Dijital Vatandaşlık

Vatandaş? – Dijital Vatandaş?

Dijital vatandaşlık mı? Peki ama neden? Coğrafi sınırlara bağlı bir vatandaşlık algısının küreselleşmeyle ortadan kalkması, Teknolojinin hızlı ilerlemesi ve dijital teknolojilerin hayatımızın parçası haline gelmesi ile bilgi ve iletişim araçlarına mecburiyet, Aynı dijital platformların tüm dünya vatandaşları tarafından kullanılabilir hale gelmesi Teknolojiye ayak uydurma zorunluluğu, İnternet dolandırıcılarından, siber zorbalık yapan kabadayılara, çevrim içi istismarcılardan internet kumarını iş edinmiş olanlara kadar bir çok risk ve tehdit… gibi sebepler, dijital vatandaşlık kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Dijital Vatandaş kimdir? bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanırken eleştirebilen, çevrimiçi yapılan davranışların etik sonuçlarının farkında olan, ahlaki olarak çevrimiçi kararlar alabilen, teknolojiyi iyi yönde kullanarak başkalarına zarar vermeyen, sanal dünyada iletişim kurarken ve işbirliği yaparken doğru davranışları teşvik eden bireydir.

Dijital Vatandaşlık nedir? En genel kapsamda teknoloji kullanımına ilişkin davranış normları olarak tanımlanmaktadır. Teknolojiyi kullanırken etik ve uygun davranışlarda bulunma ve bu konuda bilgilenmeyi içermektedir. İyi bir dijital vatandaş teknolojiyi doğru, etik ve etkin bir biçimde kullanır.

Örnek Dijital Vatandaş Eylemleri Devlet kurumlarındaki yazışmalarda kâğıt tasarrufu sağlamak amacıyla elektronik posta kullanılabilir. Çevrimiçi kamu ortamlarında, vatandaşlar son gelişmeler ve yeni etkinlikler hakkında bilgilendirilebilir. Yardım kuruluşları geniş çapta para, giyim veya gıda toplamak için sosyal ağları kullanabilir. Konut ve taşıt vergileri çevrimiçi ortamlardan zamanında ödenebilir.

Dijital Vatandaş Dijital Vatandaşlığın 9 Boyutu Etik İletişim Okuryazarlık Erişim Ticaret Haklar Sağlık Kanun Güvenlik

1.Dijital Etik Etik, insanların iyi olanı yapma ve zarar verecek davranıştan kaçınma isteğidir. Dijital Etik; Sanal dünyada gösterilen davranışın veya işin elektronik standardının da olduğunun farkında olmaktır. Siber zorbalık, sanal küfürleşme, mobil küfürleşme (sexting) gibi birçok olumsuz kavram sunan dijital dünyada her bireyin bilinçli bir internet kullanıcısı olması gerekliliği kaçınılmaz hale gelmiştir.

1.Dijital Etik Etik olmayan davranışlara örnekler Yüz yüze görüşme halindeyken çalan telefona cevap verme? İllegal yazılım kullanımı, kişisel kullanım amaçlı izinsiz yazılım çoğaltma, yetkisiz görüntüleme ve kullanım, dosyaları izinsiz değiştirme ve zarar verme, virüslü olduğunu bilinen flash belleğin başka bir bilgisayarda virüs taraması yapılmadan kullanılması, alıcı kişiyi rahatsız edecek e- postalar gönderme...

2.Dijital İletişim İletişimin değişikliğe uğrayarak elektronik araçlarla da yapıldığının farkında olmaktır. E-posta, cep telefonu, anlık mesajlaşma teknolojisi kullanıcıların iletişim tercihlerini değiştirmiştir. Örneğin e-posta kısa cevap gereken durumlar için daha uygun iken cep telefonu daha çok o anda öğrenilmesi gereken bir durum için uygundur.

3.Dijital Okuryazarlık Öğrenme – öğretme sürecinin artık bilgi ve iletişim teknolojileri yoluyla da gerçekleştirildiğinin farkında olmaktır. Bilişim ve iletişim teknolojilerinden azami faydayı sağlayacak ve bu kazanımı devam ettirebilecek bilgi, beceri ve tutumlara sahip olmak demektir.

3.Dijital Okuryazarlık Dijital Okuryazar aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olmalıdır: Temel bilgisayar bilgisi (donanım, yazılım, ağ ve internet, güvenlik) Çağa ait beceriler (modern iş dünyasının gerektirdiği sosyal medya, web 2.0 becerileri; yalnızca yazılım kullanabilme becerilerinden daha fazlası) Eleştirel Düşünme Becerisi (durum analizi yapabilme ve duruma uygun becerilerin kullanım becerileri)

4.Dijital Erişim Üretken vatandaşlar olmak için, eşit olarak teknolojik imkanlara dijital erişim sağlanması anlamına gelmektedir. Bireylerin din, dil, ırk, cinsiyet farklılıklarına aldırış etmeden elektronik topluma tam katılımının sağlanmasıdır.

5.Dijital Ticaret Elektronik ortamlarda alışveriş işlemlerini yapacak yeterliliğe sahip olmak anlamına gelmektedir.

6.Dijital Haklar/Sorumluluklar Sanal dünyada bireylerin gizlilik ve konuşma özgürlüğü gibi hakları vardır. Her hak yanında sorumlulukları da getirir dijital dünya da gerçekleştirdiğimiz eylem ve davranışların da sorumlulukları vardır.

6.Dijital Haklar/Sorumluluklar Herkesin sanal dünyada kendini özgürce ifade edebilecek haklara sahip olduğu ve bunun sınırlandırılamayacağı anlamına gelmektedir. Sanal ortamda forum, wiki gibi web 2.0 ortamlarında görüş bildirme, grup oluşturma, tartışma ortamlarına katılma gibi temel haklar kısıtlanamaz. Fakat bunları yaparken neyin uygun neyin uygun olmadığı ya da yasal olup olmadığının da bilinmesi gerekmektedir.

7.Dijital Kanun Norton firmasının 2012 yılında dünya çapında, arasında Türkiye’nin de bulunduğu 24 ülkede gerçekleştirdiği araştırma sonucuna göre senede 556 milyon, günde 1,5 milyon, saniyede 18 kişi siber suç mağduru olmaktadır. İnternet kullanan yetişkinlerin 2/3’ünün hayatında en az bir sefer siber suç mağduru olduğu görülmektedir.

7.Dijital Kanun Dijital kanun sanal dünyada yapılan işlerin elektronik sorumluluğunun olduğu ve kanunlarla yaptırım altına alındığı anlamına gelir. Ülkemizde çocuk pornografisi, yasadışı organ ve uyuşturucu satışı, intihara meyilli hale getiren web siteleri ve kumar gibi faaliyetleri içeren yasal olmayan işlerin sanal dünyada yapılması da kanunlarla yasaklanmıştır.

7.Dijital Kanun Örnek suçlar: Başkasının bilgilerine izinsiz erişmek, yasal olmayan yollardan müzik indirmek, başkasının eserini kendine mal etmek, zarar verici bilgisayar casusu geliştirmek, virüs oluşturmak ve yaymak, gereksiz e-postalar göndermek, başkasının kimlik bilgilerini çalmak…

8.Dijital Sağlık Dijital dünyada fiziksel, ruhsal ve psikolojik yönden sağlığı direk ya da dolaylı olarak etkileyecek etmenlerin bulunduğunun farkında olmaktır. Fiziksel bozukluklar (bel ve sırt ağrıları), stres sendromu, asosyal yaşam, internet bağımlılığı, obezite gibi problemler yeni teknolojik dünyada önemle üzerinde durulması gereken konulardandır.

8.Dijital Sağlık

8.Dijital Sağlık

9.Dijital Güvenlik Bireyin sanal ortamda kendi güvenliğini sağlayacak önlemleri alması demektir. Kişiler, bilgisayar kullanımını tehdit edecek güvenilir olmayan dosyalar vasıtasıyla birilerinin bilgilerine veya mal varlığına ulaşma bilgilerini izinsiz kullanma durumlarının olabileceğinin farkında olmalıdır. Bu gibi faaliyetlere karşı güvenlik önlemlerini (güvenlik duvarı, filtreleme araçları ve anti virüs programları gibi) almalıdır.