Doç.Dr. Ramazan ERTURGUT BÖLÜM2 :ULUSLARARASI İŞLETMECİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Doç.Dr. Ramazan ERTURGUT

Uluslararası Ticaretin Tarihsel Gelişimi 1. Dönem: 1500-1850 yılları arasındaki ticaret dönemi 2. Dönem: 1850-1914 yılları arasındaki sömürgecilik dönemi 3. Dönem: 1914-1945 yılları arasındaki ayrıcalıklar (imtiyazlar) dönemi 4.Dönem: 1945’den 1990’lı yılların ortalarına kadar uluslararası dönem 1945-1970 1970-1990 ortaları Günümüz Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

1. Ticaret Dönemi (1500-1850) C. Columbus ve arkadaşlarının denizlere açılmasıyla başlamış ve 1850’lerde Sanayi devriminin ortaya çıkışı ile son bulmuştur. Bu dönemde kişiler, dış ülkelerden aldıkları malları Avrupa’ya göndererek büyük karlar elde etmişlerdir. Tüccarlar deniz yolculukları sonucu, değiş tokuş veya satın almayla egzotik mallar, kıymetli madenleri, baharatları, ipekleri ve esirleri ülkelerine götürüp çok yüksek karlarla satmışlardır. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

1. Ticaret Dönemi (1500-1850) Kar büyük fakat risk de büyüktür. Denizcilik bilgisi ve becerisi gerekmektedir. İpek ve baharat yollarının etkisiyle bir çok ülke zenginleşmiştir. Bu dönemde ilk büyük İngiliz, Fransız, Hollanda işletmeleri günümüzde çokuluslu işletmelere öncülük etmişlerdir. İngiltere’de British India Co. Hollanda da Dutch East India Co. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

2. Sömürgecilik Dönemi (1850- II. Dünya Savaşı (1914) ) Coğrafi keşifler artık tamamlanmış ve ülkelerin birbirleriyle olan ticari bağları iyice genişlemiştir. Sanayi devrimi sonucu büyük işletmeler kurulmuştur. Egzotik mallar önemini kaybederek yerinin daha kolay ve ucuz olarak elde edilebilen sanayi ürünlerine bırakmıştır. Büyük çiftliklerde üretilen tarım ürünleri ve işlenmiş madenler Sanayi kolları önem kazanmış ve gelişmiştir. Afrika da madencilik Asya ve Latin Amerika da tarım ve madencilik Avrupalı yatırımcılar denizaşırı ülkelere yaptıkları yatırım nedeniyle büyük risklere katlanmak zorunda kalmışlardır. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

3. Ayrıcalıklar (İmtiyazlar) Dönemi (1914-1945) I. ve II. Dünya Savaşlarının işletmeler üzerine yaptığı etkilerdir. I. Dünya Savaşından sonraki yıllarda dış ticareti engelleyici politikaların ortadan kaldırılması sonucu çokuluslu işletmelerde artış göstermiştir. Otomobil sanayinde dış ülkelere yapılan yatırımlar önem kazanmıştır. Otomobil ve otomobil yedek parça yapan işletmeler Avrupa da yayılmaya başlamıştır. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

3. Ayrıcalıklar (İmtiyazlar) Dönemi (1914-1945) İngiltere de Fransa da ve Almanya da otomobil üretim işletmeleri kuran çok uluslu ilk işletme İngiltere bir deterjan işletmesi olan Hollandanın “Dutch Magarine Union” işletmesiyle birleşen “Lever Brothers” Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

3. Ayrıcalıklar (İmtiyazlar) Dönemi (1914-1945) İlk modern çokuluslu işletmeler Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

3. Ayrıcalıklar (İmtiyazlar) Dönemi (1914-1945) Ayrıcalıklar döneminde neden çokuluslu işletmeler ortaya çıkmıştır. 1929 dünya ekonomik krizi (büyük buhran) Usa borsasının çökmesi Klasik yönetim teorisi İşletmelerde etkinlik ve verimliliğin arttırmak Üretim hızı arttı Talebin üretimden az olması, üretilen malların elde kalmasının sonucu işletmeler ülkelerinin dışına çıkmışlardır. İlk kez ev sahibi ülke (yatırım yapılan ülke) vatandaşı yönetici ve personel olarak istihdam Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1945-1970 Yılları arası (1. Dönem) II. Dünya savaşının sona ermesi ile bu dönem başlar savaş nedeniyle çokuluslu işletmelerin yayılması yavaş olmuştur. II. Dünya savaşından sonra siyasi liderlerin değişmesi, sömürgecilik ortadan kalkmaya başlaması, yeni bağımsız ülkelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yeni bağımsız ülkelere batılı ülkeler yatırım yapmaktadır. Bu değişimlere rağmen yine de işletmeler için “global genişleme” dönemi olmuştur. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1945-1970 Yılları arası (1. Dönem) Haberleşme sistemlerinin gelişmesiyle çabuk ve etkileşimli haberleşme ağları kuruldu. Uluslararasılaşma ile ilgili önemli bir problem ortadan kalkmış oldu. 1950-1960’lı yıllar arasında Amerikan işletmeleri dünyaya açılmaya başlamış Amerikan Olayı (phenomenon) Teknik, pazarlama, yönetim ve finansal avantajlarını, ücretleri daha düşük olan denizaşırı ülkelerdeki işgücü ile birleştirmişlerdir Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1970-1990 Yılların Ortası (2. Dönem) 1970’li yıllarda USA işletmeleri için uluslararasılaşma çekiciliğini kaybetmiş, USA işletmeleri yabancı ülkelere yapmış oldukları yatırımların %10’unu satmış ve yeni yatırım yapma sayıları diğer dönemlere oranla azalmış. Kaynak kıtlığı Avrupa ve Japon işletmeler kaynak tasarrufu konusunda daha etkili olmuşlardır ve Amerikalı işletmelere karşı büyük avantaj sağlamışlardır. Özellikle tekstil, deri, giyim ve meşrubat gibi sanayi kollarında azalma olmuştur. Düşük teknoloji ama yüksek rekabet gerektiren sanayi kolu Yatırım alanlarının değişmesini doğurmuştur. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1970-1990 Yılların Ortası (2. Dönem) Evsahibi ülkeler çokuluslu işletmelerin ekonomik, sosyal ve siyasal etkilerini fark etmiş Ekonomik, sosyal siyasal dengeyi kurmak için bir takım sınırlamalar getirmiştir. Bu sınırlamalar 1976 yılında “The Conference Board” adlı çalışmada ayrıntılı yer almaktadır. Tarife ve vergiler İthalat kotaları İhracat sınırlamaları Fiyatlarla ilgili sınırlamalar Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1970-1990 Yılların Ortası (2. Dönem) 1980’li yıllarda rekabet hızı artmaya başlamış, teknoloji transferi fazlalaşmıştır. Kültürel farklılıkların daha fazla dikkate alma gereği duyulmuştur. 1990’lı yıllarda ise dünya global ekonominin etkisine girdi, artık siyasi savaşlardan çok ticari savaşlar gündeme gelmiştir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1990 Yılların Sonları ve Günümüz (3. Dönem) USA gücünün azalması, diğer ülkelerin rekabetçi güçlerinin artması Bu rekabetin artmasına önayak olan uluslararası kuruluşların ortaya çıkmasıdır. ASEAN (Association of South East Asian Nations) Güneydoğu Asya Milletler Birliği SAFTA (South American Free Trade Agreement) Güney Amerika Serbest Ticareti AB NAFTA (North American Free Trade Agreement) Kuzey Amerika Serbest Ticareti Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) 1990 Yılların Sonları ve Günümüz (3. Dönem) Bu gruplaşmalar bölgesel bazda strateji geliştirme, uygulama ve koordine etme sağlamıştır. Pazarlar arası süreklilik sağlanabileceği gibi pazarlar arasındaki farklılıklara hitap edebilecek stratejiler tasarlanmaya imkan sunmuştur. Pazar birleşmelerine rağmen pazar bölünmeleri de oluşmuştur. Eski Sovyet Ülkeleri Doğu Avrupa'nın dağınık olması Ve Çin (ucuz işgücü ve teknoloji) Karmaşık ilişkilere neden olmuştur. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Globalleşme İşletmelerin uluslararasılaşması, pazarların yerelden globale veya bölgesellere kayması Aslında bağımsız hareket eden pazarların tek bir küresel birbirine bağımlı pazar haline gelmesidir. Üretim ve hizmetin uluslararası sınırlara çıkması Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Globalleşme Yönetim uygulamalarında da değişim meydana gelmiştir. Yenilikçilik Bilgi yönetimi Müşteri odaklığı gibi konular ön plana çıkmıştır. İşletmeler arası sınırların kalkması birleşme veya işbirlikleri kurma yoluyla işletmecilik faaliyetleri yeniden organize edilmiştir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Globalleşme Altında Yatan Nedenler Sınırların ötesinde iletişim ve seyahat Kişisel tüketim ürünlerinin (parfüm, cep tlf, saat) dünyaya yayılması Benzer zevkleri taşıyan grupların olması (gençlik) Yeni ürün ve hizmet fikirlerinin farklı coğrafi alanlarda test etme isteği Aynı ürün farklı pazarlarda talep görmeyebilir Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Globalleşme Değişik kaynak kullanma fırsatlarını değerlendirme isteği İşgücü maliyetinden tasarruf etmek Doğal kaynaklardan yararlanmak Global Rekabeti Takip Etmek Teknolojiden haberdar olmak, dağıtım kanallarına sahip olmak, pazardaki müşterileri kontrol etmek ve elde tutmak Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Globalleşme Çeşitlendirmeye Gitme ve Riski Daha Geniş Bir Coğrafyaya Yayma İsteği Bir ülke ekonomisinde gerileme varken diğerinde büyüme fırsatından yararlanma Bileşim Teknolojilerindeki Gelişmeler Telekominikasyondaki gelişmeler uluslar arası iş yapma usullerini ulusal sınırlar dahilindeymişcesine kolaylaştırmaktadır. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Globalleşme Taşımacılık Sistemleri ve Lojistikte Yaşanan Gelişmeler Malların düşük maliyette en az zararla taşınabilmesi global ölçekte iş görmeyi kolaylaştırmıştır. Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim Sistemleri Dünyanın farklı yerlerinde mühendisler aynı ürün için tasarım yapabilmektedir. Global Pazar Altyapısı Reklam, Muhasebe, Pazar araştırmaları, sigorta şirketleri pek çok hizmet işletmesi tüm dünyaya yayılmış durumdadır. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Türkiye’deki Gelişmeler 1980 ve sonrasında yabancı sermaye yatırımda artış 6224 sayılı “Yabancı Sermaye Teşvik Kanunu” (1986) Yabancı sermaye Çerçeve Kararları Hakkında 1’nolu Devlet Planlama Teşkilatı Tebliği (1986) Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu (2003) Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği (2003) Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik (2003) Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

4.Uluslararası Dönem(1945-Günümüz) Türkiye’deki Gelişmeler Türkiye de yapılan yabancı sermaye yatırımları, Yabancı işletmelerle ortak girişimler (joint venture) Lisans ve know how sözleşmeleri şeklindedir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Bölüm 1 : Uluslararası İşletmeciliğe Giriş ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Merkantilizm 15. – 18. yüzyıllar arasında Avrupa da feodalizmin çözülüp ulus devletlerinin kurulmaya başladığı ticari kapitalizmin geliştiği dönemin adıdır. İngiltere, Fransa, İspanya, Hollanda, İsveç, Norveç ve Danimarka gibi ülkelerin ulusal birliği bu dönemde sağlanmıştır. Merkantilizm’e göre bir ulusun zenginliği sahip olduğu altın, gümüş vb. değerli madenlerin miktarına bağlıdır. Tarım ve sanayi zenginliği arttırıcı sektörler değildir. Roma ımp. Yıkılmasından sonra ortaya cıkan beylıkler Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Merkantilizm Bir ülkenin altın ve gümüşü yoksa dış ticaret yolu ile altın ve gümüş sağlayarak zengin olabilirler. Ülkeden değerli maden çıkışına yol açacak olan dış alımı sınırlamak gerekir. Merkantilist anlayışta ülkelerin zenginleşmesi için diğer bir ülkenin fakirleşmesi gerekir. Bir ülke diğer bir ülkenin aleyhine çalışırsa zenginleşebilir. Bunlar ülkelerarası ticarette bir uyumu değil aksine bir çatışmayı beraberinde getirir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Mutlak Üstünlükler Teorisi (The Theory of Absolute Advantage) Adam Smith tarafından ortaya konmuştur. Uluslararası ticaretin yönünü, miktarını ve bileşimini hükümetin değil pazarın zorlaması gerektiğini savunmaktadır. Serbest piyasa koşullarında, her ulusun hızlı ve verimli olarak üretebileceği bir üründe uzmanlaşması gerektiğini savunmaktadır. Sorun:Bir ülke nasıl öbür ülkeye göre mutlak üstünlüğe sahip olabilir? Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Mutlak Üstünlükler Teorisi Pamuk Tahıl İngiltere 50 birim 30 birim Almanya 20 birim 80 birim Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Mukayeseli Üstünlükler Teorisi (The Theory of Comparative Advantage) David Recardo 1819 da “Principles of Political Economy” adlı kitabında Adam Smith’in düşüncelerini bir adım ileri götürmüştür. Dış ticarette mutlak maliyetlerin değil, karşılaştırmalı maliyetlerin farklı olması koşuluyla uluslararası ticaretten yarar sağlayabilir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Mukayeseli Üstünlükler Teorisi Sorun: sabit maliyetlere ve tam uzmanlığa dayanır. işgücü ülke içinde tam hareketli, ülke dışında ise tam hareketsizdir. Kumaş Şarap İngiltere 80 40 Portekiz 10 20 Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Faktör Donanımı Teorisi (The Theory of Factor Proportions) Bir ülke en fazla sahip olduğu üretim faktörünü göreceli olarak yoğun bir biçimde kullanan malları ihraç, en az sahip olduğu üretim faktörleriyle üretilen malları ithal ederse dış ticarette başarı sağlayacaktır. Türkiye üretim faktörlerinden emeğe, Almanya ise sermayeye sahiptir. Tekstilin emek yoğun, otomotivin sermaye yoğun bir sektör olduğunu düşünürsek bu teoriye göre Türkiye tekstil, Almanya ise otomotivde mukayeseli üstünlüğe sahip olacaktır. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Ürün Hayat Eğrisi Teorisi (The Stages of the Product Cycle) Ürün ticarileştikçe olgunlaşmasının 3 aşamadan geçtiğini öne sürmektedir. 1. Yenilik Evresi Ar-ge için kalifiye işçi gerekmektedir. Fiyat esnekliği oldukça düşüktür. 2. Gelişme Evresi Ürün Ar-ge den çıkmış, kitle üretimine hazırdır. Sermaye ihtiyacı artar Pazara yeni ikame mallar girmeye başlar Fiyat esnekliği artar Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Ürün Hayat Eğrisi Teorisi (The Stages of the Product Cycle) 3. Olgunlaşma (Standartlaşma) Evresi Ürün ve üretim teknolojisi yoğunlaşmış ve standartlaşmıştır Üretim süreci basitleşmiş Emek becerisi önemini kaybetmiş, sermaye yoğunluğu ağırlık kazanmıştır Rekabet artmış ve sektördeki firma sayısı azalmaya gitmiştir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Ölçek Ekonomileri (Ecomonies of Scale) Üretim ölçeği büyürken maliyetler düşüyorsa, üretimde ölçeğe göre azalan maliyetlerden veya artan getiriden söz edilebilir. (Paul Krugman) Ülkeler ölçek ekonomisine sahip birkaç endüstri üzerinde uzmanlaşmaya gider ve ihtiyacı olan diğer malları dışarıdan ithal etmelidir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Monopolcü Rekabet Teorisi (Imperfect Competition) Ülkenin aynı malın değişik türlerini neden hem ihraç hem de ithal etmekte olduğunu açıklamaktadır. Bir ülke hangi sektörlerde uzmanlaşacağını mukayeseli üstünlükler belirler. Ölçek ekonomisine göre belirli mal türleri üretilir. Böylece endüstri içi ticaret başlar. Kalite, paketleme, kullanım, dış görünüş, satış sonrası servis gibi yönlerden farklılık gösterirler. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Uluslararası Rekabet Edebilme Avantajı (The Competetive Advantage of Nations) Michael Porter tarafından bu alanda geliştirilen en güncel teoridir. Rekabet endüstriden endüstriye değişmektedir. Her ulustaki rekabet bağımsızdır, ülkeden ülkeye değişir. Firmanın bir ülkedeki stratejisini o ülkenin koşulları belirler. En büyük rakipleri evsahibi ülkede faaliyet gösteren çokuluslu işletmelerdir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Uluslararası Rekabet Edebilme Avantajı Faktörleri (Porter Elması -Porter’s Diamond) 1.Üretim Faktörlerinin Durumu Bir ulusun üretim faktörleri uygunluğu, diğer uluslarla rekabet etmesini sağlar 2.Talep Durumu İşletmeler öncelikle ulusal pazarda rekabet koşullarıyla başa çıkmak zorundadır. Özellikle rekabetin yüksek olduğu sektörlerde ayakta kalabilen işletmeler uluslararası pazarda daha rahat rekabet edebilirler. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Uluslararası Rekabet Edebilme Avantajı Faktörleri (Porter Elması -Porter’s Diamond) 3. İlişkili ve Destekleyici Endüstriler Birbiriyle ilgili endüstrilerdeki işletmeler bilgiyi paylaştıklarından rekabet avantajı sağlarlar. 4.Firma Stratejisi, Yapısı ve Rekabet İşletmelerin nasıl ortaya çıktığı, organize olduğu, yönetildiği, yerel rekabetin doğasını oluşturmaktadır. Genellikle global üstünlüğü elde edebilmek için bir ülkedeki bu 4 koşulun olumlu olması gerekir. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu

ULUSLARARASI TİCARET TEORİLERİ Uluslararası Rekabet Edebilme Avantajı Faktörleri (Porter Elması -Porter’s Diamond) Talep Durumu İkinci Dünya Savaşı Sonrasında İtalya da konut ihtiyacı ortaya çıkmış. (Fayans) Üretim Faktörlerinin Durumu Üretim yeri pazara yakın olmalı ve İtalya da kuruldu. İlişkili ve Destekleyici Endüstriler Ağaç fanyansa göre daha az bulunan ve daha pahalı bir malzemeydi ve üretim faktörü (vasıflı işgücü, sermaye, teknoloji ve donanım) İtalya da uygun koşularda bulunmaktaydı. Firma Stratejisi, Yapısı ve Rekabet Pazara giriş engelleri oldukça azdı ve yüzlerce şirket üretime başladı. Buna göre işletmeler stratejiler belirleyerek pazarda rekabet edebildiler. Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası Ticaret Teorileri Yrd. Doç. Dr. Merve Koçoğlu