NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Liman terminal NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ İktisadi İdari Sosyal Bilimler Fakültesi i.i.s.b.f.nisantasi.edu.tr

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Kuruluş yerinin seçiminde gereken özen gösterilmezse, başlangıçta iyi olan bir yerin değişen koşullar nedeniyle elverişsiz bir duruma gelmesi mümkündür. ― Uygun olmayan yerde faaliyetlerini sürdüren bir işletme maliyet giderlerinin yüksekliği nedeniyle diğer işletmelerle rekabet edemez. ― Optimal kuruluş yeri toplam üretim masraflarının en düşük olduğu yer olarak düşünülebilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Yatırım yapma fikri Ekonomik araştırma Teknik araştırma Mali araştırma Yasal araştırma Ön proje Değerlendirme ve yatırım kararı Kesin yatırım projesinin hazırlanması Projenin uygulanması Deneme üretimi Açılış ve projenin sona ermesi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Liman İşletmeciliği’nin uygulamak istediği rekabet türünü belirleyen ‘liman Değer Önerisi veya önerileri’ araçlarından biri olan ‘Liman Kuruluş Yeri’, uzun süre kalıcılığı olan, duyarlığı pazar dilimine göre değişen ve misillemesi güç olduğu gibi uygulamaya konulması da zor ve pahalı, özgün bir fiyat dışı rekabet farklılaştırma aracıdır. “Liman Kuruluş Yeri”nin en önemli özelliği çok uzun süre ‘değişmez’ oluşudur. Başka bir deyişle lojistiğin önemli bir bileşeni olan Kuruluş Yeri, seçildikten sonra uzun bir süre ‘kontrol edilebilir’ olma özelliğini yitirebilir. Dolayısıyla Kuruluş Yeri güçlü bir rekabet avantajı yaratan araç olmakla birlikte, geriye dönüşün çok güç ve pahalı olması nedeniyle büyük sorunlar yaratabilecek iki ucu keskin bir kılıçtır. Bu nedenle Kuruluş Yeri ile rekabet , işletme kurulmadan önce iyice planlanması gereken bir faaliyettir. Liman Kuruluş Yeri analizleri (1) ilk kez kurulacak limanlar ve (2) kurulmuş ve çalışan limanlar açısından ayrı ayrı düşünülmelidir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Liman yeri seçiminde öncelikle bölgeye ait yük trafiği incelenmelidir. Bu yük cinslerine göre limanın hangi ana yükler için aktarım merkezi olacağına karar verilmelidir. Bu çerçevede liman yeri seçimi ana faktörleri aşağıdaki şekilde belirlenebilir 1. Bölgesel Faktörler 2. Yerel Faktörler Bölgesel Faktörler NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Ekonomik faktörler yönünden bölge; sanayi yatırımlarına, endüstriyel gelişime açık olmalıdır. Ayrıca liman alanı için geniş arazi yatırımlarına ihtiyaç duyulduğundan arazi maliyeti düşük ve gerektiğinde arazi genişletme maliyetleri ekonomik olmalıdır. Kalkınmada Öncelikli Yöreler ve Organize Sanayi Bölgeleri için geliştirilmiş teşvikler ve vergi uygulamaları dikkate alınmalıdır. Bölgeden sağlanacak iş gücü açısından bölge ücret seviyeleri göz önünde tutulmalıdır. Liman inşaat maliyetleri, işletmenin girdi ve çıktıları, taşıma giderleri, enerji giderleri değerlendirilmelidir. Bölgenin gelecekteki deniz ticaret potansiyeli belirlenebilir olmalıdır. Liman yeri seçiminde bölgenin coğrafi özellikleri çok önemli rol oynamaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Öncelikle liman yük trafiği uluslararası deniz yolu üzerinde ya da bu artere çok yakın olmalıdır. Böylelikle ana arterden çok uzaklaşılmamış, zaman ve maliyet kaybı minimuma indirilmiş olur. Liman arkasında denizden gelen malın hareketinin kesintisiz devamı için öncelikle kara ve demiryolu, ayrıca havayolu ulaşımının sağlanması gereklidir. Ayrıca politik ve askeri öncelikler göz önünde tutularak, ülkenin siyasi, ekonomik ve stratejik öncelikleriyle paralellik sağlaması yönleriyle liman yeri değerlendirilmelidir. Liman taşıyan açısından bir maliyet kapısı olup, taşıyan yük potansiyeli yüksek olan limana uğrak yapmak ister. Bu açıdan çevredeki diğer limanlar ile etkileşim meydana geleceği için liman yeri seçiminde bölgede başka liman olup-olmadığı, başka liman varsa bunun yapılacak limana etkisi değerlendirilmelidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Diğer yandan su derinliği açısından liman basenlerinde ve seyir kanallarında kumlanmadan dolayı yüksek maliyetler doğabilmektedir. Büyük ölçüde katı madde taşınımı varsa, bunların önlemleri alınmalıdır. Ayrıca akıntı deniz ulaşımını olumsuz yönde etkileyen bir faktör olduğundan bölgenin akıntı özellikleri ayrıntılı olarak incelenmelidir. Liman giriş ve çıkışlarını etkileyebilecek en önemli etken hakim rüzgarlar, sis ve mevsimsel yağışlardır. Bu etkenler liman yeri incelemesinde göz önünde bulundurulması gereken önemli etkenlerdir. Ayrıca önerilen projeden kaynaklanabilecek önemli çevresel etkilerin (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon v.b gibi ) Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu çerçevesinde ortaya konması gerekmektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lİman Kuruluş Yerİ SEÇİMİ Bu bölüm Prof. Dr. Serap İNCAZ tarafından hazırlanmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar 1.Alkan, G. B. ve S. İncaz, Türk Limanları, Sorunları ve Çözüm Önerileri, TMMOB Makine Mühendisleri Odası, IV.Ulaşım-Trafik Kongre ve Sergisi, Ankara, 26-27 Eylül 2003. 2.Alpaslan Ateş, Şengül Karadeniz, Soner Esmer. Dünya Konteyner Taşımacılığı Pazarında Türkiye’nin Yeri. Denizcilik Fakültesi Dergisi 2/2 (2010) 83 Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi Cilt:2 Sayı:2 2010 3.Aydın, G., G. Alkan ve S. İncaz “Acentecilikte Dökümantasyonun Önemi”, Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri Ulusal Sempozyumu, İstanbul, 17 Kasım 2007. 4. Deniz Ticaret Odasının Yayınları, 5. Dokuz Eylül Üniversitesi, Denizcilik İşletmeleri Yönetimi, Editörler: A.Güldem Cerit, Ali Deveci, Soner Esmer, Beta Yayınevi, 2013. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar 6. Erdönmez, E.S., İncaz, S., (2016). “2018 Yılına Kadar Ab Denizyolu Taşımacılığının Stratejik Hedefleri Ve Önerilerinin Türkiye'ye Yansıması”, JOEEP | Journal Of Emerging Economies And Policy, Vol.1 | December 2016, s. 111-125, Bu makale 26-27 Kasım 2016 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiş olan International Congress of Management, Economy and Policy adlı kongrede bildiri olarak sunulmuştur. 7. http://www.soneresmer.com/downloads/puplications/soner_esmer_doktora.pdf 8. https://documents.tips/download/link/boeluem-2-gemilerin-siniflandirilmasi 9.http://www.yildiz.edu.tr/~fcelik/dersler/dizayn/Ders%20Notlari/2.%20Gemilerin%20Siniflandiril masi.pdf NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar 10. http://kontrolmedya.com/deniz-tasimaciliginda-dokme-malzemenin-onemi/ 11. http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/16843_53_24.pdf 12. http://www.ulgener.com/files/upload/files/articles/turkish/21.Shipman.pdf 13. http://www.nasmaritime.com/documents/selcuk_nas_tez.pdf 14. https://polen.itu.edu.tr/bitstream/11527/10227/1/7477.pdf 15. http://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/549.pdf 16. http://www.dtoizmir.org.tr/dosyalar/yayin/gemiacenteligi.pdf 17. http://www.7deniz.net/haber/38334/imodan-konteyner-gemileri-icin-agirlik-dogrulama- zorunlulugu.html 18. https://pxhere.com/tr/photo/1101058 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar 19. İncaz, S. ve G. B. Alkan, “Türk Deniz Taşımacılığının Bugünkü Durumu ve Önemi”, TMMOB Makine Mühendisleri Odası, IV.Ulaşım-Trafik Kongre ve Sergisi, Ankara, 26-27 Eylül 2003. 20. İncaz, S. (2017). “Evaluation of Bulk Cargo According to Turkish Maritime Transportation”, Journal of Economics Bibliography,Volume 4, June 2017, Issue 2. 21. İncaz Güner, S., “Limanların Özelleştirilmesinin Ekonomik Boyutu, Türkiye Kıyıları 02, , Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları IV.Ulusal Konferansı, Kıyı Alanları Yönetimi Türkiye Milli Komitesi, ODTÜ, İzmir. 5-8 Kasım 2002. 22. İncaz, S., G. B. Alkan ve İ. A. Çakar, “Kruvaziyer Yolcu Taşımacılığı ve Sektörde Türkiye’nin Geleceği”, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları IV.Ulusal Konferansı, Kıyı Alanları Yönetimi Türkiye Milli Komitesi, ODTÜ, , Adana, 2004. 23. İncaz, S., “Liman Ekonomisinde Talebin Fiyat Elastikiyetinin (Esnekliğinin) Değerlendirilmesi”, I.Ulusal Liman Kongresi, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi, 1-2 Kasım 2013, İzmir. 24. İncaz, S., Konteyner Hat İşletmeciliğinde Hat Optimizasyonu, Konteyner Güzergah ve Maliyet Analizleri”, Konteyner Deniz ve Liman İşletmeciliği Kitabı, Editör: Murat Erdal, Beta Yayınları, 2017. 25. İncaz, S., Erdal, M., “Liman Proje ve Yatırım Analizi”, Konteyner Deniz ve Liman İşletmeciliği”, Konteyner Deniz ve Liman İşletmeciliği Kitabı, Editör: Murat Erdal, Beta Yayınları, 2017. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar 26. Özgür, Tatarağasıgıl, Konteyner Taşımacılığı, / 1314970013, İstanbul Üniversitesi. Tez.Danışman Doç. Dr. Mustafa Aksu 7. Özyılmaz Metin, IMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Gemi Acenteliği Eğitimleri Konteyner Bilgi Notu TCDD İzmir Liman Operasyon Müdürü 2007 – İZMİR 28. Yavuz Keçeli, Taşımacılık Sistemleri, Atatürk Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi.2013 29. Yüksel, Y., Çevik, E., Çelikoğlu, Y., 1998. Kıyı ve Liman Mühendisliği, TMMOB, Ankara. Bu bölüme ek kaynak ÇALIŞKAN Aylin , TEKÖmer Baybars 2 Liman Pazarlamasında Bir Kaldıraç Olarak Kuruluş Yerinin Önemi, III.ULUSAL LOJİSTİK VE TEDARİK ZİNCİRİ KONGRESİ, 15 - 17 Mayıs 2014 Trabzon, http://www.baskent.edu.tr/~bahar/sos204/5-1.ppt. http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/66753/33049/i%C5%9Fletme_bilimine_giri%C5%9F_ 5._hafta.pdf https://m.dzkk.tsk.tr/icerik.php?icerik_id=131&dil=1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©