YAŞAM BOYU SPOR 3. hafta Öğr. Gör. Elif Öz Kalp dolaşım sistemi ve egzersiz Kalp-dolaşım rahatsızlıkları için egzersiz programları 3. hafta Öğr. Gör. Elif Öz
Koroner Kalp Hastalıkları Genellikle kalp kaslarını besleyen büyük arterlerin iç kısımlarında oluşan dejeneratif değişimler… Bu değişme kan akımının azalması, dolayısıyla oksijen kullanımının zayıflaması sebebiyle “ischemic” oluşturur. Bu da myokart enfarktüsüne sebep olur. Öğr. Gör. Elif Öz
Koroner Kalp Hastalıkları Koroner kalp hastalıkları erkeklerde 30 kadınlarda 40 yaştan itibaren ölüm sebeplerinin en büyüğünü oluşturur. Kalp damar hastalıklarının en önemli sebeplerinden biri Atherosclerosis Belirtileri: Vücudun belli bölümlerinin uyuşması Organ hareketlerinin azalması Göğüs ağrısı Arada sırada topallama Düşünme yeteneğinin azalması İlerleyen durumalrda; organ ölümleri, Felç, kalp krizi, vücut uyuşukluğu, böbrek bozuk luğu ve hatta ölüm Öğr. Gör. Elif Öz
Koroner kalp krizi riskleri Yaş, cinsiyet Hipertansiyon Genetik Obesite Kan lipid seviyesi Stres KORONER KALP RİSKLERİ İnaktivite Diabet Yeme alışkanlığı Sigara Karakter ve ruhi durum Hayat akışı yaşam tarzı Öğr. Gör. Elif Öz
Kan lipid seviyesi Hiperlipidemi: Kandaki yağ seviyesinin artması Kolesterol ve trigliserid Kolesterolün 200 mg’dan trigliseridin 100 mg’dan yüksek olması, %20 den fazla vücut yağı bulunması, 31 ml.kg/min ‘Den az aerobik kapasitenin olması risk faktörü oluşturmaktadır. HDL, LDL HDL yüksek ise kalp krizi riski düşük, LDL yüksek ise kalp krizi riski yüksek Öğr. Gör. Elif Öz
Obesite Koroner kalp hastalığı için birincil risk olmamasına rağmen, ikincil rol alarak kalp krizi riski olduğu reddedilemez. Vücut depo yağları ile arterial tıkanıklık derecesi arasında yüksek bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmalar obez kişilerin hipertansiyona sahip oldukları ve serum lipid seviyelerinin yüksek olduğunu ifade etmiştir. Öğr. Gör. Elif Öz
Sigara Sigara içip kalp krizinden ölenler, içmeyenlere göre 2 kat daha fazladır. Öğr. Gör. Elif Öz
Fiziksel aktivite eksiliği, İnaktivite Fiziksel aktivite yapanlarda genelde kalp krizi daha az rastlanmaktadır. İnsanların boş zamanlarında veya iş hayatlarında seçecekleri aktiviteler ile yaşamlarını uzatmaları yönünde güçlerini korumaya yönelmeleri mümkündür. Öğr. Gör. Elif Öz
Egzersizin Kalp – dolaşım sistemine etkileri Egzersiz sırasında ??? Egzersiz sonrasında ??? Max HR??? Resting HR?? Sporcu kalbi Athlete’s heart Öğr. Gör. Elif Öz
Kalp damar hastalıkları ve egzersiz Aerobik egzersiz… Kalp damar hastalıklarının belirlenmesinde çeşitli fiziksel testler ve stres testi (eforlu EKG) uygulanır. Niçin stres testi yapılır? Öğr. Gör. Elif Öz
Stres testi kimlere yapılmalıdır? Eğer birisi 35 yaşın altında ise daha önceden kalp-dolaşım rahatsızlığı geçirmemişse ve 2 yıl içinde risk faktörü olarak gözüken tıbbi bir gelişim bilinmiyor ise; hiçbir tıbbi açıklama olmaksızın egzersiz programlarına katılabilir. Eğer kişi 35 yaşın altında fakat koroner damar hastalığına sahip veya risk faktörleri ile anlamlı bir bağlantı mevcut ise egzersiz programlarına başlamadan önce tıbbi kontroller yapılmalıdır. 35 yaşın üstündeki bütün bireyler için ise mutlaka gerekli Öğr. Gör. Elif Öz
Kalp dolaşım rahatsızlıkları için egzersiz kuralları Bir kişi enfarktüs geçirdiyse, en az 2 ay sonra egzersize başlanmalıdır. Stres testi esnasında elde edilen KAH ve oksijen kullanım bilgileri egzersiz kurallarının (süre, sıklık, şiddet, egzersiz şekli) belirlenmesinde rol oynar. Tüm programlar BİREYSEL olmalıdır….! Öğr. Gör. Elif Öz
Kalp dolaşım rahatsızlıkları için egzersiz kuralları Tercihen düşük şiddetli aktiviteler fakat kalp-dolaşım sisteminde gelişme sağlayacak egzersizler tercih edilmelidir: Bisiklete binme Yüzme Yürüyüş Hafif tempo koşu (Jogging) Yaşlılar için ideali; haftada en az 3 kere ve her biri 20-40 dk kapsayan çalışmalar olmalıdır. Strest testi sonucunda elde edilen verilere göre max VO2 ‘nin %60-80 i arasında egzersiz uygulatılmalıdır. Düzenlenen programların üzerinden yaklaşık 3 ay geçtikten sonra tekrar stres testi yapılmalıdır. Öğr. Gör. Elif Öz
Kalp dolaşım rahatsızlıkları için egzersiz kuralları Kardiovasküler aletlerle ne kadar çalışılmalıdır? Bisiklet, kürek, koşu bandı (treadmill) gibi aletlerin haftada en az 3 gün, 30-60 dk arasında, kişiye uygun hazırlanacak nabız aralığında çalışılmasıyla yağ yakımı sağlanır. Öğr. Gör. Elif Öz