TEFE MEKANİZMASI HAZIRLAYAN : FULYA DEMİRKOL 14251011 KONTROL EDEN : Doç. Dr. YILDIRAY TURHAN

TEFE MEKANİZMASININ TANIMI ve GÖREVİ Tefe; mekiğin veya atkı atma düzeninin üzerinde hareket ettiği, tarağı taşıyan dokuma makinesi elemanıdır. Üzerindeki tarak yardımıyla atılan atkıyı kumaşa sıkıştırır. Atkı taşıyıcının bir yuvadan diğer yuvaya gitmesini sağlamak için yataklık yapar. Sağında ve solunda yuvalar vardır. Bu yuvalar, mekiğin tefe üzerinde en son ulaşacağı yerdir. Tarak ise; dokuma tezgahının tefe denilen ve ileri-geri hareket edebilen parçasına takılı bulunan, çözgü ipliklerini düzenli aralıklarla tutmaya, ayrıca dokuma sırasında atkı ipliklerini sıkıştırmaya yarayan, çoğunlukla ince demir çubukların eşit aralıklarla birbirine paralel olarak yerleştirilmesiyle oluşturulmuş parçadır. Çözgü iplikleri bu ince çubukların arasındaki boşluktan geçirilir. Tarakların numaralandırılması 10 cm’deki diş boşluğu ile belirlenir. Örneğin; 10 cm.de 70 diş boşluğu varsa ; 70’li veya 70 numaralı tarak olarak isimlendirilir. İpekli dokumalarda kullanılan tarak numaralandırılması 1 cm’deki diş boşluğuna göre yapılır.

Tefe üzerine oturtulan taraktan ve bağlı olduğu tefe ayaklarından oluşmaktadır. Tefeyi taşıyıcı görev yapan tefe ayakları, aynı zamanda ana hareketin geldiği kollara bağlıdır. Hareketini buradan alarak her atkı atımında veya her ağızlık değişiminde tarak yardımı ile tefe vuruşu olarak adlandırılan atkıyı kumaşa yerleştirme hareketini gerçekleştirir. Tarak, dokuma tezgâhının tefenin ileri geri hareket edebilen parçasına takılı bulunan, çözgü ipliklerini düzenli aralıklarla tutmaya, ayrıca dokuma sırasında atkı ipliklerini sıkıştırmaya yarayan, çoğunlukla ince demir çubukların eşit aralıklarla birbirine paralel olarak yerleştirilmesiyle oluşturulmuş parçadır. 

- Atkı ipliğinin kumaşa dahil edilmesi tefeleme olayı ile gerçekleşir, - Tefe dokuma tarağını taşır ve atkı elemanına yön verir, - Tefe, gücü çerçeveleri ile kumaş hattı arasında salınım hareketi yaparak, atkıyı tarak aracılığı ile sıkıştırır, - Tefe tabanı tüm tezgah genişliğince uzanır ve arkasında tarağın alt kısmının geçtiği bir yarık vardır. 

Yeni atılmış olduğu için kumaştan ayrı bulunan atkı ipliğini iterek, kumaşa dahil etmek için dişlerinden çözgü iplikleri geçirilen tarak ile tefeleme veya tefe vurma işlemi gerçekleştirilir. Yeni atkı ipliğinin kumaşa dahil edildiği yere ‘kumaş çizgisi’ veya ‘’kumaş sınırı’’denilmektedir. Dokuma makinelerinde tefe üzerine takılı olan tarak çözgü istikametinde salınım hareketi yaparak çalışır. Tefe arka ölü konumdayken atkı atma işlemi yapılır. Ön ölü noktaya geldiğinde kumaşı sıkıştırır.

Bir dokuma işleminde 3 temel ve 2 yardımcı safha olduğu göze çarpar Bir dokuma işleminde 3 temel ve 2 yardımcı safha olduğu göze çarpar. Aynı zamanda dokumanın da üç temel prensibi olarak bilinen bu mekanizmalar, Ağızlık açma mekanizması,  Atkı atma mekanizması ve  Tefe vurma mekanizması olarak sıralanabilir. ayrıca dokumada yardımcı mekanizmalar ise,   Çözgü salma mekanizması,  Kumaş çekme ve sarma mekanizması,  şeklinde özetlenebilir. Bunların dışında temel dokuma işlemlerine dikkat edildiğinde, bir dokuma kumaşın oluşturulması için üç temel elemanın gerekli olduğu görülebilir.  Ağızlığı oluşturan gücüler,  Ağızlıktan atkı ipliğini geçiren bir atkı taşıma elemanı,  Atılan atkıyı kumaşa tefeleyen tarak. 

DOKUMA HAZIRLIK DAİRESİ Dokuma Hazırlık İşleminin Tanımı  Dokuma işleminin gerçeklemesi için yapılması zorunlu olan ve aynı zamanda dokuma işleminin verimli, kaliteli ve hızlı yapılabilmesini sağlayan ön hazırlık işlemlerine dokuma hazırlık işlemleri denir. Dokuma hazırlık işlemleri şunlardır; a) Bobin hazırlama işlemleri b) Büküm ve katlama işlemleri c) Atkı hazırlama işlemleri d) Çözgü sarma işlemleri e) Haşıl işlemleri Bu işlemlere ayrıca üretim şekline göre, bobin boyama, çözgü ipliklerinin basılması, indigo haşıl için halat yapma ve açma gibi işlemler eklenebilir.