EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Yrd. Doç. Dr. Lokman AKBAY Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi - Ölçme ve Değerlendirme ABD

Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Konu Başlıkları Güvenirlik Güvenirliği belirleyen özellikler Güvenirlik katsayısı yorumlama Güvenirlik belirleme yöntemleri Ölçme sonuçlarının standart hatası

Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Ölçme aracının ölçüğü özelliği hatalardan arınık olarak ölçme derecesidir. Güvenirlik ölçme aracının tesadüfi hatalardan arınıklık düzeyidir

Güvenirliği Belirleyen Özellikler Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirliği Belirleyen Özellikler Tutarlılık: Bir ölçme aracının tekrar tekrar kullanılması sonucu elde edilen sonuçların aynı ya da benzer olabilme derecesidir Kararlılık: Bir ölçme aracının zaman aralıklarıyla tekrar tekrar kullanılması sonucu elde edilen sonuçların zamana rağmen aynı ya da benzer olabilme derecesidir Objektiflik: Bir ölçme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın, aynı sonuca ulaşılması demektir Duyarlılık: Ölçme aracının biriminin olabildiğince hassas (küçük) olmasının derecesidir

Güvenirliği Artırma Yolları Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirliği Artırma Yolları Soru sayısını artırmak Soruları anlaşılır, açık ve net ifadelerle hazırlamak Ölçmeye olan motivasyonu (güdülenmişliği) artırmak Sınav süresini ne az ne de yeterinden çok vermek Orta güçlükte bir test hazırlamak Tesadüfi hata kaynaklarını olabildiğince kontrol altında tutmak Objektif ve dikkatli puanlama

Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirlik Katsayısı Güvenirliği belirlemek için korelasyon katsayısı kullanılır Korelasyon katsayısı (r12) -1 ve 1 aralığında değişir, ancak güvenirlik katsayısı (rX) teorik olarak 0 ile 1 aralığındadır Güvenırlik 1’e yakın ise (rX 1) ölçme aracının hatalardan arınıklık düzeyi yüksektir Güvenırlik 0’e yakın ise (rX 1) ölçme aracının hatalardan arınıklık düzeyi düşüktür rX=.00 rX=.30 rX=.70 rX=1.00 düşük orta yüksek

Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Toplam Puan Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Toplam Puan Test-tekrar test Paralel test Eşdeğer yarılar (iç tutarlılık) Test A (zaman 1) (zaman 2) Test A Test A’ Test A

Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Cevap Örüntüsü Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Cevap Örüntüsü Doğru cevapların ‘1’, boş ve yanlış cevapların ‘0’ olarak kodlandığı cevap örüntüsü (matrisi) ile test güvenirliği hesaplanabilir Kuder-Richardson Formülleri (KR-20 ve KR-21) kullanılır Diğer yöntemlerde ortaya çıkan dezavantajlar yoktur KR-21, ölçme aracını oluşturan maddelerin güçlük dereceleri birbirine yakın olduğunda (homojen test) kullanılır KR-20, ölçme aracını oluşturan maddelerin güçlük derecelerinin bilinmediği ya da birbirine yakın olmadığında (heterojen) kullanılır

Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Cronbach Alfa (α) Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Cronbach Alfa (α) 0-1 puanlamadan farklı puanlanan (çoklu puanlama olan) maddelerden oluşan testlerde uygulanır KR-20 hesaplama formülü ile hesaplanır (sadece madde varyansı hesaplaması farklı) Maddeler arası tutarlılığın bir ölçüsünü (iç tutarlılığı) verir Yüksek α, maddeler arası ve madde-test korelasyonlarının yüksek olduğunu gösterir

Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Puanlayıcı ve Puanlama Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Güvenirlik Belirleme Yöntemleri: Puanlayıcı ve Puanlama Puanlayıcı güvenirliği: Birden fazla puanlayıcının, kâğıtların üzerindeki isimleri görmeden, hazırlanmış bir puanlama cetveline göre puanlama yapmaları yöntemidir. Puanlayıcıların yansızlığı ve uyumu hakkında bilgi verir Puanlama güvenirliği: Bir puanlayıcının bir sınav kağıdına farklı zamanlarda (en az iki kez) verdiği puanlar arasındaki korelasyon yöntemidir. Puanlayıcının kararlılığı ve yansızlığı hakkında bilgi verir

Ölçme Sonuçlarının Standart Hatası Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Ölçme Sonuçlarının Standart Hatası Ölçmeye karışan hatayı puan cinsinden ifade etmek için kullanılır Ölçmede yapılan hataların standart değerini belirlemede kullanılır Ölçme sonucunun güven aralığı X ± 1SEM %68 puan güven aralığı X ± 2SEM %95 puan güven aralığı X ± 3SEM %99 puan güven aralığı

Ders # 5 - Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler: Güvenirlik Yrd. Doç. Dr. Lokman AKBAY Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi - Ölçme ve Değerlendirme ABD