11. SINIF: ELEKTRİK ve MANYETİZMA ÜNİTESİ Manyetizma ve Elektromanyetik İndükleme: Yüklü Parçacıkların Manyetik Alan İçerisindeki Hareketleri Prof. Dr. Ali ERYILMAZ

Ne Öğreneceğiz: KAZANIMLAR 11.2.4. Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme  11.2.4.5. Yüklü parçacıkların manyetik alan içindeki hareketini analiz eder. a) Öğrencilerin, sağ el kuralını kullanarak yüklü parçacıklara etki eden manyetik kuvvetin yönünü bulmaları ve bu kuvvetin etkisiyle yükün manyetik alandaki yörüngesini çizmeleri sağlanır. b) Yüklü parçacıkların manyetik alan içindeki hareketi ile ilgili matematiksel modeller verilmez. Matematiksel hesaplamalara girilmez. c) Öğrencilerin, manyetik kuvvetin teknolojide kullanım alanlarıyla ilgili araştırma yapmaları ve paylaşması sağlanır. Kazanımların önemini vurgulayalım. Niye paylaşmaya değer görüyoruz.

Bugün Neler Öğreneceğiz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü İzlence

𝐹=𝐵.𝑖.𝑙 𝐹=𝐵.𝑖.𝑙. sin 𝜏=𝐵.𝑖.𝐴 Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü 𝐹=𝐵.𝑖.𝑙 𝐹=𝐵.𝑖.𝑙. sin 𝜏=𝐵.𝑖.𝐴

Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü

Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgarları: Biz Nasıl Korunuyoruz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Kozmik Radyasyon (1. dakikadan 3.43üncü dakikaya kadar) https://www.youtube.com/watch?v=qyWntl87HoQ

Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgarları Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgarları: Biz Nasıl Korunuyoruz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Kozmik Radyasyon (1. dakikadan 3.43üncü dakikaya kadar) https://www.youtube.com/watch?v=qyWntl87HoQ

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Manyetik alana paralel giren (0 veya 180 derecelik açılarla) elektrik yüklü parçacıkların sapmadığı Diğer açılarla girenlerin saptığı En fazla sapmanın 90 derece açıda gözlendiği Pozitif yüklü parçacıklar bir tarafa saparken negatif yüklülerin diğer tarafa saptığı Gözlemlenmiştir. Qk ve qL ye ne olur

𝐹=𝐵.𝑞.𝑣.sinƟ 𝑣= 𝑙 𝑡 𝑖= 𝑞 𝑡 𝐹=𝐵.𝑖.𝑙.sinƟ Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü 𝑣= 𝑙 𝑡 𝐹=𝐵.𝑖.𝑙.sinƟ 𝑖= 𝑞 𝑡 𝐹=𝐵.𝑞.𝑣.sinƟ

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Manyetik Alana dik girerse;

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Manyetik Alana dik girerse; 𝐹=𝑚 𝑣 2 𝑟 𝐹=𝑚𝑎 Öğretim Programında yok. Bu konu ile ilgili bundan önceki yıllarda çıkmış soruları çözebilsinler diye fazladan eklenmiştir. Zaten çembersel hareket (Bu konu) 12. sınıfta görülecektir. Yani üniversite giriş sınavlarında formül uygulamaları çıkabilir.

Manyetik Alana Hangi Hızla Girmiş? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Manyetik alana dik veya paralel girmezse yani bunların dışında bir açı ile girerse; Manyetik Alana Hangi Hızla Girmiş?

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıklara Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Çözümü tahtada yapılacaktır.

Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıklara Etki Eden Kuvvet Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Çözümü tahtada yapılacaktır.

Dünyanın Manyetik Alanı ve Van Allen Radyasyon Kuşakları Kozmik Işınlar, Dünyanın Manyetik Alanı ve Van Allen Radyasyon Kuşakları Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü 3.43ten 5.5inci dakikaya kadar

Dünyanın Manyetik Alanı ve Van Allen Radyasyon Kuşakları Kozmik Işınlar, Dünyanın Manyetik Alanı ve Van Allen Radyasyon Kuşakları Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü

Dünyanın Manyetik Alanı ve Van Allen Radyasyon Kuşakları Kozmik Işınlar, Dünyanın Manyetik Alanı ve Van Allen Radyasyon Kuşakları Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Van Hallen Radyasyon Kuşakları Birincisi yaklaşık Dünya yüzeyinden 3200 km iken ikincisi yaklaşık 16000 km uzaklıktadır. Yüklü parçacıkların çoğu (proton ve elektron) ikinci kuşakta hapsolurlar. Dünyanın manyetik kutuplarında en fazla kozmik ışınlara rastlanılır. Çünkü burada ışınlar manyetik alan çizgisi boyunca hareket ederler. Dolayısıyla manyetik kuvvet etki etmez. Kuzey-Güney Kutup Işıkları (Aurora borealis ve aurora australis) https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c7/Rattling_Earth%27s_Force_Field.ogv 37 saniyelik Video

Manyetik Kuvvetin Teknolojide Kullanım Alanları Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü MRI Okul Zilleri Elektrik Santralleri – Elektrik Motorları MAGLEV trenleri Hoparlör veya Mikrofon Elektromanyetik Kaldırma Vinçleri Dairesel Parçacık Hızlandırıcı - CERN 4. MagLev trenleri 580 km/h yapabiliyorlar. Çin, Şangay’da çalışıyor. 7. CERN: https://home.cern/science/accelerators

𝐹=𝐵.𝑞.𝑣.sinƟ Günün Özeti Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü 𝐹=𝐵.𝑞.𝑣.sinƟ

Soru Çözümü LYS2016 Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü LYS2016

Soru Çözümü LYS2011 Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü LYS2011

Soru Çözümü LYS2010 Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü LYS2010

Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü

Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Kozmik Işınlar ve Güneş Rüzgârlarından Nasıl Korunuyoruz? Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacığa Etki Eden Kuvvet Manyetik Alanda Hareket Eden Yüklü Parçacıkların Yörüngelerini Çizelim Günün Özeti Soru Çözümü Alfa taneciği helyum elementinin çekirdeği olup pozitif yüklü iki protondan (p) ve iki nötrondan (n) meydana gelmiştir.

Bugün Neler Öğrendik? 11.2.4. Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme 11.2.4.5. Yüklü parçacıkların manyetik alan içindeki hareketini analiz eder. a) Öğrencilerin, sağ el kuralını kullanarak yüklü parçacıklara etki eden manyetik kuvvetin yönünü bulmaları ve bu kuvvetin etkisiyle yükün manyetik alandaki yörüngesini çizmeleri sağlanır. b) Yüklü parçacıkların manyetik alan içindeki hareketi ile ilgili matematiksel modeller verilmez. Matematiksel hesaplamalara girilmez. c) Öğrencilerin, manyetik kuvvetin teknolojide kullanım alanlarıyla ilgili araştırma yapmaları ve paylaşması sağlanır. Kazanımların önemini vurgulayalım. Niye paylaşmaya değer görüyoruz.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA NE ÖĞRENECEĞİZ? 11.2.4. Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme  11.2.4.6. Manyetik akı kavramını açıklar. Manyetik akının matematiksel modeli verilir. 11.2.4.7. İndüksiyon akımını oluşturan sebeplere ilişkin çıkarım yapar. Çıkarımların deney veya simülasyonlardan yararlanılarak yapılması ve indüksiyon akımının matematiksel modelinin çıkarılması sağlanır. 11.2.4.8. Manyetik akı ve indüksiyon akımı ile ilgili hesaplamalar yapar.

Önümüzdeki Hafta Görüşürüz Düzenli Çalışalım ve 