FEN BİLİMLERİ-6 5.ÜNİTE SES VE ÖZELLİKLERİ 3.Sesin Sürati HALİM GÜNEŞ

KAZANIMLAR F.6.5.3.1. Sesin farklı ortamlardaki süratini karşılaştırır.

Sesin sürati, Ses enerjisi KAVRAMLAR ve TERİMLER Sesin sürati, Ses enerjisi

Sürat nedir? Bir cismin sürati nasıl hesaplanır? Sürat birimleri nelerdir? Sesin bir hızı var mıdır? Bunu nasıl anlarız?

Ses 25 derce sıcaklıkta bir saniyede 346 m yol alırken; ışık havada yaklaşık 300.000 km yol almaktadır.

Ses yaz aylarında mı yoksa kış aylarında mı havada daha hızlı hareket eder? Sesin sudaki hızı sıcaklığa bağlı olarak nasıl değişir? Ses hangi maddede en hızlı hareket eder? Bu madde Hangi hâl ve sıcaklıktadır? (Gelecek tabloya göre)

MADDE SICAKLIK (0C) SESİN HIZI (m/s) HAVA O 332 20 344 100 386 SU 1432 1463 2100 DEMİR 5000 5130 5300

Ses hızı ortamın sıcaklığına da bağlıdır. Ses yaz aylarında daha hızlı hareket eder. Çünkü hava daha sıcaktır. Suyun sıcaklığı artıkça ses hızı da artar. Nedeni, suyun sıcaklığına bağlı olarak su moleküllerinin titreşiminin değişmesidir.

Yüksek sıcaklıklarda su molekülleri daha hızlı hareket edeceğinden ses enerjisi sıcak suda soğuk sudan daha hızlı iletilir. Genellikle katılar, sıvı ve gazlardan daha yoğundur. Katılar, sesi sıvı ve gazlara göre daha hızlı iletir.

Katı ortamlarda maddeyi oluşturan tanecikler birbirine daha yakın olduğu için enerji aktarımı daha hızlı olmakta dolayısıyla sesin katı maddelerdeki hızı artmaktadır.

Ses farklı maddelerde farklı hızlarla yayılır Ses farklı maddelerde farklı hızlarla yayılır. Bu durum ortamın sıcaklığına , yoğunluğuna ve esnekliğine bağlıdır. Maddeler farklı esneklik özelliklerine sahiptir ve ses esnek maddelerde daha hızlı hareket eder.

SES BİR ENERJİ TÜRÜ MÜDÜR?

Maddeler taneciklerden (atom veya molekül) meydana gelmiştir Maddeler taneciklerden (atom veya molekül) meydana gelmiştir. Bu tanecikler sürekli olarak birbirleriyle çarpışmaktadır. Titreşim sonucu ses enerjisi bir tanecikten diğerine geçer.

Hoparlörün yakınındaki cisimlerin titreşmesi, şiddetli patlamada camların kırılması, uçaklar geçerken camların titreşmesi vb. nedenler sesin bir enerji olduğunu gösterir. Ses kaynağından çıkan ses, kaynaktan uzaklaştıkça azalır ve duyulmaz olur. Bunun nedeni, ses enerjisinin başka enerjilere dönüşmesidir.

KONUMUZ BİTMİŞTİR. KONUYU EVDE TEKRAR ETMEYİ VE KONUNUN ÖZETİNİ ÇIKARMAYI UNUTMAYIN. BİR SONRAKİ KONUYA HAZIRLANARAK GELİN.