Hüsn-ü Zan Su-i Zan
Hüsn-û zan, kişi ve olaylar hakkındaki tahmini,ihtimali iyiye yormaktır. Bunun aksi ise su-i zandır.
AYET “……..Ey iman edenler! Zandan çokça kaçının.Çünkü zannın bir kısmı günahtır.Birbirinizin gizli günahlarını araştırmayın,kiminiz kiminizi gıybet etmesin.” Hucurât 49/11-12
AYET “Bilmediğin bir şeyin peşine düşme! Çünkü , kulak , göz , kalp hepsi de ondan sorguya çekilecektir.” İsra 17/36
HADİS Hüsnû-zan ibadetin güzelliğindendir Allah Müslümanın kanını, namus ve şerefini ve hakkında su-i zannı haram kılmıştır.
ÖVGÜDE DENGE Karşıda ki kişi bazen de aşırı övgülerle küstahlaşır. Bu durumda hüsnü-zan karşı tarafa zararlı olabilir.
ALLAH’IN ŞAHİTLERİ Vefat eden insanlar hakkında hüsn-ü şehadette bulunma da aynı çerçevede değerlendirilebilir. Bunu bir hadisle örneklendirelim:
AYET “Biz sizi örnek bir ümmet kıldık ki insanlar nezdinde Hakk’ın şahitleri olasınız ve Peygamber de sizin hakkınızda şahit olsun.” BAKARA, 2/143
HADİS Hz. Ömer’in rivayet ettiği bir hadisi şerife göre, Efendimizin yanından bir cenaze geçerken, oradaki insanlar cenaze hakkında senada bulunurlar. Bunun üzerine Allah Rasulü (sav); “Vacib oldu,vacib oldu,vacib oldu!” buyurur.Sonra arkadan bir cenaze daha geçer;onu da kötü sözlerle yad ederler. Efendimiz yine aynı ifadeleri kullanır. Hz.Ömer ; “Ey Allah’ın Rasulü !Vacib olan nedir?” diye sorar. Allah Rasulü de (sav); “Öncekini hayırla yad ettiniz ona cennet vacip oldu.İkincisini kötülükle yadettiniz ona da cehennem vacib oldu. Sizler Allah’ın yeryüzündeki şahitlerisiniz.” Cevabını verdi.