Tipik Performans Testlerinde Geçerlik Yrd. Doç.dr. H. denİz GülleroğlU

Geçerliliğin Tanımı Geçerlilik, bir ölçme aracından elde edilen test puanlarının anlamını, test puanlarına dayanarak yapılan çıkarımların uygunluğunun ve yeterliğinin olgusal ve kuramsal kanıtlarla desteklenmesini gerektiren özelliktir ( Messick, 1995). İstatistiksel yaklaşıma dayalı geçerlik kanıtlarının toplandığı yöntemlerde geçerlik bir korelasyon değeri olarak tanımlanır. Bundan dolayı geçerlik katsayısı -1.00 ile +1.00 arasında değişen değerler almaktadır. (Köse, 2014)

Geçerlilik Kanıtlama Yöntemleri Ölçülmek istenen psikolojik özelliğe ve amaca göre farklı geçerlilik kanıtlama yöntemleri kullanılmaktadır. Bunlar; Kapsam geçerliği Ölçüt dayanaklı geçerlik Yapı Geçerliği Uygunluk geçerliği Yordama geçerliği (Köse, 2014)

Kapsam ve Görünüş Geçerliliği Kapsam geçerliliği, ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı özellik (davranış) evrenini temsil etme gücü olarak açıklanabilir. Görünüş geçerliliği bütün ölçme araçlarında sağlanacak diye bir şart yoktur. Bireylerin psikolojik veya fiziksel rahatsızlıklarını teşhis etmeyi amaçlayan ölçme araçlarının görünüş geçerliliği gizlenmelidir. (Köse, 2014)

Yapı Geçerliliği Yapı, sözcük anlamı olarak doğrudan gözlenemeyen psikolojik özellik anlamına gelmektedir. Bir ölçme aracının yapı geçerliliği ise ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı psikolojik özelliği temsil etme gücü olarak tanımlanabilir. (Köse, 2014)

Ölçüt Dayanaklı Geçerlik Birçok test, ölçüt olarak adlandırılan gelecekte gözlenecek bir performansı tahmin etmek için geliştirilmiştir. Bu tür ölçütler akademik başarı, iş performansı vb. olabilir. Ölçüt dayanaklı geçerlilik, test puanının bireyin bir veya birden fazla ölçüte dayalı performansını tahmin gücünü gösterir. Ölçüt dayanaklı geçerlilik; uygunluk ve yordama geçerliliği olmak üzere ikiye ayrılır. (Köse, 2014)

Yordama Geçerliliği Yordama geçerliliği, ölçme aracının bireyin gelecekteki performansını tahmin etme gücü olarak tanımlanabilir. Yordama geçerliliği kanıtlarının işyerine işçi veya eleman seçiminde veya bir okul/bir programa öğrenci seçiminde kullanılan yetenek, beceri ve başarı testleri için bulunmalıdır. (Köse, 2014)

Uygunluk Geçerliliği Halihazır geçerlilik, hem zaman geçerliliği, mevcut hal geçerliliği, zamandaş geçerliliği, eşzaman geçerliliği ve uygunluk geçerliliği gibi isimler alabilmektedir. Uygunluk geçerliliği bir ölçme aracından edilen puanların, o ölçme aracıyla aynı anda veya ölçme aracının uygulanmasından kısa bir süre sonra bir ölçütten elde edilmiş puanlarla olan korelasyonudur. (Köse, 2014)

kaynakça Köse, İ. A. (2014). Ölçmede geçerlik. N. Çıkrıkçı-Demirtaşlı (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s.72-90). Ankara: Edge Akademi. Messick, S. (1995). Validity of psychological assesment: Validation of inferences from persons’responses and performances as scientific inquiry into score meaning. American psychologist, 50(9), 741.