Mövzu:Balıqların müxtəlifliyi. Balıq ehtiyatının qorunması. 7-ci sinifdə BİOLOGİYADAN “ Açıq dərs”. 189-190 nömrəli tam orta məktəb. Müəllim: Şıxbabayeva Güləsmər. Mövzu:Balıqların müxtəlifliyi. Balıq ehtiyatının qorunması.
Şəkildə gördüyünüz canlılar haqqında nə fikir söyləyə bilərsiniz?
1.Müasir təsnifata görə balıqlar neçə sinfə ayrılır və hansı Tədqiqat sualları: 1.Müasir təsnifata görə balıqlar neçə sinfə ayrılır və hansı dəstələri var? 2.Qığırdaqlı və sümüklü balıqlar necə mühitdə yaşayırlar? Onlar hansı əlamətlərə görə bir- birindən fərqlənirlər? 3.Balıq ehtiyatının azalma səbəbləri hansılardır ? Balıqların artırılması, qorunması məqsədi ilə ölkəmizdə nə kimi işlər görülür? Balıqların insan həyatında və təbiətdə nə əhəmiyyəti var?
Tədqiqatın aparılması:qruplarla iş. 1-ci qrup üçün iş vərəqi. Akulalar,skatlar haqqında nə məlumatınız var? Bu balıqların orqanizmasında sümük varmı?
Nərəkimilər və pəncəüzgəclilər necə mühitdə yaşayırlar? Azərbaycan sularında bu balıqlara rast gəlinirmi? Bu dəstələrin nümayəndələrində hansı fərqli əlamətlər var? 2-ci qrup üçün iş vərəqi
Qızılbalıqkimilər çəkikimilər və siyənəkkimilər necə balıqlardır? 3-cü qrup üçün iş vərəqi Sümüklü balıqların əsas dəstələri Qızılbalıqkimilər çəkikimilər və siyənəkkimilər necə balıqlardır?
Aşağıda göstərilən amillər 4-cü qrup üçün iş vərəqi. Aşağıda göstərilən amillər nəyə səbəb olur? Suyun kimyəvi çirklənməsi Balıq məhsullarına tələbatın çoxluğu ? Ğöl balıqçılığı Planlı balıq ovu ? Balıq ovunun plansız aparılması Balıq artırma zavodları Dünya bazarında kürünün baha olması
Məlumatın mübadiləsi və müzakirəsi. pəncəüz- gəclilər BALIQLAR Qığırdaqlı balıqlar sinfi Nərə- kimilər Sümüklü balıqlar sinfi Siyənək- kimilər Skatlar Akulalar Çəki- kimilır Qızılbalıq- kimilər
BALIQLARIN XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Azərbaycanın əsas vətəgə balıqları
Balıq ehtiyatlarının azalma səbəbləri:
Balıq ehtiyatının qorunması və artırılması (təbii və süni) Çaykənd(Göygöl rayonu Ağsu çayı) , Çuxurqəbələ(Qəbələ rayonu)-Qızıl balıq artırma zavodlarında” Kür sürü- ləri” yetişdirilib Xəzərə buraxılır Göl-Balıqçılığı- Çəkikimilərin artırılması Neftçala Xıllı balıq zavodu
Balıq ətində OMEQA 3-YAĞ turşuları, dəmir, kalsium, A, D, B-qrupu Balıqların təbiətdə və insan həyatında əhəmiyyəti Təbiətdə qida zəncirinin bir halqasıdır. İnsan həyatında 1 çox xəstəliklər üçün şəfa mənbəyidir! Sənayedə sümük unu,yapışqan hazır. Balıq ətində OMEQA 3-YAĞ turşuları, dəmir, kalsium, A, D, B-qrupu vitaminləri var. Qanda xolesterini ,qan təzyiqini,qan laxtalanmasını aşağı salır,ürək-damar , Iflic ,Infakt xəstəliklərinin qarşısını alır ,bədəndə immuniteti qaldırır. İnsanda boy artımını ,qan əmələ gəlməsini ,gözlərin yaxşı ğörməsini , zehni fəaliyyəti tənzimləyir. İxtisasçıların dediyinə görə sağlam həyat üçün həftədə ən azı 2 dəfə balıq əti yemək lazımdır.
1-ci qrup üçün yoxlayıcı tapşırıq: Yaradıcı tətbiq etmə-1 1-ci qrup üçün yoxlayıcı tapşırıq: Xəzərdən 2 nərə balığı tutulmuşdu. Bu balıqların bədəni üzərində cəmi neçə cərgə pulcuq sırası vardır?
2-ci Qrup üçün yoxlayıcı tapşırıq. Yaradıcı tətbiq etmə-2 2-ci Qrup üçün yoxlayıcı tapşırıq. 1. Azərbaycanın vətəgə əhəmiyyətli balıqları hansılardır? a)nərə,siyənək ,skat,həşəm b)durna balığı,naxa,sıf,mişarburun akula c)nərələr,siyənəklər,çəkilər,qismən qızıl balıqlar d)nərələr,elektrikli skat,qızıl xallı balıq 2. Balıq ehtiyatını necə artırmaq olar? Balıq ovunun planlı aparılması,ğöl-balıqçılığının, balıqyetişdirmə zavodlarının artırılması b)matorlu gəmilərin kürüləmə yerlərində hərəkəti c) balıq ovunun artırılması d) çaylar üzərində bəndlərin tikilməsi.
Yaradıcı tətbiq etmə-3 3.Dioqramda verilən çəki və akula balıqlarında oxşar və fərqli xüsusiyyətləri göstərin. A
Balığın insan həyatında əhəmiyyəti Yaradıcı tətbiq etmə-4 4.Cədvəldə göstərilən tapşırığı işləyin. Balığın insan həyatında əhəmiyyəti Balığın təbiətdə rolu.
Nəticə--Balıqların müasir təsnifatına əsasən Sinifüstlüyü balıqlar balıqların sinifləri dəstələri nümayəndələri , onların əsas xüsusiyyətləri, ehtiyatların azalma səbəbləri ,qorunması və artırılması yolları, təbiətdə və insan həyatında əhəmiyyəti öyrənildi.
1-ci səviyyə 2-ci səviyyə 3-cü səviyyə 4-cü səviyyə QİYMƏTLƏNDİRMƏ: qiymətləndirmə meyarları ilə- fərqləndirmə, şərhetmə 1-ci səviyyə 2-ci səviyyə 3-cü səviyyə 4-cü səviyyə EVƏ TAPŞIRIQ: Balıqlara aid maraqlı məlumatlar hazırlamaq. (elektron,yazılı və ya video formasında ola bilər) SON! 2015-ci il Dərsi hazırladı: Şıxbabayeva Güləsmər.