MİKRODALGALAR Hudayguli TAGANOV Hudayguli TAGANOV
MİKRODALGA NEDİR? Mikrodalgalar evimize kadar girmiş durumda.Onları göremiyoruz ama onlar sayesinde radyo dinleyebiliyoruz,televizyon izleyebiliyoruz,cep telefonu ile konuşabiliyoruz ve yemek pişirebiliyoruz.Mikrodalgalar ışık hızında hareket eden,çok kısa dalga boyuna sahip elektromagnetik bir enerjidir.
Mikrodalga frekansları genel olarak MHz frekans aralığını kapsar. Mikrodalgalar elektromanyetik dalga olarak yayılırlar, radarlarda, mikrodalga fırınlarında, cep telefonlarında, kablosuz Internet erişiminde, Bluetooth kulaklıklarda, mağaza güvenlik sistemlerinde, mikrodalga frekansları kullanılır. "Mikrodalga" sözü elektromanyetik dalganın dalga boyunun 1 metreden kısa olduğu frekansları tanımlar. Dalga boyunun 1 cm'den kısa olduğu frekanslara ( GHz aralığı) "milimetrik" dalga ismi de verilir. Dalga boyunun 1 mm'den kısa olduğu frekanslara ( GHz) "submilimetrik" dalga ismi verilir. Mikrodalga frekansları genel olarak MHz frekans aralığını kapsar. Mikrodalgalar elektromanyetik dalga olarak yayılırlar, radarlarda, mikrodalga fırınlarında, cep telefonlarında, kablosuz Internet erişiminde, Bluetooth kulaklıklarda, mağaza güvenlik sistemlerinde, mikrodalga frekansları kullanılır. "Mikrodalga" sözü elektromanyetik dalganın dalga boyunun 1 metreden kısa olduğu frekansları tanımlar. Dalga boyunun 1 cm'den kısa olduğu frekanslara ( GHz aralığı) "milimetrik" dalga ismi de verilir. Dalga boyunun 1 mm'den kısa olduğu frekanslara ( GHz) "submilimetrik" dalga ismi verilir.
Sizlere elektromagnetik enerjiyi bir örnekle açıklamaya çalışalım: Bir gölete taş atarsanız,gölün üstünde ufak dalgalar oluşur.Bu dalgalar genişleyerek gölün yüzeyine dağılır. Bir gölete taş atarsanız,gölün üstünde ufak dalgalar oluşur.Bu dalgalar genişleyerek gölün yüzeyine dağılır. Dalgaların yukarı ve aşağı olan titreşimi yayılma doğrultusuna dik durumdadır.Bunlara enine dalgalar denir.İşte mikrodalgalarda bir çeşit enine dalgalardır. Dalgaların yukarı ve aşağı olan titreşimi yayılma doğrultusuna dik durumdadır.Bunlara enine dalgalar denir.İşte mikrodalgalarda bir çeşit enine dalgalardır. Gölete atılan taşın oluşturduğu etki su ortamında dalgacıklar vasıtasıyla taşınır.Yani bu tür dalgalar yayılmak için hava veya su gibi ortamları kullanır. Gölete atılan taşın oluşturduğu etki su ortamında dalgacıklar vasıtasıyla taşınır.Yani bu tür dalgalar yayılmak için hava veya su gibi ortamları kullanır.
Yukarıdaki frekans spektrumuna bakarsanız,mikrodalga fırınlarda kullanılan mikrodalgaların frekansı TV dalgalarının üstünde ve radar dalgaları ile aynı frekans bölgesinde yer almaktadır.Aynı zamanda mikrodalgalar iyonize olmayan ışınlar bölgesinde yer almaktadır.İyonize olmayan ışınlar maddenin moleküler yapısına ve canlı hücrelerin yapısına bir zarar vermezler.İyonize olan ışınlar ise yüksek frekanslıdır ve maddelerin,hücrelerin yapısında kalıcı hasarlara yol açabiliriler. Yukarıdaki frekans spektrumuna bakarsanız,mikrodalga fırınlarda kullanılan mikrodalgaların frekansı TV dalgalarının üstünde ve radar dalgaları ile aynı frekans bölgesinde yer almaktadır.Aynı zamanda mikrodalgalar iyonize olmayan ışınlar bölgesinde yer almaktadır.İyonize olmayan ışınlar maddenin moleküler yapısına ve canlı hücrelerin yapısına bir zarar vermezler.İyonize olan ışınlar ise yüksek frekanslıdır ve maddelerin,hücrelerin yapısında kalıcı hasarlara yol açabiliriler.
Mikrodalga fırınlar evlerimizde:
Mikrodalga Fırın Nasıl Çalışır?
MiKRODALGANIN YARARLARI Endüstriyel uygulamalarda mikrodalga frekanslarında çalışan sistemlerin kullanımının faydalarını aşağıdaki gibi sağlayabiliriz. Endüstriyel uygulamalarda mikrodalga frekanslarında çalışan sistemlerin kullanımının faydalarını aşağıdaki gibi sağlayabiliriz. Sterilizasyon ve ürün maliyetini düşürme Mikrodalga sistemleri, konvansiyonel kurutma sistemlerine g re daha az yer kaplarlar. Daha küçük yer kullanımı ardışık olarak yapılmak istenen kurutma işlemlerinde otomasyona geçilmesini zorunlu hale getirir. Bu da işgücü maliyeti azaltır. Özellikle gıda maddelerini mikrodalga ile kurutma işlemlerinde ürün steril hale geleceğinden, çok daha az maliyetle standartlara uygun steril ürün elde etme imkanı doğmaktadır. Sterilizasyon ve ürün maliyetini düşürme Mikrodalga sistemleri, konvansiyonel kurutma sistemlerine g re daha az yer kaplarlar. Daha küçük yer kullanımı ardışık olarak yapılmak istenen kurutma işlemlerinde otomasyona geçilmesini zorunlu hale getirir. Bu da işgücü maliyeti azaltır. Özellikle gıda maddelerini mikrodalga ile kurutma işlemlerinde ürün steril hale geleceğinden, çok daha az maliyetle standartlara uygun steril ürün elde etme imkanı doğmaktadır. Daha az enerji sarfiyatı Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde, konvansiyonel metotlardan değişik olarak, ürünün bulunduğu sistemin ısıtılmasına gerek kalmadan verilen enerji sadece ürünün ısıtılmasına sarf edildiğinden büyük bir enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde, verilen enerji başlıca ürünün içerdiği nem tarafından yutulmaktadır. Ürün dorudan bir enerji yutmamaktadır. Ürünün içerdiği su ısındığı için ürün de ısınmaktadır.Bu sebeple mikrodalga ile ısıtma konvansiyonel ısıtma metotlarına göre çok daha düşük güç seviyelerinde kalmaktadır. Bu oran % 50’ler mertebesindedir. Daha az enerji sarfiyatı Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde, konvansiyonel metotlardan değişik olarak, ürünün bulunduğu sistemin ısıtılmasına gerek kalmadan verilen enerji sadece ürünün ısıtılmasına sarf edildiğinden büyük bir enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde, verilen enerji başlıca ürünün içerdiği nem tarafından yutulmaktadır. Ürün dorudan bir enerji yutmamaktadır. Ürünün içerdiği su ısındığı için ürün de ısınmaktadır.Bu sebeple mikrodalga ile ısıtma konvansiyonel ısıtma metotlarına göre çok daha düşük güç seviyelerinde kalmaktadır. Bu oran % 50’ler mertebesindedir.
· Isıtma kolaylığı Sadece gıdaları ısıtarak paketli gıdaları ısıtabilme olanağı sağlanabilmektedir. · Isıtma kolaylığı Sadece gıdaları ısıtarak paketli gıdaları ısıtabilme olanağı sağlanabilmektedir. · Daha az yer kaplama Mikrodalga sistemlerinin az yer kaplaması yerden tasarruf sağlamaktadır. · Daha az yer kaplama Mikrodalga sistemlerinin az yer kaplaması yerden tasarruf sağlamaktadır. · Homojen ısıtma Belli bir kalınlığa kadar homojen bir ısı dağılımı sağlanabilmektedir. · Homojen ısıtma Belli bir kalınlığa kadar homojen bir ısı dağılımı sağlanabilmektedir. · Esnek iletme hattı değişik hacimli maddelerin ısıtılmasında, işlem süresini kolayca değiştirebilme olanağı sağlayan esnek ileme hatları kurabilme kolaylığı sağlanabilmektedir. · Esnek iletme hattı değişik hacimli maddelerin ısıtılmasında, işlem süresini kolayca değiştirebilme olanağı sağlayan esnek ileme hatları kurabilme kolaylığı sağlanabilmektedir.
Mikrodalga kullanılan baz istasyonları:
Mikrodalga Hareket Dedektörleri: Mikrodalga hareket dedektörleri enerji yayarlar ve oluşan hareketten kaynaklanan frekans kaymasını ararlar. İnsan kulağının duyabileceği sesin biraz üzerindeki frekans yerine yüksek radyo frekanslarında çalışırlar. Mikrodalga hareket dedektörleri enerji yayarlar ve oluşan hareketten kaynaklanan frekans kaymasını ararlar. İnsan kulağının duyabileceği sesin biraz üzerindeki frekans yerine yüksek radyo frekanslarında çalışırlar. İlk dedektörler 915 MHz’de çalışmaktaydı. Bunlar bütün yönlere çalışabildiğinden anten etrafında 360° lik dedeksiyon paternine sahiptiler yani bir mikrodalga yerine bazen radar olarak da kabul ediliyorlardı. İlk dedektörler 915 MHz’de çalışmaktaydı. Bunlar bütün yönlere çalışabildiğinden anten etrafında 360° lik dedeksiyon paternine sahiptiler yani bir mikrodalga yerine bazen radar olarak da kabul ediliyorlardı.
Mikrodalgalar ile Uzunluk Ölçümü: Uzunluk ölçümünde taşıyıcı dalga olarak mikrodalgayı ve ışığı kullanan aletler geliştirilmiştir.Mikrodalga ile çalışan aletler uzun mesafelerde S>20 km için kullanılmaktadır. Mikrodalgalar ışığa göre meteorolojik koşullardan daha çok etkilendiklerinden mikrodalga ile çalışan aletlerle ulaşılabilen uzunluk ölçme doğruluğu ışık dalgaları ile çalışan aletlere göre daha düşüktür. Uygulamada taşıyıcı dalga olarak ışığın kullanıldığı elektro-optik uzunluk ölçerler daha yaygındır. Uzunluk ölçümünde taşıyıcı dalga olarak mikrodalgayı ve ışığı kullanan aletler geliştirilmiştir.Mikrodalga ile çalışan aletler uzun mesafelerde S>20 km için kullanılmaktadır. Mikrodalgalar ışığa göre meteorolojik koşullardan daha çok etkilendiklerinden mikrodalga ile çalışan aletlerle ulaşılabilen uzunluk ölçme doğruluğu ışık dalgaları ile çalışan aletlere göre daha düşüktür. Uygulamada taşıyıcı dalga olarak ışığın kullanıldığı elektro-optik uzunluk ölçerler daha yaygındır.
Uzunluk ölçümünde göndericiden yollanan elektromanyetik dalga yansıtıcıdan yansır ve alıcıya ulaşır. İki nokta arasındaki mesafe ya sinyalin gidiş dönüş zamanından (impuls yöntemi) ya da alınan sinyalin faz farkından (faz karşılaştırma yöntemi) yararlanılarak belirlenir. Uzunluk ölçümünde göndericiden yollanan elektromanyetik dalga yansıtıcıdan yansır ve alıcıya ulaşır. İki nokta arasındaki mesafe ya sinyalin gidiş dönüş zamanından (impuls yöntemi) ya da alınan sinyalin faz farkından (faz karşılaştırma yöntemi) yararlanılarak belirlenir.
KAYNAKLAR KAYNAKLAR -ASELSAN -ASELSAN -TUBİTAK -TUBİTAK -WİKİPEDİA -WİKİPEDİA -BOSCH -BOSCH