Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dersin Adı: Klinik Sosyal Hizmet Sorumlu Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Veli DUYAN Konu: Ünite 12 Yetişkinlerle Klinik Değerlendirme ve Sosyal Hizmet Uygulaması

Yetişkinlik döneminde, bireylerin karşı karşıya kaldıkları birtakım risk faktörleri bulunmaktadır. Psiko-sosyal ve çevresel faktörler, bireylerin yaşam seyrini etkileyebilmektedir. Bu dönemde bireyler risk faktörlerine bağlı olarak birtakım psikolojik sorunlar da yaşayabilmektedir.

Bu dönemdeki başlıca risk faktörleri şunlardır: Genetik faktörler (aile hikayesi temelinde) Biyolojik faktörler Psiko-sosyal faktörler

Genetik Risk Faktörleri Bireyin yakın aile çevresinde bir bireyin ruhsal hastalığının olması Hipotiroid Nörotransmitter dengesizlikleri Düzensiz sosyal ritimler Obstetrik komplikasyonlar

Psiko-Sosyal Risk Faktörleri Doğum sonrası depresyon Uyku bozuklukları Aile üyeleri ile devam eden çatışma Çocukluk çağındaki travmatik deneyimler Düzensiz günlük yaşam rutinleri Aşırı duyarlılık Düşük benlik saygısı Başkalarından onay bekleme Madde kötüye kullanım bozuklukları

İş ile ilgili zorluklar Evlilik çatışmaları Mesleki müdahale eksikliği

Yapılması Gereken Müdahaleler Aileyle olumlu ilişkilerin geliştirilmesine yardımcı olma Mental sağlık profesyonellerinden yardım alma İlaç kullanımı varsa ilaç kullanımına uyma Sosyal ve çevresel kimliklerin tanımlanması Toplum kaynaklarının kullanımı Düzenli sosyal ritimler Destek gruplarına katılım

Klinik alanda çalışan sosyal hizmet uzmanları, risk faktörleriyle karşı karşıya kalan ve psiko-sosyal sorunları olan müracaatçının, medikal tedavisi gerçekleşirken haftalık ziyaretlerle bireyin durumunu takip ederler. Ayrıca bireyin sosyal çevre ilişkilerini değerlendirerek, var olan risk faktörlerini ortadan kaldırmaya çalışırlar. Bireyin yararına kaynakları harekete geçirirler ve bireyin farkında olmadığı kaynakları fark etmesini sağlarlar.

Yetişkinlik döneminde bireylerin karşılaştıkları mental hastalıklar arasında bipolar bozukluk, şizofreni yer almaktadır. Bipolar bozukluk, zaman içerisinde bir kişinin genellikle bir veya daha fazla majör depresif döneme eşlik eden bir veya daha fazla manik deneyim yaşadığı bir ruh hali bozukluğudur. Bozukluk, sinir sistemindeki kimyasal dengesizliklerle ilişkilidir.

Klinik alanda çalışan sosyal hizmet uzmanları, bireyi izleme, müdahalede bulunma ve değerlendirme süreçlerinde aktif olarak rol almaktadır. Çünkü uzun dönem devam eden mental sorunlar bireyin sosyal işlevselliği ile ilgili birtakım sorunları da beraberinde getirebilmektedir.

Sosyal hizmet uzmanları müracaatçının kullandığı ilaçların olumlu ve olumsuz etkilerini de takip etmek durumundadır. Çünkü sosyal hizmet uzmanları diğer profesyonellerden farklı olarak müracaatçı odaklı müdahalelerde daha fazla yer almaktadır.

Bu çerçevede sosyal hizmet uzmanlarının yararlandığı müdahale odaklı yaklaşımlar şunlardır: Psikodinamik müdahaleler Bilişsel-Davranışçı Müdahaleler Grup müdahaleleri Aile müdahaleleri Vaka yönetimi ve toplum müdahaleleri