BODRUM YAT İMALATI KÜMESİ SEKTÖR TANITIMI Erdem AĞAN
Bodrum Yat İmalatı Tarihçesi
Uluburun Batığı – M.Ö. 13.yy, teknikteki benzeşim Pers Kralı Mausolous’tan bu yana önemli bir gemi yapım ve onarım merkezi Mısır kralı Kral Ptolemy M.Ö. 3. Y.Y.’da savaş gemilerini yaptırdığı yer Bodrum sahilleri olarak bilinmektedir Bodrum tersaneleri Karya ve Likyalılara, daha sonraları Roma ve Osmanlılara gemi ve tekne üretmiştir. Bodrum Limanı’nın kuzey batısında bulunan Osmanlı tersanesi 1800’lü yıllara kadar donanma için hizmet vermiştir.
yakın tarih 1960’lı yıllara kadar süngerci, balıkçı ve yük taşıma tekneleri yapılırken turizmin gelişmesiyle birlikte ihracata yönelik özel ve ticari yatların yanı sıra günümüzdeki deniz turizminin bel kemiğini oluşturan mavi yolculuk teknelerinin yapımında da dünyada adını duyurur hale gelmiştir.
mevcut durum İmalatçı İşletmeler Yer Üretim Çekek Yeri Üretim ve Çekek Yeri Toplam İçmeler 30 2 6 38 Tavşanburnu 9 1 10 Gümbet Ortakent Yalıkavak 3 4 Yalıçiftlik Turgut Reis Total 41 11 56
mevcut durum Bugün, Bodrum Yarımadası’nda 15’i çekek ve yat yapım yeri olmak üzere toplam 56 tane yat yapım yeri bulunmaktadır. 12 ay boyunca yaklaşık 900 kişiye devamlı istihdam sağlayan bu sektör Bodrum’un en önemli gelir getiren sektörüdür. Yan sanayisini bu kadar direkt olarak besleyen başka bir sektör bulunmamaktadır.
mevcut durum Üretilen malın %20si kadarı firmanın kendi bünyesinde üretildiği düşünülürse en az 3600 kişiye de yan sanayi sektöründe istihdam sağlamaktadır. Dünyada el işçiliğinin bittiği ve değerinin yeni anlaşıldığı göz önünde bulunulursa, özellikle geleneksel ahşap yat imalatında ‘tek dişi kalmış canavar’ Bodrum’daki yat imalatçılarıdır.
mevcut durum İmalatta çalışan kişiler çoğunlukta çıraklıktan gelme ve çekirdekten yetişmiş kişilerdir. Sektör dünya pazarında 4. sıraya yükselmiş ve Türk ekonomisine ciddi kaynak sağlar durumdadır. Toplam İmalat Adedi 200664 200771
Akdeniz çanağı Akdeniz Çanağı’nda mevcut 850,000 civarı yat bulunmaktadır. Türkiye’nin yat kapasitesi karada ve denizde yaklaşık 18,000 yat %2,2 olması gereken %6–7 50-60bin yat Bakım-Onarım Kapasitesi yetersiz Dünyada tüm bakım onarım tesisleri kapanmışken biz hala arzın çok düşük yüzdesine cevap verebiliyoruz
sorunlar Ruhsat Sorunu Çarpık ve Düzensiz Yapılaşma Planlama Eksikliği Kısıtlamalar Zamansal Bürokratik ve prosedürel Parsel ve yoldan çekme mesafeleri Arsa kullanım oranı Çarpık ve Düzensiz Yapılaşma Bölgeye uyumsuz makro yapıda kanunların gelmesi
sonuçları Kent yapısı merkezden dışa doğru geliştiğinden dolayı yat imalat ve çekek yeri bölgesine baskı yaratmaktadır Bu baskı, yıllardır planlaması yapılmamış bölgelerin master plan adı altında gelen yeni yönetmeliklerle büyümesini engellemenin ötesine geçip 10 Mart 2010 tarihine kadar yat imalat ve çekek yerlerinin ruhsat almasını zorunlu kılmış aksi takdirde işletmelere kilit vurmaları gerektiği tebliğ edilmiştir Ruhsat almakta karşımıza çıkan sorunlar: Bölgede 30 yıl önce yapılmış ve hemen hemen hiçbirinin yapı kullanma izni olmayan binalar ve/veya yakın sebeplerden dolayı iskan alamayan taşınmazlar ruhsat almayı imkansızlaştırmaktadır.
sebepleri Türkiye’nin ana sorunu planlama eksikliği Özel sektör piyasa talebine en çabuk reaksiyonu vermek zorundadır Kamu sektörü bütünleyici olarak özel sektörü takip eder Bu nedenle uygulamada teori ve pratik arasında doğal olarak çelişkili durumlar ortaya çıkmaktadır Ülke bazında yapılan makro planlamalar şu anda olduğu gibi mikro yapılara uymamaktadır Son 10 yıldaki sektörel değişim mega yatlara olan talebi patlatması nedeniyle mevcut piyasa koşullarına uyum sağlamak adına özel sektör kural dışı hareket etmek zorunda kalmıştır
sektörel beklentiler Sektöre yönelik imar planı tadilatı Hangar yüksekliklerinin yeniden belirlenmesi Parseller ve tesisler arası çekme mesafelerinin fiziksel ihtiyaçlara uygun hala getirilmesi Yeni yolların açılıp tersane bölgesine giriş çıkışın kapatılması (güvenlik açısından) Bölgenin alt yapı sorunlarının da bu çerçevede çözülmesi (telefon & elektrik hattı, arıtma, endüstriyel atık, vs) Gerekli zaman sektörün kontrolü dışındadır. Bu yüzden zaman baskısının gerekli merciler tarafından yeniden değerlendirilmesi
çözüm bulunmazsa Çekirdekten yetişmiş bunca usta, kalfa, çırak işsiz kalacak. Sektör asla kalifiye eleman yetiştiremeyecek Bu nedenle de sektör İngiltere’de ve Almanya’da olduğu gibi büyük bir hızla bitecek. Telafisi olmayacak maddi ve manevi kayıp
çarpıcı örnekler xxxxxxx Hotel 2007 yaz sezonu €12/gün herşey dahil İstihdam 4 ay 500 kişi Döviz getirisi çok düşük Yan sanayi desteği çok düşük ??? 1 turistin kente haftalık arıtma maliyeti $23 Elektrik, su, çöp atığı, alt ve üst yapı eskimesi bu ücrete dahil değildir!!!
Viareggio , İTALYA çarpıcı örnekler http://www.superyachttimes.com/editorial/10/article/id/2969
biz nereden geldiğimizi unutmadık!
sizlerde neler yaptığımızı görmemezlikten gelmeyiniz…
çünkü biz emekçiyiz…
çünkü biz üreticiyiz…
ve çünkü biz de bu ülkenin geleceğiyiz…
sormak istedikleriniz?