NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Üretİm Yönetİmİ MALİYET KAVRAMI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo.nisantasi.edu.tr

Üretİm Sİstemlerİnİn SINIFLANDIRILMASI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © FARKLI İSİMLER – AYNI İÇERİK Toyota Üretim Sistemi Çekme Sistemi Just-In-Time World Class Manufacturing Yalın Üretim JIT/TQC/EI/TPM Döngülü Üretim Tek Parça Akış Hücre Tipi İmalat Stoksuz Üretim Odaklanmış Akış Tipi İmalat Değer Yönetimi Grup Teknoloji Zaman Tabanlı Üretim Senkronize Akış Tipi Üretim Sürekli Akış Tipi Üretimi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI 1. Belirli Bir Sürede Üretilen Miktara Göre Üretim Sistemleri   Üç alt başlıkta incelenmektedir. Bunlar; Tek Mal Üretimi Seri Halde Üretim  Kitle Üretimi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI A.Tek Mal Üretimi: Belirli bir süre içerisinde üretilen tek bir mal söz konusudur ve bu malın üretimi tekrarlanmamaktadır. Alıcının isteği doğrultusunda sipariş üzerine çalışılmaktadır. Örneğin; Uzay araçları, gemiler vb. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI B.Seri Halde Üretim: Seri olarak bir malın üretilmesi demektir. Aynı kalitede, aynı özelliklere sahip bir seri mal kısa bir süre içinde üretilir ve seri tamamlanınca üretim sonlandırılıp başka bir mal serisinin üretimine başlanır. Örneğin; imalat sanayinde yapılan üretimler. AIRBUS A350-1000 Aileron NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI C.Kitle Üretimi: Hammadde, yarı mamul ve mamulün aynı hat üzerinde kullanılarak nihai mamulün elde edilmesidir. Örneğin; otomotiv sektöründeki üretim gibi.   NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI 2. Üretimde İzlenen Yola Göre Üretim Sistemleri: İki alt başlıkta incelenmektedir.   A. Yerinde Üretim B. Hareket Halinde Üretim Atölye Sistemi Akıcı Üretim Sistemi Grup Sistemi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI A.İmal Yerinde Üretim: Mamulün sahip olduğu özellikler nedeniyle bulunduğu yerde imal edilmesi gerektiği durumlarda söz konusu olur. Örneğin; köprü ve bina inşaatları gibi.   NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI B.Hareket Halinde Üretim: Mamulün hareket şekline bağlı olarak gerçekleşen üretimdir. Üç farklı şekilde gerçekleşir: a. Atölye Sistemi: Aynı tipteki makinelerin aynı alanda toplanması ve üretilecek mamullerin ilgili makinelere götürülmesi ve işlenmesidir. Birbirinden farklı çeşitli mallar imal edilebilir ve her birinin izleyeceği işlem yolu farklı olur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI B.Hareket Halinde Üretim: Mamulün hareket şekline bağlı olarak gerçekleşen üretimdir. Üç farklı şekilde gerçekleşir:   b. Akıcı (akış tipi) Üretim Sistemi: Bu üretim sisteminde mamuller fabrikaya girişten çıkışlarına kadar belirli bir işlem yolunu takip ederler. Sürekli ve düzenli olarak işleyen bir akım olduğundan yığılma veya duraklama söz konusu değildir. Akış tipi üretimde makine ve tesisler sadece tek bir ürün üretecek şekilde tasarlanmıştır. Ürün, üretimde kullanılan süreçler, malzeme ve araçlar standardize edilmiştir. Akış tipi üretim sermaye yoğundur bunun nedeni otomasyona dayalı bir üretim sistemi olmasıdır. Bu tip üretim sistemlerine ; petrol rafinerileri, plastik, çimento, şeker,kağıt üretimi örnek gösterilebilir. Çimento üretimi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI B.Hareket Halinde Üretim: Mamulün hareket şekline bağlı olarak gerçekleşen üretimdir. Üç farklı şekilde gerçekleşir:   c. Grup Sistemi (hücresel üretim): Atölye ve akıcı sistemin bir karmasıdır. Atölyenin içinde belli makineler belli yerlerde toplanırlar. Farkı, makinelerin belirli bir mamulü veya parçayı tamamen üretecek şekilde yerleştirilmesidir. Temel amaç, küçük bir sistemin etkin ve kontrol edilebilir olma özelliğini büyük sisteme yansıtmak ve daha küçük partiler halinde üretim yapabilmektir. Atölye tipi üretimin üretim çeşitliliği avantajı ile seri üretimin verimlilik avantajını birleştirmek amacı ile alternatif bir üretim sistemi olarak geliştirilen hücresel imalat sistemi, makinelerin, iş parçalarının benzerliklerini baz alan, farklı algoritmalara göre gruplandırılması temeline dayanır. Atölyede bir parçanın, imali esnasında, ihtiyaç duyulan her makine için bu bölümler arasında belki defalarca gidip gelmesi gerekmektedir. Bunun sonucunda, büyük ölçüde malzeme aktarımı, yüksek ara stok düzeyleri, hazırlık ve ayar işlemi sürelerinin uzaması, uzun tedarik süreleri ve yüksek maliyetler ortaya çıkacaktır. SONUÇ Günümüzde ürün çeşitliliğinin artırılması değişimin gerçekleştirilebilmesine, bu da esnekliğin sağlanabilmesine bağlıdır. Çok büyük sabit yatırımları olan ve dolayısıyla teknolojik açıdan değişimlerin zor gerçekleştirilebileceği bilinen büyük ölçekli işletmelerden çok, küçük ve orta ölçekli işletme için bu değişimlerin daha kolay olabileceği düşünülmelidir. İşte bu noktada, mevcut makine parkı korunarak veya çok küçük eklemelerle hücresel üretim uygulamaları bir çözüm olarak ortaya çıkmakta ve özellikle KOBİ’ ler için uygulanabilirliği olan bir seçenek oluşturmaktadır. </li></ul><ul><li>Özellikle, yan sanayi konumunda bulunan üreticilerin yüksek esneklik sağlama ve değişik tipte ürün üretme mecburiyeti göz önünde bulundurulursa, hücresel imalata geçişin şart olduğu görülecektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Yrd.Doç.Dr.Hikmet Erkan_Nişantaşı Üniversitesi

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI c. Grup Sistemi (hücresel üretim): Performans göstergesi olarak; makine kullanım oranı, üretim oranı, operatör veya robotun kullanım oranı, darboğaz istasyonlar ve beklememeler kullanılır. KOBİ’ lerde yan sanayi konumunda bulunan üreticiler için kullanılan bir yöntemdir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Yrd.Doç.Dr.Hikmet Erkan_Nişantaşı Üniversitesi

ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI 3. Mamule Göre Üretim Sistemleri ve Hizmet Üretimi   Mamuller soyut ve somut olmak üzere ikiye ayrıldığından üretilecek mala göre mal üretimi veya hizmet üretimi olarak nitelendirilir. Hizmet üretiminde somut mal üretimine göre belli farklılıklar vardır. Örneğin; stoklanamama özeliğinden dolayı rezervasyon yapılan bir odaya müşterinin gelmemesi ekonomik olarak belli kayıplara neden olur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar Larry P. Ritzman, Lee J. Krajewski Üretim Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık Bülent Kobu Üretim Yönetimi, Beta Yayıncılık M.Hulusi Demir Üretim Yönetimi, Beta Yayınları Mehmet Şahin Gök Üretim Yönetimi, Kriter Yayınları NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©