ÖFKE SICAK HAVLU BÜKÜCÜLER ŞEYMA NUR KORKMAN NESLİHAN ANGIN GİZEM DURMUŞ ASLI SEZGİN CEREN ŞENKAL

içerik Öfkenin nedir Kızgınlık nedir Öfke-kızgınlık farkları Öfkenin nedenleri Öfkenin belirtileri Öfke çeşitleri Öfke kontrolü

Öfke duygu mudur yoksa davranış mıdır?

ÖFKE NEDİR? Engellenme, incinme, gözdağı vb. gibi bir durum karşısında gösterilen saldırganlık tepkisi, kızgınlık durumu. İstenmeyen durum ve yaşananlara karşı vücudun doğal şekilde gösterdiği bir duygudur. öfke, insani ve evrensel bir duygudur.

Öfkelenen hemen herkes,  Beni çileden çıkardı Beni delirtti Ben aslında böyle biri değilim Onun yüzünden bu hale geldim gibi ifadeleri sık kullanır. Bu düşünce tarzı öfkemizi sahiplenmemizi, öfkeye kapılmamıza neden olan duygu ve düşüncelerimizi fark etmemizi engeller. İşte kişinin öfkeyi, bir sorunun çözümü, intikam alma ya da haklı olma yolu olarak görmesi onu şiddete veya suça yöneltebilir.

Öfke, her ne kadar ‘bir kişiye ya da bir şeye karşı duyulan olumsuz ve yıkıcı bir duygu’ olarak tanımlansa da aslında uygun bir şekilde ifade edildiğinde, son derece sağlıklı ve doğal bir duygudur. Ancak kontrolden çıkarak yıkıcı bir hale gelirse sadece kişiye değil yakın çevresine de zarar verir çünkü kişinin saldırgan davranma eğilimini harekete geçirebilme potansiyeli taşır. 

Kızgınlık nedir? Kızgınlık insanların veya hayvanların algıladıkları bir tehdit veya hakaret karşısında sergiledikleri düşmanlık duygusudur.  Kızgınlık son derece normal ve insani bir duygulanımdır. Yapıcı kullanıldığında, bizi koruyan, ilişikiyi zenginleştiren ve iletişimi verimli kılan bir niteliktedir. Kızgınlık bazen gereklidir, işlevseldir...

ÖFKE VE KIZGINLIK FARKLARI 1 . Öfke, daha fazla fiziksel ifade içerir. 2 . Öfke kızgınlıktan daha yoğundur. 3 . Öfke daha uzun sürer. 4 . Öfkeye daha ciddi şeyler neden olur. 5 . Öfkeye kaynaklık eden olay, kişisel olarak algılanır. 6 . Öfkeyi kontrol etmek daha zordur. 7 . Kızgınlık, tekrarlamalar sonucu ya da bastırmalar sonucu öfkeye dönüşür. 8 . Öfkenin oluşması kızgınlıktan daha seyrektir. 9 . Öfke daha çok insanlara yöneliktir.

Son zamanlarda ekranlarda ya da basında aşk, kıskançlık, cinsellik, kız isteme davaları, alacak verecek meseleleri vb. nedenlerle öfkesine yenik düşüp cinnet geçirenlere, hatta bolca cinayet haberlerine rastlamadığımız gün neredeyse yok gibi…

Özetle öfke, sanıldığı gibi kişilik özelliği değildir Özetle öfke, sanıldığı gibi kişilik özelliği değildir. Öfke duygusunu ortaya çıkaran, aslında olaylar veya kişiler değil, sizin onlar hakkındaki düşünceleriniz, onlara yüklediğiniz anlam ve onlarla ilgili beklentilerinizdir.

Ne zaman öfkeleniriz? Kişiliğimize saldırı olduğunu düşündüğümüz zaman Kışkırtıldığımız zaman Hayal kırıklığına uğradığımız zaman Stres altında olduğumuz zaman Haksızlığa uğradığımızı düşündüğümüz zaman Kendimizi ifade edemediğimiz zaman

ÖFKE KORKU REDDEDİLME İNCİNME TAKDİR EDİLMEME UTANMA

ÖFKENİN BELİRTİLERİ Öfkelendiğimiz zaman fiziksel, duygusal ve düşünsel olarak bazı tepkiler gösteririz. Diğer duygular gibi biyolojik ve fizyolojik değişmelerle birlikte hissedilir. Eğer dinleyebilirsek vücudumuz öfkeli olduğumuz hakkında bize bilgi verir.

Öfkenin fiziksel işaretleri vardır. Uyaran duyguyu harekete geçirir Stres ve gerginlik başlar Adrenalin salgısı artar Nefes alıp verme sıklaşır Kan basıncı artar Vücut ve zihin ‘savaş ya da kaç’ tepkisi için hazırdır. Bu tepkiler doğrudan gözlenebilen ve dolaylı yoldan gözlenebilen tepkiler olabilmektedir.

Doğrudan gözlenen tepkiler: Yüksek sesle konuşma Küfür ve aşağılayıcı kelime kullanımı ‘hayır’ kelimesini kabul etmeme Vurma, tekme atma Kavga başlatma girişimleri Tartışmacı ve saldırgan olma Kalp atışının hızlanması Tehdit etme Baş ağrısı Mide krampları vs.

Dolaylı olarak gözlenebilen tepkiler Ağlama, endişe, mutsuzluk Suçluluk duygusu Şiddete yönelik fanteziler Depresyon Aşırı uyku hali Başkalarından uzak durma İşbirliğini reddetme Sessizlik

ÖFKE NEFRET KISKANÇLIK HASET HİDDET

TOPLUMUN BAKIŞI Yanlış bir inanış; Öfkelendiğinde şiddetli tepki veren insanların güçlü kişiler oldukları düşüncesi Güçlü insan nerede nasıl tepki vermesi gerektiğini bilen insandır. Bir eyleme kalkışmadan önce yapacağı hareketin sonuçlarını önceden kestirebilen kişi güçlü insandır.

Öfke çeşitleri Maskelenmiş öfke Patlayıcı öfke Kronik öfke

1-MASKELENMİŞ ÖFKE ÇEŞİTLERİ: Pasif-agresif öfke: Bu tip öfke pasif agresif şekilde insanlara kırıcı olarak ifade edilir. Sonuçları itibariyle bu tip dolaylı şekilde insanları öfkeleri yüzünden kıran insanlar, anlaşılmamaya ve yalnızlığa mahkûmdur.

Kendine yöneltilen öfke: Bu tip öfkede, insanlar önce hayatlarından yanlış giden şeylerden dolayı kendilerini adil olmayan biçimde suçlamaya, kendilerini değersiz bulmaya, kendilerine karşı atakta bulunmaya ve en son olarak da kendilerine zarar verme ve yok etmeye yönelik eylemlere girişirler. Depresyon ve anksiyete ile ilgili birçok rahatsızlık bu tip bir öfkenin sonucu olarak ortaya çıkar.

2-PATLAYICI ÖFKE ÇEŞİTLERİ: Ani öfke: Bu tip öfke kişinin tamamen kontrolden çıkmasına yol açar. Hayatın zorluklarına ve hayatlarının her zaman istedikleri gibi gitmemesine tahammül ve sabır seviyeleri az insanlarda ortaya çıkan bir öfke biçimidir. Bu insanların genel hayattaki stres seviyeleri de yüksektir. Çevresindeki insanları ani bir biçimde kırdıklarından dolayı yakınları bu kişilerin yanlarında rahat ve güvende hissedemezler.

Utanca dayalı öfke: Kişi yaptığı hareketten dolayı utanç duyduğunda, bu utancı bastırabilmek için öfkesini abartılı bir şekilde çevresine yöneltebilir. Utanç insanı değersiz ve mutsuz hissettirebilen komplike bir emosyondur. Dolayısıyla bu emosyonla sağlıklı bir şekilde başa çıkmayan insanlar etraflarına karşı saldırgan tavırlar içine girebilirler.

Planlanmış öfke: Öfke bir sürü insanı korkutan, sineye çeken bir olgu olması sebebiyle, bazı kişiler planlı olarak istediklerini elde edebilmek için öfkeli davranırlar. Bu tip bir öfkenin de planlı bir biçimde başlanmış olsa da fizyolojik etkileri kontrol dışı olup, insanın kendisine de zarar verecektir.

3-KRONİK ÖFKE ÇEŞİTLERİ: Alışkanlık yapmış olan öfke: Çok uzun ve öfkeli geçirilmiş dönemler insanlarda öfkenin bazı davranış biçimlerinin kronikleşmesine yol açar. Örnek vermek gerekirse, çocuklukları öfke dolu geçmiş insanlar şartlar değişse bile daha eleştirel ve negatif bakış açısına sahip olup, alışkanlık olarak çok daha kolay öfkelenebilme trendine sahip olabilirler.

Korku bazlı öfke: geçerli bir sebebe dayanmayan korkuları olan insanlar da genelde öfke dolu olabilirler. Bu insanlar sürekli korkacak bir sebep buldukları için yaşadıkları stresi sürekli öfkeyle ifade edebilirler. Yersiz aşırı kıskançlıklar da bu tip bir öfkenin alt kategorisinde incelenebilir.

Öfke kontrolü Öfke, işlevsel olabilen bir duygu olmasına rağmen belirgin, geri dönülmez ve ceza gerektirir davranışların kökeninde bulunan bir duygu da olabilir. Bu nedenle yıkıcı öfkenin kontrol edilmesi gereklidir.

ÖFKENİZİN KONTROLDEN ÇIKTIĞINI HİSSETTİĞİNİZ ANLARDA KULLANABİLECEĞİNİZ 10 TEKNİK 1- Öfkelenmeye başladığınızı hissettiğinizde kendinize nefes alacak zaman tanıyın! Yalnızca sizin duyabileceğiniz bir tonda kendinize “rahatla” ya da “sinirlenecek bir şey yok” gibi rahatlatıcı telkinlerde bulunun. Sinirinizin azaldığını hissedene kadar derin nefes almayı ve rahatlatıcı telkinleri tekrarlayın.

2. Öfkenizi doğru şekilde ifade edin! Yaşadığınız öfke patlamasının ilk etkileri geçtikten ve biraz sakinleştikten sonra kendinizi sakince ve olabildiğince açık bir şekilde karşınızdaki kişiye ifade etmeye çalışın. Öfkelenmenize neden olan endişelerinizi ve ihtiyaçlarınızı karşınızdaki kişiyi incitmeden, soğuk kanlı bir şekilde ifade etmeye özen gösterin.

3. Öfkenizi spor yaparak dışa vurun! Spor, yürüyüş gibi fiziksel aktiviteler kendimizi daha mutlu ve rahat hissetmemizi sağlayan serotonin hormunu salgısını artırdığı gibi öfkelenmemize yol açan stres ve gerginliğin azaltılmasına da yardımcı olur.

4. Stres seviyenizin yükseldiğini hissettiğinizde kısa molalar verin! Gün içinde stres seviyenizin yükselmesine ve öfkelenmenize neden olan belirli olaylar varsa böyle anlarda kendinize kısa bir mola verin. Birkaç dakikalık sessizlik hem kendi düşüncelerinizi daha iyi anlamanıza hem de sinirlenmenize neden olan olayları daha rahat atlatmanıza yardımcı olur.

5. Öfkelenmenize yol açan nedenlere değil çözümlere odaklanın! Sinirlerinizi bozan şeylere odaklanmak yerine bu durumla nasıl baş edebileceğinize odaklanmaya çalışın. Duygularınıza farklı bir açıdan bakmayı öğrenmek kontrolünüzde olmayan durumlarla çok daha rahat baş edebilmenizi sağlar.

6. Öfkelenmenize yol açan durumlarda “Sen” yerine “Ben” dilini kullanın! Sinir kat sayınızı yükselten durumlarda karşınızdaki kişiyi eleştirmek ve suçlamak yalnızca gerilimin daha da artmasına neden olur. Böyle durumlarda karşı tarafı suçlayıcı “sen” ile başlayan cümleler yerine duygularınızı ifade edebilmenizi sağlayacak “ben “dilinde cümleler kurmaya çalışın.

7. Öfkenin sizi kindar birine dönüştürmesine izin vermeyin! Affetmeyi öğrenmek sahip olabileceğimiz en güçlü erdemlerdendir. Eğer öfkenin sizi yönetmesine izin verirseniz bir süre sonra kendinizi kendi yarattığınız negatif duygular hapishanesinde bir esir olarak bulabilirsiniz. Öfke anlarınızda karşı tarafı affetmeniz hem içinde bulunduğunuz durumu soğukkanlılıkla değerlendirebilmenizi hem de ilişkilerinizin kuvvetlenmesini sağlar.

8. Gergin anlarınızda mizahın gücünden faydalanın! Öfkelenmeye başladığınızı hissettiğiniz anlarda biraz gülmek tüm gerginliğinizi alacaktır. Başınıza gelen, sinirlenmenize neden olan olayların komik yanlarını görmeye çalışın. Kendinize gülmeyi öğrenmek ilk başta sinirlenmenize neden olan olayların etkisini azaltarak geçekçi olmayan beklentilerinizi daha kolay fark etmenizi sağlar.

9. Öfkelenmek yerine iletişim becerilerinizi geliştirmeye çalışın! Karşımızdaki kişilerle doğru iletişim kurduğumuzda hem öfkelenme olasılığımız azalır hem de güvene dayalı ilişkiler kurabilme şansımız artar. Bu güven duygusu sonraki iletişimlerimiz için de olumlu bir başlangıç yapabilmemize olanak sağlar.

10. Öfkenizle baş edemediğiniz durumlarda profesyonel bir destek almaktan çekinmeyin! Eğer tüm çabalarınıza rağmen öfkeniz sonradan pişman olacağınız ya da çevrenizdeki kişilerin kırılmasına yol açan davranışlara neden oluyorsa bu konuda uzman bir psikolog ile görüşmenizin zamanı gelmiş demektir.

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

kaynakça https://www.ogm.gov.tr/Lists/Blge%20Mdrlkleri%20Haberleri/Att achments/6936/%C3%96fke%20Kontrol%C3%BC%20Dr.%20Ebru%20% C3%87avun.pdf http://www.psikologankara.net/ofke-nedir.html https://tanercanatar.com/ofke/ http://blog.milliyet.com.tr/ofke-ve-ofke-kontrolu--ofke-nedir-- belirtileri-nelerdir--nasil-kontrol-altina- alinir/Blog/?BlogNo=275281 https://www.psikologofisi.com/blog/10-adimda-ofkenizi-kontrol- etmenin-yollari-2 https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_6494.htm http://www.dokudanismanlik.com/makaleler-kizginlik-ve-ofke- yonetimi.php