T.C. TİCARET BAKANLIĞI İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITLARININ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK 08.08.2018

SEKTÖREL VERİLER Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2018 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 22 milyon 325 bin 33 adet taşıt bulunmaktadır. Bu taşıtların; %54,2’sini otomobil %16,4’ünü kamyonet %13,9'unu motosiklet %8,3’ünü traktör %3,8’ini kamyon oluşturmaktadır.

SEKTÖREL VERİLER Geride bıraktığımız 2017 yılında devri yapılan yani noterler aracılığı ile bir veya daha fazla el değiştiren taşıt sayısı 7.457.918 olarak gerçekleşmiştir. Devri yapılan yaklaşık 7.5 milyon taşıtın içinde otomobil %70 ile ilk sırada yer almaktadır. 2016 yılına kıyasla 2017 yılında gerçekleşen devir sayısındaki büyüme oranı çift hanelere ulaşarak %10,83’e ulaşmıştır. Trafiğe ilk kez kaydı yapılan araç sayısının yıl bazında yaklaşık 1 milyon civarında olduğu düşünüldüğünde ikinci el pazarın büyüklüğünün yaklaşık 6,5 milyon taşıta ulaştığı söylenebilir.

DÜZENLEME İHTİYACI Bu sonuçlar, mevcut durumda zaten oldukça hacimli olan sektörün yakın gelecekte büyümeye devam edeceğinin somut göstergelerinden biri olarak yorumlanmalıdır. Bu büyüme ile birlikte sektörün ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte bir düzenleme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda, 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik 13/02/2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

YÖNETMELİK İLE HEDEFLENENLER Sektörün yasal altyapıya kavuşturulması İkinci el M.K.T. ticaretinin güvenli bir ortamda yapılması Haksız rekabetin ve kayıt dışı faaliyetlerin önlenmesi Mesleğe itibar kazandırılması ve meslek mensuplarına duyulan güvenin artırılması Nitelikli insan kaynağı yaratılması Hizmet kalitesinin ve tüketici memnuniyetinin arttırılması

Kapsam İçindeki Taşıtlar Kapsam Dışındaki Satışlar YÖNETMELİĞİN KAPSAMI Kapsam İçindeki Taşıtlar Motosiklet Otomobil Otobüs Kamyonet Kamyon Arazi taşıtı Lastik tekerlekli traktör Kapsam Dışındaki Satışlar Taşıt Kanunu, Gümrük Kanunu ile Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde yapılan satışlar Bu işle iştigal edenlerin kendi aralarındaki satışlar Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle kamu kurumlarınca yapılan satışlar

YÖNETMELİĞİN İÇERİĞİ YETKİ BELGESİ FAALİYETLERE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER MESLEKİ YETERLİLİK İKİNCİ EL BİLGİ SİSTEMİ FAALİYETLERE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER (Tanıtım, Ekspertiz, Garanti vb.) İKİNCİ EL TAŞIT TİCARETİ YAPILAN YERLER (Galeriler, Toplu İşyerleri, Oto Pazarları) DİĞER KURUMLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Noterler, Belediyeler)

YETKİ BELGESİ İkinci el ticareti, işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılabilir. Yetki belgesi, işletmenin bulunduğu yerdeki ticaret il müdürlükleri tarafından Bilgi Sistemi üzerinden veriliyor. 5 yıl geçerlidir. Her işletme için ayrı ayrı düzenlenir ve devredilemez. İşletmenin herkes tarafından görülebilen bir yerine asılır.

YETKİ BELGESİ VERİLMESİNDE ARANAN ŞARTLAR İşyerlerinin fiziksel şartları taşıması (md:18), Meslek Odasına kayıtlı olma, Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olma, 18 yaşını doldurma, En az lise mezunu olma, Mesleki yeterlilik belgesine sahip olma, İflas etmemiş veya iflas etmiş olunsa bile itibarını yeniden kazanmış olma, Konkordato ilan etmemiş olma, Belirli suçlardan hüküm giymemiş olma. Ayrıca ihtiyaç halinde Bakanlık, mesleki eğitim şartı getirebilecek.

YETKİ BELGESİNİN YENİLENMESİ VE İPTALİ YENİLEME Yetki belgesi, geçerlilik süresinin sona ermesi veya içeriğindeki bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda yenilenir. Yenileme başvurusu, geçerlilik süresinin sona ermesinden en az otuz gün önce, yetki belgesinde yer alan bilgilerde değişiklik olması durumunda ise değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren yedi gün içinde SİSTEM üzerinden yapılır. İPTAL Şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi halinde bu durum on beş gün içinde işletme tarafından Sistem üzerinden il müdürlüğüne bildirilir. Bu bildirim veya şartların kaybedildiğinin il müdürlüğünce tespiti üzerine yetki belgesi aynı gün iptal edilir. Yetki belgesi iptal edilen işletme il müdürlüğünce beş gün içinde yetkili idareye bildirilir.

MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ Gerçek kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların kendileri Ticaret şirketleri ile diğer tüzel kişi tacirlerin temsile yetkili kişilerinden en az biri Şubelerde, şube müdürü İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapılan işletmede pazarlama ve satış personeli olarak çalıştırılan kişiler

BİLGİ SİSTEMİ İkinci el motorlu kara taşıtları ticaretinin takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sistemi oluşturuldu. Yetki belgesi başvuru ve belgelendirme işlemleri SİSTEM üzerinden yapılmaya başlandı. Ayrıca, yetki belgesi yenileme ve iptal işlemleri de SİSTEM üzerinden yapılacak. Bakanlıkça gerekli görülen bilgiler Bakanlığın belirlediği süre içinde ilgili kurum ve kuruluşlarca Bilgi Sistemine aktarılacak ve ihtiyaç duyulan diğer sistemlerle entegrasyon yapılacak. Yetki belgesine sahip işletmelerin güncel listesi Bakanlığın internet sayfasında ilan edilecektir.

TAŞIT TESLİM BELGESİ Satışa sunulmak üzere işletmeye teslim edilen ikinci el taşıtlar için birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en az iki nüsha halinde taşıt teslim belgesi düzenlenecektir. Taşıt teslim belgesinde bulunması gereken asgari bilgilere Yönetmelikte (md:12/3) yer verilmiştir. Taşıtın işletmede kaldığı süre içinde oluşan arıza ve hasarlardan işletme sorumludur. Bakanlık, taşıt teslim belgesinin şekli ve içeriği ile aracılık hizmeti karşılığında işletmeye ödenecek ücretin üst sınırını üst meslek kuruluşlarının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.

TAŞIT TESLİM BELGESİ ASGARİ BİLGİLERİ Tarafların adı ve soyadı veya ticaret unvanı ve işletme adı ile kimlik ve iletişim bilgileri. Taşıtın ruhsat ve kilometre bilgileri ile boyalı ve değişen parça bilgileri. Taşıta ilişkin arıza ve hasar bilgileri ile iç donanım gibi diğer bilgiler. Aracılık hizmeti için işletmeye ödenecek ücretin tutarı. Taşıtının işletmede kalacağı süre. Tarafların tebligat adresleri ve imzaları.

TANITIM KARTI Satışa sunulan ikinci el taşıtın üzerinde: Kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde taşıta ilişkin tanıtıcı bilgilerin güncel olarak yer aldığı bir tanıtım kartı bulundurulmalıdır. İkinci el taşıtın elektronik ortamda (internet) tanıtılması durumunda: Tanıtım kartında belirtilen bilgilere ve yetki belgesi numarasına elektronik ortamda da yer verilmelidir.

TANITIM KARTI Tanıtım kartında asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir. Marka ve modeli ile model yılı Rakam veya harflerinin bir kısmı karartılmak suretiyle motor ve şasi numarası Plaka, yakıt türü, kilometre, satış fiyatı Boyalı ve değişen parça bilgisi, hasar kaydı Araçta rehin veya haciz gibi şerhlerin bulunup bulunmadığı Değişen parça, hasar kaydı, rehin ve haciz gibi bilgilerin ilgili sistemlerden temin edildiği tarih ve saat

EKSPERTİZ RAPORU Satıştan hemen önce ekspertiz raporu alınacak ve raporun bir nüshası satış esnasında alıcıya teslim edilecek. Ekspertiz raporunda taşıtın özellikleri, arıza ve hasar durumu ile kilometre bilgisine yer verilecek. 8 yaş veya 160.000 kilometrenin üzerindeki ikinci el motorlu kara taşıtları için ekspertiz raporu alınması zorunlu olmayacak. Ekspertiz raporu, TSE hizmet yeterlilik belgesi bulunan işletmeler tarafından düzenlenecek.

GARANTİ 8 yaş veya 160.000 kilometrenin altındaki ikinci el otomobil ve motosiklet garanti kapsamındadır. Motor, şanzıman, tork konvertörü, diferansiyel ve elektrik sistemi satış tarihinden itibaren 3 ay veya 5.000 kilometre, işletmenin garantisi altındadır. Arızanın giderilmesine ilişkin masraflar işletmeye aittir. İşletme, garanti kapsamına giren hususları sigorta yaptırmak suretiyle karşılayabilir. Arıza; otomobil için 30 iş günü, motosiklet için 20 iş günü içinde giderilmelidir. Arıza, on iş günü içinde giderilemez ise on iş gününü takip eden üç gün içinde ücretsiz ikame taşıt tahsis edilmelidir.

GARANTİ KAPSAMINA GİRMEYEN HUSUSLAR Sekiz yaş veya 160.000 kilometrenin üzerindeki otomobil ve motosikletler. Üretici ve ithalatçı garantisi devam eden ikinci el otomobil veya motosikletler. Ekspertiz raporunda belirtilen arıza ve hasarlar ile satış sırasında alıcı tarafından bilindiği işletme tarafından belgelendirilen arıza ve hasarlar. Aracın olağan kullanımı nedeniyle meydana gelen aşınma ve yıpranmalar. Hatalı kullanım nedeniyle hasar gören veya zayi olan parçalar. Bakım işlemlerinin muayene ve bakım planına uygun olarak yapılmaması nedeniyle meydana gelen arızalar. Trafik sicilinde “Trafikten çekilerek tescili silinmiştir.” kaydı bulunan taşıtlar.

ÖDEME YÖNTEMİ Taşıtın satış bedeli, Bakanlıkça uygun görülen kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik ortamda ödenebilecek. Alıcı veya satıcının talebi halinde satış bedeli elektronik ortamda ödenmelidir. Bu durumda, satış bedelinin ödenmesine ilişkin masraflar talepte bulunan tarafa aittir. Bakanlık, elektronik ortam için gerekli altyapının oluşturulmasına ve işletilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu hizmetler için ücret üst sınırını belirleyebilecek.

İŞLETMELERDE ARANAN ŞARTLAR İmar mevzuatınca belirlenen ticaret alanlarında ve içinde ikamet amaçlı kullanılan bağımsız bölüm bulunmayan yapılarda açılması Açık ve kapalı alan toplamının en az 4 taşıtın kapladığı alan büyüklüğünde olması. Teşhir alanının net yüksekliğinin en az 3 metre olması.  LPG’li, CNG’li veya LNG’li taşıtların teşhirine yönelik açık alana sahip olması. Tehlikeli durumlarda kolay tahliyeye imkân verecek nitelikte giriş ve çıkış kapılarının bulunması. Mali sorumluluk sigortasının yapılmış olması.

TOPLU İŞYERLERİNDE ARANAN ŞARTLAR Bir yapı veya alan bütünlüğünde en az 10 işletmenin faaliyet göstereceği şekilde açılması. Yönetim odası, ibadet yeri, çalışanlar ve ziyaretçiler için beslenme ve dinlenme alanı ile yeterli sayıda tuvalet bulunması. Ortak kullanım alanlarının engelliler de dikkate alınarak tasarlanmış olması. En az 30 işletmenin bulunduğu veya toplam çalışan sayısı en az 50 olan toplu işyerlerinde sağlık odası ve en az bir sağlık personeli bulunması.  Brüt inşaat alanının en az dörtte biri oranında otoparka sahip olması.

PAZAR YERLERİNDE ARANAN ŞARTLAR Çevreye ve trafiğe yük getirmeyen, ikamet amacıyla kullanılan yerlere uzaklığı yeterli olan ve uygun ulaşım imkânı bulunan alanlarda kurulması. Nüfusu 10.000’den az olan yerleşim yerlerinde en az 5.000 metrekare, 10.000’den fazla olan yerleşim yerlerinde en az 10.000 metrekare büyüklüğünde olması. İhtiyacı karşılayacak şekilde aydınlatma sistemi, yangın söndürme araç ve gereci, güvenlik kamerası, zabıta bürosu, ibadet yeri, taşıt yıkama yeri ve dinlenme alanı bulunması. Giriş ve çıkışların trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenmesi. Ziyaretçiler için ücretsiz otopark alanına sahip olması.

NOTERLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ İşletme adına tescilli veya işletme aracılığıyla yapılan satışlarda, işletmenin yetki belgesine sahip olduğunun doğrulamasını İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sisteminden yapmak. İşletmenin Yetki belgesi numarasına satış sözleşmesinde yer vermek. Satışa konu ikinci el taşıt için düzenlenmiş ekspertiz raporunun tarih ve sayısına, raporda belirtilen kilometre bilgisine ve raporu düzenleyen işletmenin TSE hizmet yeterlilik belgesi numarasına satış sözleşmesinde yer vermek. Bakanlıkça gerekli görülen bilgileri satış tarihinde Bilgi Sistemine aktarmak.

RUHSATLANDIRMA İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapılacak işletmenin yetki belgesine sahip olup olmadığı işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmeden önce yetkili idareler (belediyeler, il özel idareleri) tarafından kontrol edilecek ve yetki belgesi olmayan işletmelere ruhsat verilemeyecek.  Toplu işyeri projelerinin Yönetmelikte belirtilen fiziksel şartları haiz olup olmadığı yapı ruhsatı verilmeden önce yetkili idareler tarafından kontrol edilecek ve bu şartları taşımayan toplu işyerlerine ruhsat verilemeyecek. İl müdürlüğünce yetki belgesi iptal edilen işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilecek.

DENETİM VE CEZA İdari Para Cezası (ğ) bendine aykırılık için (2018 yılı için 3.763 TL) Bakanlığın talebi üzerine yetkili idareler tarafından uygulanacak. (h) bendine aykırılık için (2018 yılı için 2.508 TL) Bakanlıkça uygulanacak. Fiilin bir takvim yılı içinde tekrarı hâlinde, her bir tekrar için iki katı idari para cezası uygulanacak. Denetim Bakanlık, Ticaret il müdürlükleri, Bakanlığın talebi üzerine ve ön inceleme mahiyetinde olmak üzere yetkili idareler (belediyeler, il özel idareleri) tarafından yapılabilecek

GEÇİŞ HÜKÜMLERİ VE YÜRÜRLÜK 13 Ağustos 2018’den önce faaliyette olan; İşletmeler 13 Ağustos 2019 tarihine kadar yetki belgesi alacak. Toplu işyerleri, 13 Ağustos 2019, Taşıt pazarları 13 Ağustos 2020 tarihine kadar Yönetmelikte öngörülen nitelikleri sağlayacak. Yetki belgesi, 13 Mayıs 2018 tarihinden itibaren ticaret il müdürlüklerince verilmeye başlandı. 13 Ağustos 2018 tarihi itibarıyla satış öncesinde, TSE hizmet yeterlilik belgesi sahibi işletmeler tarafından düzenlenmiş ekspertiz raporu alınması zorunlu olacak.

TEŞEKKÜR EDERİM.