NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Sanat tarihi Avrupa sanatı I NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo.nisantasi.edu.tr

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Avrupa sanatı Hunların baskısıyla 375 yılından itibaren, Karadeniz ve Avrupa’nın kuzeyindeki bölgelerden Avrupa’nın güneyine yönelen Vizigot, Ostrogot, Got ve Vandal ka- vimlerinin göçlerine dayanamayan Roma İmparatorluğu, 395 yılında Batı ve Doğu Roma (Bizans) olmak üzere ikiye ayrılmış, 410’de Vizigotların Roma’yı yağmalama­sının ardından Batı Roma İmparatorluğu hızla çöküşe geçmiş ve 476 yılında, ardın­da büyük bir yönetim boşluğu bırakarak yıkılmıştır. 476 tarihi tarihçiler tarafından İlk Çağ’ın bitişi Orta Çağ’ın başlangıcı sayılmıştır. 5. yüzyılın başından itibaren Fransa’nın kuzeyine Normanlar, İngiltere’ye Ang- lo-Saksonlar, Ispanya’ya Vizigotlar, İtalya’ya Ostrogotlar, Almanya ve çevresine Franklar yerleşmişlerdir. Yeni gelenlerin karışıp kaynaşmasıyla Avrupa’da yeni mil­ letlerin doğduğu bu dönemin karışık yapısı, halkın kendi can ve mal güvenliğini korumak amacıyla güçlü ve varlıklı kişilere sığınmalarına, bu da derebeyliklerin (feodalizm) kurulmasına neden olmuş; kırsal nitelikli bu küçük devletçikler de zaman içerisinde Antik Çağ Yunan-Roma kültürü ve Hristiyan dinî inancı çerçeve­sinde kaynaşarak Orta Çağ Avrupa kültürünün temelini oluşturmuşlardır. «Karolenj, Otto, Romanesk ve Gotik üslubun bili­nen sanatçıları eserlerine isim yazmadıkları için bilinmezler. Bilinenler daha çok mimar veya min­yatür sanatçılarıdır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Avrupa sanatı «Aachen Şapeli’nin mimarı Otto von Metz gibi Romanesk ve Gotik üslup daha çok kendini mimari ve heykelde göster­miştir. Bu dönemde sanat halkı aydınlatmak ve dini öğretmek için bir araç olarak görev yapmış­tır. Dönemin önemli sanatçıları arasında önemli din adamlarının isimlerine rastlanmaktadır. Çün­kü, kilise ve manastırlar kültür ve sanatın önem­li mekanlarıdır.» «Rönesans 14. ve 16. yüzyılda derin ve güçlü bir düşünce yapısı ile biçimlenen ve İtalya’da doğan Antik Çağ felsefesi ve sanatının hümanist görüş­le yeniden yorumlandığı bir üsluptur. Orta Ça- ğ’ın salt din temelli feodal sanat anlayışının kök­ten değiştirmiştir.» «Kilise ve şapellerde merkezî plan şemasının yorumlanması, heykel sanatının mimariden bağımsız ele alınması, yağlıboya tu­val resminin ve din dışı konuların işlenmesi, re­sim sanatında yeni tekniklerin geliştirilmesi önemli özelliklerdir. Leonardo Da Vinci, Rafaello, Michelangelo, Tiziano, Boticelli, Donatello dönemin en önemli sanatçılarıdır.» «Karolenj ve Otto Dönemlerinde temelleri atılan Romanesk üslup, 6.-12. yüzyıllar arasında tüm Avrupa’ya yayılmış, klasik örneklerini 11.-12. yüzyıllarında vermiştir. Romanesk üslup, Avru­pa’da siyasal değişimlerin yaşandığı, ulusal dev­let bilincinin geliştiği dönemde Fransa’da ortaya çıkan ve 15. yüzyıla kadar tüm Avrupa’ya yayı­lan Gotik üslup içinde eriyerek kaybolmuştur.» NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Avrupa sanatı «14. ve 15. yüzyıllarda İtalya’daki toplumsal ya­pı, ekonomik ve siyasi ortam Hristiyanlık inan­cının geçirdiği değişim, bilim ve teknolojide ya­şanan gelişmeler Rönesans’ı hazırlamıştır. 1453’de İstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tara­fından fethedilmesiyle Orta Çağ kapanmış Ye­niçağ başlamıştır.» «Yeni Çağ’da kilise ve din adamları ile yönetilen Orta Çağ toplumlarında insanı temel alan hümanizmin yayılmasıyla baş­layan Rönesans, 15.-17. yüzyıllarda tüm Avru­pa’yı etkisi altına alarak fikir ve sanat akımına dönüşmüştür. Rönesans’tan sonra Avrupa’da Maniyerist, Barok, Rokoko ve Ampir üslupları etkin olmuş, 19. yüzyılda yaşanan Aydınlanma Çağı’nda önce klasik üslup ardından Yeni Çağ’ın diğer üslupları canlandırılmıştır.» NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Avrupa sanatı Floransa Katedrali Kubbesi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar Akyürek, E. (1994). Ortaçağ’dan Yeniçağ’a Felsefe ve Sanat, İstanbul: Kabalcı yayınevi. Atasoy, N. (1976). 17-18. Yüzyıllarda Avrupa Sanatı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. Bell, J. (2009). Sanatın Yeni Tarihi, (Çev. U.C. Ünlü, N. İleri, R. Gürtuna), İstanbul: NTV Yayınları. Canan Parla (edit.), Sanat Tarihi, Anadolu Üniversitesi Yayını no: 2962, 2013 Eco, U. (1998). Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzel­lik, (Çev. Kemal Ataköy), İstanbul: Can Yayınları. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©