Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Projesi Okul düzeyinde yayım eğitimi Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Eğitimi Okul düzeyinde yayım eğitimi 2014 Eğitime başlanmadan önce slaytta yer alan logoların açıklanması yapılır ve bu şekilde USAID’nin Makedonya’da yürüttüğü Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Projesi’nin Makedonya Vatandaşlık Eğitim Merkezi tarafından uygulandığını ve eğitimin de İnsan Hakları ve Anlaşmazlıkların Giderilmesi Merkezi’nce hazırlandığı anlaşılır. EFSANE: Kitapçıktaki yazılar hangi şekilde belirlenir: Eğitimci katılımcıları izlenmesi gereken yollar hususunda neler söylemelidir Eğitimci, slaytta sunulanlarla ilgili neler söylemelidir Eğitimci, katılımcılara neleri çok net bir şekilde sormalıdır Eğitimci, katılımcıların belirledikleri sonuç/cevap/asıl husus olarak neler öğrenmelidir. İnsan Hakları ve Anlaşmazlıkları Giderme Merkezi

Çalışma acendası 1. Eğitimde etnikler arası entegrasyon konseptiyle tanışma 2. Okulda etnikler arası entegrasyonu sağlamak için etkinlikler düzenlemek (1) Günedemin içeriğinin tanıtımı yapılarak her iki gün için şunlar iletilir: İki saat süreli üç oturumun yapılacağı ve oturumlar arasında ara verileceği söylenir (kahve veya yemek arası) Her iki gün üçer konu işlenecektir Onun devamında slaytlarda birinci gün işlenecek konular tanıtılıyor. Temalarla işlenecek konuların yeni konu olmadığı ve katılımcılar için bilinmedik bişey olmadığı söylenir. Ayrıca eğitimin amacının konularda kullanılan tabirlerin ortak bir şekilde anlaşılması ve proje amacının ortak tanımının yapılması amaçlandığı söylenir katılımcılara. (2) Gurubun elverişli bir şekilde çalışabilmesi için duvarlarda asılı olan işaretlerin, ki bu işaretler kuralları belirler, saygılanmasına bağlı olduğu belirtilir. Her işaret ayrı ayrı tanıtılarak hangi işaretten katılımcıların ne anladığı sorulur: Sizce bu işaretin anlamı nedir......? Bu arada katılımcılardan doğru cevabın verilmesi beklenmeyebilir – cevapğlar eğitmen tarafından da verilebilir: Aranızda konuşmamalısınız, Cep telefonunda görüşme yapmanız serbest değildir Oturumlar devam ederken ortalıkta dolanmanız serbest değildir Zamana saygı duymak gerekir. Hem başlama hem bitiş sürelerine saygı duymak gerekir. UYARI: Eğitim süresince eğitmen işaretler yardımıyla kurallara uymayan katılımcıları uymadıkları kural hakkında uyarır.

Çokkültürlülük bir çizimde nasıl gösterilebilir? (1) Her guruptan ilk önce Çokkültürlülük tanımından ne anladığını ifade etmek için bunu bir çizimde göstermeleri istenir. Bu amaç için bir boş kağıt ve fosforlu kalem kullanmaları istenir (çizilecek olan resimin sanat değei olmamalı). Bu görevin tamamlanması için en fazla 10 dakikalık süre tanınır. Katılımcılarla birlikte eğitimi verenler de kendi çizimlerini hazırlar. (2) Çizimlerin tanmamlanmasından sonra eğitmenler kendini nasıl ifade etmeleri gerektiği hususunda tüyo verir: Gurubun tüm üyeleri teker teker isimlerini söyler, okuldaki görevlerini, okulun ismini ve yerini belirtir (örnek olarak: Ben Jivka Jivkova, Üsküp’ün Prolet ilkokulunda Matematik öğretmeniyim). Gurubtan bir kişi çizdikleri resmi diğer katılımcılara gösterir ve 1-2 cümle ile ne öizdiklerini anlatır. Gurupların sıralaması birinci olmak isteyen guruptan başlar (gönüllü katılım ile). Her gurubun tanıtımından sonra eğitmenler tarafından istenen alkış gelir. Alkışın tamamlanmasından sonra eğitmen çizilen resmi görünecek yere koyar. Katılımcı gurup üyelerinin tanıtımının yapılmasından sonra eğitmenler de kendilerini aynı şekilde tanıtır. (3) Eğitmen resimleri göstererek aslında tüm gurupların çokkültürlülük konusunda benzer fikirleri olduğunu ifade eder.

Hangi toplumlar çokkültürlüdür? birden fazla kültür çerçevesinde hayatı paylaşanlar, aynı alan içerisinde birlikte yaşamanın yanında, varolma yolunda birbirlerine yaslanırlar birden fazla kültürün bir arada yaşamasının kabul edilemsi ve saygı duyulması Soru keşfedilir ve sözlü olarak sorulur. Çokkültürlü/çoketnikli belediyelerin, içinde farklı kültürlerin ve farklı etniklerin bir arada yaşadıkları toplumlardan ibaret oldukları ortaya çıkar. (1) Birinci cevap açılır ve okunur. Aynı alanlarda birlikte yaşama hususu vurgulanır (aynı alanda birlikte varolmak). (2) İkinci cevap açılır ve okunur. Katılımcılardan birinci ve ikinci cevap arasındaki farklılığın bulunması talep edilir. Sözkonusu tanımın yeni bir anlam getirdiği vurgulanır – aynı ortamı paylaşan kültürler arasındaki eşit haklar. (3) Üçüncü cevap açılır ve okunur. Katılımcılardan sözkonusu cevabın getirmiş olduğu kalite hususunda açıklama yapmaları talep edilir. Önşart olarak ortak anlamda varolma ve kültürler arasındaki etkileşim hususları vurgulanır. Bunların yanısıra, bir takım yazarlara göre kültürlerarası hususun tanımı bu şekilde yapılır. (4) Çokkültürlü toplumun çoketnikli toplum yerine konması durumlarında son tanımlama sorusunun ne şekilde olacağı sorulur. Beklenen cevap şu şekildedir: Aynı ortamda yaşayan ve ortak bir şekilde varolma doğrultusunda birbirlerine yaslanan birden fazla topluluğun varolması. birden fazla kültürün bir arada yaşaması Hangi toplumlar çokkültürlüdür?

Salata Tabağı Şeklindeki Çokkültürlülük 1. 2. 3. (1) Tabaktaki domatesler kendilerini nasıl hissederler? (2) Salatalık ve soğanla nasıl irtibat kurabilirler? (3) Tabaktaki yerlerine göre ne kazanırlar, ne kaybederler? (1) Katılımcılara slaytlardaki çizimlerin herbiri birer salata tabağini ifade ederken kırmızılar domatesi, yeşiller salatalığı ve maviler soğanı ifade eder. Bu arada her sebze sembolik olarak bir kültürü ifade eder. (2) Eğitmen şu soruyu sorar: Salatalar aralarında nasıl farklılanırlar, tabaktaki içeriklerin pozisyonundan? Eğer gerekli ise şu sonuca varılana kadar farklı sorular da sorulur. 3. tabakta tüm salataların karışık olduğu tabağın aksine birinci tabakta bunlar tamamen ayrı, ikinci tabakta ise sadece birbirine değiyorlar. (3) Katılımcılara (küçük guruplara ayrılmış) görev verilerek 10 dakika içinde kırmızıları (domatesleri) analiz etme görevi verilir ve onlarla ilgili sorulacak soruılara cevap vermeleri istenir (sorular belirir). Her gurup eğitmenin belirleyeceği tabak çeşidi üzerine çalışma yapar. (4) Görevin tamamlanmasından sonra, her gurup sorulara cevbını hazırlamaya başlar. Bu amaç için eğitmen şu birkaç slaydı kullanır.

(1) Diğerleriyle kendilerini kötü hissederler ve bir arada olmaları onları mutlu eder (2) Salatalık ve soğanla irtibatları yoktur – mümkün olabildiğince onlardan uzakta dururlar (3) Kazanırlar: sağlamlık duygusu / Kaybederler: iletişim kurma imkanı ve salatalık ile soğanla tanışmak 1. (1) Birinci salata tabağını analiz eden guruplarla konuştuktan sonra eğitmen slayttaki yazıyı açar ve sesli okur. Ondan sonra tüm katılımcıları hemfikir olup olmadıklarını sorar. Olumlu cevap beklenir. (2) Katılımcılara şu soru yöneltilir ve: Böyle bir salatada domates olmak ister misiniz (domatesler gibi aynı duyguları yaşamak)?, olumusuz cevap vermeleri beklenir.

(1) Guruplaştıkları zaman kendilerini en iyi hissederler ve tabakta kendilerine ait yer mevcuttur (2) Bunlardan sadece bazıları salatalık ve soğanlarla irtibat kurabilirler – diğerleri de irtibat kuramazlar (3) Kazanırlar: sağlamlık duygusu / Kaybederler: salatalık ve soğanla hepsi irtibat kurarlar ve onları tanırlar (çoğu, irtibatta oldukları kişilerden duydukları kadar diğerlerini bilirler) 2. İkinci salata tabağını analiz eden guruplarla konuştuktan sonra eğitmen slayttaki yazıyı açar ve sesli okur. Ondan sonra tüm katılımcıları hemfikir olup olmadıklarını sorar. Olumlu cevap beklenir. Katılımcılara şu soru yöneltilir ve: Bu salatadaki hangi domatesler gibi olmak isterdiniz? (salatalık ve soğanlara daha yakın olan domatesler gösterilir), salatalık ve soğanlarla kontağı olan domateslerin cevap olarak verilmesi beklenir.

3. (1) Tabağın tamamında kendilerini rahat hissederler (2) Her domates, salatalık ve soğanla rahat bir şekilde irtibat kurabilir – her ortamda domates olduğu anlaşılır (kendi şeklini, rengini ve büyüklüğünü korumuştur) (3) Kazanırlar: salatalık ile soğanla tanışır, irtibat kurar ve işbirliği içerisinde girer / Kaybederler: ??? 3. (1) Üçüncü salata tabağını analiz eden guruplarla konuştuktan sonra eğitmen slayttaki yazıyı açar ve sesli okur. Ondan sonra tüm katılımcıları hemfikir olup olmadıklarını sorar. Olumlu cevap beklenir. (2) Katılımcılara şu soru yöneltilir ve: Böyle bir salatada domates olmak ister miydiniz?, olumlu cevap vermeleri beklenir.

Çorba Tenceresi Şeklindeki Çokkültürlülük? Domatesler, diğer malzemeler ile birlikte kaynatılır Farkedilmezler ve kendilerini domates gibi görmezler, ortak bir malzeme şeklini alırlar Çorbada, domates tadı hissedilebilir, fakat mecbur değildir, farklı “daha güçlü” bir malzeme bulunabilir (1) Şu soru ile başlangıç yapılır: Bu çorbada domates olmanız durumunda, kendinizi nasıl hissedersiniz? Bu soru tüm öğrencilere yöneltilir. Bundan sonra hemen sıradaki sorular bağlanır: Çorbadaki domateslerin, domates olduğu anlaşılır mı? Şekillerini, büyüklüklerini ve rengini, salatada olduğu gibi koruyabilmişler mi?. Katılımcılara, sözkonusu soruları cevaplandırmaları için alan bırakılmasının ardından, slaytta yer alan sonuca göz atılır, okunur ve katılımcıların, yazılanlara ne kadar kabul ettikleri üzerine konuşma yürütülür. Onaylı cevap beklenir. (2) Şu sorular sorulur: Çorbada, domates yerina başka bir malzemenin tadı ağır bastığı durumlarda bile, çorbanın domatesi olmayı kabul eder misiniz? Cevap beklenir. (3) Şu sonuç ile tamamlanır: Çorba tenceresi, çokkültürlülüğü değil, asimile olmayı temsil eder – taşıyıcı bir kültür mevcuttur (tadı belirgin olan malzeme). Böyle durumlarda diğerleri yok olur. ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK, ASİMİLASYON İLE DEĞİŞTİRİLMİŞTİR

Nasıl bir çokkültürlü toplum istiyoruz? Ayırımcılık ile birlikte yaşamak Paralellik ile birlikte yaşamak Entegrasyon ile birlikte yaşamak (1) Eğitmen, gösterilen salata tabaklarını çokkültürlü toplum tanımlarıyla bağlantı kurulabileceğini açıklar. (2) Oku açar ve yazılanları açıklamalarla birlikte tek tek ortaya çıkarır: Segregasyonun etnik topluluklar arasında ayrımcılık olduğunu gösterir Paralellik farklı etnisitelerin birbirine yakın yaşamakta fakat aralarında etkileşim ve işbirliği yoktur Entegrasyon etkileşimin var olduğunu ve aynı zamanda işbirliği ve etnisiteler arasında güven olduğu ve hepsinin ortak varoluş için çalıştığı vurgulanır. (3) Slayttaki soruyu ortaya çıkarır katılımcılarla birlikte okur ve üçüncü tabak olam istediği sonucuna varılır. Nasıl bir çokkültürlü toplum istiyoruz?

Çokkültürlü/Çoketnikli Bir Toplum Olarak Makedonya Cumhuriyeti Makedonlar Arnavutlar 1. 2. 3. (1) Makedonya Cumhuriyeti’nde yaşayan etnik toplulukları tabaklardaki salatalarla bağdaştırmaya yönelik ve küçük guruplarda oluşan ekiplerde çalışma yapılacağı söylenir. Tüm tabaklardaki mavi işaretlerle Arnavutlar, sarı işaretlerle Makedonlar belirtildiği söylenir. Onun devamında eğitmen slaytlardaki soruları ortaya çıkarır: tüm üç tabak üç etnik topluluk arasındaki bağlantıyı ifade eder. Her gurubun görevi her tabaktaki kırmızı renkli işaretlerin aslında hangi topluluğu ifade ettiğini bulması gerekir. Bu arada, özellikle tabaktaki etnisitelerin bölgesel dağılımı değil de bilinçaltındaki pozisyonuna bakılmalıdır – etnisiteler arasında ilişkiler ne şekilde yaşanır, ona bakmak gerekiyor. Gurupların bu görev için 5 dakikası vardır. (2) Yapılan çalışmanın tanıtımı bir sonraki slayt yardımıyla yapılır. Aşağıdaki tabaklardan hangisinde irtibatlar gösterilir: Arnavutlar, Makedonlar ve Sırplar Makedonlar, Arnavutlar ve Türkler Arnavutlar, Makedonlar ve Romanlar

Araştırmalar Şunu Göstermektedir... Makedonlar Arnavutlar (1) Guruplar bir önceki slayttaki soruya bu slayt yardımıyla cevap verir. Bu arada, tüm guruplar önce ilk, sonra ikinci ve üçüncü slayt için yorum yapar. (2) Bu görevin tamamlanmasından sonra, eğitmen slaydın başlığını açarak araştırmalar Makedonya’daki durumu göstermektedir, bu sonuçlar da: Makedonlar ve Arnavutlar paralel yaşamaktadır – birileri diğerlerinin yanında Romanlar hem Arnavutlar hem de Makedonlardan uzak kalmış durumdadır Sırplar Makedonlarla ‘karışmaktadır’, Arnavutlara ise daha seviyeli dururlar Türkler genelde Arnavutlarla ‘karışmaktadır’, Makedonlarla ise daha seviyelidirler. 1. 2. 3. Romanlar Sırplar Türkler

eğitimde değişiklik yapılmadan entegre eğitim aracılığıyla Gerçek çokkültürlü/çoketnikli topluma nasıl ulaşılır? eğitimde değişiklik yapılmadan Eğitmen soru şeklinde verilen slaydın başlığını okur. Birinci salata tabağını açarak Makedonya’daki farklı etnik yapı ve ilişkilerini ifade ettiğini hatırlatır. Bu tip salatanın stabil olmadığı söylenir – ve ebediyete kadar devam edemeyeceğini söyleyerek ya ayrılan (yukarı sağ resim açılır) yada karışık (sağ alt resim açılır) olur. Salatanın ek malzemeler koymadan bırakılması halinde karıştırılması mümkün olmayacak ve ayrıştırılmış olacaktır (üst ok belirir). Karışık salata olabilmesi için etniklerarası entegre edilmiş eğitimde değişiklikler yapılması gerekir (alttaki ok belirir.) entegre eğitim aracılığıyla

Okul – toplum tasarımcısı Neden okul toplumu yaratır sorusu ile başlangıç yapılır. Soruya eğitmen hemen cevap verir. Bunun için slaytları tek tek açar ve şu şekilde yorumlar: 1) Okula öğrenciler girer. 2) Okuldan yaşlı vatandaşlar çıkmaktadır. 3) Okuldan nasıl insanlar çıkacağı okula bağlıdır. Bizim çoketnikli toplumumuzda yaşamayı bilen insanlar yetiştirmek istiyorsak okulu, daha doğrusu ‘Eğitimi’ bu tarz vatandaş üretebilecek ve multietnik toplumda yaşayabilecek kişileri üreten yere dönüştürmeliyiz. Okul nasılsa, vatandaşlar öyledir

Eğer farklı dil/etnşk gruplardan öğrenciler birbirleriyle tanışmazsa... Daha küçük yaşlarda, ilkokul ve lisede öğrenciyken kendi aralarındaki güven duygusunu oluşturamıyorlarsa ... Kendi aralarında irtibat kurmayı ve işbirliği yapmayı öğrenemiyorlarsa ... (1) Slayttaki birinci cümle belirir ve sesli okunur. Bu arada katılımcılara sozkonusu kişilerin aralarında interkişisel konuşacaklarına intergurup şeklinde iletişim kurarlar. (2) Slayttaki diğer cümleler açılır ve çok fazla yorum yapmadan sesle okunur. O ZAMAN ...

BÜYÜDÜKLERİ ZAMAN KOMŞU MESLEKDAŞ SİYASETÇİ KOMŞU MESLEKDAŞ SİYASETÇİ O tarz uygulamanın eksikliklerinden doğan sonuçların slaytta gösterildiği yorumu yapılır. Hergünlük hayatta (komşular, işyerinde, siyasi hayatta) farklı etnik gurup mensupları aralarında sürdürdüklerü ‘kavga’ (genellikle fiziksel değil, zihinsel kavga olmaktadır) slaytlarda gösterilmiştir. KOMŞU MESLEKDAŞ SİYASETÇİ KOMŞU MESLEKDAŞ SİYASETÇİ

Çokkültürlü eğitim nedir? diğerlerin kültürlerini tanımaları üzerine farklı içerikleri öğrencilere izah etmek (amaç azınlık kültürlerinin kendileri hakkında, çoğunlukların da diğerleri hakkında bilgi alabilmeleridir) onların kültürleri hakkında bilgi edinerek, diğerlerine saygı duymayı öğrenmeyi amaçlamak içerikler yardımıyla uygulanır (sözel ve görsel) tarih, edebiyat, müzik, resim sanatı vs. alanlar incelenir diğerleriyle irtibat halinde öğrenmek olabilir fakat zorunlu değildir Eğitimci slaytta yer alan soruyu okur, onun ardından da sırada olan cümleleri teker teker açar. Onları sesli olarak okur ve aşağıda ifade edilen şekilde açıklamalarını ve yorumlarını yapar: Azınlık kültürler, daha az sayıda bulunan bütün topluluklardır (Örneğin: Romanlar, Türkler); Çoğunluklar, sayıca fazla olan topluluklardan ibarettirler ve resmi yerlerdeki sayıları daha fazladır (başta Makedonlar ve kısmen Arnavutlar) Çokkültürlü eğitim, öğrencilere diğerlere ait kültürleri öğretir– diğerlere karşıki saygının artması için, diğerleri hakkında bilgi almak önşart olarak gösterilir Diğerlerine ait kültürlerin öğrenilmesi işi, eğitim programlarında ve kitaplardaki tarih, edebiyat, sanat ve farklı etnik ile kültür toplulukların hakkındaki içerikleri hakkında bilgi almak ile gerçekleşir Farklı kültürler ve etniklere yönelik sözkonusu tarzda yapılacak olan bilgi alma işleri eğitim içerikleri kapsamında gerçekleştirilir.

Makedonya Cumhuriyeti’nde çoketnikli entegre eğitim nedir? farklı dillerde eğitim gören öğrenciler arasında hep daha çok ortak faaliyetlerin uygulanması (örneğin: Mak ve Arn) yada farklı bir şekilde (Roman olarak) ders faaliyetleri kapsamında mümkün olmadığı zaman, ders dışı faaliyetler devreye girer öğrencilerin ne yapacakları çok önemli değildir, asıl önemli olan şey ortak çıkarlar için beraberce birşey yapmaktır ürüne kadar ulaşma sürecinin önemli olması gibi (karşılıklı etkileşim aracılığyla), beraberce yapılan faaliyetten ortaya çıkan ürün aynı öyle çok önemlidir (ortak amaca yönelik belirlenen) Eğitimci slaytta yer alan soruyu okur, onun ardından da sırada olan cümleleri teker teker açar. Onları sesli olarak okur ve aşağıda ifade edilen şekilde açıklamalarını ve yorumlarını yapar: Etniklerarası entegre eğitimine ulaşabilmek için, farklı kültürler/etnikler/diller arasında ortak faaliyetlerin yapılması şarttır Öğrenciler ortak faaliyetler sayesinde, birbirleriyle ilgili farklı bilgiler edinirler Yaptıkları işin bir anlamının olması için (Örneğin: ortak planlama) ortak bir amaçlarının olması gereklidir (dağcılıkla uğraşan herkes belirlenen dağın tepesine tırmanmalıdır) Dağın tepesine tırmanmanın yanısıra (amaca ulaşmak için), tırmanırken yaptıkları herşeyin ortak bir şekilde yapmaları gerekir.

Asıl amaç, öğrencilerin çokkültürlü toplumlarda beraber yaşamak için vazgeçilmez unsur olan etkileşimi öğrenmeleridir farklı etnikler/kültürler arasındaki etkileşim yardımıyla önyargıların azaltılması işbirliğinin artması – faaliyetlerin rekabete dayalı değil, işbirliği atmosferi içerisinde gerçekleşmesi herkesin etkili olabilmesi için birbirlerinden faydalanma olanaklarının oluşması Eğitimci birinci cümleyi okur ve katılımcıları çokkültürlü eğitimin asıl amacının, öğrencilere diğerlerine ait kültürlerin öğrenmelerinin önemini vurgulamak olduğunun altını çizer. Slaytta yer alan diğer cümlelerdeki hususlar yardımıyla, ifade edilen daha genel amacın (öğrencilerin etkileşim hususlarını öğrenmeleri) özel amaçların gerçekleşmesi yardımıyla elde edilir. Eğitimci, bunun ardından hepsini teker teker açar ve yüksek sesle aşağıda ifade edilen şekilde açıklamalarını yapar: Önyargılar, diğerlerine ait içeriklerin öğrenilmesiyle azalırlar fakat, irtibat ve etkileşimle birlikte bunu daha da faydalı bir hale getirmek mümkündür Etnik/dil açısından “karışık” olan gruplar tarafınca yapılan ortak faaliyetler, ortak işbirliği yardımıyla gerçekleşir. Belirli bir yarışın sözkonusu olması durumunda, bunun “karışık” gruplar arasında olması gerekir Bütün “karışık” grubun katılımı yardımıyla faaliyetin ürününe ulaşmak gerekir.

Çokkültürlü gıda fuarı Ürün (fuar), farklı dil/etnik toplulukların ortak faaliyet sonucunu temsil eder mi? Bu durum, nereden anlaşılır? Süreç (fuar hazırlıkları) kapsamında, farklı dil/etnik kökenli olanlar arasında etkileşim sözkonusu mudur? Bu durum, nereden anlaşılır? Katılımcılar gruplara ayrılırlar ve her katılımcı çalışma listesinden: Gıda fuarı birer nüsha alır. Çalışma listesinde yer alan durumlar herkes tarafından bireysel olarak okunur, ondan sonra da slaytlarda yer alan ve teker teker olarak eğitimci tarafından okunan sorulara herkes ortak bir şekilde yanıt verir. Grupların ödevlerini bitirmeleri için 10’ar dakika süre tanınır. Ödevin tamamlanmasının ardından eğitimci elde edilen her durumun sunumunu yapar (sıradaki üç slaytta). Bunun ardından her biri için en az bir guruptan cevaplar talep eder. Gruplar tarafından verilen cevapların beklenen bir şekilde olmaması durumlarında eğitimci diğer gruplardan fikir ister.

Belediye 1 Arnavut dilinde eğitim yapan iki okulu içinde barındıran bir belediye, „Çokkültürlü Gıda Fuarı“ adı altında bir tören düzenlemeye karar verir. Velilerin de desteğini alarak Makedonya’da yaşayan farklı etnik gruplara ait yemekler üzerine araştırma yapan yaklaşık seksen öğrenci toplam altı guruba ayrılır. Öğrenciler, özel günlerde kendi evlerinde yapılan ikişer yemek ve bir tatlı yapar. Ondan sonra, yemeklerin sergilenmesi üzerine öğretmenleriyle birlikte stand hazırlarlar. Yemekleri geleneksel şekilleriyle sergilerler. Fuarda, altı adet stand mevcuttur: Makedon, Arnavut, Türk, Roman, Ulah ve Sırp geleneksel yemekleri. Her iki okulda okuyan öğrenciler, tüm standlarda sergilenen yemekleri görmek ve bunları tatmak imkanına sahip olurlar. (1) Eğitimci slayttaki durumu izah ederek, hiç zaman kaybetmeden gruplardan birinden (gönüllü bir şekilde) aşağıda ifade edilen sorulara cevap vermelerini talep eder. Beklenen cevaplar şunlardır: Ürün (fuar), tek bir etnik/dil grubundan gelen öğrencilerin faaliyetidir – sadece Arnavutça eğitim görenler (genelde Arnavutlar) fuarı hazırlar. Diğer etniklere ait olanlar ile belirli bir etkileşim eksikliği hissedilir. Onlar hakkında da bilgi sahibi olmaya ihtiyaç duyulur – Arnavutça eğitim gören öğrenciler (genelde Arnavutlar) fuarı hazırlar. (2) Eğitimci, tüm katılımcıların önünde şu soruyu sorar: Bu şekilde yapılan bir faaliyet, çokkültürlü eğitimi temsil eder mi? Neden? Bu şekilde yapılan bir faaliyet, etniklerarası entegre eğitimi temsil eder mi? Neden? Beklenen cevap şudur: Çokkültürlü eğitime yönelik örnek NOT: Beklenen cevapların katılımcılardan gelmemesi durumlarında eğitimci, her sorunun ardından grup olarak gelen cevap üzerine genel bir özet çıkartır. Aynı durum ilerideki durumların analizi hususunda da geçerli olur.

Belediye 2 Arnavut dilinde eğitim yapan bir okul ve Makedon ile Türk dilinde eğitim yapan ibir okulu içinde barındıran, aynı zamanda sayı itibarıyleoldukça yoğun Roman öğrencisine sahip olan bir belediye, „Çokkültürlü Gıda Fuarı“ adı altında bir tören düzenlemeye karar verir. Velilerin de desteğini alan her iki okulda okumakta olan öğrenciler, özel bayram günlerinde kendi evlerinde yapılan ikişer yemek ve bir tatlı yapar. Ondan sonra, yemeklerin sergilenmesi üzerine öğretmenleri ve velileriyle birlikte stand hazırlarlar. Yemekleri geleneksel şekilleriyle sergilerler. Fuarda, dört adet stand mevcuttur: Makedon, Arnavut, Türk ve Roman geleneksel yemekleri. Her iki okulda okuyan öğrenciler, tüm standlarda sergilenen ve „diğerlerine“ ait olan yemekleri görmek ve bunları tatmak imkanına sahip olurlar. Eğitimci slayttaki durumu izah ederek, hiç zaman kaybetmeden gruplardan birinden (gönüllü bir şekilde) aşağıda ifade edilen sorulara cevap vermelerini talep eder. Beklenen cevaplar şunlardır: Ürün (fuar), birden fazla etnik/dil grubundan gelen öğrencilerin ortak faaliyetidir – her etnik topluluk kendine göre birşeyler hazırlar. Fuarın hazırlanması çalışmaları sırasında etnik topluluklar arasında belirli derecedeki etkileşim eksiktir – her etnik topluluk kendisi için hazırlık yapar. (2) Eğitimci, tüm katılımcılar önünde aşağıdaki soruları yöneltir: Bu şekilde yapılan bir faaliyet, çokkültürlü eğitimi temsil eder mi? Neden? Bu şekilde yapılan bir faaliyet, etniklerarası entegre eğitimi temsil eder mi? Neden? Beklenen cevap şudur: Çokkültürlü eğitime yönelik örnek

Belediye 3 Arnavut dilinde eğitim yapan bir okul ve Makedon ile Türk dilinde eğitim yapan bir okulu içinde barındıran, aynı zamanda sayı itibarıyle oldukça yoğun Roman öğrencisine sahip olan bir belediye, „Çokkültürlü Gıda Fuarı“ adı altında bir tören düzenlemeye karar verir. Her etnik gruptan 20’şer öğrenciden oluşan Makedon, Arnavut, Roman ve Türk olmak üzere toplam dört adet „karışık“ grup oluşturulur. Üç velinin desteğini alan her grup, etnik gruba ait olan geleneksel bir yemek hazırlar. Bu yemekler özel bayram günlerinde kendi evlerinde yapılan ikişer yemek ve bir tatlı şeklindedir. Ondan sonra, yemeklerin sergilenmesi üzerine karışık öğretmenler ve karışık velileriyle birlikte karışık öğrenciler stand hazırlarlar. Yemekleri geleneksel şekilleriyle sergilerler. Fuarda, dört adet stand mevcuttur: Makedon, Arnavut, Türk ve Roman geleneksel yemekleri. Her iki okulda okuyan öğrenciler, tüm standlarda sergilenen ve „diğerlerine“ ait olan yemekleri görmek ve bunları tatmak imkanına sahip olurlar. Eğitimci slayttaki durumu izah ederek, hiç zaman kaybetmeden gruplardan birinden (gönüllü bir şekilde) aşağıda ifade edilen sorulara cevap vermelerini talep eder. Beklenen cevaplar şunlardır: Ürün (fuar), birden fazla etnik/dil grubundan gelen öğrencilerin ortak faaliyetidir – her “karışık” etnik topluluk farklı bir etnik grup için birşeyler hazırlar. Fuarın hazırlanması çalışmaları sırasında etnik topluluklar arasında belirli derecedeki etkileşim eksiktir – her etnik topluluk kendisi için hazırlık yapar. (2) Eğitimci, tüm katılımcılar önünde aşağıdaki soruları yöneltir: Bu şekilde yapılan bir faaliyet, çokkültürlü eğitimi temsil eder mi? Neden? Bu şekilde yapılan bir faaliyet, etniklerarası entegre eğitimi temsil eder mi? Neden? Beklenen cevap çokkültürlü+etniklerarası entegre eğitimdir.

Çokkültürlü ve çoketnikli entegre eğitim arasındaki bağlantı çokkültürlü eğitim entegre olmak zorunda değildir, fakat entegre, çokkültürlülükle birlikte olursa iyi olur çokkültürlü faaliyetlerin tamamı tek başlarına entegre eğitimine katkı sağlamaz Sözkonusu slayt, biröncekinin özeti olarak önümüze çıkar. Eğitimci, soru şeklindeki birinci cümleyi okur (Çokkültürlü ve etniklerarası entegre eğitim arasındaki bağlantı nedir?). Cevabı bir an önce verir ve bu şekilde ortaya çıkan cümleleri sırasıyla ve yüksek sesle okur.

etniklerarası entegrasyonun iyileştirilmesi eğitim kılavuzları belediyeler tarafından izlemek, desteklemek ve değerlendirmek eğitim kurumları tarafından izlemek, desteklemek ve değerlendirmek etniklerarası entegrasyonun iyileştirilmesi Eğitimci, çizimin alt kısmında yer alan alt nota dikkati çeker (okulun temsil edilmesi gerekli olan yer). Bunun yanısıra, okulların vermiş oldukları eğitim yardımıyla etniklerarası entegrasyon hususlarında gayret gösterme gerekliliğinin yorumunu yapar. Yukarıdaki alanlar üzerine dikkati çekmek ile devam ederek, okulların sözkonusu amaca ulaşabilmeleri için proje ekibince temin edilecek olan eğitim araç gereçleri yanısıra kılavuzların da ekleneceği bilgisini dile getirir. En sonunda, yan taraflarda bulunan alanları açar ve belediyeler ile eğitim kurumlarının uygulamalar ve gelişimleri hususlarında destek sağlayabilmelerine yönelik okullardaki faaliyetleri izlemelerinin önemini vurgular.

Etniklerarası entegrasyonun iyileştirilmesi öğrencilerin/le birlikte ortak faaliyetler öğretmenlerin ortak faaliyetleri okullardaki ortam ve eğitim havası veliler, topluluklar ve belediyeyler işbirliği Eğitmen resimdeki çizimi göstererek, etniklerarası entegrasyon sürecinde yardım edebilmesi için okullar şu 4 dalda değişikliklere gitmelidir. Devamda kırmızı alandaki yazı belirir ve sesli okur. Farklı dillerde eğitim gören öğrenciler arasında ortak faaliyetler Farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasında ortak faaliyetler Tekdilli ve çokdilli okullarda atmosfer ve çevre Veliler, topluluk ve belediyeyle işbirliği

Öğrencilerle ortak faaliyetler Demokratik Katılım Faaliyetleri: Öğrenci organizasyonlarıyla etkili olmak Sıralı Eğitim: Bir takım ders eğitimleri, dersler kapsamındaki uzunvadeli projeler, açık havada eğitim, serbest dersler/proje faaliyetleri Eğitmen alanları tek tek açarak farklı dillerde eğitim gören öğrenciler arasındaki faaliyetleri tanıtmaktadır ve yazılara şu şekilde bir açıklama getirmektedir: Farklı dillerde eğitim gören öğrenciler: Sıralı eğitim esnasında ortak faaliyet yapabilirler, ortak gezi düzenleyebilir, beden veya yabancı dil derslerine birlikte dinleyebilir, resim dersinden ortak proje geliştirebilirler veya fazla konuşmayı gerektirmeyen herhangi bir dersten ortak çalışabilirler. En azından bir dönem sürecek projeler üzerinde ortak çalışmalıdırlar, dolaylı iletişim veya internet üzerinden çokkültürlü çalıştaylar hazırlamalıdırlar Ortaklaşa işlerin yapılacağı gezi ve turlara katılmalıdırlar, farklı sebeplerden ötürü birbirlerine ziyaret gerçekleştirmelidirler, ortaklaşa müsamere program düzenlemeliler. Demokratik yollarla seçilen ve tüm öğrencileri temsil edebilen Okul birliği veya farklı okul organları sayesinde işbirliği içinde olsunlar. Kısavadeli Dersdışı Faaliyetler: geziler, günlük geziler, müsamereler, kutlamalar, eğlenceler, misafirlikler, tek günlük çalıştaylar, okulda ve topluluk arasındaki faaliyetler Uzunvadeli Dersdışı Faaliyetler: Projeler-kollar, çokkültürlü çalıştaylar, spor ekipleri

öğretmenlerin ortak faaliyetleri PROFESYONEL İŞBİRLİĞİ Eğitimin ortak planlanması Eğitim malzemelerinin paylaşımı Notlama enstrumanlarının ortak hazırlığı Diğerleri tarafından hazırlanan malzemelerin kullanımı Eğitim ve uzman faaliyetlerine ortak katılım ÖĞRENCİLER ile BİRLİKTE ORTAK FAALİYETLERİN gerçekleşmesi Eğitimci ortak faaliyetlerin açıklanmasını öğretmenler için yapar ve bununla birlikte verilen alanları teker teker açmakla birlikte, o süreci aşağıda ifade edilen şekilde yapar: Ortak okulların birer parçasını temsil eden öğretmenler aşağıdaki durumlara ortak faaliyetler gerçekleştirebilir: Kendi okullarında okuyan öğrenciler ile farklı bir dilde eğitim yapan okullardaki öğrencilerin katıldıkları ortak faaliyetler düzenlerler yada Profesyonel anlamda daha doğrusu eğitim kalitesinin yükselmesine yönelik yapılan tüm faaliyetler doğrultusunda işbirliği yaparlar.

okul havası ve kapsamı öğrencilerin hassasiyeti YBE ve diğer eğitim içerikler ile ders dışı faaliyetler eğirimde etniklerarası entegrasyon işlerine ilişkin öğretmenlerin profesyonel hazırlığı ikonografi: duvarlardaki resim ve yazılarda topluluğun/ülkenin multietnik karakteri okul evrakları: Yıllık programda etniklerarası işbirliği ve vizyon/misyon öğrenci kolları aracılığıyla öğrencilerin demokratik ortama katılımı Eğitimci sözkonusu faaliyetlerin tanıtımını yapmakla birlikte alanlarda yazılı olan bilgilerin açıklamasını şu şekilde yapar: Okul atmosferinin yaratılması ile karşılıklı işbirliğinin gelişmesine yardımcı olan faaliyetlerin elde edilmeleri için aşağıdaki unsurlar önem arzetmektedir: Topluluğun daha doğrusu bütün ülkenin multietnik karakterini gösteren ikografinin hazırlanması (okulun hollerinde yer alan duvarlarında asılı olan fotoğraflar ve yazılar) Okulun yıllık programına etniklerarası entegrasyon faaliyetlerinin dahil edilmesi Okul çapında ve sınıf çapında oluşturulacak olan öğrenci topluluklarının oluşumuna ve onların faal olmalarına destek sağlanması Diğer kültürlere ve diğer etnik kökenlere saygı duyulması bilincinin gelişmesi ve onlarla sürekli bir irtibat halinde olunması doğrultusunda diğer etnik gruplarla hayat becerileri ve gerekli olan ders programlardan farklı içeriklerin üzerine türlü çalışma programlarının yapılması Öğretmenlerin eğitimde etniklerarası entegrasyon doğrultusundaki birikimlerinin geliştirilmesi.

topluluklar işbirliği belediyeyle işbirliği Eğitimci slaytta yazılanları okur ve farklı dil/etnik gruplarından gelen öğrenciler arasındaki işbirliği ve irtibatların artırılmasına yöenlik olarak ortak faaliyetlerin düzenlenmesinin desteklenmesinin oldukça önemli bir husus olduğunu vurgular. velilerin işbirliği topluluklar işbirliği belediyeyle işbirliği

Ortak okullar iki/üç dilli okul tek dilli okul diğer dildeki okul Eğitimci aşağıdaki hususları vurgular: Slaytta, kendi içlerinde şartların bulunmaması durumlarında dahi olan (tek dilde eğitim veren okullarda genellikle mevcut olan bir durum) ve farklı içeriklerdeki okullardan gösterilir ve onlardan “karışık” etnik dil gurupları ile ortak faaliyetler gerçekleştirmeleri talep edilir. Tek dilde eğitim veren okulların ortak faaliyetler gerçekleştirebilmeleri için diğer okul veya okullar ile birlikte ortak işbirliği bağlantıları içerisinde bulunmaları gerekir. Bundan sonraki aşamada tek tek konulara iner ve açıklamalarını yapar: Tek dilde eğitim yapan bir okul, diğer bir dilde eğitim yapan bir okul veya iki/üç dilde eğitim yapan iki okul ile aynı anda ortak bir şekilde hareket edebilir.

Okul Kapsamında Değişiklik Faaliyetleri ortak (diğer işbirliği ile) bağımsız dolaysız irtibat okulun kendisindeki faaliyetler Eğitmen slayttaki birinci cümleyi şu şekilde farklı cümlelerle açıklamaktadır: Okullarda ne tür faaliyetlerin meydana gelmesini bekliyoruz, kısaca sayalım! Ve devamda slaydın diğer kısımlarını açmaya devam eder ve hepsini teker teker açıklar: Farklı dillerde eğitim veren bazı okullarla bazı faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi için ortak ilişkilerin kurulması gerekecek Ortak okullar arasındaki ortak faaliyetler yüzyüze iletişim ile veya internet üzerinden (ses-görüntü) gerçekleştirilebilir Faaliyetlerin bir kısmı bağımsız bir şekilde de gerçekleştirilebilir – ortak okul ihtiyacı olmadan dolaylı irtibat

Tek Dilli Okullarda Değişikliğe İlişkin Bağımsız Faaliyetler Okul atmosferi ve çevre Öğretmenlerin profesyonel hazırlığı Okul unsurları yardımıyla, öğrencilerin demokratik katılımı Evraklar ve ikonografideki çokkültürlülük Hayat becerileri ve diğer dersdışı faaliyet içerikleri yardımıyla öğrencilerin hassasiyeti Eğitmen şu soru ile söze girer: Bağımsız gurubuna giren ve tekdilli okulun ortak okul ihtiyacı duymadan uygulayabileceği faaliyetler hangileridir? ve diğer faaliyetleri ortaya çıkarmak ve okumakla devam eder. Etniklerarası entegrasyon faaliyetlerinin gerçekleşme şartı olan ve öğretmen, veli,topluluk ve belediye desteğini gerektiren faaliyetler sözkonusu olduğu ifadesiyle konuşmasını tamamlar. Veliler, topluluk ve belediyeler ile işbirliği

Öğrencilerle ortak faaliyetler Öğretmenlerin ortak faaliyetleri Tek Dilli Okullarda Değişikliğe İlişkin Ortak Okullarla İşbirliği Faaliyetleri Öğrencilerle ortak faaliyetler Öğrencilerle kısa vadeli dersdışı ortak faaliyetler (geziler/seyahatler, kutlamalar/müsamereler, misafirlikler) Öğrencilerle uzun vadeli dersdışı ortak faaliyetler (projeler- kollar, çokkültürlü çalıştaylar) Sıralı eğitim gören öğrencilerin ortak faaliyetleri (ortak dersler, dersler çerçevesindeki projeler) Okul organizasyonu yardımıyla işbirliği Eğitmen konuya şu soru ile girer: Tekdilli okullar farklı dilde eğitim veren diğer okullarla ortaklık ilişkileri kurmaları için değişime yönelik hangi faaliyetleri gerçekleştirmelidirler? Devamında faaliyet çeşitlerini açmaya ve okumaya devam eder. Farklı dilde eğitim veren kurumlardan öğrenci ve/veya öğretmenler arasında iletişim kurabilmek ve her çeşit faaliyetin gerçekleşebilmesi için farklı dillerde okullar arasında ilşki kurulması şarttır cümlesiyle konuşmasını tamamlar. Öğretmenlerin ortak faaliyetleri Öğrencilerle ortak faaliyetler Öğretmenler arasındaki profesyonel işbirliği

Bağımsız Tek dilli ortak okullar işbirliğinde İki/Üç Dilli Okul Değişiklik Faaliyetleri Bağımsız Tek dilli ortak okullar işbirliğinde Ortak faaliyetlerin her çeşidi Öğrencilerle ortak faaliyetler Eğitmen, slayttaki birinci cümleyi farklı kelimelerle şu şekilde açıklar: Çokdilli okullarda beklenen faaliyetleri bir arada toparlarsak! Ve devamda slaydın diğer kısımlarını açarak hepsini tektek şu şekilde açıklar: İki/üç dilde eğitim veren okullara faaliyetleri gerçekleştirebilmek için farklı okullarla iletişim kurmak şartı yoktur Buna rağmen, çok dilde eğitim veren okullar tek dilde eğitim veren okullarla ortaklık ilişkileri kurmaları iyi olur (özellikle eğitimin yapıldığı dil azınlığı konuştuğu dil ise). Bunun amacı tek dilde eğitim veren okullara farklı dillerde eğitim veren okullarla ortaklık kurma açısından iyidir ve aynı zamanda daha büyük sayıda öğrencilerin dahil olmalarını sağlar Hazırlık faaliyetlerinin her çeşidi Öğretmenlerin ortak faaliyetleri

Öğretmenler arasında işbirliği Okul Seviyesinde Etniklerarası Entegrasyon Bakış Açısından Mevcut Durumların İyileştirilmesi: Öğretmenler arasında işbirliği Eğitmen, farklı dillerde eğitim sunma görevini yapan öğretmenler arasındaki iletişimin ve işbirliğinin geliştirilmesi doğrultusunda yapılan stratejiye ilişkin açıklamaların yer aldığı slayt üzerine izahatlarda bulunur.

Küçük guruplarla çalışmak (10 dak.) Farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasındaki işbirliği nerede ve (ne kadar) katkı sağlar? İki/üç dilli okullarda Ortak okullarda İyileştirmek: Öğretmenler arasındaki iletişim Öğrenciler arasındaki irtibatlar Eğitim kalitesi Farklı okullardan katılımcılarla küçük guruplar oluşturulur. Her guruba beraberce doldurmaları gereken kağıt verileceği bildirilir. Kağıtta farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasında farklı işbirliği çeşitleri verilmiştir. Devamda slayttaki soru okunur ve gurupların bir kısmı iki/üç dilli okullar kapsamında işbirliği üzerinde, diğer kısmı ise ortak okullar arasındaki öğretmenler arasında gerekeni yapmaları istenir. Devamda açıklamalar belirerek kağıttaki tüm işbirliği çeşitlerinin gerçekte ilişkilerin geliştirilmesi için nekadar katkı sağladığını değerlendirmek gerekir....(geliştirme etapları okunur). Bu arada değerlendirme 1 ile 5 arasında puan ile yapılacaktır. 1 kesinlikte katkı sağlamadığı 5 ise tamamiyla katkı sağladığı anlamına gelmektedir. Guruplara çalışma kağıtları verilmektedir (ÇK: Öğretmenler arasında işbirliği) ve bu değerlendirme için kendilerine tanınan süre 10 dakikadır. Küçük guruplarla çalışmak (10 dak.)

Çokkültürlü anlayışa yönelen öğrencilerle ortak faaliyet uygulamaları 1. Yerli ve yabancı uzmanlar tarafından profesyonel gelişime ilişkin uyuglanan ortak eğitim programlarına katılım 2. Belediye ve okulların kendileri tarafından profesyonel gelişime ilişkin uyuglanan ortak eğitim programlarına katılım 3. “Karışık” etnik/dil öğrenci guruplarıyla ortak bir şekilde uygulanan kollar/projeler 4. Çokkültürlü anlayışa yönelen öğrencilerle ortak faaliyet uygulamaları 5. Derslerin ortak bir şekilde planlanması 6. Ders malzemelerinin paylaşımı Eğitmen farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasındaki işbirliği şekillerini slaytta gösterir. Her yeni açılan işbirliği şeklinden sonra o durumun çokdilli ve ortak okullarda ne tür işbirliğine yaradığını sorar (hangi iyileştirme çeşidine en yüksek not verdini). Farklı guruplar arasında notlarda aşırı sapma varsa eğitmen kendilerinden açıklama yapmalarını ister (o notu neden verdiniz). Bu arada doğru ve yanlış cevapların olmadığını, bu çalışmanın sadece farklı dillerde eğitim veren öğretmenlerin aralarındaki işbirliği çeşitlerini ve ne şekilde öğrencilere yardımcı olabilecekleri konusu önemlidir. Aynı zamanda belirtilen işbirliği çeşitlerinin genelde işbirliğine dolaylı ve dolaysız etkileri olabilir. 7. Derslerin izlenmesine ilişkin karşılıklı ziyaretler 8. Testlerin ortak bir şekilde hazırlanması 9. Bayramların ortak kutlanması 10. Ortak düzenlenmiş olan geziler ve seyahatlerde öğrencilerin arkadaşlık kurmaları

İki/Üç Dilli Okullarda Farklı Dillerde Eğitim Veren Öğretmenler Arasında Başka Hangi İşbirliği Unsurları Mümkündür? Farklı dillerde eğitim gören öğrencilerin ortak ders uygulamaları Malzeme paylaşımı Herhangi bir eğitim dilinden olan öğrencilerin, ortaklaşa çözüm üretmeleri Okulu ilgilendiren her konuda öğretmenlerin ortak kararlar alması Bayram, Paskalya ve diğer dini bayramların ortak bir şekilde kutlanması Eğitmen slayttaki soruyu okur ve farklı okullardaki farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasındaki işbirliği çeşitlerini ortaya çıkarır. Okunan her işbirliği çeşidinden sonra ek bilgi vermektedir ve ne işe yaradığı sorulur – öğretmenler arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine mi, öğrenci ilişkilerine mi yoksa eğitim kalitesine mi? Slaydın bir sonraki noktaları için ek açıklamalar ve beklenen cevaplar vardır: 1) Ortak dersler beden, bilgisayar, resim, ingilizce vb olabilir fakat bu yapılırken bazı okulların pratikte yaptığı gibi değil (öğrenciler sadece aynı mekanda çalışıyor, faaliyeti ayrı gerçekleştiriyor) de gerçekten yapılması gerektiği gibi (öğretmen ve öğrencilerin entegrasyonuyla) olmalıdır. Bu durum tüm üç alanda iyileşemeye yarayacaktır. 2) Öğretmenler her türlü araç gereç değişiminde bulunabilir. Bu durum eğitim kalitesinin geliştirilmesine yol açar. 3/4) Ortak bir sorunun olması durumunda tüm tarafların buna müdahil olması alınacak kararın kalitesini ve sonuçların herkes için kabul edilebilir olması sözkonusudur. Bu durum öğretmen ve öğrenciler arasındaki ilişkilerin geliştirlmesine yardımcı olur. Bu durum farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasında en sık kullanılan yöntemdir ve her zaman öğretmenler tarafından örnek olarak gösterilir. Bu durum öğretmenler arasındaki ilişkilerin geliştirlmesi açısından iyidir.

Küçük guruplarla çalışma (10 dak.) Farklı eğitim dillerindeki öğretmenler arasında mevcut olan işbirliği çalışmalarında, uzman unsurlarından nasıl faaydalanılır? İki/üç dilli okullarda Ortak okullarda Küçük gruplar halinde yeni faaliyet yapılacağı haberi verilir ve soru sesli okunur. Gurupların bir kısmı iki/üç dilli okullardaki farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasında işbirliği nasıl temin edilebilire diğer guruplar ise aynı olayı ortak okullar arasında çalışmak durumundadır. Ek olarak uzman varlıklar ile nasıl işbirliği yapılması gerektiği ve bir önceki çalışmadaki farklı dillerde eğitim yapan öğretmenler arasındaki işbirliğini gözönünde bulundurmaları gerektiği söylenir katılımcılara. Guruplara fikirlerini yazmak için boş kağıt verilir. Eğitmen uzman varlıkların şu andaki durumunu değil nasıl olması gerektiği yönünde düşünmeleri için katılımcıları uyarır. Görev sonunda guruplar yaptıkları çalışmayı tanıtır. Bu arada her guruptan birer temsilci çağrılarak aynı görev üzerinde çalışanların fikirleri alınır ve bu sayede iki/üç dilli okullar ve ortak okullar arasındaki fark ve benzerlikler tahtaya geçirilir. Sonunda eğitmen katılımcılarla birlikte genelleme yaparak uzman varlıkların öneminden ve farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasında işbirliğini sağlamak adına önemli olduğunu belirtmektedir. Önemli olan bunların önceden belirlenmiş plan ve program uyarınca çalışmalarıdır. Küçük guruplarla çalışma (10 dak.)

Öğrencilerle Yapılan Faaliyetler Okul Seviyesinde Etniklerarası Entegrasyon Bakış Açısından Mevcut Durumların İyileştirilmesi: Öğrencilerle Yapılan Faaliyetler (kollar, çokkülütrlü çalıştaylar, spor faaliyetleri, müsamereler, geziler) Farklı dillerde eğitim gören öğrenciler arasına değişiklik yapılarak ortak faaliyetlerin dahil edilebilmesi için strateji belirleme slaydının gösterilmesiyle eğitmen bir sonraki faaliyeti tanıtır.

Ortak Çizim Се најавува дека ќе се гледа видео клип што е снимен за да се покажат неколку клучни работи што треба да се имаат на ум кога се реализираат секции со „мешани“ групи ученици. Са наведува дека учениците се свесни дека се снимани и дека „глумат“ за да се покаже активноста, а како реализатори се јавуваат Филипина Негриевска, експерт во ПМИО и Сафет Балажи, координатор на модел училиштата во ПМИО. Се нагласува дека на видео клипот не е прикажана целата активност, туку само сегменти од активноста кои овозможуваат да се стекне впечаток за тоа во што се состои активноста и кака се реализира.

Uygulayıcılar arasındaki işbirliği? Dillerin kullanımı? Ortak ürün? Gurupların oluşturulması? Обучувачот ги отвара полињата едно по едно и ги чита во вид на прашања. Во дискусијата ги води учесниците до следните одговори: 1. Како се користат јазиците? не се преведува, туку се користи парафразирање со надополнување редоследот на јазиците се менува (заради рамноправен третман) се учат елементи на јазикот на другиот (броење) насловите на цртежите се пишуваат двојазично 2. Каква е соработка меѓу реализаторите? со оглед на тоа што не се преведува што едниот ќе каже, мора и претходно да соработуваат за да се подготват си даваат видлива поддршка во обезбедување учество на учениците и меѓусебно се надополнуваат 3. Како се доаѓа до заедничкиот продукт (цртежот)?  секој член од малата група подеднакво придонесува за крајниот продукт иако секој индивидуално придонесува во цртежот, заеднички го осмислуваат (се надополнуваат во цртањето и заеднички определуваат наслов) 4. Како се формираат работните (малите) групи? со случаен избор (влечење карти) – обезбедува спонтано „мешање“ 5. Каква е атмосферата во групата? пријатно, забавно и опуштено, но со структура и ред 6. За што може да се искористи оваа активност?  Како придонесува за меѓусебно запознавање? спонтано се запознаваат на индивидуално ниво, работејќи на заедничка задача Како придонесува за градење групна кохезија? на групите им е доделен идентитет (преку ознаките на картите) и секоја „мешана“ група се труди да направат добар продукт што ќе биде подобар од другите Atmosfer? Bu faaliyet niçin kullanılabilir?

Etniklerarası Entegrasyona İlişkin Hangi Kolların Etkisi Büyüktür? Farklı dil/etnik öğrenci gurupları arasındaki sayının dengesi Mevcut olan her eğitim dilinden öğretmenler yürütür veliler de buna katılabilir Mevcut olan her dil mümkün olduğunca eşit bir şekilde kullanılır Bir eğitim dönemi içinde haftada bir sefer olmak üzere, 1- 1,5 saat sürecek şekilde sıralı görüşmeler yapılır Konu/faaliyet, tüm öğrencilerin eşit bir şekilde katılımlarıyla gerçekleşir Küçük (“karışık”) guruplarda çalışma yapılır İşbirliği atmosferi içerisinde çalışılır (sadece “karışık” guruplar arasında yarışma yapılabilir) Olport’un ‘Kontakt hipotezi’ varsayımlarından ortaya çıkan karışık etnik/dilli öğrenci gurubunun ortak çalışmasının ideal modelinin tanıtımının yapılacağını bildirir eğitmen. Somut olaylarda bazı durumlarda sapmalar olabildiğine vurgu yaparak bu sapmaların sonuçlarının bilinmesinin şart olduğunu ifade ediyor. Devamda noktaları tek tek ortaya çıkartarak katılımcıları çalışma kağıdından hangi alternatifi seçtiklerini sorar (ilk önce iki dilde eğitim veren okullar için ondan sonra ortak okullar için) ve devamda şartların geçerliliği hakkında açıklama yapılmasını ister.: Farklı dil/etnisiteli toplumlardan gelen ve dengeli katılım ile öğrencilerin kendilerini eşit, güvenli ve dengeli hissetmelerini sağlar. Her dilden birer öğretmenin bulunması ve rahatça her iki dilde konuşabilmenin şart olması durumun öğrenciler için örnek teşkil etmesine yarar (eğer çalışmayı sadece bir öğretmen yürütürse diğer etnik topluluğundan öğrencilerin katılmaması ihtimali vardır). Öğretmenler dillerin eşit oranda kullanılmasına özen gösterir (hem yazılı hem de sözlü iletişimde), küçük guruplarda ise öğrenciler anladıkları dili otomatik olarak kullanır. Sonuç alınabilmesi için görüşmelerin sık, sıralı ve uzun vadeli planlanması gerekir. En sonunda hem çokdilli okullarda hem de ortak okullarda ortak çalışmaların organizasyon ve gerçekleştirme kriterlerine uymak durumunda oldukları kanaatine varılır.

Maket Çalışma Kolu Се најавува дека ќе се гледа нов видео клип што е снимен за да се покажат други клучни работи што треба да се имаат на ум кога се реализираат секции со „мешани“ групи ученици. Са наведува дека како учесници ќе ги видат истите ученици што беа снимани за претходниот клип, но овој пат, во дел од активностите „глумат“ (активноста за избор на проект што се реализирала во минатите средби, во реалноста се одвивала многу подинамично), но дел е автентично однесување (што се реализира тековно). Се нагласува дека и на овој видео клип не е прикажана целата работа во секцијата, туку само сегменти кои овозможуваат да се стекне впечаток за тоа во што се состојат активностите што се дел од реализација на секција, која трае најмалку едно полугодие. Она што, за жал, не може да се види е дека реализаторката-Македонка (професорка во училиштѕето) има елемантарно познавање на албански јазик што го стекнала самоиницијативно (учела на курс за да може барем да разбира).

Uygulayıcılar arasındaki işbirliği? Öğrenciler arasındaki işbirliği? Uygulayıcılar tarafından öğrencilere yönelik muammele? Faaliyet süresi? Обучувачот ги отвара полињата едно по едно и ги чита во вид на прашања. Во дискусијата ги води учесниците до следните одговори: 1. Каква е соработка меѓу реализаторите? и пред и за време на секцијата се договараат се надополнуваат додека даваат инструкции/насоки за време на реализацијата на активноста 2. Каква е соработка меѓу учениците? Заедно планираат, заедно изведуваат секој учествува во крајниот продукт 3. Како се третирани учениците од страна на наставниците?  на сите, независно од која група (и етничка припадност) се , им се даваат стручни насоки 4. Колку мотивирани се учениците? повеќе средби еднаш неделно, со вкупно времетраење од една учебна година 5. Колку мотивирани се учениците? темата за секцијата (макетарство) е од интерес на учениците од двата наставни јазика изборот на макетата што ќе прават е договорена меѓу учениците 6. Какви се ефектите по меѓусебните односи? и реализаторите и учениците се запознаваат на индивидуално ниво (интерперсонална комуникација) и научуваат да соработуваат Öğrencilerin motivasyonu? Faydalar?

Etniklerarası Entegre Müsameresi Пред да се пушти видеото, се најавува дека ќе биде прикажан исечок од приредбата одржана во октомври 2012 во ОУ Санде Штерјоски од Кичево по повод приемот на првачињата во ученичката организација. На учесниците им се посочува да внимаваат на елементите на интегрирана приредба кои беа посочени во претходната активност. По гледањето на слајдот обучувачот констатира дека е многу очигледно дека приредбата е одржана во скромни услови, без посебна подготовка на просторот, што покажува дека не е инвестирано во формата, туку во содржината преку која се испраќаат јасни пораки до учениците и до нивните родители во врска со заложбите на училиштето за меѓуетничко интегрирано образование.

Faydalar? Katılımcılar? Diller? Содржини/точки? Hazırlık? İzleyenler? Etnisite Cinsiyet Diller? Temsil Sıralama Содржини/точки? за кого/што како Hazırlık? Süre Nasıl/Kiminle Обучувачот вели дека ќе продискутираат за приредбата низ неколку аспекти. Потоа го отвора деловите еден по еден и води куса дискусија за секој од елементите: во однос на јазиците, прашува кои јазици се користеле, каква била нивната застапеност (дали имало доминантна или рамноправна застапеност) и каков бил редоследот (и во пишаниот материјал и при говорењето/пеењето) водејќи ги кон заклучок дека јазиците се користеле рамноправно, а редоследот бил наизменичен; во однос на учесниците, прашува од кои сè етникуми имало учесници и какви биле по пол, со заклучок дека имало вклучени учесници од три наставни јазици и од сите етнички групи,што учат во училиштето, вклучувајќи и Роми; во однос на содржините и точките, прашува за кого се наменети содржините, што се одбележува со нив (дали поводот е заеднички ) и како се реализирани содржините/точките (дали се посебни – секоја етничка/јазична група настапува одделно или се интегрирани – со заедничко учество на сите); во однос на подготовката, прашува колку време било потребно да се направи оваа приредба и дали можел само еден наставник да ја подготви; дали учениците се подготвувале заедно или одделено, заклучувајќи дека неопходно било да има соработка меѓу наставниците од различни наставни јазици и повеќе заеднички проби на учениците; во однос на публиката, прашува кој сè е присутен во публиката во однос на структурите во училиштето (дали има и наставници и родители и други гости) и во однос на етничка припадност, и какви се нивните реакции, обединувајќи ги одговорите во заклучок дека во публика има претставници на сите структури и етнички/јазични групи од училиштето и сите заедно уживаат во приредбата. На крај прашува какви се ефектите од оваа приредба по меѓуетничките односи, со заклучок дека придонесуваат за зголемување на соработката и довербата İzleyenler? Temsil Tepkiler Faydalar?

Müsamereler Hangi Durumlarda Çokkültürlüdürler? Farklı kültür/etnisitelere ilişkin örnekler sundukları veya farklı kültür/etnisitelere ait mensupların katılımı ile Hangi Durumlarda Entegre Olurlar? Beraberce hazırlandıklarında “Karışık” sergilendiklerinde – farklı kültür/etnisitelere ait mensupların katılımı ile İçerikler “tarafsız” veya ortak yada eşit bir şekilde yapılamsı Bütün etnik/dil toplulukları aynı şekilde ilgi görür – dillerin mevcudyet sıralaması aynı şekildedir (içerikler de buna dahildir) Eğitmen soruları açar, okur ve bir önceki alıştırmadan elde edilen sonuçları vurgular. NOT: Ortak olan ve MC ile herhangi bir bağlantısı bulunmayan alıştırmalar “tarafsız” olarak sayılırlar (Örneğin: yabancı şarkının söylenmesi veya bir yabancı oyunun sahnelenmesi, ilkbaharın dramatizasyonu vs.) Ortak içerikler, okula yönelik olarak hazırlananlardır . Bunların asıl amaçları, tüm etnik toplulukları dahil edilenlerdir (Örneğin: okuldaki ilşkiler dramatizasyonu, “Benim Ülkem” konulu öğrencilerin yazdıkları yazılar, iki veya daha çok etnik topluluk arasında oynanan halk oyunlarının sergilenmesi) “Etnik” içerikler, MC’de yaşayan ve belirli bir etnisiteye ait olan gurup ile bağlantısı bulunan içeriklerdir (Örneğin: Arnavut halk şarkısı, Türk halk oyunu, Gotse Delçev resitali, Roman giysisi). En sonunda tanıtılan standartların ideal olduğunu ve sadece çokdilli okullarda geçerli olabilecekleri vurgusu yapılır.

Çokkültürlü Çalıştaylar Özel kılavuzlara göre program kolları – haftada bir sefer, dil/etnik bakımından “karışık” öğrenci guruplarıyla en az bir eğitim dönemi süresince İki öğretmen tarafından yönetilir İki dilde – İki farklı dildeki öğrencilerin eşit katılımıyla ya da Tek Dilde – Tek dilde eğitim gören iki farklı etnik gurup öğrencilerin eşit katılımıyla Обучувачот ги отвора речениците од слајдоте една по една, проследено со следните дообјаснувања: Мултикултурни работилници е назив на посебна програма, која се спроведува како посебен вид секција – еднаш неделно , во текот на најмалку едно полугодие (за мултикултурни работилници не се сметаат оние настани што се реализираат еднократно или во неколку наврати, според програма што ја подготвиле самите наставници) За нејзино спроведување се нудат специјално подготвени прирачници наменети за реализаторите – содржат детален опис на активностите (слично на работилниците во програмата за образование за животни вештини) и ги вклучуваат работните материјали наменети за учениците. Програмата ја водат двајца наставници - или двојазично – кога работат со „мешана“ група ученици од два наставни јазика (не може од три, заради природата на активностите) - или еднојазично – кога работат со „мешана“ група ученици од две етнички заедници (најчесто Македонци и Роми)

Tek Günlük Faaliyetler ve Çalıştaylar Ortak çalışma yapan ve farklı dillerde eğitim gören “karışık” öğrenci guruplarıyla tek seferlik bir görüşme (Örneğin., ekolojik faaliyet, çizim, süs eşyası yapımı, futbol müsabakası...) Herhangi bir içerikten veya herhangi bir faaliyete ilişkin olan fakat aynı ortak amaca/ürüne götüren ve multietnik işbirliği teşvik eden Farklı dil/etnik topluluktan eşit ve dengeli öğrenci sayısı ile tüm dillerde eğitim sunan öğretmenlerin dahil edilmeleri Sınırlı faydaları mevcuttur Обучувачот отвора една по една реченица од слајдот, проследено со следните дообјаснувања: кога се организира еднодневна активност со „мешана“ група ученици, со цел да се спроведе некоја заедничка акција или некоја работилница во вид на наставен или воннаставен проект (истражувачки или изведбен), тоа се смета за краткотрајна активност треба да се организираат според критериумите кои важат и за подолготрајните активности: – да водат кон заедничка цел или продукт и да поттикнуваат на соработка, исклучувајќи меѓуетнички натпревар – да се реализираат со групи кои се составени од подеднаков број ученици од различни наставни јазици (и по можност со подеднаков број ученици од различен пол) – да ги реализираат наставници од сите наставни јазици застапени во групата Иако се популарни (се организираат често, особено при гостувања), имаат помал ефект од подолготрајните активности (заради краткотрајниот контакт, кој не обезбедува интерперсонална комуникација)

Hayat Becerileri Eğitimi (1) Öğrencilerin ortak faaliyetleri kabul etmesine yönelik hazırlıklar Sınıf derslerinde önemli temalar işlenmektedir İlk okullar için en önemli konular şunlardır : - İnterkişisel ilişkiler - Toplumsal ilişkiler Orta okullar için en önemli konular şunlardır: - Diğerleri ile ilişkiler - Sorumlu vatandaşlık Eğitmen, HBE’nin, etniklerarası entegrasyon eğitimi hususlarında birkaç şekli teşkil etmek üzere kullanılabileceklerini dile getirir. Bu şekillerden biri, öğrencilerin ortak hareket edebilme durumlarında hemfikir olmayı kabul etmelerinde yatar. Bundan sonra, slaytta yer alan ve geriye kalan kısmı açar. Bununla birlikte, önyargılar ve kalıplaşmış kelimeler üzerine fikir yürütmek, farlılıkları ve benzerlikleri açık bir şekilde dile getirmek ortamı yaratılır.

Hayat Becerileri Eğitimi (2) Verilen temanın gerçekleşmesinde destek olarak Çalıştaylar “karışık” etnik/dilli gruplarda meydana gelir Kılavuzlarda yer alan herhangi bir tema işlendiği zaman (ör., kişisel gelişim teması, veya sağlıklı yaşam, veya canlı çevre ile ilişkilert veya ...) Çalışma malzemeleri kollarda yer alan öğrencilere göre iki/üç dilde hazırlanır Eğitmen, HBE’nin belirli kollar kapsamında gerçekleşebileceği üzerine bilgiler verir. Slaytta yer alan geriye kalan kısmı açar ve onun ek açıklamalarını yapar. Bu çalışma sırasında aşağıdaki durumlardan faydalanır: Okul sınırları içerisinde, iki veya üç eğitim dilinden oluşan öğrencilerle birlikte bir ekolojik kol oluşturulur. Öğrencilerin, sadece sıradan (okul bahçesinde yer alan atıkların temizlenmesi) veya banal (çiçek ekmek ve onların bakımını sağlamak) değil, somut hareketlerde bulunmaları açısından, hayat becerileri kapsamında mevcut olan çalışma programlarından geçmelidirler ilk önce. Bundan sonraki aşamada da ortak bir durumu ortaya koymaya gayret gösterirler. Bu şekilde yapılacak olan çalışmalar sayesinde farklı dillerde eğitim gören öğrenciler kendi aralarında daha iyi bir uyum içerisinde bulunabilecekler ve tek ses olarak hareket edebileceklerdir.

Hayat Becerileri Eğitimi (3) Ortak faaliyetin gerçekleşmesi esnasında kaynaşma ve kooperatif atmosferin tetiklenmesi HBE çalıştayları parçası olan başlangıç ve sonuç faaliyetleri (oyun çeklinde)kullanılabilir “karışık” kollarda başlangıç faaliyetleri olarak veya ortak gezi ve seyahatlerde faaliyet olarak Eğitmen, okul sınırları içerisinde ortak öğrencileri arasında ortak faaliyetlerin uygulanması doğrultusunda büyük önem teşkil eden hayat becerileri eğitimine ilişkin yeni içeriklerin kullanımı bildirimi yapar. Slaytta yer alan geriye kalan kısmı açar ve onun ek açıklamalarını yapar. Bu çalışma sırasında aşağıdaki durumlardan faydalanır: Okul, iki/üç eğitim dilinden oluşan öğrencileri kapsayacak şekilde, planlama yapmak üzere bir gurup oluşturmuşsa eğer, sözkonusu gurubun doğrudan “karışık” bir gurup olarak faaliyet göstermesini beklememelidir. Öğrenciler, herşeyden önce birbirlerini iyi bir şekilde tanımalı, ondan sonraki aşamada da olumlu bir çalışma atmosferi yaratılır. Sözkonusu eğitim kapsmaında sunulan birinci örnek metinlerde yer aldığı üzere “Zdravo/Tung/Merhaba/Namaste” oyunu ile başlayabilir. Bunların yanısıra kitapçıkta kullanılan diğer birkaç örneğin kullanımı da mümknüdür (sırada olan olduğu gibi). Bu tarz “oyunlardan” ibaret olan prensipler, öğrencilerin serbest zamanlarda yapacakları işler arasında yer alır.

Velilerin Katılımı Bireysel veya Gurup halinde Talep üzerine veya şahsi inisiyatif ile Öğretmenler/veliler işbirliği ile “kendi” etnik gurubundan Veya veliler ile işbirliği “diğer” etink/dil gurupları Eğitmen slaydı açar ve şu soruyu sorar. Velilerin okula katkıları hangi çeşitlerde olabilir? Ve hemen devamında üç kısmı açar ve yazıyı okur. Konuşmanın sonunda her velinin katkısının büyük ve önemli olduğunu ifade eder. Eğitmen slaydın son kısmını açar ve Veliler konseyi olmadan herhangibir katkı aktif ve işlevsel katkı olamaz sonucuna varır. Eğitmen, yapılan araştırmaların sonucunda okullarda Veliler konseyinin yapı olarak bulunduğunu fakat genelde aktif olmadığını ve işlevinin olmadığını belirterek aktiv ve işlevsel olması durumunda diğer velileri de hareketlendireceğini ifade etmektedir. Veliler konseyinden gelen çağrıların öğretmenlerinkinden daha etkili olabilir. Aktif ve faal veliler konseyi

Kendi etnik/dül topluluğundan öğretmenler/veliler ile işbirliği Etniklerarası entegrasyon faaliyetlerine velilerin de dahil edilmeleri için okul neler yapmalıdır? Kendi etnik/dül topluluğundan öğretmenler/veliler ile işbirliği Diğer etnik/dil topluluğundan veliler işbirliğiyle Etniklerarası entegrasyona yönelik farklı dilde eğitim gören öğrencilerin velilerini ortak faaliyetlere çekebilmek adına eğitmen okulun strateji geliştirdiği haberini verir. Etniklerarası entegrasyona katkı sağlayacak faaliyetleri organize etmek için her gurup 2-3 somut örnek verme ile görevlendirilir. Her guruba 3’er boş kağıt ve fosforlu kalem verilerek velileri çekebilmek için teklif edecekleri yöntemleri büyük harflerle yazmalarını ister. Guruplar çalışırken, eğitmen gurupları okulların gerçekten yapabileceği şeyleri önermeleri için uyarır. 10 dakikanın sonunda eğitmen kağıtları toplar, tahtaya asar ve sesli okumaya başlar. Yazılan şeylerin ek açıklamaya ihtiyacı varsa, öneriyi veren gurubun temsilcisi bu açıklamayı yapması için tahtaya davet eder. Küçük guruplarla çalışmak (10 dak.)

Faaliyetlerin ortak planlanmalarına dahil eder Okul, Velilerin Katılmalarını ve İşbirliği Yapmalarını Nasıl Sağlayabilir? EEE'ye katılımları ile ilgili hazırlık durumlarını öğrenmek için ebeveynlere anket düzenlenmiştir. Faaliyetlerin ortak planlanmalarına dahil eder Gerçekleşen faaliyetlere ilişkin sürekli olarak bilgi verir Onların dil/etnik mensubiyetlerine aktif bir şekilde saygı duyar Velilerin aktif bir şekilde katılmalarına ilişkin sosyal faaliyetler düzenler Okul için önemli olan ve kararların alınması için önem arzeden tüm işlere ilişkin onlardan görüş talep eder Eğitmen velilerin faal olmamasını sadece onlara değğil okula da mal edilebileceğini belirtiyor. Tüm velilerin inisiyatif kullanmasını ve bir anda faal olmaları beklenemez – başlangıçta daha küçük veli gurubunu kendine çekip, okul bu yönde çalışmaya devam ederse bu gurubun genişleyebileceğini belirtiyor. Devamda eğitmen slaytları açar ve örnekleri sesli okumaya geçer: Okul gerçekleştirmeyi planladığı faaliyetlerin listesini açıklar ve velilerden buna dahil olmalarını ister Okul birliğinin anketinden sonra, okul velilere elde ettiği sonuçlar hakkında bilgi verir Velilere gönderilen tüm bildiri/davetiyeler okulda kullanılan tüm dillerde basılarak gönderilir Okul günü dolayısıyla okul ortak faaliyetlerde yer alan velilere teşekkür belgesi verir Okul velilerden, farklı dillerde eğitim gören öğrencileri ayırmadan, vardiyaları nasıl organize etmesi konusunda bilgi ister.

Ortak okullarla ortak faaliyetler Bağımsız faaliyetler Somut EEE faaliyetlerinin planlanması Ortak okullarla ortak faaliyetler Обучувачот го користи слајдот за да им посочи на учесниците дека од наставниците-реализатори се очекува да го направат деталното планирање на конкретните активности што ќе бидат посочени во Годишната програма на училиштето. При тоа се потенцира дека планирањето треба да ги опфати и заедничките активности со партнер училиштето и самостојните активности што ги спроведува самото училиште, независно од партнер училиштето.

Секој учесник добива по еден примерок од РЛ: Критериуми за успешно спроведување на заедничките активности. Обучувачот го отвора слајдот и кажува дека тоа што го гледаат на овој слајд се само делови од работниот лист кој треба да служи како инструмент за следење и само-евалуација на наставниците кои реализираат заеднички активности. На работниот лист се дадени критериумите, групирани во три подрачја: (1) подготовка, (2) реализација и (3) промоција на заедничката активност. Освен тоа, има и дел со скала за самопроцена и дел за коментари, кој треба да им помогне на реализаторите и членовите на СИТ-от да стекнат увид во тоа колку успешно е планирана, реализирана и промовирана предвидената заедничка активност. Се напоменува и дека овој инструмент всушност преставува сумирано резиме на критериумите кои парцијално се спомнуваа при презентирањето на различните видови заеднички активности. На крајот се најавува дека овој работен лист ќе се користи како потсетник при планирање на активноста во следната вежба.

Somut Ortak Faaliyete İlişkin Plan Yapısı “Karışık” dil guruplarıyla ortak faaliyetler Somut Ortak Faaliyete İlişkin Plan Yapısı Ortak faaliyetler ana başlığı Faaliyet amaçları Подготовка на наставниците за реализација на активноста Faaliyetin uygulanmasındaki somut adımlar Sırada hangi giriş faaliyeti var? Uygulama sırasında öğrenciler neler yapacak? Faaliyetin ürünü ne olacaktır? 5. Ortak faaliyetin tanıtımı Обучувачот најавува дека вежбата која ќе следи ќе бара секоја група да смисли и да испланира по една заедничка активност која треба да биде опишана според структурата дадена на слајдот, односно на РЛ: Планирање заедничка активност (секоја група добива примерок од работниот лист). Додека ги чита точките на слајдот, ги користи следните појаснувања: Се започнува со смислување на некоја активност на која и’ се дава наслов – не мора веднаш, туку може и на крајот Се определува целта заради која се спроведува активноста (целта мора да вклучува и потреба за обезбедување соработка меѓу учениците/наставниците од различни наставни јазици) Како ќе тече реализацијата на активноста (од што ќе се состои), при што е важно да се наведе кои активности за запознвање ќе се реализираат (кога се работи за заеднички активности со ученици) и до каков продукт ќе води Се планира и како ќе се промовира активноста: пред кого, на кој начин и сл.

“Karışık” dil guruplarıyla ortak faaliyetler Öğrencilerle kısavadeli dersdışı faaliyetler(geziler, misafirlikler, kulamalar, seyahatler...) Öğrencilerle uzunvadeli dersdışı faaliyetler (projeler-kollar, çokkültürlü çalıştaylar...) Sıralı eğitim kapsamında öğrencilerle birlikte yapılan faaliyetler (açıkhavada eğitim, ortak dersler, sıralı dersler kapsmındaki eğitimler...) Öğretmenler arasındaki profesyonel işbirliği Öğrenci organizasyonundaki ortak faaliyetler з Се отвораат и читаат (една по една) сите пет наведени активности на слајдот. На секоја група ѝ се доделува по еден број од 1-5 (со броење) со задача да смисли една конкретна заедничка активност што би можеле да ја спроведуваат или партнерските училишта заедно или повеќејазичните училишта самостојно (зависно од какво училиште доаѓаат), а која спаѓа во категоријата означена со бројот што ѝ е доделен. Активноста што ќе ја смислат треба да ја опишат на РЛ: Планирање заедничка активност, цело време имајќе ги предвид критериумите дадени во РЛ: Критериуми за успешно спроведување на заедничките активности. Групите имаат околу 30 минути да работат на задачата. За тоа време, обучувачот ги поттикнува да се придржуваат до критериумите за заеднички активности додека ја опишуваат активноста што ја смислиле). По завршување на задачата обучувачот бара од групите (повикувајќи ги согласно редниот број на активноста) да го презентираат планираното. По презентацијата, секоја група добива аплауз. Потоа, обучувачот дава повратна информација за соодветноста на понудената активност. НАПОМЕНА: Во услови кога има повеќе од 5 групи, на една иста категорија активности ќе работат две групи истовремено.

Okulda EEE faaliyetlerinin takip edilmesi Bu eğitime katılan SİT üyelerinden kendi okullarında da eğitimde yaygınlaştırma yapmaları beklendiği ifade edilir. Yaygınlaştırmanın amacı EEE faaliyetlerine katılan öğretmenlere destek ve onların okuldaki EEE faaliyetlerine katılımını sağlamaktır.

Okul Kapsamındaki EEE Faaliyetlerinin Takip Edilmesi Deliller Sayı* EEE faaliyetler planı, Yıllık Program’a dahil edilmiştir. Vizyon ve misyon da EEE’ye göre uyarlanmıştır. Talep edilen değişiklikleri içeren GP kısımlarında belirtilen özel bilgiler (GP kullanıma sunulmuştur) Öğretmenler, farklı dillerde eğitim gören “karşık” öğrenci guruplarıyla uzunvadeli dersdışı ortak faaliyetler yürütmektedirler Her faaliyete ilişkin özel rapor, faaliyet tanımlanması, öğrenci listesi (öğrenciler ve öğretmenler) ve uygulama fotoğrafları Çokkültürlü ikonografi mevcuttur (Koridorlarda görsel ve yazılı malzemeler mevcuttur) İkonografi fotoğrafları ve onları hazırlamış olan öğrenci ve/veya öğretmenler listesi Обучувачот појаснува дека на слајдот се дадени неколку исечоци од табелата што го претставува РЛ: Следење на МИО активностите во училиштето (по една активност од сите три групи). Исечоците треба да се искористат за да се објасни дека следењето се состои во обезбедување докази на начинот кој е наведен во работниот лист: кога се работи за активностите поврзани со планирањето за ГП, се бара училиштето да има подготвено информација за тоа каде точно во ГП се наведени визијата и мисијата и каде се вклучени планираните МИО активности. кога се работи спроведување на подолготрајните заеднички воннаставни активности, треба да се подготви посебен извештај за секоја реализирана таква активност, кој ќе содржи кус опис на активноста, фотографии од реализацијата и список на вклучените ученици и список на наставниците-реализатори. При тоа е важно списокот за наставниците да содржи податоци за нивниот пол и за јазикот на кој ја изведуваат наставата, а списокот на учениците, освен тие податоци (за пол и наставен јазик) и податоци за етничката припадност на секој ученик. кога се работи за застапеноста на мултикултурната иконографија, треба да се обезбедат фотографии и списоци на учениците и наставниците што учествувале во нејзината подготовка. За подготовката на списоците важат истите правила што беа претходно објаснети (и се наведени на крајот на слајдот). Öğrenci listelerinde cinsiyet ve katılımcıların etnik mensubiyeti eklenmelidir *Sayı kolonunda kategorilere göre uygulanan faaliyetlerin sayısı ve/veya okul kapsamında katılan öğretmenler, öğrenciler ve/veya veliler eklenir

Okul Kapsamındaki EEE Faaliyetlerinin Takip Edilmesi (2) Delil malzemeleri iki seviyede hazırlanır: 1. Okul Portfolyosu – Uygulanan EEE faaliyetlerinin raporlarını ve evraklarını içermektedir 2. Bireysel Portfolyo – Dağılım eğitimlerine katılmış olan öğretmenlerin en az %70’i eğitimde etniklerarası entegrasyon faaliyetlerine katıldıklarına dair deliller toplamaktadırlar. Kayıt işlemleri süreci – Raporlar, faaliyetin tamamlanmasının hemen ardından hazırlanmaktadırlar. *Sayı kolonunda, kategorilere göre uygulanan faaliyetler ve/veya okul kapsamında dahil edilen öğrenciler ve öğretmenler sayısı yazılmaktadır. Обучувачот укажува на тоа дека на слајдот е прикажана напомената дадена на крајот од РЛ: Следење на МИО активностите во училиштето. Потоа го чита и појаснува напишаното: Во училишното портфолио се собираат сите документи и извештаи кои докажуваат дека се реализирани конкретни активности од наведените категории. Ова портфолио им се дава на располагање на менторите одговорни за училиштето и им служи како основа за спроведување на надворешно мониторирање (за пишување на нивните извештаи до ПМИО) Индивидуалните портфолија ги подготвуваат самите наставници кои учествуваат во реализацоија на една или повеќе од МИО активностите. Тие ги содржат бараните извештаи и служат за: (1) подготовка на училишното портфолио и (2) сертификација на наставниците Се посочува и дека информациите за активностите се прибираат постапно – не се чека на крајот на полугодието/учебната година, туку се подготвуваат непосредно по завршувањето на секоја конкретна активност. Така например, кога се работи за спроведување на подолготрајните заеднички воннаставни активности, кај белешки се впишува бројот на такви активности реализирани во текот на полугодието и вкупниот број на наставници и на ученици вклучени во нивната реализација. На крајот, на учесниците, поделени во мали групи, им се даваат десетина минути за да ги разгледаат сите наведени активности и барани докази и да побараат објаснување доколку нешто не им е јасно

Sertifikasyon süreci neleri kapsar? Theksohet se anëtarët e STI-së do të marrin certifikata të veçanta për pjesëmarrjen e tyre në PINA dhe paralajmërohet se në slajdin vijues do të shpjegohet certifikimi, përkatësisht se çfarë duhet të përmbushin anëtarët e STI-së që të marrin certifikata, me të cilat do ta dëshmojnë angazhimin e tyre në projekt.

Sertifikasyon Süreci Neleri Kapsar Etniklerarası entegrasyona ilişkin becerilerin gelişimi ve uygulanan EEE faaliyetlerinin kaydı Etnikelrarası entegrasyon faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması (uygulanan faaliyetlerden en iyi örneklerin evraklanması) Özdeğerlendirme ve yansıma Kendi pratiğinin analizi ve ilerideki gelişime ilişkin özdeşleştirme Sertifikasyona ilişkin formel evalüasyon Profesyonel portfolyo aracılığıyla EEE faaliyetlerinin uygulanma çalışmalarının gösterilmesi Обучувачот го прочитува насловот на слајдот во вид на прашање: Што опфаќа процедурата за сертификација ? Потоа, една по една ги открива и прочитува главните точки од процесот на сертификација наведени на слајдот.

Etniklerarası Entegrasyon Portfolyosu Ne İçerir? Bireysel ve/veya ortak faaliyetlerin uygulanması hazırlığı Faaliyet uygulamaları kapsamındaki öğrenci ürünleri Faaliyet uygulamalarından elde edilen fotoğraflar ve/veya vidyo kayıtları Uygulanan faaliyetlerin yansıma/analiz notları Başarılı pratiklerin web sitelerdeki portallarda yayınlanması Etniklerarası entegrasyon faaliyetleri faydalarının kontrol edilmesi çalışmaları ve bu doğrultudaki araştırmalar Düzenlenen EEE faaliyetleri ve eğitimleri raporları (eğitmen rolünde) Öğretmen portfolyosunda tüm noktalar dahil edilebilir, müdür ve uzman ekip portfolyosuna 4. ve 7. noktalar dahil edilir Обучувачот го поставува прашањето на слајдот : Што вклучува портфолиото за меѓуетничка интеграција ? Потоа, еден по еден ги открива и прочитува на глас точките наведени на слајдот. На крајот посочува дека портфолиото за наставниците може да ги вклучи сите наведени точки, а портфолиото за директорите и стручните соработници ги вклучува точките од 4 до 7.

Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Faaliyetlerini Uygulayanlara İlişkin Sertifika Alımı Kriterleri Etniklerarası entegrasyon eğitimlerine katılım Uygulanan bağımsız faaliyetler portfolyosunda yer alan deliller (bir eğitim dilindeki öğrencilerle faaliyetlerin hazırlanması) ve ortak faaliyetler (içi veya üç dilde eğitim görülen okullar) Ortak faaliyetler, aşağıda yer alan üç alandan olacak şekilde EEEP kriterlerine göre uygulanmalıdırlar: (1) hazırlık, (2) uygulama ve (3) tanıtım Обучувачот го чита насловот на слајдот во вид на прашање: Под кои услови наставниците што реализираат определена активност од доменот на меѓуетничката интеграција можат да добијат сертификати за својот ангажман?. Потоа, еден по еден, ги открива критериумите наведени на слајдот, проследено со следното дообјаснување: За да може да спроведуваат активност за промена реализаторите мора да учествуваат во соодветни обуки. Реализаторите треба да подготвуваат портфолио со доказен материјал за реализација на самостојни и заеднички активности со учениците – портфолиото треба да ги содржи елементите наведени на слајдот (што обучувачот ги чита од слајдот). На крајот се открива последната реченица на слајдот и се чита на глас, со дообјаснување дека критериумите за заедничките активности се наведени во РЛ: Критериуми за успешно спроведување на заедничките активности. На учесниците им се напоменува дека попрецизен опис на критериумите и постапката за сертификација ќа им бидат дополнително доставени на училиштата.