Yrd. Doç. Dr. Doğan AYDOĞAN Grafik Tasarım Yrd. Doç. Dr. Doğan AYDOĞAN

TASARIM HER YERDE KARŞIMIZA ÇIKAR

Tasarım Öğeler Kompozisyon Renk Görsel İmajlar Tipografik Öğeler İlkeler Yön Boşluk Denge Orantı, Hiyerarşi Vurgu Devamlılık ve Bütünlük

1- Tasarım Öğeleri Kompozisyon Renk Görsel İmajlar Tipografik Öğeler Yakınlık Tekrar Hizalama Kontrast Renk Zıt – Uyumlu Renkler Renklerin Anlamları Eklemeli ve Çıkarmalı Renkler Görsel İmajlar Fotoğraf İllustrasyon Şekil 2D – 3D Tasarım Tipografik Öğeler Font

A - KOMPOZİSYON Kompozisyon Sayfa Düzeni (Layout) Sayfadaki unsurların düzenini ifade eder. Sistemlilik, bütünlük ve mesajın aktarılmasını sağlar. Estetik ve İşlevsel fayda sağlar

A1 - KOMPOZİSYANDA YAKINLIK Kompozisyonda yakın olan unsurlar birbirleri ile ilişkili ve grup olarak algılanırlar. Kavramsal olarak yakın şeyler görsel olarak da yakın olmalıdır.

A2 – KOMPOZİSYONDA TEKRAR Tekrar eden unsurlar vurguyu ve mesajı arttırırlar. Çizgiler, şekiller, desenler tekrar ettirilebilir. Kompozisyonu bir düzene sokmakta işlevseldirler

A3 – KOMPOZİSYONDA HİZALAMA Bir fikirsel birlik oluşturan şeyler gruplanarak hizalanmalıdır. Hiçbir nesne kompozisyonda gelişigüzel durmaz. Alttan, Üstten veya kenardan diğer nesnelerle hizalı ve ilişki içinde olmalıdır.

A4 – KOMPOZİSYONDA KONTRAST ve UYUM Sayfada çok benzer ve tekrar eden unsurlar sıkıcıdır. Benzer nesneler arasında uyum Farklı nesneler arasında kontrast hareketi arttırır.

B - RENK İşlevsel ve Estetik bir unsurdur. Vurgulama, öne çıkarma, yönlendirme, ayırma gibi işlevsel özellikleri vardır. Renkler ihtiyaç için sınırlı biçimde kullanılmalıdır. Bir tasarımın toplam 3 veya 5 renkten oluşması idealdir. Logoların az renkli ve az şekilli olması idealdir. ÖRNEĞİN NİKE, ADİDAS, PUMA Kurumlar logo ve tasarım renklerini sabit tutarak, kurumsal kimliklerinde süreklilik sağlarlar Rengin işlevsel özelliklerinin yanında kültürel sembolik özellikleri de vardır ve mesajı güçlendirir. Renkler sistemli ve süreklilik içinde olmalı Renk seçimi hedef kitleye uygun olmalı Renkler mesajı aktaracak bir vurguyu organize etmeli Algılanırlık en öncelikli mesele olmalı

Renkler Zıt veya tamamlayıcı renkler birbirinin etkisini arttırır Renklerin Tonu (doygunluk) Renklerin Yoğunluğu (parlaklık matlık) Sıcak renkler (sarı, kırmızı ve turuncu) ile soğuk renkler ( yeşil, mor, mavi) kontrast oluşturur. Sıcak renkler dikkat çekici, soğuk renkler dinlendiricidir. Sıcak renklere uzun süre bakmak yorucu olduğundan uzun metin renklerinde fazla tercih edilmez.

ANA ve ARA Renk BEYAZ, SİYAH ve GRİ tasarımı destekleyen ve her zaman kullanıma açık olan NÖTR renklerdir.

Dijital ortamda renk RENK TONU RENK DOYGUNLUUĞU RENK YOĞUNLUĞU

Dijital ve Baskı Renkleri Dijital renkler üç ana rengin eklenmesi ile oluşur ve eklemeli renkler olarak adlandırılır. Çıkarmalı renklerde ara renkleri karışımı ile renkler oluşur. Çıkarmalı renkler matbaacılık ve masaüstü yayıncıkıta kullanılır.

Renklerin Anlamları Kültüreldir

Renkler İşlevsel Roller Üstlenebilir

C – GÖRSEL İMAJLAR Görsel imajlar tasarımı canlı hale getirmek ve hedef kitle ile görsel yollarla iletişim kurmak için idealdir. Bu unsurlar tasarım ile mesajı destekleyecek şekilde kullanılmalıdır. Fotoğraf İllustrasyon Şekil 2D – 3D Tasarım

Fotoğraf Fotoğraf çağımızın en etkili iletişim araçlarından biridir. Yazılardan çok daha hızlı ve etkili mesaj iletirler.

İllustrasyon Estetik amaçlı olabilir. Mitolojik ya da masal kahramanlarına yönelik olabilir. Hedef kitleye yönelik olabilir.

Şekiller Şekiller kompozisyonun en önemli elemanlarıdır. Gruplama, ayırma, yön, hareket gibi etkileri verirler. Dörtgenler, çizgiler, çemberler ve noktalar etkili birer anlatım aracına dönüşürler.

D- TİPOGRAFİK ÖĞELER Yazı Tipleri anlatımın bütün doğasını belirlerler Yazı karakterlerinin estetik karakterleri vardır. Yazı tipi tercihlerinde okunabilirlik mutlaka ön planda olmalıdır. Yazı rengi tercihlerinde okunabilirlik aranmalıdır. Gereğinden fazla renk ve karakter değişikliği olmamalıdır Yazı boyutu okunur ve işlevsel olmalıdır Gerekli olduğu KADAR BÜYÜK HARF KULLANILMALIDIR. Satır arası boşlukları yeterli ve estetik olmalıdır. Yazı rengi arkaplandan kolayca ayırt edilmelidir.

2- Tasarım İlkeleri Yön Boşluk Denge Orantı, Hiyerarşi, Vurgu Devamlılık ve Bütünlük Tasarımda anlamsal bir bütünlük olmalıdır. Bu nedenle bu ilkeleri kullanarak anlamı desteklemeliyiz.

A - YÖN Öncelikli olarak tasarımın kullanılacağı platform çalışmanın yönünü belirler. Telefon, billboard, web sitesi veya dergi görseli İmaj, renk, şekil, fotoğraf kullanılarak yön duygusu oluşturulabilir

B - BOŞLUK Tasarımı etkileyen en önemli unsur arka planda bırakılan boşluktur. Nesneler ile arka plan arasındaki boşluk ile nesneler arası boşluk düzen ve fikir birliği oluşturmayı sağlar. Satır arası boşluklar, paragraf arası boşlukları ve karakterler arası boşluk tasarımı etkiler

C - DENGE Görsel unsurların bir dengede olması gerekir Hizalama, ortalama, nesnelerin büyüklük ve konumları dengeyi oluşturur. Simetrik denge tekrar ve düzene dayalıdır. Asimetrik denge, değişik unsurların birbirini dengeemesidir.

D- ORANTI – HİYERARŞİ - VURGU Orantı tasarım unsurları arasındaki büyüklük farkıdır. Hiyerarşi ön plana çıkarılmak istenen unsurun renk, yön ya da büyüklük ile ön plana çıkarılmasıdır. Vurgu, tasarımda ön plana çıkacak nesneyi diğerlerinden ön plana taşımaktır.

E – DEVAMLILIK ve BÜTÜNLÜK Tasarımın paylaşıldığı platform değişse de içerik ve anlam değişmemelidir. Dergi sayfasındaki etki ile, web sayfasındaki etki aynı olmalıdır. Web sayfaları artık responsible tasarlanmaktadır.

3 – DİJİTAL TASARIMLA İLGİLİ KAVRAMLAR Renk Modu Vektör ve Piksel Ayrımı Çözünürlük Dosya Türleri Vektörel ve Piksel Tabanlı Programlar

A – RENK MODU RGB: Piksellerin birbirine karışmasına dayalı bir kavramdır. Dijital ekranlar için yapılan çalışmalarda kullanılır. CMYK: Mürekkeplerin karışmasına dayalı bir kavramdır. Çalışma kağıda basılacaksa kullanılır.

B - VEKTÖR ve PİKSEL PİKSEL – (FOTOĞRAFLAR PİKSEL TEMELLİDİR) Görüntünün en küçük birimidir. Kare şeklinde yanyana gelen renkli pikseller dijital görüntüleri oluşturur (fotoğraflar gibi). Piksellerin boyutları değişebilir ve küçültülebilir, grafiğin kalitesi; grafiğin boyutuna ve piksel boyutuna göre artar. Grafiği büyüttükçe kalite bozulmaya mahkumdur. VEKTÖR – (ŞEKİL, LOGO ve İLLUSTRASYOLAR VEKTÖREL OLMALIDIR) Piksel gibi yanyana gelen kareler tarafından oluşmayan, Matematiksel hesaplamalara dayanan grafiklerdir. Her vektörel objenin bir başlangıç ve bitiş noktası, gidiş doğrultusu ve büyüklüğü vardır. Vektörel çizimlerde boyut önemli değildir; kalite kaybı olmadan istenildiği kadar büyütülebilir. Kullanım alanları içinde Dergiler,Gazeteler,Billboardlar, Logolar, Broşürler, Afişler gibi çeşitli ürünler yer almaktadır.

C - ÇÖZÜNÜRLÜK Piksel temelli çalışmaları tanımlayan bir kavramdır. 1 inç içinde kaç piksel olduğuna göre belirlenir. Piksel nedir? Piksel kare şeklinde olan görüntünün en küçük birimidir. Pikseler 1 cm de olabilir, 1 metrede. Monitörler için 72 ve 96 PPI yeterlidir. Baskı için en az 300 dpi gereklidir. PPI: Pixel per inch. Bir inç içinde kaç piksel olduğunu ifade eder. DPI: bir inçteki nokta sayısını ifade eder. Baskı ve yazıcılarla ilgili bir kavramdır.

D – DOSYA TÜRLERİ JPEG: Pixel temelli dosyaları kaydetmek için yoğun olarak kullandığımız bir dosya türüdür. GIF: İnternette kullanılan görseller için kullanılır. 8 bit derinliğe sahiptir. Az alan kaplar. Animasyon halinde olabilir. TIFF: Programlar arasında geçişe imkan veren ve sıkıştırma yapmadan, kayıpsız bir görsel kayıt türüdür. Profesyonel çalışmalarda tercih edilir. PNG: Gerçek renk desteği sunar. Jpeg görüntüden daha kalitelidir. Ayrıca saydamlığı saklamak için alfa kanalı barındırır. PSD: Photoshop programının oluşturduğu dosya türüdür. EPS: Hem piksel hem vektör saklayabilen; matbaa işleri için kullanılan bir dosya türüdüri

E – PİKSEL ve VEKTÖR TABANLI PROGRAMLAR Piksel Temelli Adobe Photoshop Vektör ve illustrasyon Corel Draw Adobe İllustrator Free Hand Dizgi Amaçlı Adobe İndesign Diğer Programlar 3d Max : 3 boyutlu tasarım ve animasyon Adobe Flash: 2 boyutlu tasarım ve animasyon Adobe Dreamweaver: Web tasarımı Adobe Muse: Web Tasarımı