ÇOKLU ZEKA TEORİSİ Dr. Gökçe Karaman Benli

Howard Gardner Harvard Üniversitesi’nde eğitim ve psikoloji alanlarında ve Boston Tıp Okulu’nda nöroloji alanında profesörlüğü devam etmektedir.

Zekaya İlişkin Eski ve Yeni Bakış Açısı ESKİ ANLAYIŞ YENİ ANLAYIŞ Zeka doğuştan kazanılır, sabittir. Kalıtımla gelen zeka değiştirilemez, geliştirilemez. Bir bireyin genetiksel olarak kalıtımla getirdiği zeka kapasitesi iyileştirilebilir, geliştirilebilir ve değiştirilebilir. Zeka niceliksel olarak ölçülebilir ve tek bir sayıya indirgenebilir. Zeka, herhangi bir performansta üründe veya problem çözmede sergilendiğinden; sayısal olarak hesaplanamaz. Zeka tekildir; belli testler ile ölçülebilir. Zeka çoğuldur; çeşitli yollarla sergilenebilir. Zeka gerçek hayattan soyutlanarak (belli zeka testleri ile) ölçülür. Zeka gerçek hayat durumlarından veya koşullarından soyutlanamaz. Zeka, öğrencileri belli seviyelere göre sınıflandırmak ve onların gelecekteki başarılarını tahmin etmek için kullanılır. Zeka, öğrencilerin sahip oldukları doğal potansiyellerini anlamayı sağlar ve başarılı olmaları için onlara farklı yollar gösterir.

İnsan zekası hakkında ileri sürülen geleneksel yapıdaki görüşün sınırlılığını fark eden Gardner, 1983’te “Frames of Mind-Zihnin Çerçeveleri” adlı kitabı yayımlamıştır.

Bedensel-kinestetik zeka Sözel-dil zekası Müziksel-ritmik zeka Görsel-uzaysal zeka Sosyal zeka İçsel zeka Doğacı Zeka Mantıksal-matematiksel zeka

Sözel-dil zekası Söyler Duyar Görür Okur

Mantıksal-matematiksel zeka Gruplar Ölçer Sıralar Soyutlar

Görsel-uzaysal zeka Görselleştirir Renkleri sever Hayal Kurar Değişim ve dönüşümleri fark eder

Müziksel-ritmik zeka Ritim kullanır Müzikle öğrenir Melodi kullanır Seslere duyarlıdır

Bedensel-kinestetik zeka Dokunarak öğrenir Vücutları esnektir El becerileri iyidir Ustaca taklit yapar

Sosyal zeka İşbirliği yapar Yüz ifadesi, jest ve mimiklere duyarlıdır Paylaşır Karşılaştırır

Kendini motive edebilir İçsel zeka Kendini motive edebilir Kendi hızında öğrenir. Yüksek düzeyde düşünür Sağlıklı benlik algısına sahiptir

Doğacı zeka Toprakla oynamayı sever Çevre bilinci yüksektir İnceler Araştırır

Duygusal Zeka Öz bilinç Duyguları idare edebilmek Empati Kendini harekete geçirmek İlişkileri yürütebilmek

Zeka Alanlarının Gelişimine Etki Eden Faktörler

Gardner 5 farklı zihin türünden bahsediyor

Sonsöz Çocuklarımdan dünyayı anlamalarını istiyorum fakat sadece bu değil; çünkü dünya muhteşem ve insan aklı meraklı. Onlardan anlamalarını istiyorum böylece dünyayı daha iyi bir yer yapma fikrine sahip olacaklar. Bilgi ahlakla aynı şey değildir, fakat geçmiş hatalarımızdan kaçınabilmek ve üretken bir hareket için anlamaya ihtiyacımız vardır. Bu anlayışın en önemli parçası kim olduğumuzu ve ne yapabileceğimizi bilmektir. Son olarak da kendimiz için anlayışımızı sentezleyebilmemiz gerekir. Howard Gardner 1999