Gruplarla Sosyal Hizmet Dersi (Sosyal Çalışma Mesleğinin Yöntemleri) Grupla Sosyal Çalışma (Sosyal Çalışma Mesleğinin Yöntemleri) Özge CÖMERT Öğretim Görevlisi

Sosyal Çalışma Mesleğinin Yöntemleri Bireyle sosyal çalışma(Mikro Düzeyde) Grupla sosyal çalışma(Mezzo Düzeyde) Toplumla sosyal çalışma(Makro Düzeyde)

‘Grup’ İçerikli Kavramlar

Grup: Birbirleri üzerine az çok bilgi sahibi ve az çok ortak gereksemeleri olan, bilinçli ya da bilinçsiz ortak doyum dürtüsüyle/amacıyla bir araya gelmiş ve birbirleriyle etkileşim içinde bulunan, ortak amaca sahip en az 3 en fazla 15 kişinin oluşturduğu küçük topluluktur. Grup normu: Bir grup tarafından genel olarak ortaklaşa benimsenen ve grubun işleyişinde etkili olan ortak değer ve davranışları oluşturan standartlar. Grup önerisi: Grupça yapılmak istenen bir çalışma konusunda, grup üyeleri, grup yöneticisi ya da uzman kişi tarafından grubu bilgilendirmek ya da kaynak aramak gibi amaçlarla hazırlanan yazılı çalışma. Grup planı: Grup olarak bir çalışma yapılmak istendiğinde, gerçekleştirmek istenen konuda, önceden grupça masa başında hazırlanan yazılı plan.

Grup psikolojisi: Bireyin ait olduğu grup içinde, grup üyelerinin özelliklerinden, grubun yapısından ve dış etkenlerden kaynaklanan ve grubun davranışlarını etkileyen grupla ilgili ruhsal durum. Grup tedavisi: Ortak ya da farklı sorunları olan insanlardan oluşturulmuş bir grup içinde eğitimli bir yönlendiricinin katılımı ve kılavuzluğunda bireysel sorunların grup dinamiği içinde sağaltımını(tedavisi) öngören tıbbi yaklaşım. Grup Sorumlusu: Çocuk yuvalarında bulunan çocukların yaş, cinsiyet, öğrenim durumlarına göre ayrıldıkları ortalama 20 kişilik her grubun sorumluluğunu üstlenen sosyal meslek elemanı. Grup tartışması: Bir grup içinde güncel konunun grup üyelerinden birinin yöneticiliğinde kendi aralarında tartışmalarıdır. Bir eğitim yöntemidir. Amaç ve konunun grup içinde açıklığa kavuşması, herkesin birbirinin fikrini öğrenmesi için yapılır.

Grup Dirikliği (Dinamiği): Toplum ile birey arasındaki ilişkiler süreci içinde birbirini karşılıklı etkileyen sürekli ve dirik alışveriş. Grup içindeki karşılıklı gerilim, çatışma, uyum ve iletişimin incelenmesi ve çözümlenmesi de bu adla anılır. Grup Süreci: Belirli bir gereksinim ya da amaca göre oluşturulmuş bir grupta iç ve dış etkileşimlerle belirlenen ve işleyen süreç. Süreç kendiliğinden ya da iradeyle sürer ya da sürdürülür.(Tomanbay, 1999) Grupla Çalışma Süreci: Sosyal mesleklerin ele aldıkları bir grupla mesleksel disiplin ve kurallar içinde belirli bir amaçla yaptıkları çalışmanın başından sonuna değin yürütülme sürecidir.(Tomanbay, 1999) Gruba mesleki müdahale: Bir mesleğin yetki alanına giren sorunların mesleki ahlak ilkeleri doğrultusunda bilimsel kuram, mesleki bilgi ve beceri aracılığıyla gruba yönelik olarak çözümlenmesidir. Mesleğin amacı, işlevleri etik ilkeleri ile yöntemleri müdahale odağının belirleyicileridir. (Kut, 1983)

Mesleki İkilem (Dilemma)

Grup Çalışması X Grupla Çalışma

Grup Çalışması ve Grupla Çalışma Grup çalışması: Aynı veya farklı meslek elemanlarının(Eğitimci, Hekim, Psikolog, Sosyolog, Sosyal Çalışmacı vb.) kendi içlerinde mesleklerini bir arada yürütme sürecidir. Grupla çalışma: (1) Bir veya birden çok meslek elemanının özel gereksinim gruplarına yönelik yürüttüğü mesleki çalışma sürecidir. (2)Sosyal meslek elemanlarının(hekim, eğitimci, öğretmen, ruhbilimci, ruh hekimi, sosyal çalışmacı vb.) kendi mesleksel alanlarında, erek gruplarıyla, mesleksel amaçlarına uygun olarak, mesleksel yöntem ve tekniklerini kullanarak yaptıkları çalışmalardır.(Tomanbay, 1999)

Grupla Sosyal Çalışmanın Tanımı: Sosyal çalışmanın grup düzeyindeki uygulama yöntemidir. Sosyal gruplarda bulunan bireylerin (a)kendileri ile başkaları arasında ilişki kurmak ve (b)birey, grup ve toplum gelişmesi yolunda kendi ihtiyaçlarına ve kapasitelerine uygun olarak ilerleme fırsatlarından yararlanmak için bir sosyal çalışmacıdan yardım gördükleri yöntemdir.(Murphy, 1959) Küçük insan gruplarıyla bireye ve çevrede istenen değişimler yaparak sorunların çözümüne yardım etme sürecidir.(Kongar, 1961) Uyumsuz ya da sorunlu birey ya da grupların çevreleriyle uyumlarının sağlanması, sorunlarının çözülmesi amacıyla, bireyle grup içinde ya da grupla, grup dirikliğinden yararlanarak grup etkinlikleri yoluyla uyum ya da sosyal sağaltımlarının(tedavilerinin) sağlanmasını hedefleyen, sosyal çalışmacının ana yöntemlerinden biridir.(Tomanbay, 1999)

Grupla Sosyal Çalışmanın Nitelikleri 1- Sosyal çalışmacıyı, ortak ilgi, endişe ve sorunu olan bireyleri birlikte içerir. 2- Grup yöneticisinden çok grubun kendisi bir (olumlu)değişim aracıdır. 3- Gruptaki yönetici gruba güç veren kişidir. 4- Self-determinasyon ilkesinden hareketle ortaya çıkar. 5- Gruplar örgütlenerek terapötik bir ortam oluştururlar. 6- Grup, kendi üyeleri üzerinde odaklaşır. 7- Grup etkinliğinde üyeler serbestçe konuşur, yakın ilişkiler kurar, birbirlerine sıkıca bağlanır ve birliktelik bilinciyle birbirlerine yardım ederler. 8- Grup yapısı, uygulama süreci, iletişim ve etkileşimleri bakımından sosyal bir tedavi sürecidir.

Grupla Sosyal Çalışmanın İşlevleri 1- İnsan yaşamı bakımından önemli olması, 2- Psikolojik ihtiyaçların giderilmesine etkisi vardır. 3- Bireylerin kendilerini tanımasına fırsat verir. 4- Bireylerin farkındalık kazanmasını sağlar. 5- Kişiyi bireyselleştirerek sosyalleşmesine katkı verir. 6- Bireyin ait olduğu grup içinde işlevsellik kazanmasına yardım eder.

KAYNAKÇA: 1- Kut, Sema. Sosyal Hizmet Mesleği, 1988. 2- Tomanbay, İlhan. Sosyal Çalışma Sözlüğü, Selvi Yayınevi, 1999. 3- Mavili Aktaş, Aliye. Grup Süreci ve Grup Dinamikleri, Sistem Yayınevi, 1997.