POLİMERLERİN ANALİZİ VE KAREKTERİZASYONU ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ POLİMERLERİN ANALİZİ VE KAREKTERİZASYONU Hazırlayan :Prof.Dr. Meral KARAKIŞLA ŞAHİN 5.HAFTA

ÖN TESTLER Polimerik materyalleri farklandırmak için aşağıdaki basit metodlar kullanılmaktadır. Ancak, dolgu maddeleri, pigmentler, karbon siyahı veya cam lifler gibi katkı maddeleri bu sayılan özelliklerden önemli sapmalara yol açar. Çözünürlük Plastiklerin çok yaygın olarak kullanılan çözücüleri arasında, benzen formik asit toluen aseton tetrahidrofuran dietileter dimetilformamit etil asetat kloroetilen su etanol çözünürlük testleri, yoğunluk ölçümleri, erime sıcaklığı tayini, alev testleri piroliz testleri

Ancak, farklı çözünürlük özelliklerine sahip polimer karışımlarını bileşenlerine ayırmak ve sonra bileşenleri tayin etmek mümkündür. Yoğunluk Birçok işlenmiş plastiklerde çukur boşluklar, delikler gibi kusurlar bulunabildiği gibi, karbon siyahı, cam lifler ve diğer dolgu maddelerinin varlığı da yoğunluk ölçümlerini büyük ölçüde etkiler. Bu nedenle plastiklerin, yoğunluk ölçümü ile nadir de olsa faydalı bilgiler elde edilebilir.

Yaygın olarak kullanılan bazı polimerlerin çözücü ve çöktürücüleri Çözücüsü Çöktürücüsü Polietilen, polipropilen Hidrokarbonlar (dekan) Bütün sıvılar (oda) Etil asetat PMMA Benzen, kloroform, aseton, aromatik hidrokarbonlar Alifatik hidrokarbonlar, alkoller PTFE hiçbiri -- Naylonlar m-krezol, aseton Hidrokarbonlar, eter PET Fenol ve türevleri Hidrokarbonlar, aseton PAN Dimetilformamit Hidrokarbonlar, alkoller, ketonlar, eter Poliakrilamit su Metanol, aseton PVAl Su, DMF(yüksek sıcak), DMSO (yüksek sıcak) Hidrokarbonlar, metanol, aseton, dietil eter Poliüretanlar (çapraz bağlı olmayan) Formik asit, DMF, m-krezol Metanol, dietil eter, hidrokarbonlar

Yüzdürme tekniği, piknometre ile hacim ölçümü yoğunluk belirlemede kullanılan yöntemlerdir. Yüzdürme yöntemi ile yoğunluk tayininde kullanılacak örnek, sıvıda çözünmemeli veya şişmemelidir ancak tamamen ıslanmalıdır.

Isıtma Karşısındaki Davranış Genellikle, lineer veya dallanmış termoplastik materyaller ısıtıldığında ilk önce yumuşamaya ve yüksek sıcaklarda akmaya başlar. Termosetler ve elsatomerler bozunma sıcaklığı üzerinde az veya hiç akma göstermezler.

Erime Sıcaklığı Aralığı adı polimer naylon 2 poliglisin naylon NP3 poli(N-fenil-3-aminopropiyonik asit) naylon AP poli(amino pivalik asit) naylon 2-6 poli(etilen adipamit) naylon 6-1 poli(hekzametilen karbonamit) naylon 6-5 poli(hekzametilen glutaramit) naylon 6-6 poli(hekzametilen adipamit) naylon 10-T poli(dekametilen teraftalamit) naylon 6-T poli(hekzametilen teraftalamit) naylon 2-T poli(etilen teraftalamit) naylon Pip-10 poli(piperazin sebakamit) naylon 11 poli(w-undekanoik asit) naylon pX-I poli(p-ksilen izoftalamit) naylon mX-T poli(m-ksilen teraftalamit) naylon pX-4 poli(p-ksilen süksinamit) naylon mP-6 poli(m-fenilen adipamit) naylon mP-I poli(m-fenilen izoftalamit) naylon pP-T poli(p-fenilen teraftalamit) Poliamit Türü Erime Sıcaklığı Aralığı Naylon 6 215-225 Naylon 66 250-260 Naylon 610 210-220 Naylon 11 180-190 Naylon 12 170-180

Piroliz testleri . Bu amaçla küçük bir parça bir polimer örneği piroliz tüpünde ısıtılırak uygun gözlemler yapılır. Kırmızı Nötr Mavi 0.5-4 5-5.5 8-9.5 Halojen içeren polimerler Poliolefinler poliamitler Polivinil esterler Poli(vinil alkol) ABS polimerleri Selüloz esterler Poli(vinil asetal) ler Poliakrilonitril PET Poli(vinil eter) ler Amino reçineleri üre formaldehit reçinleri Poliüretan elastomerler Stiren polimerleri (kopolimerleri dahil) Doymamış polyester reçineler polimetakrilat Flor içeren polimerler polioksimetilen polikarbonatlar Silikonlar Fenolik reçineler Epoksi reçineleri Çapraz bağlı poliüretanlar

Yakma testleri Plastiğin alev karşısındaki davranışlarına dayanır. Örnek polimerin aleve yaklaşırken, alev içerisinde ve alevden uzaklaştırılırken davranışları izlenir. Yanma sonucu bıraktıkları artık ve yanma sırasında ve sonrasında duyulan koku da önemli ipuçları verir. Polimerin Cinsi Alev görüntüsü Yanabilirliği Buharların kokusu Fenolik reçine laminatlar sarı Alev içinde yanar, dışında yanmaz Fenol, yanmış kağıt kokusu Poli(vinil alkol) Parlak, Boğazı kaşındırır ve tahrip eder PET Sarı-turuncu, isli Tatlı aromatik Poliüretanlar Mavi kenarlı sarı Yakıcı, sızlatıcı Polietilen, polipropilen Mavi mekezli sarı parafin