ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÖĞRENME MALZEMESİ 1-Algısal ayırt Edilebilirlik 2-Algısal çağrışım 3-Kavramsal gruplandırma ÖĞRENME STRATEJİSİ 1-Ayrılan zaman 2-Konunun yapısı 3-Geri Bildirim 4-Dinleme,yazma, Okuma,anlatma ÖĞRETEN ÖĞRENME ORTAMI ÖĞRENEN 1-Türe özgü Hazıroluş 2-Olgunlaşma 3-Genel Uyarılmışlık hali 4-Güdülenme 5-Aktarım (eski Yaşantılar) 6-Dikkat

1-ÖĞRENEN A)TÜRE ÖZGÜ HAZIRBULUNUŞLULUK: Organizmanın kendisine öğretilecek davranışı öğrenebilmesi için gerekli biyolojik donanıma sahip olmasıdır. İNSAN KUŞ UÇAR UÇMAZ

ÖRNEK SORU: Bir papağana bazı kelimeleri söylemeyi öğretebilirsiniz; ancak ne kadar çabalarsanız çabalayın bir serçeye bir kelime bile öğretmeniz mümkün değildir. Öğrenme açısından papağanla serçe arasında görülen bu fark, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir.( 2007) A)Aşırı uyarılma B)Güdülenme C)Türe özgü hazır oluş D)Büyüme E)Dikkat bozukluğu

B)OLGUNLAŞMA: ***Organizmanın temelindeki potansiyel güçlerin görev yapabilecek düzeye ulaşmasıdır. ***Bireyin herhangi bir organının kendisinden beklenen görevleri yapabilecek düzeye ulaşmasıdır.

C)UYARILMIŞLIK DÜZEYİ (Genel Uyarılmışlık Hali): ve KAYGI Organizmanın, öğrenmenin gerektirdiği farkında oluş içerisinde olmasıdır. *** Bireyin dışardan gelen uyarıcıları alma (fark etme) derecesine genel uyarılmışlık hali denir. ***Uyarılmışlık düzeyinin yüksek ya da düşük olması öğrenmeyi zorlaştırır. Bu nedenle uyarılmışlık düzeyinin orta düzeyde olması gerekir. Örneğin: Uyku halinde ya da çok uzun süre uykusuz kalma durumunda bireyin uyarılmışlık hali düşüktür. Deprem ya da bir panik anında uyarılmışlık düzeyi yüksektir. Her iki durumda da öğrenmenin gerçekleşmesi çok zordur.

D)GÜDÜLENME: Organizmayı harekete geçiren güç olarak tanımlanabilir D)GÜDÜLENME: Organizmayı harekete geçiren güç olarak tanımlanabilir. Bir ihtiyaçtan doğar ve bu ihtiyacın giderilmesi için organizmayı harekete geçirir. Güdüler organizmada 3 durum oluşturur. 1)Organizmayı uyarırlar 2)uyarılan organizmayı eyleme sevk ederler 3)Eylemde bulunan organizmayı belli amaçlara doğru yöneltirler. İhtiyaç Dürtü Güdü Güdülenme Davranış Öğrenme

GÜDÜ ÇEŞİTLERİ Davranışa yönelten Güdüler Davranışa kaynaklık eden güdüler Birincil Güdüler ** Doğuştan getirilir ve fizyolojik güdülerdir. ** Açlık , susuzluk, uyku sevgi vb. fizyolojik kökenli güdülerdir. ** Öğrenme süreci ile oluşmazlar **Birincil tür pekiştreçler ile pekiştirilirler İkincil güdüler ** Yaşamsal önemi olmayan ancak bireyi davranışa yönlendiren güdülerdir. **İkinci tür pekiştireçlerle pekiştirilirler **Öğrenme sonucunda kazanılırlar ** Para, statü not, gezi vb. İçsel Güdüler **Güdü kaynağı davranışa geçiren güç bireyin kendisindendir. ** Bireyler başarı -başarısızlıklarını iç faktörlere yükleme eğilimindedirler (içsel Yükleme) **Temel hedef başarılı olmak meraktan kurtulma hedeflere ulaşma vb. **kişilik özellikleri, heyecanlar, tutumlar vb. olabilir Dışsal Güdüler ** davranışa geçiren güç dışardan kaynaklıdır. Bireyin harekete geçmesi için dışardan birinin onu cesaretlendirmesi ve harekete geçirmesi gerekir. ** Dışsal yükleme yaplır. ** Yüksek not alma, öğretmenin taktirini alma, ödül alma. Cezadan kaçma vb.

SINIF ORTAMINDA ÖĞRENCİLERİ GÜDÜLEMEDE KULLANILAN BAŞLICA STRATEJİLER Dersi ilginç hale getirme Konunun nerde ve nasıl kullanılabiceğini açıklama Öğrenme isteğini oluşturma Öğrencide beklenti oluşturma Dersin hedeflerini ve konu başlıklarını açıklama Konuyu önemli hale getirme Başarı beklentisi oluşturma Ödül Kullanma Öğrencilere model olma Merak ve ilgi uyandırma

ÖRNEK SORU Öğrenmede önemli bir rol oynayan güdülenme, içten ya da dıştan güdülenme şeklinde olabilir. Aşağıdakilerden hangisi içten güdülenmeye bir örnektir? A)Bir gencin, eleştirmenler tavsiye ettiği için bir filmi izlemesi B)Bir öğrencinin, öğretmenin vereceği ödülü kazanmak için sınavda başarılı olmak istemesi C)Bir gencin sağlığına önem verdiği için dengeli beslenmeyle ilgili konuları öğrenmek istemesi D)Bir gencin arkadaşları ısrar ettiği için onlarla birlikte resim sergisine gitmeyi kabul etmesi E)Bir öğrencinin ceza almak istemediği için sınıfta disiplin sorunu çıkarmaktan çekinmesi

E)AKTARIM ( ESKİ YAŞANTILAR ) Eskiden sahip olunan bilgiler yeni öğrenilecek bilgileri kolaylaştırabilir ya da zorlaştırabilir. Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmeleri kolaylaştırmasına olumlu aktarma (transfer) denir Ör: (temel matematik-İstatistik) Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmeleri zorlaştırmasına olumsuz aktarma (transfer) denir Ör: (F Klavye – Q Klavye)

E)AKTARIM ( ESKİ YAŞANTILAR ) Olumsuz aktarım söz konusu olduğunda; Geriye Ket Vurma (engelleme,bozma,unutma): Yeni bilgilerin eski bilgileri karıştırması ve öğrenmeyi zorlaştırmasına denir. Ör: Yeni öğrenilen İngilizce kelimelerin, önceden öğrenilmiş olan Fransızca kelimelerin karıştırılmasına neden olması İleriye Ket Vurma (engelleme,bozma,unutma): Önceki öğrenilmiş olan bilginin yeni öğrenilecek bilgilerin karıştırması ve öğrenilmesini zorlaştırmasıdır. Ör: F klavyeyi kullanan birinin Q klavyeyi kullanmakta zorlanması

ÖRNEK SORU: Bir öğrenci,matematik dersindeki öğrenme eksiklerini tamamlayarak başarı düzeyini yükseltiyor. Bu öğrenci fizik dersindeki çabalarında bir değişiklik yapmadığı halde, bu dersindeki başarısında da yükselme oluyor. Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnektir.(2007) A)Zihinde canlandırma B)Bilişsel Öğrenme C)Bütün halinde öğrenme D)olumlu aktarma E)Pekiştirme

ÖRNEK SORU: Bir öğrenci sürekli olarak bir yıl önceki şenliklerde okuduğu şiiri hatırlaması nedeniyle, bu yılki şenliklerde okuyacağı şiiri öğrenmekte güçlük çekmesi aşağıdakilerden hangisi nedeni ile olabilir? (2006) A)Örtük (gizli) öğrenme B)Bastırma C)Geriye ket vurma D)Unutma E)İleriye ket vurma

F)DİKKAT Düşüncenin, bilincin belirli bir merkeze ya da uyarıcıya odaklanması durumudur. Duyu organlarımıza ulaşan bir çok uyarıcıdan sadece dikkat ettiklerimizi algılarız ve ancak dikkat edilen uyarıcı sonucunda öğrenme gerçekleşir. Dikkattin düzeyinde iç (ilgi, ihtiyaçlar vb.) ve dış ( uyarıcının büyüklüğü, şiddeti vb) unsurlar etkilidir. Öğrencilerin dikkatini çekmek için; **Resim, şekil ya da ilginç durumlar sunma **Neyi niçin öğreneceğini ve nerde kullanacağını örneklerle sunma **Farklı uyarıcıları kullanma ( beden dili, hareketli, zıt uyarıcılar) ** Sınıfta farklı düzenleme yapma (sınıf oturma düzeninin değiştirme)

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÖĞRENME MALZEMESİ 1-Algısal ayırt Edilebilirlik 2-Algısal çağrışım 3-Kavramsal gruplandırma ÖĞRENME STRATEJİSİ 1-Ayrılan zaman 2-Konunun yapısı 3-Geri Bildirim 4-Dinleme,yazma, Okuma,anlatma ÖĞRETEN ÖĞRENME ORTAMI ÖĞRENEN 1-Türe özgü Hazıroluş 2-Olgunlaşma 3-Genel Uyarılmışlık hali 4-Güdülenme 5-Aktarım (eski Yaşantılar) 6-Dikkat

2) ÖĞRENME MALZEMESİ A)ALGISAL AYIRTEDEBİLİRLİK: Öğrenme malzemesinin etrafındaki diğer uyarıcılardan ayırt edilebilmesidir. Ayırt edilemeyen uyarıcılar sıradan uyarcı niteliğinde olacakları için öğrenilmesi zor olacaktır. Ör: Öğretmen sınıfta dersi anlatırken önemli olduğunu ve sınavda çıkabileceğini düşündüğü konuları öğrencilere söyleyerek o öğrenme malzemesini diğerlerinden ayırır. Ör: Önemli olan kısımların altının çizilmesi ya da koyu puntolarla yazılması da buna örnektir.

2) ÖĞRENME MALZEMESİ B)ALGISAL ÇAĞRIŞIM: Kavram ağı ya da anlamsal çağrışım da denilir. Öğrenme malzemesinin öğrencinin zihninde çeşitli çağrışımlar sağlamasıdır. Birbirine benzer uyarıcıların öğrenilmesi kolaydır. Bir kavram bir diğer kavramı o da başka bir kavramı çağrıştırdıkça hatırlanma olasılığı artar. Kişiye bir kavramı veya bir bilgi birimini çağrıştırmayan bilginin öğrenilmesi zor olur. Çağrışımlar; Zıtlıklarla, eş zamanlılıklarla, ardışıklıklarla kodlanır ve öğrenilir.

ÖRNEK SORU: Bir ilköğretim öğretmeni öğrencilere “Başkomutan” Kelimesini öğretirken, daha önceden öğretmiş olduğu “Atatürk”, “Cumhuriyet”, “Ulus” gibi kelimelerden yararlanmakta ve öğrenmeyi bu çağrışımlara göre yapmaktadır. Öğretmenin kullandığı bu yöntem öğrenme malzemesinin hangi özelliği ile ilgilidir. A)Kavramsal Öğrenme B)Konunun yapısı C)Öğrenme Düzeyi D)Anlamsal Çağrışım E)Aktarma

2) ÖĞRENME MALZEMESİ C) KAVRAMSAL GRUPLANDIRMA: Kavram Haritaları: Öğrenilen konunun kavramsal benzerliklere göre gruplandırılması öğrenmeyi kolaylaştırır. Kavram haritası Novak tarafından geliştirilmiştir. Kavram Haritası: Geniş bir konunun ilişkili olduğu diğer kavramlar ile iki boyutlu bir şemada gösterilmesidir. Bu durum bilginin zihinde somut ve görsel bir şekilde düzenlenmesini ve öğrenilmesini sağlar. Ör: bir kitabın başlık ve alt başlıkları kavramsal bir basamaklar dizisi meydana getirirse ve bu içindekiler bölümünde verilirse konu daha kolay kavranır.

KAVRAM HARİTALARININ FAYDALI YÖNLERİ 2) ÖĞRENME MALZEMESİ KAVRAM HARİTALARININ FAYDALI YÖNLERİ Yeni başlanacak ünitenin kapsamını tanıtma Öğrencilerin konuya hazır bulunuşluğunu belirleme Konuların bütününü anlamlı olarak öğrenmeyi sağlama Sunuş yolu ile öğretim stratejisinin etkisini artırma Bilginin zihinde somut, görsel ve sistematik olarak algılanmasını sağlama Öğrencilerin kavram yanılgılarını belirleme Öğrencilerin bilgiyi yapılandırmalarını sağlama Bilgilerin organize edilmezi ve sentez yapılmasını sağlama Öğrencilerin aktif olmasını ve grup çalışmasını geliştirme

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÖĞRENME MALZEMESİ 1-Algısal ayırt Edilebilirlik 2-Algısal çağrışım 3-Kavramsal gruplandırma ÖĞRENME STRATEJİSİ 1-Ayrılan zaman 2-Konunun yapısı 3-Geri Bildirim 4-Dinleme,yazma, Okuma,anlatma ÖĞRETEN ÖĞRENME ORTAMI ÖĞRENEN 1-Türe özgü Hazıroluş 2-Olgunlaşma 3-Genel Uyarılmışlık hali 4-Güdülenme 5-Aktarım (eski Yaşantılar) 6-Dikkat

3-ÖĞRENME STRATEJİSİ A)AYRILAN ZAMAN: Öğrenen tarafından öğrenme için ayrılan zamandır. Belli bir sistem dahilinde konunun uygun aralıklarla tekrar edilmesi ve çalışılmasına aralıklı Çalışma, Belli bir zaman ayrılmadan sadece ihtiyaç duyulduğunda tüm öğrenme malzemesi aynı anda öğrenilmeye çalışılıyorsa buna da toplu çalışma denir. B)KONUNUN YAPISI: Konunun bütün olarak ya da parçalara bölünerek öğretilmesi öğrenmede etkilidir. Ancak bu durum konunun boyutuna, öğrencilerin durumuna ve hazır bulunma düzeylerine göre değişebilir.

3-ÖĞRENME STRATEJİSİ C)GERİ BİLDİRİM (DÖNÜT): Herhangi bir etkinliğin ardından yorum yapılmadan durum betimlenir. Yani geri bildirim için durumun ne olduğunun söylenmesi yeterlidir. Ancak güdülenme de isteniyorsa o zaman güdüleyici ifadelerin de kullanılması gerekir. Geribildirim sayesinde birey , öğrenme durumu hakkında bilgi sahibi olur. Aksi taktirde birey durumunun ne olduğunu ve nerde hata yaptığını bilemez. Ör: Test sonrası doğru ve yanlış sayısın söylenmesi geri bildirimdir. Ancak güdüleme isteniyorsa (aferin iyi gidiyorsun vb.) demek gerekir.

ÖRNEK SORU: Bir öğrenci yabancı dil dersinde bazı kelimeleri iyi telafuz edebilmekte, bazı kelimeleri telafuz ederken güçlük çekmektedir. Bu öğrenciye yabancı dil öğretmeninin yapacağı aşağıdaki yardımların hangisi en etkili olandır. A)Yabancı dil öğrenmenin önemini anlatmak, B)Her telafuzun ardından doğruya ne kadar yaklaştığını belirtmek C)Ağız yapısıyla ilgilİ bir sorun olup olmadığını araştırmak D)Daha fazla çalışma ve pratik yapmasını istemek E)Telafuzunda nelere dikkat etmesi gerektiğini tekrar anlatmak

3-ÖĞRENME STRATEJİSİ D)ÖĞRENCİ AKTİVİTESİ: En etkili öğrenme, tüm duyu organlarının öğrenme sürecinde aktif olduğu yaşayarak, yaparak öğrenmedir. Etkili bir öğrenme etkinliği için; ***Okuma ***Yazma ***Dinleme ***Anlama ve açıklama ***Yapma (hepsinin bir arada kullanılması gerekir.)

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÖĞRENME MALZEMESİ 1-Algısal ayırt Edilebilirlik 2-Algısal çağrışım 3-Kavramsal gruplandırma ÖĞRENME STRATEJİSİ 1-Ayrılan zaman 2-Konunun yapısı 3-Geri Bildirim 4-Dinleme,yazma, Okuma,anlatma ÖĞRETEN ÖĞRENME ORTAMI ÖĞRENEN 1-Türe özgü Hazıroluş 2-Olgunlaşma 3-Genel Uyarılmışlık hali 4-Güdülenme 5-Aktarım (eski Yaşantılar) 6-Dikkat