10. HAFTA TOPLUMSAL CİNSİYET

TOPLUMSAL CİNSİYET Cinsiyet olgusu, insanların fizyolojik farklarını ve buradan kaynaklanan sorunları ele alır. Toplumsal cinsiyet ise (gender), erkekler ile kadınlar arasındaki , psikolojik, toplumsal ve kültürel farklar ile ilgilidir. Erkekler ile kadınlar arasındaki farkların çok büyük bir bölümü biyolojik kökenli değildir.

Toplumsal Cinsiyet Biyolojik yaklaşımlar “doğal farklar”a dayanır. Cinsler arası eşitsizliği genetik özelliklere dayandırır. Buna göre karakter özellikleri, kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizliği evrenselleştiren ana faktördür.

Toplumsal Cinsiyet Kadınlar tarih boyunca her yerde ve her zaman aile içinde rol üstlenirler. Erkekler ise, saldırgan içgüdüleri gereği, avcı ve savaşçıdırlar. Dünya-tarihsel süreç bu yaklaşımı doğrular gözükse de, mesele o kadar da basit değildir. Kadınların ikinci dereceden (subordination) ele alınması hususu bütün toplumlarda aynı biçimde değildir.

Toplumsal Cinsiyet Modern toplumlarda cinsiyetler arası eşitsizliğin hem yapısı hem biçimi niteliksel bir değişime uğramıştır. Cinsiyet artık sadece “biyolojik” faktörlerle sınırlı olmayıp toplumsal değişimin sonucunda “toplumsal cinsiyet” sorunu haline gelmiştir.

Toplumsal Cinsiyet Cinsiyetin toplumsallaşmasında esas faktör hala ailedir. Ancak ailenin çekirdek aileye dönüşmesi, cinsiyet rolleri konusunda önemli bir değişikliği de beraberinde getirdi. Aileler çocuk yetiştirme pratiklerinde sadece geleneksel usullerden yararlanmıyorlar.

Toplumsal Cinsiyet Medya, reklamlar, çocuk sağlığı hizmetleri ve psikiyatrik danışmanlık yardımıyla, toplumsal cinsiyetin kurulması ve aktarılması yeni ve çok yönlü bir nitelik kazanmıştır. Sorunun giderek karmaşık bir hal aldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Erkeklerin klasik rol modellerini sorgulaması, yeni bir erillik ve babalık kavrayışının gelişmesi kuşkusuz toplumsal cinsiyet anlayışını değiştiriyor.

Toplumsal Cinsiyet Ancak bu olgu bütün erkekler için aynı oranda ve aynı biçimde geçerli mi? Sorusu hala cevaplanmayı bekliyor. Toplumsal cinsiyet ile ilgili tartışmayı işlevselci ve feminist yaklaşımlar arasındaki tartışma olarak ele almak yerinde olacaktır.

Toplumsal Cinsiyet İşlevselciler, toplumsal cinsiyet sorununa tamamen biyolojik temelli bir olgu olarak bakmasalar bile, aile içindeki işbölümü ve rol dağılımının belirli bir mantığı ve düzeni yansıttığını düşünürler. Kadınların ev içi işlerde uzmanlaşmasına ve çocuk yetiştirmelerine evrensel bir mantığın pratik bir sonucu diye bakarlar.

Toplumsal Cinsiyet Feminist yaklaşımlar ise toplumsal cinsiyetin eşitsiz yapısına ve hiyerarşik düzenine işaret eder. Radikal feministlere göre toplumsal cinsiyeti tarih ve toplumlar üstü bir sorun haline getiren husus, ataerkil yapının bir parçası oluşudur. Erkekler ataerkil düzeni sadece devralmazlar, kadınların sömürülmesinde alenen çıkarları vardır.

Toplumsal Cinsiyet Ataerkil düzen bütün sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılmadıkça toplumsal cinsiyetin eşitsizlik üreten yapısı da sürecektir. Köktenci feminizme karşı alternatif bir yaklaşım özgürlükçü feminizmdir.

Toplumsal Cinsiyet Özgürlükçü feminist yaklaşımlar, toplumsal cinsiyetin eşitsiz yapısına dikkat çekmekle kalmaz, eşitsizlik üreten kurum ve olguların ortadan kaldırılması için gerekli somut mücadele biçimlerini de ortaya koyar. Eşitsizlik üreten yasa ve uygulamalara karşı kampanyalar ve baskı grupları oluşturulması; kısaca ataerkil düzende mücadelenin mümkün olduğu fikri, özgürlükçü feminizmi radikal unsurlardan ayırır.