I.Dünya Savaşı Öncesi Gelişmeler II.MEŞRUTİYET, TRABLUSGARP ve BALKAN SAVAŞLARI

I.MEŞRUTİYET ÇIKARIM: VURGU: 1876 yılında ilan edildi. Kanun-i Esasi denilen bir anaysa uygulamaya konuldu ve meclis açıldı. VURGU: “Anayasa ve Meclis” tir. ÇIKARIM: Hukuk devleti ilkesinin benimsendiği, Padişah yetkilerinin kısıtlandığı, Demokratikleşme olduğu, Halkın yönetime katıldığı.

MEBUSAN MECLİSİ Bu durum: * Bu meclise; birden çok milletin temsilcisi katılmıştır. Bu durum: Azınlıklara da egemenlik haklarını kullanma yetkisinin verildiğinin, Demokrasi yolunda bir adım atıldığının kanıtıdır.

KANUN-İ ESASİ’ye göre PADİŞAH’a I. Meclisi kapatma, II. Kişileri sürgün etme, III. Çıkacak yasaları, daha meclise gitmeden denetleme, yetkileri verilmiştir. BU DURUM; Halk iradesinin gerçekleşmesini engellemiştir, Hukuk devletine aykırı bir durumdur, Padişaha mutlak egemenlik tanınmıştır, Meclis üstünlüğüne yer verilmemiştir.

II. MEŞRUTİYET BU DURUM; 1908 yılında ilan edildi. Buna göre; Padişahtan meclisi kapatma yetkisi alındı, Padişahtan sürgün etme yetkisi alındı, Hükümet meclise karşı sorumlu olacaktı, Yasa teklifi için padişahtan onay alınmasına son verildi. BU DURUM; *** Meclis üstünlüğüne dayalı demokratik bir sisteme geçildiğinin kanıtıdır.

DİKKAT: II.Meşrutiyet’in ilanı sırasında ülkede bir otorite boşluğu yaşanmıştır. Bu yüzden bazı topraklar kaybedilmiştir. Yunanistan – Girit’i ilhak etti. Avusturya – Bosna-Hersek’i aldı. Bulgaristan – Bağımsız oldu.

TRABLUSGARP SAVAŞI (1911-1912): OSMANLI X İTALYA

OSMANLI Trablusgarp MISIR

İtalya’nın, Habeşistan yenilgisinin acısını çıkarmak istemesi. Nedenleri: Ulusal (Siyasi) birliğini geç tamamlayan İtalya’nın sömürge arayışı içinde olması. (Temel neden) İtalya’nın, Habeşistan yenilgisinin acısını çıkarmak istemesi. Büyük devletlerin (Düvel-i muazzama) sus payı verircesine İtalya’ya destek olması. Trablusgarp’ın İtalya’ya coğrafi yakınlığı. Osmanlı’nın zayıf durumda olması, Trablusgarp toprağı ile kara bağlantısının olmaması.

Gelişimi: Mısır, İngiltere’nin elinde olmasından dolayı karadan yardım gönderilemedi. Ayrıca donanmada yeterli değildi. Trablusgarp’a giden Türk subayları başarılı olunca İtalya zor durumda kaldı ve Akdeniz’e yönelerek 12 adayı işgal etti.

ENVER PAŞA

Sonuçları: Uşi Antlaşması (18 Ekim 1912): Trablusgarp ve Bingazi İtalyanlara bırakıldı. 12 Ada, Balkan savaşları başladığı için geçici olarak İtalyanlara bırakıldı. İtalya, kapitülasyonların kaldırılmasında Osmanlı Devletine yardımda bulunacak.

ON İKİ ADA

NOT: Trablusgarp savaşı ile Osmanlı, Kuzey Afrika’daki son toprak parçasını da kaybetmiştir.

TRABLUSGARP SAVAŞI VURGU: Bu durum: İtalya’nın hammadde ve pazar arayışı yüzünden çıkmıştır. VURGU: “hammadde ve pazar arayışı” dır. Bu durum: Trablusgarp Savaşı’nın bir sömürgecilik savaşı olduğunun kanıtıdır.

TRABLUSGARP SAVAŞI SONUCUNDA; ***Osmanlı, Rodos ve On iki Ada’yı geçici olarak İtalya’nın korumasına bırakmıştır. Bu durum; Osmanlı Devleti’nin askeri ve siyasi gücünün kalmadığının kanıtıdır. Topraklarını korumaya çalışması da, bu savaşın yayılmacı ve sömürgeci bir savaş olduğunu gösterir.

Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan,Yunanistan I.BALKAN SAVAŞI (1912-1913) Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan,Yunanistan X OSMANLI

Nedenleri: *** İki temel neden vardır: Balkan devletlerinin bölge üzerindeki emelleri. (Balkan ittifakı) Büyük devletlerin kışkırtmaları. (Rusların Panslavist politikası ve İngiltere’nin Rusları desteklemesi) Osmanlı’nın İtalya ile savaş halinde olması ve askeri gücünün zayıflamış olması.

BALKAN SAVAŞI I. Yeni kurulan Balkan devletlerinin sınırlarını genişletmek istemeleri, II. Rusya’nın, bu küçük balkan devletlerini kullanarak Akdeniz’e açılmak istemesi nedeniyle çıkmıştır. YORUM: Balkan Savaşları’nın ulusçuluk (milliyetçilik) ve Panslavizm etkisi ile çıktığının kanıtıdır.

Not: Savaşı başlatan devlet Karadağ, savaşa gerekçe gösterilen ulus Arnavutlar, savaşa katılmayan balkan devleti ise Romanya’dır. En karlı çıkan devlet Bulgaristan’dır.

Sonuçları: Savaştan kısa süre önce askerlerin büyük bir kısmının terhis edilmiş olması ve askerler içerindeki siyaset (particilik) in yayılması Osmanlı ordusunun kısa sürede yenilmesine sebep olacaktır. Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti. İttihat-Terakki, “Bab-ı Ali Baskını” ile yönetime el koydu.

İTTİHAT ve TERAKKİ CEMİYETİ TEŞKİLAT-I MAHSUSA (SPECİAL FORCE)

“Sadrazamın istifaya zorlanması” dır. ÇIKARIM: BAB-I ALİ BASKINI Bab-ı Ali Baskını ile İttihat Terakki partisindeki bazı subaylar silah kullanarak sadrazam Kamil Paşa’yı istifaya zorladılar. VURGU: “Sadrazamın istifaya zorlanması” dır. ÇIKARIM: Bab-ı Ali Baskını, bir hükümet darbesidir. Yani mevcut düzeni yada rejimi değiştirmeye yönelik değildir.

Londra Antlaşması (30 Mayıs 1913) Osmanlı’nın batı sınırı Midye-Enez hattı olacak. Arnavutluk ve Adaların geleceğini büyük devletler belirleyecek. Yunanistan; Selanik, Güney Makedonya ve Girit’i alacak. Bulgaristan; Kavala, Dedeağaç ve bütün Trakya’yı alacak. Sırbistan; Orta ve Kuzey Makedonya’yı alacak.

Yorum: Osmanlı kuruluş devrinden bu yana Edirne ve Kırklareli ilk kez elden çıktı. Ege adaları fiilen yitirildi. Arnavutluğun bağımsızlığı ilanı ile Osmanlıcılık fikri geçerliliğini yitirdi.

Romanya, Karadağ, Yunanistan, Sırbistan, Osmanlı (En son katıldı) II.BALKAN SAVAŞI (1913) Romanya, Karadağ, Yunanistan, Sırbistan, Osmanlı (En son katıldı) X BULGARİSTAN

Nedeni: I.Balkan Savaşı’nda Bulgaristan’ın diğerlerine göre daha fazla toprak kazanmış olması. Özellikle Makedonya’nın bölüşülmesi meselesi sorun yaratmıştır. (Verimli topraklar)

Sonuçları: Bulgaristan yenildi. Balkan devletleri kendi aralarında Bükreş Antlaşmasını imzaladılar. Osmanlı, Edirne ve Kırklareli’ni geri almıştır.

Antlaşmalar Bükreş: Balkan devletleri (1913) İstanbul: Osmanlı-Bulgaristan (1913) Atina: Osmanlı-Yunan (1913) İstanbul: Osmanlı-Sırp (1914)

Balkan Savaşlarının Genel Sonuçları: Osmanlı’nın Balkanlardaki egemenliği büyük ölçüde sona erdi. Ege adaları elden çıktı. Osmanlıcılık yerine Türkçülük gelecek İttihat-Terakki iktidara geldi.(Bab-ı Ali) Bu günkü Türk-Bulgar sınırı belirlendi. Batı Trakya Türkleri sorunu çıktı.

BALKAN SAVAŞLARI SONUCU