Temel Eğitim Genel Müdürlüğü 2017 OKUL ÖNCESİ EĞİTİM MATERYALLERİ TANITIMI Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Erken Çocukluk Eğitimi Daire Başkanlığı 2017
OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN PLANLANMASI & UYGULANMASI
Aylık Eğitim Planı Bu programda öğretmenin eğitimini aylık dönemler halinde planlaması önerilmektedir. Aylık plan, öğretmenin çalıştığı çocuk grubunun gelişimini desteklemek için etkinlik oluşturmak üzere alacağı kazanım ve göstergeleri, kavramları, belirli gün ve haftalar ile aile katılımı ve değerlendirme süreçlerini içeren bir çalışma planıdır
Aylık Eğitim Planı Öğretmenin o ay için alması gereken kazanımları, ilgili göstergeleri ve kavramları belirleyebilmesi için, çocukları rutin olarak gözlemlemesi ve gözlemlediği gelişim özelliklerini “Gelişim Gözlem Formu” kaydetmesi gerekmektedir. Gözlemlerden elde edilen bilgiler doğrultusunda çocukların desteklenmesi gereken gelişim özelliklerinin dikkate alınması önemsenmelidir.
Aylık Eğitim Planı Öğretmen, her ay planında yer verdiği kavramları “Kavramlara Aylık Eğitim Planlarında Yer Verme Durumu Çizelgesi” ne; kazanım ve göstergeleri ise “Kazanım ve Göstergelere Aylık Eğitim Planlarında Yer Verme Durumu Çizelgesi”ne kaydetmelidir. Öğretmenin o ay üzerinde durduğu kavram, kazanım ve göstergeleri kayıt altına alması çocuğun sadece belli gelişim alanlarında desteklenmesinin önüne geçecek ve çocuğa çok yönlü gelişme fırsatı sunacaktır. Bu durum aynı zamanda öğretmenin etkili ve dengeli plan yapmasına da olanak sağlayacaktır.
Aylık Eğitim Planı Öğretmen, ilgili ayda yer alan belirli gün ve haftalar ile gerçekleştirmeyi planladığı aile katılımı etkinliklerini aylık planının ilgili bölümlerinde belirtir.
Aylık Eğitim Planı Aylık planların değerlendirme bölümünde öğretmen; çocukların, programın ve kendisinin değerlendirme sonuçlarına yer verir. Her ay için planına aldığı kazanımların gerçekleştirilme durumu ile etkinlikleri uygulama durumuna ilişkin bilgileri kaydeder. Her ay sonunda yapılan bu değerlendirmeler bir sonraki ay için rehber olacaktır. Tüm aylık planların değerlendirmeleri ise bir sonraki yılın eğitim planlarının hazırlanmasına ışık tutacaktır.
Günlük Eğitim Akışı Günlük eğitim akışı, öğretmenin o gün yapacağı çalışmalara düzenli bir şekilde yer verdiği çerçeve bir plandır. Rutin etkinlikler, oyun ve etkinlik zamanında yapılacak eğitim etkinlikleri planlanarak bu akışa kaydedilir. Öğretmenin, fırsat buldukça grubundaki çocukların gelişim özelliklerine, ilgi ve ihtiyaçlarına dikkat ederek, programda yer alan değişik kazanım, gösterge ve kavramları kullanarak çeşitli etkinlikler hazırlaması ve kendisi için bir etkinlik havuzu oluşturması gerekmektedir. Böylece seçeneklerini arttırmış olacak ve günlük eğitim sürecini daha kolay planlayabilecektir.
Günlük Eğitim Akışı Öğretmen bir sonraki gün için günlük eğitimini planlarken, bir önceki günü değerlendirme zamanında çocukların yaptıkları önerileri de dikkate alarak etkinlik havuzundan o gün gerçekleştirmeyi düşündüğü kazanım ve göstergelerle ilgili etkinlikleri seçip “Günlük Eğitim Akışı’na detaylandırmadan, başlıklar halinde yazar. Ancak, bir sonraki gün yapılacak etkinliklerin, o ayın aylık planında belirtilmiş kazanım ve göstergeler ile kavramlar ele alınarak oluşturulmuş etkinlikler arasından seçilmesi gerekmektedir.
Günlük Eğitim Akışı Örneği ÖRNEK YARIM GÜNLÜK EĞİTİM AKIŞI Tarih :19/10/2017 Yaş Grubu : 48-66 Ay Öğretmen Adı : ……………… Güne Başlama Zamanı: Uygulama Örnekleri: Hava durumu, haftanın hangi günü olduğu, sorular sorarak çocukları sohbet etmeye yönlendirme, egzersiz yapma vb. Oyun Zamanı Açık havada oyun. Kahvaltı, Temizlik Etkinlik Zamanı “Limon Kardeş” isimli bütünleştirilmiş fen, sanat ve oyun etkinliği. “Sarı Kapmaca" isimli Türkçe ve oyun etkinliği. Günü Değerlendirme Zamanı: Günün sonunda bütün grup bir araya toplanır ve günün değerlendirilmesi amaçlı sohbet edilir. Mümkün olduğu kadar açık uçlu sorular aracılığıyla, hangi öğrenme merkezlerinde ne tür oyunlar oynadıkları, hangi etkinlikleri yaptıkları, ortam ve materyaller gibi konular da çocuklarla beraber değerlendirilir. Ardından ertesi gün yapılabilecek etkinlikler hakkında konuşulur, evde yapılacak bir çalışma, okula getirilecek bir materyal veya gidilecek bir gezi gibi konular da hatırlatılır. Eve Gidiş Genel Değerlendirme: Gün bittikten sonra genel bir değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmede günü değerlendirme zamanında yapılanlar ile etkinliklerin değerlendirilmesi sonucunda elde edilenler çocuk, program ve öğretmen boyutları dikkate alınarak bu bölüme genel ifadeler hâlinde yazılır (Öğrenme süreci çocukların ilgisini/ihtiyaçlarını karşıladı mı? Başka bir etkinlik ile desteklenmesi gereken kazanım hangisi? Öğrenme sürecinde kazanımlara ulaşıldı mı? Çocukların gelişim ve bireysel özellikleri nedeni ile yer verilmemesi uygun olan kazanım var mıdır?).
ETKİNLİK HAVUZU Okul öncesi eğitim ortamlarında gün boyunca yapılacak etkinliklerin öğretmen tarafından önceden hazırlanması gereklidir. Öğretmenin fırsat buldukça programda yer alan değişik kazanım, gösterge ve kavramları kullanarak çeşitli etkinlikler hazırlaması ve kendisi için bir etkinlik havuzu oluşturması eğitim sürecini planlarken ona kolaylık sağlayacaktır. Böylece seçeneklerini arttırmış olacak ve günlük eğitim sürecini daha kolay hazırlayabilecektir.
“ MEB ETKİNLİK KİTABI” NEDEN OLUŞTURULDU? Okul Öncesi Eğitim Programında etkinlik havuzu oluşturulmasının önemine ve gerekliliğine yapılan vurgu, Okul Öncesi Eğitim Programının izleme ve değerlendirme sonuçları, Okul yöneticileri ve okul öncesi öğretmenlerinin geri bildirimleri, Çocukların ilgi ve ihtiyaçlarını karşılamayan, yanlış uygulama örneklerinin yer aldığı hazır planların yaygınlaşmış olması gibi nedenlerden dolayı öğretmene sınıf içi uygulamalarında rehber olacağı düşünülen “MEB Etkinlik Kitabı” hazırlanmıştır.
“MEB ETKİNLİK KİTABI” NASIL OLUŞTURULDU? MEB Etkinlik Kitabı’nın oluşturulmasına Bakanlık temsilcileri, akademisyenler, alanında uzman okul yöneticileri ve okul öncesi öğretmenlerinin yer aldığı geniş katılımlı ve uzun soluklu bir çalışma neticesinde karar verilmiştir. Etkinlik yazımı için 17 kişilik bir komisyon oluşturulmuştur. Komisyonda bulunan okul öncesi öğretmenleri ve okul yöneticileri belirlenirken; ülkenin farklı yerlerinde ve farklı kurum türlerinde çalışmış olmaları ve konu ile ilgili deneyimleri göz önünde bulundurulmuştur.
“MEB ETKİNLİK KİTABI” NASIL OLUŞTURULDU? Üç ay süren çalışmalar neticesinde yaklaşık 550 etkinlik hazırlanmıştır. Etkinlikler yaş grubunun gelişim özellikleri, özgünlük, uygulanabilirlik ve okul öncesi eğitim programında yer alan temel ilkeler bağlamında incelenerek 390 etkinlik seçilmiştir. Bu etkinlikler uzman görüşüne sunulmuş, ön pilot uygulaması yapılmış ve yaklaşık 350 etkinlik belirlenmiştir.
“MEB ETKİNLİK KİTABI”NIN ÖZELLİKLERİ Okul Öncesi Eğitim Programının temel ilkelerini benimsemiştir. Okul Öncesi Eğitim Programında yer alan tüm kazanım, gösterge ve kavramları içermektedir. Programda yer verilen Belirli Gün ve Haftalar ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir. Etkinlikler planlanırken ülkenin her yerinde uygulanabilecek nitelikte olmasına dikkat edilmiştir. Etkinlikler çocuk merkezli olarak hazırlanmıştır. Etkinlik çeşitlerine eşit ağırlıkta yer verilmesine özen gösterilmiştir. Etkinliklerin büyük çoğunluğu “Bütünleştirilmiş Etkinlik” olarak planlanmıştır.
“MEB ETKİNLİK KİTABI” NE DEĞİLDİR! Etkinlikler öğretmenin günlük eğitim akışı değildir. Öğretmen günlük eğitim akışını oluştururken etkinlik kitabında yer alan bir veya birkaç etkinliği kullanabilir. Etkinlikler kitaba yerleştirilirken belirli bir sıra gözetilmemiştir. Etkinliklerin uygulanması zorunlu değildir. Etkinlikler örnek niteliğinde olup sınıf içinde uygulanması zorunlu değildir. Öğretmen çocukların gelişim özelliklerine göre yeni etkinlikler hazırlamalıdır. Kitap Belirli Gün ve Haftalar, Uyum Haftası ve sonrası karışık
“MEB ETKİNLİK KİTABI” NE DEĞİLDİR! Etkinlikler yaş grupları için ayrı ayrı hazırlanmamıştır. Etkinlikler, eğitim ortamının fiziksel koşulları, çocukların ilgi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenmelidir. Ancak ilgi ve ihtiyaçlarını tam olarak karşıladığı durumlarda birebir de kullanılabilir. Etkinlik kitabı aylık plan değildir.
TOPLAM ETKİNLİK SAYISI Tamamına yakını programda da önerildiği üzere bütünleştirilmiş etkinlik. Oyun: 115 Türkçe: 149 Matematik: 73 Müzik: 40 Alan Gezisi: 13 Hareket: 21 Drama: 33 Fen: 79 Sanat: 192 (Sadece 6 etkinlik doğrudan sanat)
ETKİNLİK PLANI FORMATINA EKLENENLER Etkinlik İçeriği Öğretmene etkinlik içeriği hakkında ön bilgi sunmayı hedefleyen anahtar kelimelerden oluşmaktadır. Etkinlik havuzu için hazırlanacak olan online sistemde etkinlik içeriğinde bulunan kelimeler kullanılarak da arama yapılabilecektir. Değerlendirme (Bunların Haricinde) Bunların Haricinde başlığı altında alternatif değerlendirme yöntemleri sunulmuştur. Ayrıca bu bölümde El Ele Okul Öncesi Eğitime kitabı ile yapılacak değerlendirmelere de yer verilmiştir.
ETKİNLİK PLANI FORMATINA EKLENENLER Öneriler Öğretmenin etkinliği yaparken dikkat etmesi gereken hususlara, Etkinlik uygulanırken kullanılacak malzemelere alternatif malzeme önerilerine, Uygulanan etkinliğe alternatif etkinlik önerilerine de yer verilmiştir.
ETKİNLİK PLANI FORMATINA EKLENENLER Desteklenen Değerler Programda değerler eğitimi ayrı bir alan olarak ele alınmamış, ancak kazanım ve göstergelerde bütüncül bir şekilde vurgulanmıştır. Bu etkinlik örneklerinde de yer alan değer adı yazılmış öğretmene öğrenme sürecinde nasıl destekleyeceği ile ilgili ipuçları yer almıştır. Etkinlik içinde yer alan değerler Etkinlik İçeriği bölümünde de yazılmıştır.
ETKİNLİK PLANI FORMATINA EKLENENLER Ekler Etkinliklerde kullanılan dijital materyallerin bağlantıları bu bölümde yer almaktadır. Yaş Grubunun Formattan Kaldırılması Etkinlik planı formatında bulunan yaş grubu kaldırılmıştır. Etkinlikler çocukların gelişim düzeyleri belirlenerek uygulanması önerilmektedir. Öğretmen etkinliği günlük eğitim akışında kullanırken yaş grubunu belirtilmelidir.
EL ELE OKUL ÖNCESİ EĞİTİME Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocuklara yönelik, Pamuk Şekerim 1-2 yerine hazırlanmıştır. Üç modülden oluşmaktadır. Programda yer alan (Duyu kategorisi hariç) tüm kavramlara yönelik çalışma sayfaları yer almaktadır. Kavramların haricinde dikkat çalışmaları, örüntü, ilişkili olanı bulma vb. matematik becerilerinin gelişmesine yönelik çalışma sayfalarına da yer verilmiştir.
EL ELE OKUL ÖNCESİ EĞİTİME Tek başına bir eğitim materyali olarak tasarlanmamıştır. Öğretmenin «Etkinlik Kitabı»nda yer alan veya kendi planlayıp, uygulayacağı bir etkinlikten sonra bu materyalde yer alan çalışma sayfalarından etkinliğin değerlendirme aşamasında faydalanması önerilmektedir. «Etkinlik Kitabı»nda bir sıralama olmamasına rağmen «El Ele Okul Öncesi Eğitime 1-2-3» materyalinde bir sıralama söz konusudur. «Etkinlik Kitabı»nda yer alan 122 etkinlik «El Ele Okul Öncesi Eğitime 1-2-3» kitabına yönlendirme vardır.
DEĞERLER EĞİTİMİ Değerler eğitimine yönelik mevcut basılı ve dijital materyaller incelenmiştir. Materyallerin pedagojik anlamda 36-66 aylık çocuklara uygun olmadığı ve genellikle bilişsel temelli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu noktadan hareketle hazırlanan eğitim materyallerinde değerler eğitimine de önem verilmiştir.
DEĞERLER EĞİTİMİ Etkinlik Kitabı’nda okul öncesi eğitim dönem için belirlenen, ilkokul programlarında da olduğu gibi 8 değere (sevgi, saygı, sabır, hoşgörü, yardımlaşma, paylaşma, iş birliği, sorumluluk) yönelik etkinliklere yer verilmiştir. Bu 8 değer haricinde adil olma, affedici olma, arkadaşlık, bağımsızlık, birliktelik, cesaret, çalışkanlık, demokrasi, dayanışma, dürüstlük, empati, fedakarlık, güven, iyilik, kanaatkarlık, kararlılık, kültürel özellikleri bilme, nezaket, öz farkındalık, özdenetim, özgürlük, özgüven, özsaygı, temizlik, tutumlu olma, vatanseverlik değerlerine/sosyal becerilerine de örtük olarak yer verilmiştir.
TEŞEKKÜRLER…