GRUP ADI:BUMERANG KONU:KİBBUTZ YAPILANMASI 2007463044 Mürüvvet KARATAŞ 2007463083 Burcu TEMİR

KİBBUTZ TARİHÇESİ

KİBBUTZ Kibbutz İbranice’de “ortak yerleşim alanı’ anlamına gelen,İsrail’de kooperatif ilkelerine dayalı müstakil bir sosyo-ekonomik oluşumdur. İsrail devletinin kuruluşunda ve gelişiminde önemli etkileri olmuştur.

Filistin’deki halkın çıkardığı sorunlar, Osmanlı’nın genel asayişi sağlamasındaki problemler, 19. yüzyılın sonlarında bireysel çiftçilik yapmak ve yerleşim alanı kurmayı imkansızlaştırıyordu.Bu nedenle toplu halde yaşamak en mantıklı ve güvenli olandı.

Kibbutzların oluşumunda 1. ve 2. Aliyaların katkısı büyüktür Kibbutzların oluşumunda 1. ve 2. Aliyaların katkısı büyüktür. Avrupa ve Rusya’daki Yahudi düşmanlığının artmasıyla 1880’lerde çoğunluğu Güney Rusya’dan olan 15.000 Yahudi İsrail’e göç ederek I. Aliya’yı gerçekleştirdiler

Kibbutzların ortaya çıkmasına neden olan olaylar; I. Aliya II. Aliya

Kibbutz hareketinin tohumları Avrupa ve Rusya’daki Yahudi düşmanlığının artmasıyla1880’lerde çoğunluğu Güney Rusya’dan olan 15.000 Yahudinin İsrail’e göç etmesiyle atılmıştır.Bu olay I.Aliya olarak bilinir.Amaçları orda yaşamak ve çiftçilik yapmaktır. I. Aliya’nın üyeleri çiftçilik hakkında fazla deneyimleri olmadığından hep bağışla ve Arapları çalıştırarak ayakta kalmaya çabaladılar.

20. yüzyılın başlarında kan iftiraları ve 1905 Devrimi, Rus Yahudilerini tekrar İsrail’e göç etmeye zorladı ve göç edenler II. Aliya’nın parçası ve Kibbutzların ilk kurucularından oldular. 

II.Aliyalar kendi yerleşim alanlarını, çiftliklerini kurarken rahat işlerde kendileri; fakat daha zor işlerde Arapları çalıştırıyorlardı. Joseph Baratz, bu duruma karşı çıktı; fakat bağımsız bir çiftçi olmak o zamanın zorlu koşullarında gerçekliğe aykırıydı. Joseph Baratz yanına dokuz erkek ve iki kadın alarak, 1909 yılında, sosyalizmden de esinlenerek Filistin’de Arap kasabası Umm Juni’de ilk kibbutzu kurdu.

KİBBUTZ FELSEFESİ Kibbutz felsefesi, hem Yahudi gelenekleri ve Yahudi dininin kurallarına göre hem de sosyalist sistemin gereklerine göre bir yapı oluşturmaktır. Kibbutz üyeleri, Kibbutztaki tüm varlıkların ortaklaşa sahipleridir. Öte yandan, Kibbutz dışında çalışanların gelirleri Kibbutz bütçesine doğrudan aktarılır

KİBBUTZ YAPISI

Günümüzde üç farklı kibbutz vardır; Laik kibbutzlar Ateist kibbutzlar Dindar kibbutzlar Dindar kibbutzlar tamamen din kurallarını yerine getirirken ateist ve laik kibbutzlar da Yahudi geleneklerinden ayrılmak istemedikleri için Şabat ve Bar Mitsva gibi dini kurallar yerine getirilir.

Kibbutizm nüfusu 100 - 2000 arası değişik iskân alanlarına sahiptir Kibbutizm nüfusu 100 - 2000 arası değişik iskân alanlarına sahiptir. Buna karşılık, Kibbutizmin çoğu 300'den 700'e kadar değişir.  Bugün 10.000 nüfuslu 250 kadar kibbutz vardır. Bu da İsrail nüfusunun %3'ünü teşkil eder.

Kibbutzun esası, tüm üyelerin genel birleşmesinden oluşur Kibbutzun esası, tüm üyelerin genel birleşmesinden oluşur. Haftada bir kez toplanır ve kibbutz hayatının esas konularında karar verirler. Sekreteri, diğer resmi görevlileri ve fabrika yöneticilerini seçerler. Ayrıca ekonomik komite, mali, kültürel, iskan, sağlık gibi çeşitli komitelerin üyelerinin oylarıyla genel meclis karar verir. Komiteler, işlerinde büro memurlarını desteklemek görevine sahiptirler.

Temel ihtiyaçlar merkezileşmiş yapılar yoluyla hazırlanan hizmetler tarzında yerine getirilir. Üyeler ev, elbise, yiyecek, ihtiyarlık ve hastalık anında gereken bakımı eşit esasta paylaşırlar. Ayrıca üyelerin özel ihtiyaçlarına yönelik imkanlar da vardır. Bu miktar Kibbutzun refah seviyesine ve kişisel bütçelerin çeşidine bağlı olarak değişmektedir.

Kibbutzlar aslında sosyalist bir köyden çok, kan bağının değil hayat bağının olduğu, senin benim kavramının ortadan kalktığı, her şeyin herkesin olduğu, temel ilkenin yardımlaşma olduğu kocaman bir ailedir.

Ailenin ekonomik sorumlulukları yoktur Ailenin ekonomik sorumlulukları yoktur. Çocuklarla ilgili anne ve baba farklı bir ilgi ve sorumluluk yüklenmezler. Kibbutz ilke olarak çocukların yetiştirilmesini ve eğitilmesini ortaklaşa yapar. Kibbutz çocuklarının çoğu eğitilmiş bakıcıların nezaretinde çocuk yuvalarında yaşarlar. Yaşı ilerledikçe gelişen gruplar içerisinde büyür ve demokratik ilkelere göre kendilerini teşkilatlandırırlar.

İlkokul eğitimi her kibbutzda sağlanır İlkokul eğitimi her kibbutzda sağlanır. Orta dereceli okul için ise bir kaç kibbutzun bir araya gelerek oluşturduğu okullarca verilir. Çocuklar 18 yaşına kadar 12 yıllık kesintisiz eğitime tabi tutulurlar.

Kibbutzmin tesbit edilen bazı özellikleri şunlardır; Kibbutzlar çoğunlukla birincil (ana) ve ikincil (tali) sektörleri birleştirirler ve açıkça bir sürtüşmeye girmeksizin üretimin farklı tarzlarına uyum sağlarlar. Ekonomik araçlar üyelerin ihtiyaçlarına; eğitim, kültür ve sosyal konumuna göre kollektif tarzda tesbit edilir. Her üyesi için herhangi bir iktisadi teşvik olmaksızın görev yapar.

Sosyal farklılaşmanın açıkça görüldüğü yerlerde bile çevreye bağlı olmalarına rağmen üyeleri arasındaki maddi eşitliği korumaya çalışırlar. Topluluk içinde yüksek dayanışma sosyal güvenliği tamamlamayı gerçekleştirir. Üyelik, kişilerin kendi iradesine dayanır ve istediğinde de topluluğu terk edebilir.

KİBBUTZ EKONOMİSİ

Üretimde kibbutizm "herkes kabiliyetine göre yardım etmelidir" ilkesine göre hareket eder. Tüketimde ise bu ilke herkesin ihtiyacına göredir. Gelirleri tarımsal üretime dayanır.Ve bunun yanında farklı gelir kaynakları(fabrika,balıkçılık vb.) vardır. Gelişen İsrail ekonomisinin en sağlam yapı taşlarını oluşturmuşlardır.

GÜNÜMÜZDE KİBBUTZ Ekonomileri tarımdan sanayiye kaymıştır. Özellikle 1967-1992 döneminde 100den fazla fabrika kurmuşlardır. Sanayileşme ile üyelerinin yaşam standartlarının yükselmesi sağlanmıştır.

Günümüzde kibbutzlarda çalışanların sadece %38’i kibbutz üyesidir Günümüzde kibbutzlarda çalışanların sadece %38’i kibbutz üyesidir. Kibutzlarda daha çok dışardan işçi çalıştırılmaktadır. Bu, kibbutzların kurucusu Joseph Baratz’ın görüşüne ters olsa da kibbutzlar da ayakta kalabilmek, gelir kaynağı sağlayabilmek için değişen koşullara ve hayata ayak uydurmak zorunda kaldılar.

Her ne kadar temel felsefesinde ödün vermese de birçok kibbutzda katı kurallar günümüze göre daha yumuşatılmış, insanların şahsi bütçelerini yönlendirmelerine izin verilmiş, özel hayata tanınan serbestlik biraz daha arttırılmıştır.          

Kibbutz İlkeleri O zaman Şimdi Sosyalist İnanç + Siyonizme Bağlılık Siyasi Birlik - Üyelerin Serbestliği Eşitlik Özel Olmayan Tüketim ? İbadet Hayatı Beraber Yemek Yeme kısmen Ortak Duş Alma