A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü Temel elektronik  13. hafta 

İÇİNDEKİLER FET'Lİ YÜKSELTEÇLER 

FET'Lİ YÜKSELTEÇLER JFET'Lİ YÜKSELTEÇLER Alçak Frekans - Büyük Sinyal İçin JFET Devre Modeli      JFET'in en önemli uygulama alanlarından biri yükselteç (amplifikatör) devreleridir. Diğer taraftan son yıllarda sayısal devrelerde de çok sık kullanılmaya başlanılmıştır. JFET'li amplifikatörlerin analizi ve tasarımı eşdeğer devreler yardımı ile yapılır. Devre analizinde kullanılan iki tip eşdeğer devre modeli vardır. Bunlar; Lineer veya küçük sinyal eşdeğer devresi, büyük sinyal veya lineer olmayan devrelerdir. Elemanın maksimum çalışma frekanslarının altında çalışması alçak frekans devre modeline uygundur.

FET'Lİ YÜKSELTEÇLER  Alçak frekans devre modelleri genellikle frekansa bağlı olmayan devre elemanlarından oluşur. Yüksek frekanslarda ise elemanın frekansla ilgili etkilerini gösterebilmek için, devreye kapasitans ve endüktanslar eklenebilir. Bu tip devre modellerine de yüksek frekans eşdeğer devre modeli denir. Alçak frekans-büyük sinyal için tasarlanılan devre modeline eşdeğer devre ismi de verilmektedir. JFET karakteristikleri, bipolar transistör karakteristiklerine biraz benzerlik göstermesine karşın, bu karakteristikler arasında üç önemli fark vardır. Birinci fark, JFET'in kontrol parametresi akımdan ziyade gerilim esasına bağlı oluşudur.

FET'Lİ YÜKSELTEÇLER  İkinci fark, JFET'te giriş gerilimi sıfır iken çıkış akımının akmasıdır. Üçüncü fark ise; JFET karakteristik eğimlerinin belli bir eğime sahip olduklarıdır. Normal çalışma şartları altında JFET'te geytden sörs'e doğru sinyal akımı hiç akmaz. Bu nedenle, geyt-sörs direnci kullanılan elemana bağlı olarak mega ohm'lar  mertebesindedir. VGS'nin ID akımı üzerindeki etkisi ise trandüktans eşitliği;​

FET'Lİ YÜKSELTEÇLER  ile gösterilmişti. VGS gerilimindeki değişimler nedeni ile ID'de meydana gelen değişimler, dreyn-sörs devresinde gerilime Bağımlı akım kaynağı sembolü (gm.VGS) ile aşağıda verilen şekilde eşdeğer devrede gösterilmiştir. Devrede VDS gerilimi artarken ID akımı da belli bir eğimle yükselir. VDS gerilimi ile ID akımı arasındaki bu etkileşim eşdeğer devrede dreyn-sörs arasına konulan rd iç direnci ile gösterilebilir. rd’ nin değeri JFET ve MOSFET için 10KΩ ile 100KΩ arasındadır. Eşdeğer devrenin çıkışında görülen r direnci, dreyn uç (terminal) direncidir.

FET'Lİ YÜKSELTEÇLER Alçak Frekans - Küçük Sinyal için JFET Devre Modeli Alçak frekans-küçük sinyal için tasarlanmış, tek besleme kaynağına sahip bir JFET'li yükselteç ve eşdeğer devresi aşağıdaki şekilde verilmiştir. Küçük sinyal modelini kullanabilmek için, gm ve rds değerlerinin verilmesi veya bu değerlerin karakteristik eğrilerden bulunması gerekir. Eğriler kullanılırsa, bu değerler sükunetteki çalışma noktasına yakın ID, VDS, VGS miktarına göre tespit edilir. Daha sonra trandüktans; Ve dreyn -sörs arası(dreyn iç ve çıkış) direnci                                                             Eşitliklerinden bulunur.          

FET'Lİ YÜKSELTEÇLER  Küçük sinyal eşdeğer devresi dc seviyeleri içine almaz . Bu nedenle VGG, VDD gibi bütün DC kaynaklar kısa devre edilir. JFET'lerde dc ve ac hesapların birbirine olan etkisini göre bilmek için aşağıdaki şekilde görülen yükselteç ile karakteristiklerinin nasıl kullanıldığını inceleyelim .

KAYNAKÇA http://na5b.turkkonferans.org/TB2AJ/temel%20elektronik/9- alan%20etkili%20transist%C3%B6rl%C3%BC%20y%C3%BCkseltecler .pdf