili mevzuata göre disiplin soruşturması yapılır.

İzin vermeye yetkili merciler              Madde 3 – Soruşturma izni yetkisi,              a) İlçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında kaymakam,              b) İlde ve merkez ilçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında vali,            c) Bölge düzeyinde teşkilatlanan kurum ve kuruluşlarda görev yapan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında görev yaptıkları ilin valisi,         d) Başbakanlık ve bakanlıkların merkez ve bağlı veya ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer memur ve kamu görevlileri hakkında o kuruluşun en üst idari amiri,             

İzin vermeye yetkili merciler e) (Değişik : 17/7/2004-5232/1 md.) Bakanlar Kurulu kararı ile veya Başbakanlık ve bakanlıklar ile bağlı kuruluşların merkez teşkilâtında görevli olup, ortak kararla atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında ilgili bakan veya Başbakan, f) Türkiye Büyük Millet Meclisinde görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri ve yardımcıları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, g) Cumhurbaşkanlığında  görevli  memurlar  ve  diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri hakkında Cumhurbaşkanı, h) Büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları; büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleri Bakanı,             

İzin vermeye yetkili merciler i) İlçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında kaymakam, merkez ilçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında bulundukları ilin valisi, j) Köy ve mahalle muhtarları ile bu Kanun kapsamına giren diğer memurlar ve kamu görevlileri hakkında ilçelerde kaymakam, merkez ilçede vali, Yokluklarında ise vekilleri tarafından bizzat kullanılır. Yetkili mercilerin saptanmasında, memur veya kamu görevlisinin suç tarihindeki görevi esas alınır. Ast memur ile üst memurun aynı fiile iştiraki halinde izin, üst memurun bağlı olduğu merciden istenir.

Soruşturma İzni Verme Yetkisi İdarece yapılan “ön inceleme” sonucunda iddia edilen suçu işlediği kanaati üzerine ilgili memur ve diğer kamu görevlileri hakkında ilgili Cumhuriyet başsavcısına, CMK hükümlerine göre “soruşturma” yapmasına izin verme yetkisidir.

Ast ve Üst Memurun Birlikte Suç İşlemesi Ast memur. Üst memur. Ast memur ile üst memurun aynı fiile iştiraki halinde izin, üst memurun bağlı olduğu merciden istenir.

Olayın yetkili mercie iletilmesi, işleme konulmayacak ihbar ve şikayetler             Madde 4 – Cumhuriyet başsavcıları, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin bu Kanun kapsamına giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde ivedilikle toplanması gerekli ve kaybolma ihtimali bulunan delilleri tespitten başka hiçbir işlem yapmayarak ve hakkında ihbar veya şikayette bulunulan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurmaksızın evrakın bir örneğini ilgili makama göndererek soruşturma izni isterler.              Diğer makam ve memurlarla kamu görevlileri de, bu Kanun kapsamına giren bir suç işlendiğini ihbar, şikayet, bilgi, belge veya bulgulara dayanarak öğrendiklerinde durumu izin vermeye yetkili mercie iletirler.             

Olayın yetkili mercie iletilmesi, işleme konulmayacak ihbar ve şikayetler (Değişik üçüncü fıkra: 17/7/2004-5232/2 md.) Bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikâyetlerin soyut ve genel nitelikte olmaması, ihbar veya şikâyetlerde kişi veya olay belirtilmesi, iddiaların ciddî bulgu ve belgelere dayanması, ihbar veya şikâyet dilekçesinde dilekçe sahibinin doğru ad, soyad ve imzası ile iş veya ikametgâh adresinin bulunması zorunludur.              (Değişik dördüncü fıkra: 17/7/2004-5232/2 md.) Üçüncü fıkradaki şartları taşımayan ihbar ve şikâyetler Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmaz ve durum, ihbar veya şikâyette bulunana bildirilir. Ancak iddiaların, sıhhati şüpheye mahal vermeyecek belgelerle ortaya konulmuş olması halinde ad, soyad ve imza ile iş veya ikametgâh adresinin doğruluğu şartı aranmaz. Başsavcılar ve yetkili merciler ihbarcı veya şikâyetçinin kimlik bilgilerini gizli tutmak zorundadır.

Cumhuriyet Başsavcılarının Yetkileri Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin bu Kanun kapsamına giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde, İvedilikle toplanması gerekli ve kaybolma ihtimali bulunan delilleri tespitten başka hiçbir işlem yapmayarak ve hakkında ihbar veya şikayette bulunulan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurmaksızın, Evrakın bir örneğini ilgili makama göndererek soruşturma izni isterler.

Kamu Görevlilerinin Suçu Bildirmemesi 4483 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi, “Memurlar ve diğer kamu görevlileri bir suç işlendiğini ihbar, şikayet yada bilgi, belge ve bulgulara dayanarak öğrenmeleri halinde soruşturma izni vermeye yetkili merciler derhal bilgi vermekle yükümlüdür.” 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 279 uncu maddesi, “Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, adlî kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. ”

Şikayet ve İhbarlar İhbar. Şikayet. Bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikâyetler; Soyut ve genel nitelikte olmamalı, İhbar veya şikâyetlerde kişi veya olay belirtilmeli, İddialar ciddî bulgu ve belgelere dayanmalı, İhbar veya şikâyet dilekçesinde dilekçe sahibinin doğru ad, soyad ve imzası ile iş veya ikametgâh adresi bulunmalıdır.

Şikayet ve İhbarlar Gerekli şartları taşımayan ihbar ve şikâyetler Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmaz ve durum, ihbar veya şikâyette bulunana bildirilir. Ancak; İddiaların sıhhati şüpheye mahal vermeyecek belgelerle ortaya konulmuş olması halinde ad, soyad ve imza ile iş veya ikametgâh adresinin doğruluğu şartı aranmaz.

Kimlik Bilgilerinin Gizli Tutulması 4483 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde 17/7/2004 gün ve 4232 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile yapılan değişiklikle, “Başsavcılar ve yetkili merciler ihbarcı veya şikâyetçinin kimlik bilgilerini gizli tutmak zorundadır.” Hükmünü getirmiştir.

Ön inceleme Madde 5 – İzin vermeye yetkili merci, bu Kanun kapsamına giren bir suç işlediğini bizzat veya yukarıdaki maddede yazılı şekilde öğrendiğinde bir ön inceleme başlatır.   (Ek fıkra: 17/7/2004-5232/3 md.) Cumhuriyet başsavcılıkları ile izin vermeye yetkili merciler ihbar ve şikâyetler konusunda daha önce sonuçlandırılmış bir ön inceleme olması halinde müracaatı işleme koymazlar. Ancak ihbar veya şikâyet eden kişilerin konu ile ilgili olarak daha önceki ön incelemenin neticesini etkileyecek yeni belge sunması halinde müracaatı işleme koyabilirler.             

Ön inceleme Ön inceleme, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi, görevlendireceği bir veya birkaç denetim elemanı veya hakkında inceleme yapılanın üstü konumundaki memur ve kamu görevlilerinden biri veya birkaçı eliyle de yaptırılabilir. İnceleme yapacakların, izin vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisinden belirlenmesi esastır. İşin özelliğine göre bu merci, anılan incelemenin başka bir kamu kurum veya kuruluşunun elemanlarıyla yaptırılmasını da ilgili kuruluştan isteyebilir. Bu isteğin yerine getirilmesi, ilgili kuruluşun takdirine bağlıdır. Yargı mensupları ile yargı kuruluşlarında çalışanlar ve askerler, başka mercilerin ön incelemelerinde görevlendirilemez. Ön inceleme ile görevlendirilen kişiler birden fazla ise içlerinden biri başkan olarak belirlenir.

Ön İnceleme Başlatma Yetkisi Soruşturma izin vermeye yetkili merci; Bu Kanun kapsamına giren bir suç işlediğini bizzat veya yukarıdaki maddede yazılı şekilde öğrendiğinde bir ön inceleme başlatır. Ön inceleme başlatma yetkisi. Soruşturma izni verme yetkisi.

Mükerrer Ön İnceleme Cumhuriyet başsavcılıkları ile izin vermeye yetkili merciler; Bir konu hakkında daha önce yapılmış ve sonuçlandırılmış bir ön inceleme varsa, bu konu ile ilgili yeni ihbar ve şikayetleri işleme koymazlar. Ancak ihbar veya şikâyet eden kişilerin konu ile ilgili olarak daha önceki ön incelemenin neticesini etkileyecek yeni belge sunması halinde müracaatı işleme koyabilirler.

Ön İncelemeciler Ön inceleme; -İzin vermeye yetkili merci tarafından bizzat, -Görevlendireceği denetim elemanları, -Görevlendireceği hakkında inceleme yapılanın üstü olan memur ve kamu görevlileri tarafından yapılabilir. -Yargı mensupları ile yargı kuruluşlarında çalışanlar ve askerler, başka mercilerin ön incelemelerinde görevlendirilemez.

Ön inceleme yapanların yetkisi ve rapor Madde 6 – Ön inceleme ile görevlendirilen kişi veya kişiler, bakanlık müfettişleri ile kendilerini görevlendiren merciin bütün yetkilerini haiz olup, bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda Ceza Muhakemeleri Kanununa göre işlem yapabilirler; hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesini de almak suretiyle yetkileri dahilinde bulunan gerekli bilgi ve belgeleri toplayıp, görüşlerini içeren bir rapor düzenleyerek durumu izin vermeye yetkili mercie sunarlar. Ön inceleme birden çok kişi tarafından yapılmışsa, farklı görüşler raporda gerekçeleriyle ayrı ayrı belirtilir. Yetkili merci bu rapor üzerine soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine karar verir. Bu kararlarda gerekçe gösterilmesi zorunludur.

Ön İncelemecilerin Kullanabileceği Yetkiler Yeminli Katip Bulundurma. Belge Toplama. Tutanak Düzenleme. İhbar yada Şikayetçinin İfadesini Alma. Hakkında Ön İnceleme Yapılanların İfadesini Alma. Tanık İfadesi Alma. Bilirkişi İncelemesi Yaptırma. Keşif Yapma. Yer Gösterme. Bilgi İsteme. İstinabe Usulü Kullanma.

Ön İncelemecilerin Kullanamayacağı Yetkiler Gözlem Altına Alma. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma. Moleküler Genetik İnceleme. Fizik Kimliğinin Tespiti. Ölü Kimliğini Belirleme, Adli Muayene, Otopsi. Zehirlenme Şüphesi. Yakalama ve Gözaltı. Tutuklama. Adli Kontrol. Arama ve Elkoyma. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimi Denetleme. Gizli Soruşturmacı Görevlendirme ve Teknik Araçlarla İzleme.

Gözönünde Tutulacak Türk Ceza Kanunu Genel Hükümleri Suçta ve Cezada Kanunilik. İdarenin Düzenleyici İşlemleri İle Suç ve Ceza Konulamaz. Ceza Kanunlarını Bilmemek Mazeret Sayılmaz. TCK ile Diğer Ceza Kanunları İlişkisi. Kamu Görevlisi Tanımı. Zaman Bakımından Uygulama. Kast ve Taksir. Suça İştirak. Suç ve Cezalar, Suç ve Kabahatler. Zincirleme Suç. Dava ve Cezanın Düşürülmesi. Takibi Şikayete Bağlı Suçlar.

İlgili Kavramlar Soruşturma: Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreye denir. Kovuşturma: İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreye denir. Şüpheli: Soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişiye denir. Sanık: Kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiye denir. İfade Alma: Şüphelinin kolluk görevlileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından soruşturma konusu suçla ilgili dinlenmesidir. Sorgu: Şüpheli veya sanığın hakim veya mahkeme tarafından soruşturma veya kovuşturma konusu suçla ilgili dinlenmesidir.

Raporlar 4483 sayılı Kanuna göre yapılan ön inceleme sonucunda “ön inceleme raporu ” düzenlenir. Ayrıca, İddia konusu eylemin 4483 sayılı Kanun kapsamına girmemesi ve diğer bazı nedenlerle “araştırma raporu”, İddia konusu eylem tazmini gereken bir zarara neden olmuşsa “tazmin raporu”, İddia konusu eylem genel hükümlere göre soruşturulması gerekiyor ise “tevdi raporu”, İddia konusu eylem ayrıca disiplin suçu ise “disiplin raporu”, Düzenlenir.

Kararlar 4483 sayılı Kanuna göre yapılan ön inceleme ve düzenlenen ön inceleme raporuna istinaden yetkili merciler tarafından; Soruşturma izni verilmesine, Soruşturma izni verilmemesine, Kararlarından biri verilir.

Süre Madde 7 – Yetkili merci, soruşturma izni konusundaki kararını suçun 5 inci maddenin birinci fıkrasına göre öğrenilmesinden itibaren ön inceleme dahil en geç otuz gün içinde verir. Bu süre,zorunlu hallerde onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir. Yetkili merci, herhalde yukarıdaki fıkrada belirtilen süreler içinde memur veya diğer kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi konusunda karar vermek zorundadır.

Soruşturma izninin kapsamı Madde 8 – Soruşturma izni, şikayet, ihbar veya iddia konusu olaylar ile bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsar. Soruşturma sırasında izin verilen olay ve konudan tamamen ayrı veya farklı bir suç olarak nitelendirilebilecek bir fiil ortaya çıktığında, yeniden izin alınması zorunludur. Suçun hukuki niteliğinin değişmesi, yeniden izin alınmasını gerektirmez.

Soruşturma izni sınırı Soruşturma izni sınırları; Şikayet, ihbar veya iddia konusu olaylar ile bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsar. Soruşturma sırasında; İzin verilen olay ve konudan tamamen ayrı veya farklı bir suç ortaya çıktığında, yeniden izin alınması zorunludur. Ancak; Suçun hukuki niteliğinin değişmesi, yeniden izin alınmasını gerektirmemektedir.

İtiraz Madde 9 – Yetkili merci, soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararını Cumhuriyet başsavcılığına, hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisine ve varsa şikayetçiye bildirir. Soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi; soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı ise Cumhuriyet başsavcılığı veya şikayetçi itiraz yoluna gidebilir. İtiraz süresi,yetkili merciin kararının tebliğinden itibaren on gündür.            

İtiraz İtiraza, 3 üncü maddenin (e), (f), g (Cumhurbaşkanınca verilen izin hariç) ve (h) bentlerinde sayılanlar için Danıştay İkinci Dairesi, diğerleri için yetkili merciin yargı çevresinde bulunduğu bölge idare mahkemesi bakar. İtirazlar, öncelikle incelenir ve en geç üç ay içinde karara bağlanır. Verilen kararlar kesindir.

Kararların Tebliği Soruşturma İzni Verilmesi yada Verilmemesi Kararları; -Cumhuriyet başsavcılığına, -Hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisine, -Varsa şikayetçiye bildirilir. Kararlar; İhbarcılara bildirilmez. Bildirimlerde, 7201 sayılı Tebliğat Kanunu hükümleri uygulanır. Tebliğat için süre şartı olmamakla birlikte, en kısa sürede yapılması esastır.

Kararlara İtiraz “Soruşturma İzni Verilmesi” kararına karşı itiraz; Hakkında ön inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi tarafından yapılabilir. “Soruşturma İzni Verilmemesi” kararına karşı itiraz; Cumhuriyet başsavcılığı veya şikayetçi tarafından yapılabilir.

İştirak halinde işlenen suçlar Madde 10 –Bu Kanun kapsamındaki suçların iştirak halinde işlenmesi durumunda memur olmayan, memur olanla; ast memur, üst memurla aynı mahkemede yargılanır.

İştirak Halinde İşlenen Suç Bir suçun birden fazla kişi tarafından işlenmesidir. Suç sayılan bir fiili birlikte işleyenler “asli fail”, Suç sayılan bir fiilin işlenmesinde başkasını aracı olarak kullananlar “dolaylı fail”, Suç sayılan bir fiilin işlenmesinde başkasını azmettirenler “azmettiren fail”, Suç sayılan bir fiilin işlenmesinde başkasına yardım edenler “yardım eden fail” sayılırlar. İştirak halinde suçlarda; Ast memur, üst memurla, Memur olmayan, memur olanla aynı mahkemede yargılanır.

Soruşturma izninin gönderileceği merci Madde 11- Soruşturma izninin iptal edilmeden veya itirazın reddi sonunda kesinleşmesi yada soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı yapılan itirazın kabulü üzerine dosya, derhal yetkili ve görevli Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. İzin üzerine ilgili Cumhuriyet başsavcılığı, Ceza Muhakemesi Kanunu ve diğer kanunlardaki yetkilerini kullanmak suretiyle hazırlık soruşturmasını yürütür ve sonuçlandırır.

Hazırlık soruşturmasını yapacak merciler Madde 12 – (Değişik: 17/7/2004-5232/4 md.) Hazırlık soruşturması genel hükümlere göre yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılır. Ancak Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Müsteşarlar ve Valiler ile ilgili olarak yapılacak olan hazırlık soruşturması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Başsavcıvekili, Kaymakamlar ile ilgili hazırlık soruşturması ise il Cumhuriyet Başsavcısı veya Başsavcı vekili tarafından yapılır.             

Hazırlık soruşturmasını yapacak merciler Hazırlık soruşturması sırasında hâkim kararı alınmasını gerektiren hususlarda; Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Müsteşarlar ve Valiler için Yargıtayın ilgili ceza dairesine, Kaymakamlar için il Asliye Ceza Mahkemesine, diğerleri için ise genel hükümlere göre yetkili ve görevli Sulh Ceza Hâkimine başvurulur.

Soruşturma 5271 sayılı CMK ile hazırlık soruşturması, “soruşturma” olarak tanımlanmıştır. Cumhuriyet Savcıları tarafından CMK hükümlerine göre yapılan soruşturma sonucunda; İddia edilen eylemin suç olduğu kanaatine varılması halinde “kamu davasının açılmasına”, İddia edilen eylem ile ilgili olarak suçun unsurlarının oluşmadığı yada yeterli delil olmadığı kanaatine varılması halinde “kovuşturmaya yer olmadığına”, Kararlarından biri verilecektir.

Yetkili ve görevli mahkeme Madde 13 – (Değişik: 17/7/2004-5232/5 md.) Davaya bakmaya yetkili ve görevli mahkeme, genel hükümlere göre yetkili ve görevli mahkemedir. Ancak Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Müsteşarlar ve Valiler için yetkili ve görevli mahkeme Yargıtayın ilgili Ceza Dairesi, Kaymakamlar için ise il Ağır Ceza Mahkemesidir.

Kovuşturma 5271 sayılı CMK ile yargılama, “kovuşturma” olarak tanımlanmıştır. Mahkemelerce yapılacak kovuşturma sonucunda; Mahkumiyet, Beraat, Kararlarından biri verilmektedir.

Vekillerin durumu Madde 14 – Bu Kanunun uygulanmasında vekiller, asillerin tabi olduğu usule tabidir.

Cumhuriyet başsavcılığınca re'sen dava açılacak haller Madde 15 – Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkındaki ihbar ve şikayetlerin ihbar veya şikayet edileni mağdur etmek amacıyla ve uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı hazırlık soruşturması sonucunda anlaşılır veya yargılama sonucunda sabit olursa haksız isnatta bulunanlar hakkında yetkili ve görevli Cumhuriyet başsavcılığınca re'sen soruşturmaya geçilir.             Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yukarıdaki fıkrada belirtilen durumlarda kamu davası açılması için Cumhuriyet başsavcılığına başvurma ve haksız isnatta bulunanlar hakkında genel hükümlere göre tazminat davası açma hakları saklıdır.

Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkata yapılan atıflar Madde 16 – Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu Kanun hükümleri uygulanır. Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanmayacağı belirtilen hallerde genel hükümler uygulanır.